Hugonis Grotii Annales et historiae de rebus Belgicis

591쪽

,s r HVGONIS GROTII Ostendae imminentibus, inter prata se efferens , cui ab I sabella nomen, cingere aggreditur, pari difficultate. Huc quoque se Claudius Bariota

transtulerat, bonamque dc extremam navavit operam, trajectus globo vir nobilis audaciae, Lotharingus ortu, curandis olim Vulneribus vitam toleraverat : mox per facinus haud honestum conciliatus Mansseidio serebatur , dictus uxorem ejus sustulisse: sed nactus honores , ita se gesserat, ut mereri majora seinper judicaretur , quo mors ejus nec luctu apud ducem , nec apud ipsius novitati invidentes gaudIo caruit. Mauritius , spe in Flandria bellandi per lpeorum dissicultates , dc reparatas hosti copias praecisa, tandem Ostenda vela facit, graVI ex praelio fructum uultum praeter gloriam deportans. Ante abitum , Alberti castellum jussum dirui: sed mox hostis reparaxit. Provectae ana classis postrema Spinula ine naves silente forte coelo auis lacessere: sed, coortis subito ventis, vix se remigio cripuere, insequente classe, donec vada dirimerent. Ludovici per Brabantiam conatus aliquot evanuere : dc quod reliquum anni, ferme adhuc medii, per otium transiit, partitis inter se hostibus , his felicis praelii, illis servatae Flandriae non spernendum decus. Dum Flandria bello fervet, Bruxellae conVentus agebatur, quem jam ante Albertus , more Veteri, sed pridem omisso, e cunctis suarum nationum ordia antius advocaverat: persuasus ab his, queis nota Belgarum ingenia , mores dc Verba civilia in- duere, de specie poscendi consilium pecunias

impetrare. Dixerat miserari se mala quibus po- u

puli premerentur, nec velle aucta diminutando,

ct si pace remedium quaereretur , ObVium sei, siu

592쪽

HISTORIARUM, LIB. IX. S 3 su hostium pertinacia obsisteret, non mineni desiperandum in causia meliore. Pro se Hispa-i niae opes , unde ducenta quinquaginta scutato- t ruin millia , quot mensibus in bellum sponde, rentur. Sed ut restitueretur disciplina,miles sinei. injuria ageret, aequum Belgas ipsos annidi, re- pertis stipendiis, queis praesidia alerentur. Etal quando principalis patrimonii reditus jain olimis bellis Gallicis oppignorari, dandum sibi regi di que conjugi, unde generis, unde imperii d1gnias talem rustinerent. Dum caetera consultantur, i, praerogata interiin pecunia, qua occurreretur, seditioni latius indies serpenti, & Diestanis plerisque mox praelio absumtis , cum Hamontiano, coeptum transigi. Sed Belgici ordines per hanes occasionem altius se reipublicae immisicentes,i:' quae Hispani auxilii fides, quid praesidia, quidis bellum terra marique deposceret,scrutari: prael, cipue paci insistere: multa Batavis haud imme- rito suspecta, arces Belgicas & munerum prili ma penta externos, contra leges jam quod iisti ipsis tabulis , quibus Belgica transcriberetur, si necessitas imposita religioni, clausae Indiae , dca. principes ipsi clientium in morem addicti regnos Hispaniae, partim ut gravia, partim ut iniqua,. inculiari. Haec si rex Philippus demeret, veni quo principuin sibi liceret cum Batavis inire, foedus, quo major accederet pactis fiducia, sp b rare se brevi gentes sub unum imperium coali- turas. Consentit Ambidux ut ordinum suo-μl tum nomine legati ad Foederatos mitterentur, qui animos praerentarenr. Venere Gerardus ,- Hornanus Comes Bassiniaci, Philippus Ben-oi tingius, Henricus Codas adsessor Iprensis, post Neoportinam pugnam quo tempore legati Fc

593쪽

deratorum Flandria egressi Bergis ad Zomam substiterant, rogabant institui conventum , in quo inirentur rationes concordiar, multa utrinque dicta in odium belli, pro pace & comm ni Belgarum salute. Ex Foederatorum parte dictum , nihil sibi gratius quam externa colluvie purgari Belgicam , in hanc rem auxilium se polliceri. Si restimerent libertatem , de rei pione nullum certamen fore. Geterum non ubdere, quis exitus colloquio proponeretur: nam cum Hispanis quam pacem haberi posse , qui etiam bello abstinentibus pacem non servarenti At Hispano Archiduces, pudendis Bel, innexos: ipsis Bra, aliosque ordines: quam e

Io vim habitura pacta cum illis inita , qui sub

ominis, sub arcibus, sub infenso milite ducearent alieni juris animam Illi rursum, pacem quidem se, non desectionem moliri,nec aequum alteros amaa retinere , exarmari alteros: sed ratum principibus fore qu cquid inter se ordines pepigissent. His dictis auditisque Archidua cuin populi, seponendam rati spem paciscunt

dc diu certato quantum pens quaeque penderet quia vetus forma Gallicis bellis instituta , obmutatas provinciarum vires dc atina aliis finiabus illata, servari non poterat, ubi tandem Venit , in socos , aliaque repertis Vectigalibus, tricies mille florenos quoque mense pollicem tur , Velut in annum futurum, sed mansit Jc insequentes. Vt praesidiorum quisque apud se stipendia deduceret, ne quicquam cives praebere militi cogerentur, ut pars altera virium & locorum custodes e Belgis essent, quaestura indi

594쪽

num arbitrii foret, partim negavit Archidux , partim, spe facta, non praestitit. Ossendit muti. tos & Henricus Gusinannus ex Hispania misi sis cum literis, quibus Rex ordines illos adhuc, lyt su's compellabat. Idem exemplo Hispaniar, inquiri volens in tabulas mercatorum, si cui, Conne a cum Batavis ratio , aut ad Indicanas

secietates pecunia submitteretur, obluctante tverpia frustra fuit. Dunkerkani non alias i vius egere. Mandaverat Albertus ipsie Bata-i Vos ut commercio ita piscatu arceri, unde ii , Opia aut seditio sequeretur. Ipsi multis suorum. suppliciis. perati, proprias iras addiderant.

Ergo imbelle hominum genus & est plerisque

piscatorum ea religio, quae nefas ducit vim a

, t propellere ) perser in navium alvo, aut

. Ignibus immissis, alios clavis transfixos lonstoi metu sensuque mortis excruciant, tantaque vii incesserant, ut naves piscantibus praesi-l dio datas interdum assilirent traherentque. Sed . ubi omne Batavorum robur emotum est, capti. alii inhumana facinora supplicio expiarunt: i aliis notas in latebras suffugium fuit. Ductor Use Walhenaeus, aliquot cum navibus hostemi msequentem per Morinum fretum elapsius Cai ' tabriam attigit, dc post aetas e littore Arm krico praedas, multis mox nautarum penurias absumtis , & ipse interiit morbo, an quia Hiul panis fastiditus. Contra Spinulanos reminesi ut omni cinio certaretur, navis longa, iuno'l tum ante Batavis, Dordrecliti struitur, ornatal machinis virisque : primum mercede condi i ctis , inde ob facinora damnatis utebatur, quia

i bello captos eo servitii adigere mos Christia-l uae pietatis non sinebat. Probatum egregiis tu

595쪽

successibus consilium: nam strato mari una plures hostium invecta in Quam egit, recepto navigio quod succinctum ferebatur. Brevique eo crevit audacia, ut, paucis lintribus assumtis, ct lecta nocte, Batavi remiges inter Braba tiae Flandriaeque castella Scaldim silentio su vecti, ubi sub Antve ita moenia penetrarant, navem tribus surgentem machinarum ordinibus , & minores septein, primum ignoti, inde per vim & propugnantium cades rapUerint. Excita clamore civitas, in moenia procurrens, spectavit damnum suum ad dedecus inulta: nam victores securi proe laque onusti abiere , postquam notum carmen, in laudem Wilhelmi Arausionensium principis , non sine affectu cuvium Vetera recordantium, tuba occinuerant.

Magna spes belli Gallici Batavos sub anni hujus finem impleverat, Henrico in Sabaudum ducente, qui, Hispano susceptis ex sorore ipsius liberis illigatus, nihil nisi illo conscio ausi

rus credebatur. Causa armorum Salucia in Alpibus regio, Marchionatus titulo, quam aegrae per internos tumultus Galliae Sabaudus ademerat. Pontifex Romanus pace Verbiniana lectus

arbiter trahebat judicium, donec instante Gaulo Sabaiadus ipse Parisios ad regem venit, dc praecipuis ministrorum clam pretio corruptis , Usum obsequiis ac promissis mitigabat : quae ubi ad dictum diem non evenere , Henricus indicit bellum, urbesque dc castella Allobrogum vi expuanat : Fontano interim is dux quondam in Belgica, tunc Mediolanum regebat ) magnas cogente copias , quibus bellusnHispano agitari Italia, re omnes circum p

Puli suspicabantur: quippe de insidiae hinc in

596쪽

a nociam , Gallo traeteretur, adclita excepti

trans eum pontem ducere liceret. Rex Henricus, ut regnum, post pacem externam, & i

tus religionum dissidiae aequis legibus coercita, certo haerede stabiliret, a Pontifice divortium ab Margarita Valesia invisa olim, nec bonorumore, & iam annis inscecunda exorat, com. iugemque ducit Mariam Francisci filiam Ethr riae nuper principis, claram morum, & quae r centem apud Gallos Medicati nominis invidiam. quietiore ingenio elueret. Idem cum Anglia amicitiam firmaverat novis pactionibus , queis per mare praedonuin licentia praedibus datis, rex aquis judiciis coerceretur.

597쪽

HISTORIAR VM

BELGICIS

LIBER DECIMUS. Eparatae auctaeque vires in annum novi taculi primum gravia ac tarda minabantur: , quippe speculabundi duces &ε alter in alterius consilia defixi diu substitere. Hyems de ver omne inter dolos & praedas exercita , antequam retentii Vis belli impetu majore erumperet. Initio statim miles, Br bautus ortu , Iesultarum Vocibus, & pecunia emtus ut Gerinidisbergam falsa captivorum specie hostibus aperiret, ante facinoris exitum deprehenditur. Mox equites Mauritiani haudita militi agro Liburgico , perrupta arce quadam, praedam & captivos devexere. Ad arcem Cracoviam, quae in Meursica ditione est, cumque urbe agroque dono ultimae Comitis ad Mauritium pervenerat,sed a Salentino Comite 1senborpi ex Parmensis concessione ad id tempus tenebatur , occupandam mittitur Cloelius rurinae praefectus, equitesque trecentos dc mo-ci icum peditem trans V aclitendoncam rapit. Quo comperto Dulquius, qui Stratam propinc I a Io c a. Cuum:

598쪽

quum oppidum jussu Archiducis curabat, pediates plus cccc, equites paucos silentio ducens, incautos hostes per tenebras inVadit. Iamque ceperat triginta,quosdam trucidaverat,antequam caeteri strepitu exciti se explicuere. Sed per arcta Viarum retrogressum, qua campi patescebant, i p Vectus alia Cloetius incursat; ille, equitatu minor, villa occupata ad deditionem cogitur. Victor, ad quae misius, properans, fessam arcis, ut indices retulerant, glacie non interrupta Pe Viam invenit, portam vi nitrati pulveris disjicit, praesidium expellit. Cum Hamontiano mi- . lite hactenus Albertus pepigerat, ut, relicta in teriori sede, Wartam oppidum arcemque acci-l perent, unde Leodicum ac Iulracensis ager ad praedam exponebantur, graviter sane expost

lantibus vicinis. Sed crebrae legationes & qu stus leviter transsinissa, quia cognitum jam olim lucri genus, seditionis per speciem sumtu ali no bellum alere. Sic Bercae quoque & Geldrae

praesidiis Clivit vexabantur, accedebatque oneri immerentium populorum, quod Batavus tantundem ipsis pecuniae indicebat, quantum aliis abstulerant, nihil reserre dictans, sponte an virubus dissisi juvarent hostium opes. Audito pararit in Hispania classem, & quia Dunkerkani mare

liberius usurpabant, major solito vis navium Oceano immissa, nec tamen defuere praedoneS,

qui in conspectu Sceverinae is proxime Hagain

littoris Hollandici vicus est) exponerent captos, pretiumque acciperent. Sed mox circumventi a navigiis piscatoriis, queis armati homines o

cultabantur , solito supplicio audaciam piavere. Iininissae de portui Dunkerkano naves, saxis oppletae, claudendos ad exitus. Sed, quoties B b α mare

599쪽

sgo HVGONIS GROTII mare abstesserat, scissa oppidanorum securibus ligna , rursamque aestu impacti fluctus , cuncta disjecere. At mista in Angliam mercatorum naves longis Spinoianis praeda factae, postquam bellica , praestatum aliis, diu non sine homiclade certato, mox igne injecto conflagra Risi gain aggredi,

Speraverant eaedem Flislagain aggredi, intus Corruptis, qui urbem incenderent. Sed unius conjuratorum, quem aegrotum sorte mors imminens in poenitentiam verterat, edita apud sacrae rei ministrum confessione, fraus detecta punitaque. Novae interim in Alberti partibus seditiones : classiarium insesso Scalde tumultuantem Antverpienses parte stipendii mitig Vere. Walonibus, qui circa Ostendam castellis impositi ad caedem usque aut vulnera praestet rum saevierant, largius indultum , quia Batavorum promissis mutandam ad fidem trahebantur. Persuasi migrare praesidio Montem Guinoctuansiere. Post ista Foederati ordines instituta in caminos pensione,& ex Anglia milite e Gal-Ita insuper pecuniis adjuti, Flandricam rursus expeditionem animo agitabant. Sed cum in celeritate sipes esset omnis, ideoque prius necesse hostem inde avertere, placuit ultimis finibus ostentare bellum. Prannisso igitur milite Mamritius, obtentu nuptiarum,quas Ludovicus Nasi. savius cum vidua comitis Broukii faciebat,

Arnhemum venit: nec moratus, centuriis ultra sientum, turmis triginta Bercam properat, quam

tum tenebat Archi lucis jussit Hieronymus Lores. Milites illi Walones, Itali, Germani, nautici ad tria serme millia: victus satis, machinae sex & triginta, munimenta mediocriter aucta,

ex quo Meadosa peste adjutas oppidum cepe-

600쪽

rat. Dumque Mauritius sueta prudentia adve siri vim externam se praemunit, Ludovicus Beseuardus Avita non imperitus alias, tum Boimn liano nuper exemplo doctior, extra fossam Opera excitat , locumque pascuis comprehendit,

queis pecora pascerent, quia sale servandas ad carnes destituebatur, naVes suas corrumpit ipse, ne hosti cederent. At Princeps classem, qualia adduxerat, partim Rheno Coloniam usque disponit, partim juxta se considere imperat. Ins lam, quae propter oppidum amne circumluitur, castello modesco instructam, primos ad ictus machinarum desertam & opere amplius firmat,& cum ripa utraque pontibus jungit. Tum dispositis, quacunque spes adeundi erat, stationibus , castra tribus partibus locat: uni ipse pra sidens locis editioribus secundum oppidum, si periora ripae Ernesto Nasavio, media Tribuno Gistello attribuit: ac duobus maxime locis sos.siones contra munimenta extra oppidum prominentia intendi imperat, validis circum cust diis, quia crebris eruptionibus Oeera turbabam tur. Primus impetus ad Caseliensem viam mirule aut ultra hominum fuit, hunc Galli retude- re, quorum ductor Castilionaeus juvenis fortiter dimicans honestum vulnus retulit. Nec territi tamen obsessi quo minus Jc ex eadem parte, de qua Xantemum itur, sepius irruerent, non sine

aliqua clade ut improvisi proruperant, sed repressi statim accurrentibus e propinquo subsidiis. Quae dum fiunt , perlatus nuntius Ostendam ab Alberto obsideri, non parum attulit dis-

ficultatis : nam coepto cedere indecorum,at perduci contra opera tam Valido intus praesidio, reservari aditus, palustribus circum ac fallacibus