장음표시 사용
261쪽
λ subuertisse in Hispania trecctas Vrbes,ut e Polybio narrat Stra . bo. quod quamuis ipse irrideat libro Geographiae tertio, Flo. rus tamen in Epitome ait, in Celtiberia sola dirutas Vrbes a
Tiberio centum quinquaginta. illudq. certum, Traiano imperante a Romanis euersam nobilisSimam Lemacenorum Vrbe., Emporiumque, ut aliqui Volunt, Norbaeam praeterea in Pompeianis, lilyturgium, Castulonem, Carthaginem veterem a Scipione Africano; Numantiam, iberiam, Bilbilimq. ab ijsde Romanis, & Saguntum a Carthaginiensibus praeclarissimas Ciuit tes solo aequatas. quae resert post alios Ioannes Gerundensis P B ralipomenon lib. I. cap. vlt. Atque, ut omittamus bella a Carthaginensibus aduersus Hispanos in Hispaniae medio gesta, Romani eos varijs prcelijs conciderunt per annos ducentos qui quaginta . ut Paterculus testatur: atque ita non immerito cecianit Horatius, Carm. lib. . Od. 8. Seruit Histana vetus hostis ora. Cum vero per annos mille quingentos tot in illam nationes exterae irruperint, ac tandem Romani illam sub imperium mi-C serint, &, colonijs inductis, antiquos fundorum dominos pluribus in locis spoliarint, Mauri post haec, imperante M. Antonio, Hispanias prope omnes, inquit Capitolinus, vastarint, quos de Baeticam populatos stratat Lampridius in vita Seueri Imper toris, Germani q. Gallieno imperante easdem diripuerint, quod Eutropius refert; quin illaesaepius ab imperatoribus Romanis vario modo sint vexatae, & spoliatae vi a Caligula, & Galba, qui multas Vrbes Hispanicas moenibus priuauit. imperante tandem Constantino ab anno 3 i a. usque ad 4r . in maxima tranquillitate steterunt, quo scilicet Osius ille Cordubensis, Romanae Sedis D studiosissimus, in Niceno, ac mox etiam Sardicensi Concilio P5tificiam potestatem decretis clarissimis maxime stabiliuit, donec in Hispania Priscillianistae haeretici cuncta, teste Seuero Sulpitio, conturbarunt, atque eo tempore, ut notauimus signo
de interitu fidei 16. lib. s. in illam se effuderunt Sueui, Alaui, Vandali; ac potiremo Visigothi; qui tamen, si superiora tem pora spectemus, exigua Hispanis damna intulerunt,&, quod aliqui de fame nescio qua ingenti in scripta retulere, a quonam
ex antiquis scriptore id acceperint, ignoramus. Excitarunt autem visigothi nobilissimum in Hispanijs Regnum, quod adhuc
262쪽
durat in eorum consanguinitate, ut aperuimus signo de talici
posteritate Regum Catholicorum s 1. lib. a. cap. Cumq. Viii-gothi omnes Ariani serent, anno 186. Recharedus eorum Rex amplexatus est Religionem Catholicam, quae una cum Regno ,& Hispania tota floruit usque ad annum 7o9. per annos centum
viginti tres, quibus Hispania pacatissima fuit. Post hos Vitivitadesciuit a fide Romani Pontificis, fecitq. potestatem cuilibet
Sacerdoti,ut plures habere Uxores eodem tempore posset, iussit nequis ad Romanum Pontifice posset appellare.Successit ili R dericus, eisdem moribus; quo imperante, A rabes Hi syanias, concisa Visigothorum nobilitate, anno Tic. Occuparunt, ac multas illis, grauissimasq. clades attulere . expulsi vero sunt prorsus ex illis anno i 91. Atque ita per annos septingentos prope de septuagintalax non dissimili statu Hispaniae fuerunt. quo vel ante Constantinum, vel, quod veritati propius est, a te Augustum. ante hunc enim semper Hispaniae coloni priores ab exteris bello fatigati sunt, eorumq. regiones praedationibus, de vas lation.bus patuerunt. quod tum ex ijs, quae diximus, tum ex Strabonis libro tertio liquet, cum latrocinia domestica, seritatem maximam, proeliaq. Hispanis inter se, & cum exteris plerumq. continentia in medijs terris fuisse scribit. per quae conti gebat, ut incolae Priores , posterioribus eijcerentur e sedibus
suis , aut bonis omnibus priuarentur.
Igitur post Imperium Constantini bis Hispaniae fuerunt ab e
teris oppressae, priuataeq. fructibus optatae pacis, cum bis a fide Pontificis Romani se abiunxerunt. Sed, quod ultimo loco euenit. luctuosissimum suit, maxime diuturnum, ac simile ijs, quae accidere solebant ante Augustum. Videamus autem, quid,quantumve bonis contulerit Hispaniae Pontifex Romanus, Itali, aut alias Sedis Romanae studiosi. Satis autem constat, Hispaniam conccssisse ad cultum Christi illorum labore in primis, quos Romani Pontifices Roma musere, ut lignr6. de fidei propagatione lib. 4. explicauimus. Tria porro illi tempora prae cunctis talicia suere, qualia numquam contigere ab Orbis labricatione. Primum, a Constantino imperante usque ad irruptiones Sueuorum; Secundum, a Recha redo ad Vitizam; Tertium, ab expulsis omnino Saracenis quod adhuc persistit. Semper autem tribus illis temporibus fuere in
Hispania, qui studiosissimi forent auctoritatis Pontificiae i idemq. auciores praecipui licitatis,qua potita est Hispania. Nam Pri-
263쪽
mo floruit Osius Episcopus Cordubensis, qui Romani Pontificis
nomine praesedit uniuersali Concilio Niceno, & Sardicenti, quo decreuit, una cum caeteris Episcopis , maxima in honorem Sedis Apostolicae, quae habentur cap. 7. & I o. Tempore autem secundo flaruit Leander Pontifici Romano addictissimus, utar paret e Gregorij Magni ep. r. lib. 4. ep. Ias. lib. 7. & Dialogo rum lib. 3. cap. 3 3. Moraliumq. praefatione, is autem fuit Leander, cuius opera Recharedus, & Visigothi ad fidem Catholicam redierunt, & quem Romanae Ecelesiae legatum sitisse eo tempore scribit Lucas Tudensis,ut notat Vasaeus anno 38'. rtio,praeter alios, ipse Rex Ferdinandus, qui Tribunal Inquisitionis in si i-tuit, cui se, Regiamq. potestatem subiecit, quod nos signo de admiranda progressione sacrae potestatis ostendimus lib. 17. Atque ita, veluti cum maximis e si Hispania calamitatibus afflicta. ta , tum recesserant eius Reges, aut pleriq. e Populo ab obedientia Pontificis Romani, sic cum maxime est euecta ad faelicitatem, maxime obedientiam Romani Pontificis est amplexata. Est autem iucundissimae contemplationis, intueri Hispanias Primo tempore ad amplissimam faelicitatem prouectam tribus sanctionibus in honorem Dei, ac Pontificiae Sedis . quasi tribus gradibus satas per Osium Cordubensem Sedis Apostolicae. Legatum in Concilio Niceno, ac Sardicensi, contra autem corruisese in acerbissimas aerumnas euersis a Vitiza Gothicaq. natione atribus illis sanctionibus, quasi tribus gradibus deiectis. Prima est in Concilio Niceno can. s. qua vetantur clericis cuiusuis mulieris contubernia, nisi sit mater, avia , soror. matertera, amita, atque ita, quod explicant docti, coniugia prohibita Clericis apparent: ut alibi ostendimus. Secunda est, ut appellare cuiuis liceret ad Pontificem Romanum . quod quamuis in re positum foret, ac diuini iuris ii beatur , Concilij tamen auctoritas clarior accessit. Tertia denique erat in utroque Concilio stabilita, qua Filius Patri consubstantialis asserebatur. ut enim Marinaeus notat lib. VII. Alsonsus Primus, cognomento Catholicus, Castellae Rex, qui Regnum iniuit anno 7 37. curauit,celebrato Concilio,vt Omnes Gothi, qui haeresi Ariana infecti erant,quasi in illam relapsi, amplecterentur veram doctrinam: atque ita tres praecipuae Sanctiones per Osium stabilitae , per Vitietam, Rodericilinque, meorum gentiles prostratae fuerunt. Vitiza vero, cuius mores imitatus est Rodericus, duas has sanctiois
264쪽
sanctiones euertit, ac vetuit appellari ad Pontificem Romanum , Clericisque, & Sacerdotibus potestatem fecit vel plures
Nacta vero est Hispania primo tempore non modo fructu sissimam pacem, sed & per Clericos Romanos, ut haberet e sua natione Pontificem summum Damasum Papam, quo vivente est habitum Concilium Secundum uniuersale Constantinopoli, ac Romae, inquit Ammianus Marcellinus lib. XIV. erat Pompiliani securitas temporis, & qui virtutum, laudumq. omni genere excelluit. Amplius,ut Orbi daret optimum fortissimumq. Imperatorem Theodosium Magnum, cuius posteritas per multos annos est imperium Romanum moderata, silccedentibus illi filijs Honorio, & Arcadio, ac mox illorum progenie Theo dolio Iuniore, cui substituta est Pulcheria soror, & Eudoxia im- feratrix valentinianil uxor , cuius liberi e Vandalicis Regibus suscepti, Africam diu tenuerunt, ut Procopius eorum temporum scriptor libris de bello V andalico narrat. Atque ita H spani Theodosii consanguinitas diutius imperauit in Orbe Romano , quam Imperatoris vllius, qui fuerit ante ipsum. Hispa
niaeq. contigit, ut eodem tempore nancisceretur electum a cle- ero Romano Damasum Pontificem summum, simul q. Imperatorem summum Theodosium, quem Gratianus Romae, & Occi dentis imperator orienti dedit, ut nobilissima Regio gloriari possit tantae prosperitatis euentu, quanto nulla in Orbe terr rum toto omnium saeculorum decursu. id vero per Clericos, &Imperatores RomanOS. Videamus autem, quid Itali, ac Romanus Ponti sex Hispaniae contulerit in assequenda, qoa nunc fruitur, felicitate. Vt vero antiquiora mittamus, maxime Hispanos iuuerunt illae expeditiones indictae aduersus Saracenos ab Urbano Secundo,cum Cruce primus signare coepit eos, qui in ea bella nomen darent. Ex quo factum, ut Henricus Comes Bisentinus nepos ex fratre
Gulielmo Lotharingiae Duce Godifredi Regis Hierosolymitani,
Pontificum Romanorum cunctos aduersus Mahometem mouentium consilia, & hortationes secutus, cum militibus suis ad Hispanias appellens, iunctus sit assinitate Regibus Callellae, & varie Saracenos in Hispanijs fatigans, ac frangens, nobilissimum Regnum Portugalliae constituerit, viresq. Saracenorum distram. Xerit, quo m nus pollent aduersus alios Hispaniae Reges, ac Po. pulos. Idem consilium secuti Genuenses, ac Pisani, sed maxu
265쪽
ε me iis classibus comparatis multas in Hispania Ciuitates Sara. senis abstulere, multis eos victorijs relatis contudere, ne tanta in Hispanos molirentur, ac pollent. Anno enim x i 17. Pisani Maioricam ceperunt. quod Villaneus testatiae lib. V. cap. 3 o. quam cum deinde Saraceni iterum tenerent, Genuenses diripuere an no raia & sequenis, profligatis in littore Granatensi ad Alme riam Saracenis, ingentem praedam secerunt: posteroque, in ora Barchinonensi I ortosam aggressi, eam Saracenis eripuerunt; quod post Othonem Frisingensem notauit Sigonius libris de R gno I talin . Sed maxime Hispanorum vires auxit illud, quod ij his verbis de Equitibus S. Iacobi, illorumq. ordine recitat Aniatonius Nebrisi sis tiExtat an monumentis Alexandri I II. Pontificis, laximi, aqno Pontificatus sui 1 . salutis vero Chri anisexto, & septuagesimo supra mille sἰmum centesimum, in seu rem ordinis Privilegium,in quo refertur, suisse in Hispania temporibus illis viros quosdam nobiles ordinis Equestris, qui seio sos. Omniaq. bona sua Christi militiae deuouerum prole lIi,cuousumerent, te gelinos bellum contra Christiani nominis hostes Saracenos, qui totam proph Baeticam, magnamq. Tarraconen-c siis Prouinciae partem occupa9erant,tenueranN. per annos ηoo' es ruerunt autem ea tempestate Equitum illorum facultates nee quam tenum, quippe qui non multo plura quam viginti casImla, & ea quidem municissima, possidetitiat, quae seb Obscuris tro. minibus in ipso Privilegio nominantur. Peridein tempus Ma ster ipse, citi Petro Ferdinandi nomen erat, cum plerisq. sui Or. Romana profectus suo, atque loriim omnium -- omnem cum personis Apostolicae Sedi sit, iecit, supplicauitque, ut ab eadem in proprios, ae peculiares
elia Pontifice , Minos in filiorum suscepit lata
266쪽
bello, quod sine intermissione contra Mauros Baeticae iniustos Apollestores ad haec tempora gessimus. Nami& .pngna illa m morabili, qua Miramolinum superauimus, sub Petro, Ario eius dem ordinis Magist ro. singularem opermnnauauit: quae victoria parta est anno salutis duodecimo stapram illesimum ducentesimum, Hispanorum Rege Alfi,nso nono. Atque grinceps ierdinando Rege in oppugnatione Vberae,& Cordubae perquam stre nue hic ordo militauit, sed praecipue in obsidione Hispalensi,ubi Pelagius Corrigia cognomento Ensiferorum equitam magi ster, firmissimiliti tenuit praesidium. fuere deinde huius ordinis Magistri viri I pleudi disii mi, quorum insigni opera in bellis Re. Ηges usi sunt , quir coistr Dpminis Christiani hostes Mahoinetis cultores gesta QM. JLm ille lib. 2. Decadis primae cap. v. Hi spanarum. rer un des liti 5.Jacobi instituta exemplo aliarum, quas Romani Pontifices excitarunt aduersius Chri Ilianae religionis hostes,ut ostendimus signo de cura Pontis cis Romani in tue-dis Catholicis, scuti hanc ctiam maximo Hispanicarum ditio
num bono. Post haec, aliud ineret nita Romani Pontifices a die cer 't illis, S quidem maximum. Anno enim et 296. Bonifacius octauus coistit tuit Iacob. ira Admirante in , ut vocant, Vexilli te rumq. S. E. R. toto mari, Regemq. Sardimae creauit, Sardo, eadhortans dc cretis, ac lirieris promulgutis, ut a Pisanis Eccle sae Romanae aduersantibus se abiungetites Iacobi sele potestati subij cerent. Cuius decreti auctoritate perfectum est, ut aucta
potentia, Iacobus Τgrdini* Rcgi insibi , ac RegibusAragoniae parauerit. quod me a seriae Exodicit mucis eorum temporium
tis V. indulgentia,fuerunt Equitibus φυν ordinis a Pontilice nom n tributae. Quod tellatur Franciis Tar apha lib. de Regi
267쪽
A randis, & acquirendis Africae maritimis terris ad Austrum protensis: cumq. mugnos faceret progrestus, impetrauit a Marti. no V. ut quaecumque Lusitani loca detegerent , eorum λrent ,
taque posset ullus Christianus sibi illorum conquirendorum facultatem modo ullo usurpare. quod Ioanes Petrus Mactius initio historiarum suarum testatur. Aloyiis deinde Mustus Venetus Patritias ' Lusitanicarum nauium Dux ob summam peritiam factus, usque ad aequinoctialem 'circulum maritimas Asri- est plagas deteκit. Atque ita tum Pontifex Romanus, tum vero Italires Hispanieas maxime amplificauerunt. Testis eli Petram B elia lib. I. de vita mittaria, fortunatas Insulas ab armata Genuentium classe detectas . M acquisiitas , quae Castellanorum de inde imper sint adiectae. Sed illud maxime auxit Hispanicata imperia, quod a Pontificibus Romanis est prouectum, confirmatumque, & ab Italis inuentum. Anno enim mille limo quadringentesimoin agesimo secundo Christophorus columbus na. tione Genuensis aecdepta trium nauium classe ab I fabella Castella Regina nouas in Occidente Indicas insulas detexit: & post annos quinque Americus Vespuccius Florentinus continentem terram linillimis spatijs protensem. Cum q. post haec Lusitani,c Emanuele Rege, in Oriente nouos & ipsi, amplissimori. ter rarum ita eius aperuissent, Alexander VLPapa partitus eii tam- 'uam Uicarius Christi, cui data est omnis pote lias in caelo, & in terra , inter Castellanos, S Lusitanos, quaecumque illi ignota loca inuenissent in Occidente, 6 Oriente: I ta, ut Castellan rum foret, quidquid Occidentem versus incognitum kret usisque ad dithidium totius telluris; vicissim Lusitanorum , quod.cumque Orientem versus incompertum prius Occurreret; ne
'ue ullus posset interturbare acquirendas ab ipsis terras, fietbiq. vlismodo parare. Cum. Ob Moluchas insulas opulentissimas D di stanis subactas qua mola et, ad Summum Pontificem derata est controuersia; lataq in Auditorio Rotae Romanae pro altera parte est sententia; a qua cum ruris ad eundem Pontificem fui appellatum , transactione quaestio finem sortita est, ut est inhul ria generali indies lib. a. cap. 8. Memmii eius rei Petrus
atlytin operis sui medio. l ITI . i. villii
268쪽
cantubrum, indosium iuga ferre nostra. io:
An vero gloriae ascribetur, quod Romanii Im per tor3sq. il sorum tot Urbes Hispaniae subuerterint i bonis plerisq. eos , dum colonias inducunt, exuerint ὶ tot, ac tant i eorum strages ediderint tot vectigalibus , tributisq. onerarint ρ toties dentique diripuerint ut l. si, At, quanto laudabilius, qnanto iustius laudi ducent Iisi, ae Romani, creasse Hispaniae priscis temporibus Damasum Ponti sicem summum , Theodosiumq. eodem tempore Imperatorem A. maximum, non amoribus puerorum , vinoq, deditum , qua iasait Traianus, non saeuum, & efferum, qualis extitit Adrianus, sed temperatum , placidumque , ac posteritatis nobilissimae
Summae laudi ducent Pontifices Romani, aperuisse consilio suo, religiosis simul ordinibus, quos suis legibus instituerunt, viam, qua facilius Fli spanici Reges expellere e finibus suis possent antiquissimos hostes, qui inuaserant in Hispanias ante tot secula, cum Pontificia potestas proculcaretur, quin Regibus eisdem cocessisse distributionem tot fundorum pertinentium ad CEquites Cheslii, ac S. Iacobi, quorum incredibilis est opulentia. Veriorq. haec, ac solidior sit Pontificum Romanorum commendatio, quod Insulas eisdem magnas attribuerint ; Italorum vero, quod patefecerint ijs immensos, de invios olim terrarum tractus, qui fuerint acquisitioni Hispanorum Pontificio decreto assignati: interim vero per Hispanos Pontificia potestas Romae, & in Italia conlistens latissime amplificetur, ita ut per illos vigin ti partibus latius pertineat, qua pertinuerit Imperium Rom. num : creetq. ipse Pontifex Romanus Episcopos , quibus rem tilsimi Populi obediant, largiatur ditissima beneficia , & hono Dstum ex huiusmodi largitione sibi emolumentum reseruet, ac tam latae terrarum Regiones imperium ipsius respiciant, atque expectent. Quod si prisci Romani per vim quadringentos annos plus minus usque ad Constantinum dominati sunt, aut Hispaniae toti, aut parti illius; certe Pontisex Romanus placida Rellationis auctoritate leges eidem dedit plerumq. per annos nulle ducentos octinginta po st Constantinum . . En vere diuina Pontificis Romani gloria, per homines imperio ipsius obedientes, atque ex eius praescripto vitam ducentes ,
269쪽
summa barbarie, ab esseris moribus, ad ciuiles vivendi modos.
, quas Itali aperuerunt, amplissima terrarum spati , t tortiamprope orbis partem contineant, in Africa, & Asia, in oris longe dissitis, ad ortum, occasum, Boreamque , dc Austrum, Rebus hisce gestis, Italia sese in suis hominibus, vel P tisicum suorum studiosis esserat supra omnes reminciaS, Omnia regna mundi; ta bonis replesse Europam, te M incognitas Africae, Asiae, ac totius orbis terrarum, nequeri, hi up Liqi ferro id transegita aut humani lam. ii resti inrotet iis minis effusione, sed virtutibus solis,ac diuinitatis ipsius aspi
270쪽
EL I CIT A S. posita est ipsa quidemi liniis bonis, quae supra memorauimus, verum multo magis in animi ornamen tis. cultu. Hac enim parte sumus. homines, atque hic nostra est beatitudo collocata. alioquin,nihil a best ijs distamus. & quamuis multae superi
ribus a mente bene instituta proficisca tur, men ea, quae nunc persequemur, propius attingunt animi statum.Qua in re quanti sint Itali, ac Romani prae antiquis, quicumque fue-riuat ante aetatem Constantini , hinc dignosci potest, quod prius in Italia non fuerunt omnium disciplinarum gymnasia, publico stipendio conducti Doctores certi , qui gratis aduentantes quoslibet edocerent. Augustus Romae conatus est aliquid esticere , nobilissimam q. instruxit ad hoc in Palatio Bibliothecam: sed artium tamen , doctrinarumq. liberalium nulli Romae publici erant Magistri: ita, ut in annalibus suis notauerit Eusebius, primum Romam perductum Fabium Quintilianum a Galba an- ono Christi t. qui deinde annoso. scribitur Romae primus publicam scholam, salariumq. e fisco accepisse, ut scilicet Rhet ricam doceret: caeteras enim disciplinas qui traderent, Romae numquam suere, ut diximus, Imperio stante. Quamobrem pueri, adolescentesq. Romani, ut illas addiscerent, vel priuatos domi praeceptores habebant , si qui voluissent, ac potuissent, vel Athenas in Graeciam, Massiliamve in Gallias quantum per tinet ad literas Graecas,mittebatur. quod Strabo lib. . tellatur. adeo frigebat Italia in omnibus doctrinis. Scimus porro, a multis Imperatoribus Philosophos Vrbe,& Italia exactos, ut a D