Operum Bartholomaei Riccii Lugiensis tomus primus tertius Tomus secundus, continens epistolas ad Atestios principes, ad Jo. Baptistam Campegium Balearium Majoris episcopum, et ad familiares. Accedunt epistolae quaedam ineditae, argumenta, epistolarum

발행: 1748년

분량: 279페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

231쪽

ra5 GAS PARIS SARDI

debacchatus suerit . Sed quoniam ea, quae hujus Viri epistolae reposui, typis mandata non fuere, sui Lansean-co Gypsio Jureconsultissimo , supremoque Fisci Proc ratori morem aererem , qui huic Viro non vulgari junctus est familiaritate J compendiose nunc colligam , ut me ab eo provocatum , injusteque lacessitum fuisse , probi omnes intelligant. Dixi, Atestium cognomen esse inauditum , cupiens ab eo doceri, an eruditus quispiam id cognominis umquam scripserit. Nam cum Estensium Principum Familia lupra

mille centum viginti duos annos continenti in eadem stirpe Imperio permanserit , nemo tamen mortalium umquam ausus fuit hanc vocem literis mandare . Si vox haec est inaudita: ergo barbara, quam iocose interpret tua sum sine testibus . Barbarum quoque esse GonZaphium , Rizetum , & VincenZum scripsi . At novus iste

Censor cum dixit , nomen , quod Vere nomen est , pud Latinos vocem suam terminare in ius, nec umquam

aliter fieri , id est falsum , si de proprio nomine intellis

git. Duo de quadraginta enim Romanorum nomina Pr . pria adduxi, ni fallor , voces suas in ius non terminantia . Si vero de nomine cognationis, aut familiae, id e iam falsum esse scripsi . Tredecim enim Romanorum fari milias commemoravi , quarum nomen in ius non desinit . Sed hoc praefixo , non tamen concessis , dixi , hunc vetustiorem Romanorum morem supra mille & quingemtos annos jam abolitum, antiquatumque suisse ab Imperatoribus. Ostendat igitur is doctus Vir, quanam audi ritate veIit a nobis hodie servari . Id profecto non video, supraque ejus vires esse arbitror. Amrmavi, Atestinam vocem esse Latinam ex sententia Coelii Rhodigini,

Petri Bembi, Pauli Iovii, ac Stroetae patris & filii. Scripsi , Estense cognomen non es e barbarum , ut per eum dicebatur . Quam vocem Sabellicus , Longolius, Pont

rius, Aldus Manutius, Coelius Calcagninus, Baptista,&Alexander Guarini, Lilius Gregorius, Cynthiusque, Ioannes Baptista Gyraldi, M. Antonius Antimachus , aliique.

duo de viginti non vulgaris nominis Authores , editis voluminibus, commemorant. Scripsi, Herculem & Feran. tum esse nomina propria, non praenomina. Asserui, Hermolaum, Pontanum, Bembum, &Sadoletum, eorum cognomina Latine scripsisse . Resarcinatorem & navicul rium

232쪽

Cognatione excludo , dum addo Comites , Marchiones , Duces ; at Hippolytum Estensem Cardinalem , si Atestis Oppidi esset Antistes , appellarem Atestinum Episcopum,& battologiam evitarem p Franciscum autem fratrem , Caroli Quinti Imperatoris Praesectum , Leonellum vero Marchionem ; sed Borsium , Herculem , & Alphonsum , Ferrariae Duces vocarem . Annam quoque Principem tassensem , Regiamque Foeminam dicerem , ab alia hujus nominis muliere Ateste nata excluderem s hunc tamen Virum , qui eruditissimus est , docere nolim , cum sim Historiographus, non ludi magister, etiamsi id enixe postulet. J Commemoravi privilegia Pontificia, & Imperatoria annis abhinc sexcentis viginti octo Principibus nostris sub Estensi cognomine concessa ; qui Principes si se

Atestios, non Estenses appellarent, vereor, ne a juribus sibi concessis aut caderent, aut cadere possent. Peroravi ex Diocletianae Legis sanctione , qua cavetur , unicuique licere Praenomen , Nomen , & Cognomen suum mutare absque alicujus tamen injuria ; qua de caussa plures retuli proprium nomen mutasse , nec homini Latino imputandum esse dixi, si velit barbaro nomine , vel cognomine appellari. Haec omnium summa est , quae manu mea exarata isti. Viro legenda tradidit Baptista Saracchus a secretis Principis nostri , cum praelo, ut dixi, committere non possem .

Ego quoque Annae Estensi Principi Illustrissimae, Gypsio, Alexandro Guarino , Bartholomaeo Prospero , Saraccho , Cynthio Ioanni Baptistae , Lilioque Gregorio Gyrat dis , Ludovico Cato, Prospero Paxeto , M. Antonio Antimacho , & Fabio Filio , Francisco Porto Graecas literas MPud nos publice profitenti, Iacobo Acciajolo , Comiti Alphon Bivilacho, Comiti Iulio Sacrato, Ferdinando Trotio, Alphonso Bonaciolo, nonnullisque aliis amicis, quς epistolae doeli Viri hujus reposueram, & legenda, &re

cognoscenda tradidi. Sed ut rem acu tangas, ut aiunt, Lector eruditione, scito, hunc Uirum sua vel humanitate, vel mutua iam, tiaritate, quae de Consilio Principis, de Abravanellio , de Ferrino, ae Gallorum Rege typographis imprimenda tram diderat, mihi iamdudum dono dedisse. Speranam itaque , hanc epistolam ab eo me consecuturum , praesertim cum

P. 2 ex

233쪽

em Lilio Gregorio eruditissimo , atque integerrimo interulexerim, Amicum nostrum epistolam ad me deserendam dedisse Joanni Mariae Carapho , cui , sicut ab eo accepi ,

non tradiderat; sin autem vel me , vel Gregorium , vel utrosque potius illudere voluerit, alii judicabunt. Duo etiam non praetermittenda duxi, hunc Virum hujus forsitan sententiae oblitum dixisse pollea Herculi Prinato: Mea epistola venalis est, si eam vult Saraeus, sibi emat. Verum epistola minime erat venalis. Ad haec Amicus aegre tulit , nec animi dolorem tegere , nec taciturnitate sua celare potuit , cum intellexit , Saracchum epistolam mihi tradidisse , cui dixit ; Nolebam , tit Sardo epiytola mea innot sceret . fQuae posteaquam rercepi, mecum investigabam, quo sum Viri hujus consilia tenderent . Mens enim mea nescio quid mali mihi praesagire , augurarique videbatur . Incuratum mox crepuit ulcus . En altera proditi epistola , inamo chartula a militari instituto parum discrepans, quam mendaciis & convitiis undique resertam cum vidissem , Gypsio de Viro hoc expostulavi . Cui Amicus noster fidem oppigneravit , quae iterum imprimi mandarat, se Vulcano consecrare velle. Hujus Viri fides fluxa, ne dicam perfida, fuit . Ob mei namque hominis despicientiam, contemptum, ac dedecus, chartulam in vulgum mox spargere curavit, qua, tacito tamen nomine, me detractorem appellans , in tabernis , omnibusque Urbis no- .strae Angulis, & apud imperatam multitudinem , non solum insolenter me jactasse , militemque gloriosum seci Dis : sed in eum quoque omnibus convitiis cum Ore sce-

disinio , tum etiam scriptis multo faedioribus invectum suisse, ausus est assirmare, typisque promulgare. Sed falso quidem commentitiis nugis , sali loquisque verbis sibi

blandiens , se a me provocatum fuisse assirmat . Nec his contentus mendaciis fatetur me liberum, & in libera natum Civitate, & tamen non veretur auctoritate , quae in eo fortasse nulla est, ni fallor , mihi instar gregarii militis diem certam praefigere, qua mecum manum conserere possit, petens , quae ei repotueram , ut praelis committerem, perinde ac si ei essem addictus & si non paruero , poena, inquit , esto, quae pueris in ludo ob barbaras v ces , malasque locutiones esse solet.

Tibi igitur , Lector eruditissime , Viri huius consueti

dinem

234쪽

dinem perspicuam esse arbitror , cum nulla a me lacesi situs iniuria, in meum nomen sic impie suerit debacchatus . Vellem pariter vel abs te , Vel ab eo intelligere , num Palatia, A desque praeclarissimorum Virorum, quos Paulo ante commemoravi, sint tabernaei aut Civitatis

anguli Τ & an Viri illi sint imperiti λ ut in chartula scripsit Amicus. A quo quidem mendacio reliqua per te addisces.

Caeterum, o Amice doctissime , ignoras ne , sabros fabrilia pertractare ρ ludique magistros hac pinna coercere solitos esse pueros , quos prima literarum elementa docent Nescio an antiquum institutum tuum , quod profitebaris, coactus fueris a veritate fateri , te etiam inubio λ Ignoras ne , Ciceronem quinque species hominum commemorasse, qui certam faciunt fidem licet tres reserat Erasmus uostissimus in Proverbio , lingua lapsa υ rum dicit. Sed dicite, quaeso, pueri tanto Praeceptori vestro deserentes , ut par est , quanam pinna vobis dignus videtur talis Magister vester, qui in fronte Epist ja: ad Herculem Atestium neutro generi masculinam vOcem copulavit, scribens: Nomen Esensem' Nec id impressoris est vitium. Nam post Esensem, manu sua scripsit, Ubi multa de Praenomine, Nomine, s Cognomine disputa rur . Vidit ergo , vel videre potuit Hiensem . Sed fini mus hanc fabulam. Vos interea valete, ridete, & pla

dite. Nec his contentus, tertio quoque ausus fuit, ante s

crum Pentecostes Festum , hoc est XIV. Calend. Iunii ,

chirographum ad me dare , cujus verba ad unguem rein ferre volui , quoniam impressa non sunt , ut omnes intelligant, quo spiritu , quave mente instar resipiscentis , ne dicam irrisoris, scribere Voluit.

235쪽

Gaspari Sardio S. D. Hae epissola animum G paris Sardia sibi conciliare conatur ,

veniamque eorum petit, quae in eum multa oblocutus D

rat , tit υidere egi in Defensione contra Gasparem Samdum de Praenomine , Nomine, Cognomine in Tomo primo operum Bartholomaei Rieci inserta .

DE me , Sardi , & Pessime locutus es , nec honestis.

sime etiam scripsisti. Ego vero utrique retondens, par tibi retuli , nisi quod mea honestior ratio fuit , qui provocatus tibi respondi ; tua vero iniquior , qui nulla prorsus causis in meum nomen & verbis inimicissimis ,& scriptis etiam inimicioribus invectus es. Sed ut te sum in caussa , sic etiam in Christi Opt. Max. fide superior

esse volo. Cras de more meo eum in me sum accepturus. Quoniam vero is ita jubet , ut prius iis recte conciliemur , quibuscum inimicitias gesserimus ; ego tibi , quae adversus me oblocutus es, ea condono Omnia, Christumque Opt. Max. ut eadem tibi ignoscat , rogo , teque contra oro , ut , quicquid a me extorsisti in te , atque in tuum nomen , ne posthac recorderis ; sed taquoque Christo modo remittas , atque condones. Vale ,& me ut Fratrem charissimum dilige, quem ego contra

eodem modo valde amo.

Vides , Lector optime , novi hujus Censoris novum reconciliandi ritum , qui cum in nomen meum publice suerit debacchatus , non veretur falso scribere , me de eo pessime locutum , non honestissime scripsisse. Sed narra mihi , quaeso , Frater charissime , coram quibus de te male locutus fuerim. Id enim falsum est, cum numquam de te male cogitaverim. Commentitia sunt ista , ab impostoribus , vel abs te conficta. Ego tibi Gypsium , Saracchum , Lilium Gregorium , Herculemque Prinatum Commemoravi. Idem ut erga me facias , peto. Subdis ;me de te non honestissime scripsisse. Proser in medium , quae scripsi ; sunt enim penes te. Eificiam prosecto , ut omnes intelligant , quae in me innocentem evomuisti , si non a malevolis , abs te conficta fuisse , ut te a me

236쪽

EPI TOLA. 2ῖt provoeatum fuisse scriberes , sed falso quidem. Dic rogo ; quonam pacto i quibus verbis 8 quo loco ρ quibus

convitiis te provocavi λ Scripta autem tua impressa te ea fecisse coarguunt. Nihil mihi condonare potes , ut scri- his , cum in nomen tuum numquam invectus fuerim. Erras , Frater doctissime , si privato chirographo tuo deis decus in me publice illatum aut contexisse , aut emen. dasse existimas. Inquit enim Apostolus. Peccantes coram omnibus argue , ut caeteri timorem habeant , quod Augu- . stinus interpretatur. Si peccatum publicum fuerit , publiace ; β υero occultum , occulte est arguendum. Non est hare Christi Philosophia 8 Resipiscentia vera opus est, non i risione. Non prodes cuiquam a Deo petere veniam , t inquit Pius Summus Pontifex J ni mens ab iniqαitate revocetur. Nam qui lateritium crudum laυat , quanto magis eum a uis , tanto magis lutum facit.

Falso igitur scribis , tuam caussam esse mea honestiorem ; nec intelligo , te in fide Christi superiorem me es.se velle. Num fidem meam agnoscis , quae s oli Deo , qui scrutator est cordium , cognita est Nonne fides est conum Dei Idcirco Apostoli Christum deprecabantur ,

ut eorum fidem augeret.

Fateris , te inimicitias mecum gessisse. Ego vero te semper amavi , atque amo , nec intelligo , quid sibi velint illa verba. Guoniam Christus ita iubet. Nescio an intelligas ; si Chrmus non juberet , reconciliationem non peteres Nescio etiam cum dicis: quicquid a me extorsisti

in re, atque in tuum nomen, ne posthac recorderis. Si numquam te laesi, nec laedere cogitavi , quid mihi vis condonare' quid abs te extorsi λ nescio. Tuae itaque partes erga me , quae sint , etiam , me tacente , intelligis. Nam iuxta mensuram delicti . esse debet . plagarum modus , ut Sacrae tradunt Literae. Si sic faceres, ut Fr trem te Christianum diligerem , prout semper dilexi. Futura namque dies omnibus indicabit, si fueris irrisor, an resipiscens. Sed quoniam nonnulla respondi ad Epistolam ad Herculem Atestium , ea commemorare decrevi , ut animum erga te meum omnes probi agnoscant. Scripsi : non mihi vitio vertatur velim , si in literaria palastra ab iaco Viro ruditissimo dissentiam. Tradunt enim Sapientiores, veritatem

multorum gladiis peti posse , at iugulari minime. Subdens:

237쪽

et a GAS PARIS SARDIcenseo ItaqMe novanι hanc o inionem examinan m, absque verborum fuco , Iententiarumque lonυcinio Pscui. endum , ctim verrtas exotico non indigeat ornam nlo , nec sit Viro dignum , in variis fententiarum opin onibus amicitiam esse υel dissuendam , vel dilacerandum , prout fecit noster Amicus.

Dixi ; si inus loquendi Atesium approbasset , sicut Atesi-ntim ensem , dodium hunc Virum sequendum arbitrarer , nec puderet , me fateri hanc vocem hasienus ignorasse, quam ignora Deram. Ideo non contradicendi , sed veritatis indagandae gratia , calamum arripui. Dix : PMυi refert, approbent , rejiciantis indocti , quae scripsi , a quibus laudari nolim. Eorum namque Iaus vera laus nun es. 'deo Epictetum Stoicum sequor. Silentium enim amo Nec reposui flem : nisi tacite laces Pus ; cum 1 cirem quicquam evomendum non esse , quod non sit concoctum ne & nobis alii , & nos aliis risum pariamus . Mens enim augurari mihi videbatur . hunc Virum in mei nominis dedecus injuste insurrecturum. Ideo subdidi. Instar vespertilionum, qui dum neque m&reS,

neque aves frent , titrumque tamen tentare audent. Dixi

Praeterea ; ego opinionum fallaciis, quasi morbis animi praecinuis refelli gaudeo , abortiυas maleυolorum n as facile contemno. Qua de cau ra Amico noltro immortales

fratias astam , si ea , quae me estu gerant , amice supple-it. F iteor tamen, me semper velle Atestinos & Ellenses Principes nostros appellare. Ipse , quo velit , cognomine vocet. Nec Varo illi rescripsisscin , nisi ab amicis coactus fuissem. Historico enim non licet in his nugis bonas studii horas collocare. Fabulam igitur finiendam,

Teceptulque canendum esse cens O. Vale.

Ad Lectorem.

AB aequissimo animo tuo peto , Eruditissime Lector , ut ab hoc die sexto Idus Iunii ad nonum Cal. Iu-'lii inni praesentis probe curare velis, quae doctissimo huic Viro scripsi , ne auscultent Corycaei , aut Myonesii , sed in orimis Paedaeo ri , Pedisequi , Sycophantae , Redomathaei , nec Paedotribae , Archimagiri , Archontici , Mimallones , Bassarides , Tyades , Ogygidae , nec Histrio

238쪽

nes Pantomimi , Mimographi , Μimuli , Nebulones , Nugivendi , aut Nugigeruli , quibulcum Balbus , ut ,

iunt, tricatur. Minus enim de iis omnibus laboro, quam de ranis palustrabus , ne videar cum Coryco luctari , dc

extra viam currere. AZanaea quippe mala odi. Nec 1-

Enoro, Naupactos excubias agere, qui profitentur se plustare , quam sciant , ut de Empedocle tradit Cicero. Quibus de caussis catastrophem mini amplec endam, lummum fastigium imponendum, receptuique canendum censeo , ne Mandrabuli more res succedant. Feli enim cro coton non conceditur , nec pro perca scorpius. Intultent in nostra haec , Sardo mastige , qui ea acriter reprehendent ; potenter insultent ; vafre cavillentur ; m-1hraant , ut lubet, illudant, subsannent , seriant , pungant , titillent , stomachentur , & instar sulminum attonent , deiiciant, comburant. Insurgant scioli male literis inaugurati , qui vermiculatis dietionibus , sentential-que tessellis, pluricoloribus, variegatis sustulit , odoramentis , sustituque redolentes , delicatiores sibi cibos mollim- me quaeritent. Esto sane. In ultent ampullo lo Ince mi , elata fronte , inflato peetore , vanaque praediti ostent tione , audacia , arrogantia , petulantia , nihil ad nsspertinere iudicabimus. Nam semper Lybia mali quippiam , ut ajunt , adseri , & cum praesto siit via , lemitam quaerunt. Eurymnum ideo sugiendum arbitror , qui phoci convivium paravit ; ianorans esse Pylum ante Py- .lum. Quos omnes ad Uiugis socios relegandos putabi-- , . . mus, qui nescientes ubi locorum essent , & ad quam divertissent regionem , in sues conversi, inter inertia pecora sordidam transegere vitam. Satis enim mihi est , non certandi cum eloquentibus studio , sed innocentiae meae tuendae gratia , laborem hunc semel tantum suscepisse. Neminem eni in esse , qui tam accurate , tamque circumspecte scripserit , arbitror , qui aut dormitasse , aut errasse , nasutioribus videri possit. Sed, Lector humanissime, dic, rogo, Amico nostro: an arbitretur, se neglexisse Christi Philosophiam, charitatem fiaternam p cipientis. Si quid admiserit in te frater tuus, quod sit anima ersione dignum: ne statim prosilias ad vindictam . Adito tuum solus solum; ut agnoscat quantum abere rit ab offficio fraternae claritatis. Si vero non agnoscet culpam, *ibique soli non praebueris aurem , rursus , adhibito tino, ut

que Di illa d by Cooste

239쪽

GAS PARIS SARDI

que altero , argue eum , ne pudore saltem eorrigatur. Quo

rum neutrum secit Amicus ; sed typis publice excussis in me fuit debacchatus; scribens viaelicet falso , se a me provocatum fuisse. Vale.

240쪽

INDEX RERUM,

ABsentia ex Ciceronis sententia non recte dieitur Larsiane, cum tamen praesentia sit Latiniomum. 164 Academiae publicae ad Italici sermonis rationem disci inas

Omnes traducere conantes. ΦΣ

Adrianus musicus insignis . IOSAdulatio Principis in eo Iiis omnino fugienda. Is LAdvocatus quis sit. 137 AEdilitatem dictitare quid significet. 16 IAEdium aedificandarum inυentio, o progressus. 2I Emulari, imitari , sequi tria sunt omnino Decio diversa , genere tamen quodam se sum similia , ur , quod sit a-ιius , vicissim ad alius commoditatem ιransferri positi . De Abschine itidicium. II

tati cuique Iuum quid proprium ess condonan m. ISIADatis eui que proprietates ab Horatio descriptae. I 8a tatis mat&ritatem consilii maturitas sequi solet. IsoΑ filio, a liberis pecuniam legare quid significet. . Is7 Agendi ratio ad optimorum regulam certissimam dirigenda .

Agentes eaugam apud Iudices primo, vel Fem o loco qua ratione se gerere debeam. . 74- 7s Agesilai Retis in filium facilitas. I 8sueri colendi eura , atque sudium es naturae ipsius imitaris . 8 Agricolae similitudo . . I 8 Agriculturae Aiactores, oe de iis iudicium. 24. 27. 28 Aulatus Andreas in GFmnasio Ferrariensi Ius Ciυiae professus es. Alcibiadis adolesentis mirum iudicium. 189 Alexandri Magni admodum adolescentis mirum iudicium . I 89 AIexandre Magnus a solo Apelle se pingi passus est. 4s Alexander Magnus, se nisi ab Apelle depingi, atque a D-sippo infirmari, cur pasus non sit. 171. Alexander Magnus piratae in se acerbius iocanti eum vita

ipsa

SEARCH

MENU NAVIGATION