Johannes Victoriensis und andere Geschichtsquellen Deutschlands im vierzehnten Jahrhundert

141쪽

p0neremus nos cum talibus hominibus in via, quod illi 1311 qui preerat inter eos diceremus Stalum nostrum, et ad quid in Τusciam ibamus, et qu0d ipso ordinaret, quod

gens sua nos non offenderet. Factum est sic. Cum eisivimus sine offensa, quod Satis suit mirabile, et venimus secunda die in nocte prope Florentiam ad duo parva miliaria in quadam villa que Vocatur Lasire. Et antequam ibi veniremus, premisimus illum n0tarium, qui in Bononia suerat captus, ad potestatem et capitaneum et alios qui regebant, quod nos tales missi ad pacem eorum et utilitatem Τuscie cum litteris vestris et regis Veniebamus, et quod nobis providerent de hospitio. Predicti nostris litteris receptis vocaverunt consilium maius Secundum modum civitatis Florentie, et ibi remanserunt usque ad occasum solis. Nuntius n0ster de tanta mora attediatus,

qui etiam pro se ipso hospitium non habebat, recessit, dimisso ibi uno, ut si predicti ipsum pro responsione sa-cienda : quod veniret pro eo ad tale hospitium. Cito postquam venit ad hospitium, illi consilium exiverunt, et quid

deliberaverant nobis respondere facto ostenderunt. Precones civitatis illa hora satis tarde ad omnia l0ca civitatis, ad que consueverunt clamati0nes fieri, ex parte predictorum, qui regebant Fl0rentiam et qui vocati fuerunt, significarunt populo, qu0d nos in tali loco eramus prope civitatem ad duo miliaria, nuntii et ambassistiores illius lyranni regis Alemannie, qui in Lumbardia partem Guelpham destruxerat quantum potuerat, et nunc in Tusciam descendebat per mare, ad destruendum eos, et inimic0s eorum introducendos, et n0s, qui clerici eramus, per terram premittebat ad totam patriam subvertendam, et Sub umbra ecclesie, cum clerici essemus. Unde publice tunc dominum regem banniverunt', nos, qui sui nuntii eramus; et quicunque eum vel nos offendere vellet, qu0d posset impune, sive in corpore offenderet sive in rebus; et quod certi erant, quod magnam pecuniam portabamus ad corrumpendum multos in Tuscia et ad dandum Guebelinis. Νoster nuntins hec audiens timuit, nes ausus scit ex tunc hospitium suum exire, nec per aliquem nobis istud inli- mare. Unus de Spinis antiquus, qui mercator d0mini Honorii

142쪽

131l pape avunculi domini Pandulphi fuerat, hec audiens, misit

sibi i litteras omnia predicta continentes apud LaStrem, ubi iam in nostris lectis dormiebamus, quando littere venerunt. Surreximus, et quid eramus facturi ignorabamus. Reverti Bononiam et suum districtum erat nobis periculum maximum, ut iam probaVeramus. Aliam Viam ignorabamus, nec erat secura illa h0ra. P0testati et capitaneo scripsimus, qui ambo nati erant de terris ecclesie, unus de Radicophano, Scilicet potestas, alius de Marchia, omnia que expedienda n0bis post talem clamationem Videbantur. Mane fecimus equos parari et Somas ligari. Et dum essemus in

Sionem potestatis, audivimuS quod campana cum martello pulsabatur. In continenti vidimus totam stratam plenam armatorum peditum et equitum. Tunc domum nostram gi-raverunt. P0Stea ad Sculam quidam de Maguelotis popularis, pulcher h0mo, Volens aScendere, incepit clamare: Moriantur tales I Hospes diu gladio evaginato non dimittebat aliquem ascendere. In illo tumultu sumarii nostri et equi sere omnes per predictoS ducti Sunt. Tunc per diversa Ioca gradus a Scenderunt et ad cameram noStram Venerunt cultellis evaginatis. De nostris familiaribus tunc aliqui sugerunt, dimittentes se per seneStras cadere ad unum hortum; inter quos fuit S0eius meus Dater Predicator. Alii Se pre limore mortis abscondentes sub lectis. Pauci tunc nobiscum remanserunt. Sed Deus, qui n0s liberavit de manibuS eorum, Sic nos in cordibuS consortavit, quod in mea conscientia nunquam timui de me, licet magis essem in periculo quam BliuS. Dum hec fierent, in civitate Florentina fuit luinullus. Quidam dicebant, quod male erat sucium Sic nos banniendo, et specialiter dominum Pandulphum, qui erat de nobilioribus urbis natus. Et hac de causa potestas unum de suis militibus, natum de terris ecclesie, et capitaneus unum popularem miserunt ad nos. Et hoc suit sactum ad procurationem predicti mercatoris de Spinis, cuius nomen Suum eSt Advocatus, Sicut credo. Isti tres venerunt ad n0s; et partem de equis, partem de sontariis in via invenientes, quia ad civitatem ducebantur, Violenter de mu-

143쪽

nibus eorum acceperunt, et n0bis ipsos restituerunt cum 13lliis verbis, qu0d quantum Vitam nostram diligebamus, quod in continenti recederemus, et quod ipsi laborarent, quod

omnia reliaberemus. Nos Voluimus eis exponere ambassiatam nostram, noluerunt audire; litteras vestras ostendere,

noluerunt videre. Quid plura Τ R0gavimus eos, quod nos permitterent de nocte transire per Florentiam, et nos bene custodirent, ne aliquid loqueremur. Negaverunt Semper, dicentes quod in mandatis habebant, ut nos reverteremur unde veniebamuS. Ille antiquus Advocatus de Spinis dixerat nobis ad partem, quod nullo modo induceremur reverti per Bononiam vel suum diStrictum, quia iam erat eis mandatum, quod n0s expulsi de Florentinorum districtueramus, et quod de nobis sacerent sicut de publicis hostibus, ut de cetero nullus auderet intrare. Nos vilitatem, miseriam, et latuitatem Bononiensium cognoscentes, dixi mus quod si nos deberent interficere, nunquam per Bononiam reverteremur. Deliberatione habita inter e0s magna, p0suerunt n0s per quandam viam, que ibat ad terras comitum Guidonum, qui habitant inter Bon0niam, Romandiolam et Aretium. Ibi undecim equi n0stri remanSerunt et

tres sontarii. Dominus Pandulphus plus perdidit quam ego, et quia plura habebat perdere, et quia plures equ0S. Ego perdidi capellam meam et quicquid in mundo isto habui auri et argenti, excepto unu Stilo argenteo, qui erat in tabulis meis ad corrigiam, et annulo in digito. Nec ipse nec ego unquam p0stea habuimus de predictis. Altera die, que suit sanctorum Symonis et Iude vigilia, in tertiis, predicti tres dimiserunt nos in quodam oppido, in quo Florentini et comes Tegrinus habebant dominium. Et in nocte dictus comes Tegrinus duxit nos inter Alpes ad unum burgum suum qui vocatur burgiis sancti Gauden lii, et mutuavit nobis equos, quot puluit, pro familiaque erat pedes. Postea ivimus cum eo ad alium locum; ubi ad nos venerunt duo fratres dicti comitis Tegrini, videlicet comes Tancredus et comes Bandinus. Postea in-

Venimus quartum fratrem, comitem Rogerium. Isti omnes dicuntur de comitibus Guidonibus et sunt comites Palatini; et eiusdem domus sunt comes de Bates ole et comes Salvaticus. Item comites de Romania omnes , Oeant Se co-

144쪽

1310 mites Palatinos, et magnos redditus habent in Romandiola. Inter istos quidam sunt Guelptu, et illi sunt ditiores, videlicet comes Salvaticus et comes de Balelale et comes Bandinus. Omnes iuraverunt nobis fidelitatem, et venire ad dominum Suum pers0naliter, vel mittere, si impediti essent, statim quod esset in Tuscia, et ipsum associare ad cor0nam in illa decentia, in qua possent secundum suas facultates. Isti omnes nos multum honoraverunt et gaudenter receperunt, et pluS Guelphi quam Guebelini, meo iudicio. Tamen non obstantibus fidelitatibus nullus de istis Guelphis venit ad eum in Τusciam, vel miSit ad renovandum iuramentum, sed dilationem petiverunt et habuerunt usque ad terminum petitum. Et in termino petito, iam imperatore existente ante Florentiam, c0nsederati sunt publice cum Florentinis, cum ipsis in Florentia existentes. Qui erant Guebelini inter istos, vel venerunt qui potuerunt, vel miserunt, et cum eo fuerunt usque ad mortem Suam. Post receptionem iuramenti et fidelitatis predictorum comitum venimus in terram episcopi Aretini, qui erat frater germanus comitis de Romena, unius de predictis. Qui multum n0bis compatiens, duxit nos ad unum castrum Suum, qu0dvocatur Civitella inter Aretium et civitatem Senensem. Et hocoeq. suit in Vigilia omnium Sanctorum. Ibi celebrato sesto, dimisit 3i nos sicut nobilis, totum castrum munitum de omnibus in manibus nostris dimittendo, ut de castro et de bonis sa ceremus nostram voluntatem; facto tamen prius iuramento fidelitatis, prout tenebatur, de suis bonis temporalibus. Ibidem multa ordinavimus. Citavimus Florentinos et SenenSes, et tantum fecimus, quod citatio fuit affixa ad eorum

palatium. Postea ipsis contumacibus processimus Secundum auctoritatem nobis missam ad multas penas temporales contra eos, semper tamen servato ordine iuris; de quo parum Scio ego, sed s0cius noster dominus Pandulphus in utroque iure multum est expertus, ut dicunt qui iura noverunt et ipsum audiverunt. In eodem castro nos existentes Aretinos, Cortonienses,

illos de Burgo sancti Sepulcri, de Monte Politiano, de Lusignano, sancti Savini, et illos de civitate Clusina, illos de Castro Plebis, et illos de Castilione Aretino citavimus, ut per Syndicos et procuratores comparerent, audituri et

145쪽

facturi, que eis auctoritate nobis commissa mandaremus. 131s

Predicti omnes miserunt, exceptis illis de Castro Plebis, quos Perusini tenent. Omnes iuraverunt fidelitatem, exceptis illis de Burgo sancti Sepulcri, qui petebant inducias usque ad mensem, dicentes quod bona eorum pro maiori parte erant inter mercatores Florentinos et in Florentia ad presens. Unde dilationem petebant ad recolligendum, ne perderent predicta. Illi etiam de Clusio petebant dilationem, si illi de sancto Savino et de Lucigniano, quos Senenses tenebant, petebant dilationem. Nullis voluimus dare; sed magnas comminationes eis segimus, quod

durissime contra eos pr0cederemus, nisi nostris mandatis obedirent.

Postea ivimus Aretium. Illi ad votum obediverunt. Ibi existentes citavimus comites de Mangone, qui morantur VerSus Bononiam, inter quos aliqui sunt Guelphi aliqui Guibelini, comites de Montedolio, qui omnes sunt Guebe- lini, marchiones plures qui inter Arelium et Perusium morantur, quorum quidam sunt Guelphi et quidam Gue belini, Hugutionem de Faiola, illos de Pacis, illos de Ubertis, ill0s de Petramala et generaliter, omnes et quemlibet per se, qui erant nobiles in districtu Florentino, Senensi, Aretino et Clusino. Et credo quod fuerunt plusquam quingenti. Item multa alia castra particularia, de quibus non recordor. Pro maiori parte omnes vel Venerunt et tunc iuraverunt, Vel miserunt et iuno isti vel iuraverunt publice vel occulte. Aliqui non audebant publice, quia statim suissent destructi per inobedientes, cum omnes non haberent loca sortia. Et sorte, quod verius de pluribus credo, publice nolebant iurare, cum salsi essent et in corde suo inobedientes, Sed iurabant occulte, ne si dominus obedientiam haberet civitatum maiorum et magnorum dominorum, quod ipsi postea, si non iurassent, destruerentur. Generaliter contra rebelles, et qui non venerant vel legitime Se eX-suSaverant, posuimus graVes penas ad terrorem. Postea venimus in Castilionem Aretinum. Ibi obediverunt ad votum, et multum nos honoraverunt. Deinde Venimus Cortonam, qui multum n0S h-0rmerunt, Sed aperte vocato populo iurare n0luerunt, licet per Syndicum iurassent. Quin primo eos citavimus, et in mul-

146쪽

13li iis verbis nos tenuerunt, sicut viri duplices qui libenter non hoc faciebant. Excusabant Se Sic, qu0d statim post quum Perusini, Castellani et illi de Augubio scirent quod iurassent, in conlinenti ipsos destruerent, et hoc p0ssent, quando Vellent, quia pauperes sunt et debiliores respectu predict0rum, et Aretini non diligunt eos. Unde supplicabant, quod eis daremus dilationem donec d0minus rex esset in Pisis. Qu0d sedimus, licet non libenter. Sed quia eramus inter eos, op0rtuit quod in aliquo eis condescen

Ibidem existentes, illi qui maiores erant in Perusio, non potestas vel capitaneus sed cives ditiores, qu0rum nomina non habeo in memoria, miserunt ad nos unum fratrem Minorem gardianum in civitate Castellana, qu0d libenter vellent quoquo modo inter eos et d0minum regem esset pax et concordia, et quod ipsi unam summam pecunie adpreSens concordatam, et unam sibi darent annuatim pro illis castris, que suerunt imperii et pro lacu PeruSino, que nunc possident, licet iuste testimonio Sue conscientie predicta tenerent, quia unus predegeSSorum Vestrorum predicta, que tunc pacifice tenebant, eis confirmavit et donovo dedit, et quod h0c posset sacere ille vester predecessor dicebant quod privilegium imperiale haberet sibi super hoc ab uno imperatore conceSSum. Νos ista audientes respondimus, quod libenter ad pagem laboraremus, et specialiter in isto facto, Sed Scire VolebamuS que, qu0t, et quanto tempore predicta tenuerunt, et Videre c0piam privilegii papalis de huiusmodi confirmatione. Misimus unum fratrem Predicatorem, illum qui nunc accusatur salse de intoxicatione imperatoris, cum in partibus illis ab omnibus inter omnes Predicatores esset magis Guebelinus et a Gue belinis dilectus. Pluribus diebus stetit cum predictis PerusiniS, Semper promittentes Sibi ostendere predictum privilegium. Finaliter oportuit quod recederet per e0s licentiatus. Νihil sibi ostenderunt, quia, ut stater credebat, n0n habebant. Dixerunt sibi sic: Recedatis, quia nos estis Guebelinus et si iam populus, qui totus Guelphus est, sciret quod nostrapricilestia vobis ostenderemus, miraretur, et de facili crederet , quod esset proditio per nos facienda. Nos pressitas dominis legalis miliemus que volunt videre. P0Stea nec Ini-

147쪽

serunt, neg Se excuSaVerunt. Unde trusam reputavimus. 13llIbidem existentes, illos de Burgo sancti Sepulcri et plures alios condempnavimus, qui mandatis nostris n0lebant nisi sub conditionibus obedire. Mortua domina regina in Ianua, Statim postquam domi- 1312nus rex Venit Pisas, mandavit nobis, quod ad eum veni-MARη remus, et gentem quam possemus Sibi adducere vel mittere, mitteremus. Misimus pIures comites et nobiles. Postea n0s cum episcopo Aretino et silio fratris sui cum pulcra gente p0Suimus nos in via, ordinatis tamen prius que ordinanda erant in partibus illis, quomodo patria maneret in pace et Secura, et quomodo de civitatibus et castris que nobis obediverunt, Sequerentur nos armati, penas p0nendo in nolentes vel etiam infra certum tempus negligentes. Primo die p0stquam de Cortona recessimus, transeundo ante Castrum Plebis, quod nobis non 0bediverat, Clusium

venimus, que sub manu Senensium erat. Bene nos recepit et hon0ravit, sed iurare noluit, timens, Si iuraret, quia statim Perusini et Senenses ipsos inter quos sunt positi destruerent; sed promittebant, quod si dominus mitteret militiam vel veniret in Τusciam, et qu0d aliqualiter possent defendi, quod fidelitatem iurarent, et interim euntes

ad eum et revertentes ad eum non offenderent, sed conducerent eos per suum di Strictum. Hoc acceptavimus ab ipsis, quia aliud habere non potuimuS, et nullos processus secimus contra eos. Videbamus eorum bonam voluntatem, paupertalem et debilitatem suam, et potentiam et voluntatem malam Perusinorum et Senensium, inter quos prodicta civitas est siluata. Est etiam ibi paSsus, quem si ipsi non permisissent transire Aretinos, Cort0nenses, et omnes illos, qui fidelitatem nobis lacerant, nulla erat Via, per quam nos vel ipsi ad civitatem Pisanam possemuS ire. Adhuc antequam de Cortona recederemus, illi de Monte- politiano miserunt nobis litteram apertam Sub sigillo communis, quod daremus eis spatium unius mensis, squiaJ ni mis Senenses timebant, et post mensem obedirent. Dedimus ; Sed non obediverunt, nec adhuc Obediunt. Post recessum de districtu Clusino, per terras ecclesie versus Radicophanum et continuatis dietis applicuimus ad sanctam Floram. Comites de Sancta Flora, qui Sunt treS,

148쪽

1312 libenter nos receperunt, et fidelitatem iuraverunt, et semper pro imperio inventi sunt fideles. Ibi mare intravimus, et equi nostri cum familia de nocte in magno periculo tranSiverunt per unam aquam pr0pe civitatem Gr0SSetanam, quam Senenses tenebant, et est siluata prope mare. Applicuimus illo die nos per mare et familia per terram ad quoddam castrum Pisanorum quod vocatur Castilio de Piscaria supra mare. Tunc fuimus Securi, quia ibi incipit comitatus Pisanorum, licet distet a civitate Pisana bene per tres dietas. Venimus Pisas. Et ibi inter alia relatione digna inveni mus civitatem satis turbatam et commolam, et hoc pr0pter dominium totum, quod ad se dominus rex acceperat, nihil

volens eis servare de modo faciendi ancianos et alios om-ciales Secundum consuetudines antiquas, qui conSueVerant

civitatem gubernare; sed unum vicarium dedit eis de Ubaldinis. Tunc inveni in dicta civitate unum fratrem Predica torem, qui vocatur stater Peregrinus, missum per regem Fredericum. Que suit illa prima ambassiata quam portaVit, nescio. Audivi tamen quod dominus Fredericus libenter ve let esse iunctus domino regi per aliquam parentelam, et propter hoc venerat dictus frater. Cum dicto statre missisuerunt ad regem Fredericum duo ex parte dicti regis, unus nobilis de comitatu Florentino, qui vocatur dominus Ubaldinus de Ubaldinis, frater vicarii tunc Pisani, et quidam miles Florentinus, qui vocatur dominus Lambertus de Ci-prianis. Et isti intentionem domini regis bonamque voluntatem quam ad eum habebat intimarunt. His diebus illi de Columna et dominus Ludovicus de Sabaudia, senator urbis, significaverunt regi Statum urbis, quomodo illi duo, quibus Capitolium dimiserat, sicut bonis et fidelibus, qui etiam secerant iuramentum de restituendo, reddere n0lebant, nisi primo haberent quatuor milia florenorum, quos expenderant in cuStodiendo, timentes etiamne aliud lateret. Dominus rex illa quatuor milia eis misit. Significaverunt etiam, quomodo militia magna omni die ad dominum Iohannem fratrem regis Roberti veniebat, et de barris lactis ibidem, et de exercitu posito ante pontem do Mollen, et multa alia. Dominus habito maturo consilio ordinavit, quod in continenti dominus Pandulphus et magister Iohannes de Venestringue utriusque iuris professor et frater

149쪽

Iohannes magister in theologia de Pisis recederent cum 131 splena potestate et auctoritate perficiendi et complendi parentelam inter dicti regis Roberti filium et filiam regis Romanorum. Tunc suit quibusdam visum, quod duo sufficerent ad predicta facienda, et quod dominus Pandulphus et ego

iremus ad urbem ad tollenda omnia impedimenta, que p0Ssent eSse in receptione iocunda coronationis dicti regis. Visum etiam fuit, quod predictis duobus fratri Iohanni et magistro Iohanni daretur ambassiata, sicut et nobis, add0minum Iohannem, fratrem regis Roberti, et ad Romanos, et quod ponerentur in littera. Factum est sic. Simul ivimus satis sestinanter, scientes quod domin is rex non multum tardaret post nos, nec etiam domini cardinales. Continuatis dietis, die dominica ante seStum ascensionis apa. Domini venimus Romam. Literis credentie domino Iohanni da- δ' iis, respondit nobis breviter, quod in crastinum veniremus, ipse pro Suo consilio, quod erat in campis ante pontem de Mollen, mandaret, et tunc ante eoS proponeremus, que ex parte domini regis Romanorum dicere haberemus. Mane suimus ad eum reversi. Respondit nobis, quod adhuc non fuerat eis Iocutus, sed post dormitionem iret ad eos. Ivit, et nosivimus. Et fuit ibidem nobis dictum, quod non turbaremur dem0ra, quia in craStinum nobis responderent. Occupati satis erant, ut oculis videbamus, quia c0ntinue Supra p0ntem et citra et machinis et balistis et gladiis confligebant, et iam unam partem pontis acceperant. De quo mullum dolebamus, quia plures ibi moriebantur, et ad tollenda huiusmodi veneramus.

In crastinum, hoc est die martis ante aSeenSionem, Ve- u inimii S et ambaSSiatam proposuimus, que nobis erat com- η missa sub litteris credentie. Et ut melius recordor, ista fuit: quod dominus rex Romanorum salutabat eum, et de ad- Ventu suo multum gaudebat, cum frater suus rex Robertus ipsum misisset ad honorandum eum in Sua coronatione,

prout in litteris, quas dictus dominus rex Robertus domino regi Romanorum. illis diebus miserat plenius continebatur, et illas credo habere. Unde ipsum ex parte dicti regis rogavimus, ut receptio sua in urbem et coronatio pacifice sine briga posset fieri, qu0d laboraret una nobiscum, qui propter h00 mittebamur, quomodo pax esset inter Ursinos et Columnenses, et si subito dicta pax fieri non p0sset,

150쪽

1312 quod fieret treuga. Item petiVimuS, quod gentem Suam, queerat circa pontem de Mollen, saceret recedere, cum in brevi dictus rex Romanorum una cum cardinalibus ad urbem veniret, et quod urbem intus et extra sic disp0sitam non libenter inveniret. Dulciter nos audivit, et sic respondit: quod iuvenis erat, et dominus rex frater suus dederat sibi in mandatis, quando ab eo recessit, quod de c0nsilio talium qui cum eo erant resp0nderet et saceret que erant respondenda et satili cienda in 0mnibus, nisi ab eo haberet in mandatis. Assi-3 gnaverunt n0bis diem in crastinum vigilia aScensionis. Venimus, et ipsum invenimus, sed con Silium non, quia iuno erant circa pontem predictum, ubi dabant durum bellum. Et ille die dicebatur, quod pons predictus per eos lucraretur. Rogavit nos dictus dominus Iohannes, quod intiti mane die ascensi0nis essemus cum eo in prandio, et tunc indubitanter nobis responderet. Dicto die, dictus d0minus Iohannes predictos magistrum Iohannem et fratrem Iohannem conduci secit versus Neapolim. Sibi enim dixerant expresse et de mandato domini, quare ibant, quia ad complendum parentelam. Et istud movit dominum regem, quare predicta sibi exprimeret, ut sicut iuvenis magis esset promptus ad ea, que requirebamus facienda. Invitationem dominus Pandulphus, cum ipse plures invitasset, non retinuit, Sed So excusaVit; nec ego Volui ibi esse sine e0. Dum essemus in prandio dicto die, plures de familia dicti regis intraverunt et ad nos directe venerunt, dicentes nobis quod de suis sociis ante castrum sancti Angeli, in quo erat dominus Ι0hannes h0spitatus, aliqui erant persamiliam ipsius intersecti, et aliqui capti. Dum hec nobis narrarent, dictus dominus Iohannes mandavit nobis, qu0dveniremus in Vesperis, et ipse nobis saceret responderi; et si nollemus ire propter distantiam, unum locum medium assignavit n0bis, ad quem ipse mitteret aliquos, qui nobiSeX parte Sua responderent. Domino Pandulpho non fuit viSum nec mihi, propter comm0tionem que erat in urbe, quod ad dictum locum veniremus; sed domino Gentili dossiliis Ursi et Poncello suo consanguineo mandavimus, quod illi qui nobis debebant respondere ad domum d0mini Pan dulphi venirent, nam decentius esset, quod ipsi nuntii sta tris regis ad nos venirent, quam n0s ad e0s iremus, qui