장음표시 사용
51쪽
in loco explanandam. Hic ergo breviter declaretur. Hic convenit explanari, quod Superius pror0gavi vel intermisi LPorro regina Bohemio de morte regis habetur Suspecta, ideo quia ad resistendum regi Romanorum et ad pugnam multis Sugestionibus' ipsum compulit, et ideo non potest a suspicionis nodulo se penitus excusare Velen0dare. CauSa Vero, ex quη totum malum, Sequitur. Fuit enim in regno Bohemie quidam supanus dictus ZaWiscli, p0tens et dives, de magna prosapia oriundus, et nichilominus in strie magica non mediocriter edoctus. Hic cum curiam regiam Sepius frequentaret, reginam de industria artis sue mirabiliter insalvavit in tantum, ut Sine ipso vivere nequiret, et carnali assectu et ceco amore pro ipso vehemencius estuaret. Et ideo mortis regis parvi pendit, ut p0St eius obitum soluta a vinculo maritali possit illi decentius S0ciari. Et sicut una virtus ex sui nobilitato vilis virtutibus innititur, Sio una malitia procliva in aliam de facili aliis sceleribus implicatur. Sic regina de morte regis non contenta, tractat de parricidio, filio ' proprio non parcens; heredem Simul et lucernam regni, ut jam nemo sit quem timeat, cogitat extinguere vel etiam in terire . Et ecce rex junior subito incipit infirmari et divulgatur hec infirmitas in populo. Dolent omnes, familia curio perturbatur, graSSus murmur sit in civitate de regina. - guia nervum mortiferum intexuerit quo possit filium proprium
irretire. Vocantur confestim medici, assunt et morbum regis inextricabilem curi0sius perscrutantur. Nos Vero ScolareSquodammodo pueriles, qui solent se ingerere familiarius et audentius caSibus quibuscunque, I sturrimus et M0ntem conScendimus; intrantes aulam regiam vidimus ibidem regem Suspensum per pedes et pedicas deorsum, et resupinum Submisso capite, ut Sic Suffragantibus medicis, ab intimis Visceribus e silueret, quod inbiberat vel gustaverat t0xicatum, a qua tandem mortifera consectione procurante δDomino m0rtis periculum vix evasit. Et hec de illo. Porro Rudolsus Romanorum rex potita victoria in cunctis
52쪽
pr0Spere agenS, eratque Deus cum eo, et omnia eius opera dirigebat, multo milite stipatus Austriam intrat et ci, ita tem Viennensem, negantem sibi intr0itum, bello cingit. Et vastatis circum circa pomeriis et aliis civitatis utensilibus dilapidatis, tandem n0n Sine magno labore subactam eam in deditionem 3 accepit. Dilatus est etiam ibidein supra modum, quia quosdam diti0res civitatis Suis meritis exigentibus ac justicia dictante, de pecuniavit. Possedit etiam nichilominus terram magnarum' opum opulenti SSimam, admodum putei ebullientis, cuius aque non deiiciunt; puteum inquam de argento, quem poSteritaS siliurum Suorum usque in hodiernum diem non sufficit exhaurire. Cernens autem reX se profecisse rebus in secundis et mullis opibus habundare, mittit nunti0S pro domina sua Serenissima regina, que re Vera suit mulier virtutis, dans ei in mandatis ut sine dilatione ad eum descendere non obinittat. Que protinii S cum honest0 comitatu, Sicut reginam decuit, descendit ad eum in Austriam, ubi haut longo temp0re demorata, m0rbo' correpta, receptis ecclesiasticis Sacra-1281 mentis Viam universe carnis ingrediens felicem exitum νεηη- est Surilla. Rex vero de obitu regine cordi S d0lore grati κτ. Viter Sauciatus, jubet eam honeste revehi ad patrium s0lum, δ' ubi sepulture solemniter tradita diem novissimum preStolatur. P0st hec rex silio suo Alberto seniori terram Austrie committens eum ibidem presecit in ducem. Ipse vero digrediens divertit iter versus Bohemiam, quam sine strepitu preliorum intrans recepit Se in civitatem Pragensem, ubi mediantibus quibusdam principibus et aliis viris, facta re- congiliatione ac pacatis omnibus inter se et regem B0- hemie, unam de filiabus suis, generosam ei decentissimis moribus ornatam, eidem regi Weneglao copulat in uxorem, et nichil0minus cum sorore eiuSdem regiS BOhemie serenissima et silio suo Rudolso junctis pariter vinculo maritali cum magna pompa festum celebrat nuptiale . Itaque
53쪽
binis sponsalibus s0lemniter celebratis et cunetis per ordinem dispositis Romanorum rex saetus hFlarior, fortuna sibi letius arridente, redit ad superiores partes S evio ad diversa regni negotia pertractandR. Verum quia impunitas flavet temeritatem, ausum etiam parturit et contemptum, quod, quia Verum eSt, prefatus Zae ischo adhuc receiicior 3 in mem0ria ex facti sui malitia approbat et c0nfirmat. Qui cum nilli quam reginam impune suis incantationibus infamia denigrasset, rursus Secundam reginam ausu temerario attemptat Suis prestigiis dementare. Mittit enim ei clam quoddam peplum arte magica insectum. Quod cum regina intuita suisset, sane secum deliberans caut Vel premonita, spreto munere et indignans jubet protinus igni citius concremari; rem pandit marito, domino Suo regi, et esti inat n0n celandum, ne sorte incauto delect0 crimine posset labem incurrere sive notam. Rex vero p0Stquam ad 0levit et juxta robur elatis prosecit in virum, animo concitatus mem0rans mala n0Vissima et antiqua ad se convocat c0n Siliari0S, meli 0res et quin0verunt utiliora, adorsus eoS: Decernite omnes, inquit, quid facto opus sit. En ille criminator regis maiestatis, non
solum matrem meam, ferum et propriam coniustem Supe stitiosis incitamentis non est veritus attemptare. Et cum cauSam Suam c0ram omnibus prudentius perorasSet, datur satis dura sententia ab omnibus c0ntra eum, SalV0 tamen
corpore, ita quod infra terminum sibi statutum ipse cum quibusdam propinquis et amicis suis, rebus Suis m0bilibus et immobilibus venditis et distractis, regnum Bohemio exeant sine Spe reverSionis Seu gratia redeundi; quod si non secerit termino dissi nilo, cautione' facia, Sine Omnigratia abscissi0ne capitis puniatur. Ide0 et sic ipse regia maiestate perurgente cum omnibus suis attinentiis de regno justa ultione perpetu0 eSt expulSUS. Illo in tempore post obitum regis B0hemie, qui Dccubuit in pretio, facta est fames magna in eadem terra; in tantum ut pre famis inedia infiniti homines morerentur. Sed non ut estimabant ex sterilitate, Vel ex desectu an-n0ne, Sed ex plaga Domini, magna lues m0rtalitatis inpi pulo Seviebat, in tantum ut in civitate Pragensi du0
54쪽
plaustra nil aliud facerent, nisi quod ad unam lassam ad
hoc preparatam, extra muros cottidie mortuorum corpora deportarent. Profecto quodam in vico civitatis eiusdem suit cumulus vel acervus de simo, in quo jacebant plura corpora m0rtu0rum. Quo cum vidisset quedam mulier adhuc sortis et incolomis, desperans, sciens Se etiam Subito morituram, acceSSit propius et prostravit se in medio m0rtu0rum, animo Sue exitum inibi expectando. Non longo etiam ante Rud0lla primo regnum intrante, post Vel ante non est certum , fuit etiam prevalida sumes longe lateque ex eo, quod eodem in temp0ro terra negaverat fructum suum et suit permaxima sterilitas et desectus frugum, in tantum ut nusquam vel paucissimis in locis annona venderetur. Panis etiam non inveniebatur in foro publico vel communi, set pistores clauSis domibus et serratis, ne a strepitu populi c0nculcarentur, pro c0ndigno pretio porrigebant panem ementibus per senestram. Vendebatur enim mensura unius scasse' pro quatuor libris augustensis vel m0nacenSis monete parum pluS. Verum pauperiores miserum victum queritabant, alii' glandes et queque grossiora in cibum confricabant, sicut olim ubi mortales primi temptabant mandere glandes, alii de herbis agrestibus victitabant, et im0 sine panis edulio versi in tumorem et pallorem pro sumis inedia multi supreme vile spiritum exalabant. Sicut ille gentilis custos porto civitatis Samarie post acerbitatem dire sa-mis donum Dei, quod Helyseu S predixerat, credere noluit. Ideo dictum est ei: Hidebis et non comedes er eo; pro in credulitate gratie Dei ultione divina ab intrantibus civitatem Samarie, juxta portam, Sicut predixerat HelySeus, conculcatus est pariter et extinctus. Sic illo in tempore post dire famis moleStiam Super annonam descendit benedictio Domini copi0se, ita ut revertente ann0 granaritS evacualis et exhaustis, menSura que dabatur pro quatuor libris denariorum, jam pro libra dimidia venderetur. Quis enim Sperare potuit tam subito in emptione istumenti tam magnam partem pretii desulcari. Deus, cui nichil est impossibile, hoc effecit. Digresso igitur rege Romanorum a partibus orientalii rei bus, jam moratur in provinciis citra Rhenum. Porro qui-
55쪽
dam comites et alii nobiles Swevie meli0res ac potentiores, videntes et invidentes regem multum profecisse in gloria et honore, n0n tamen sine eorum auxilio et labore, et nichilominus ipsum cottidie multipliciter rebus excrescere in Secundis, livore torquentur, quia invidia solet sedem suam in summitatibus collocare et consuevit rodere meliores, unde Summa petit liror, perstant altissima venti. Consilium ineunt, pacem in regno discrimine turbantes, contra regem Vehementius malignantur, ideo, ut eStimo, quia descendentes cum eo in expeditione versus Austriam cum magnis laboribus et eXpensis nondum eis de servitio respondit, nec dampnum quod exceperant, resudit, sicut eis ante fideliter compromisit. Ob ea cogitant et pertractant, Si quo modo poSSint eum infirmare, vel etiam in regni negotiis impedire. Tandem facta conspiratione
inter Se contra regem, juramento etiam prestito, consederationis vinculo S0ciantur. Rex vero c0nStantior nec minus
hylaris, sed intrepidus ut leo qui ad nullius pavebit occursum, eorum disSei Si0nes et gravamina parvi pendens, presertiin qui ante multis superatis inimicis et pluridi otia proliis mitigalis pro nichilo duxit eorum effrenem insaniam perdomare, quod et p0Stea factum est. Nam sine Sanguinis est uSione, quibusdam ex eis humilitatis aliis in exemplum, perurgebat omnes ultro pretiis finem imponere et omnimodam contentionis rabiem terminare. Qui videntes se non posse proficere contra eum et Sicut c0gita- Verant non posse eum deStruere, rogant ea quo pacis sunt, et mitius agentes de compositione tractant inter se et regem : qua pace facta et firmata in gratiam pristinam redierunt. 1287 Cum autem Rex rempublicam multis lab0ribus non mediocriter ampliasset, propaginem filiorum Su0rum per diversas mundi partes longe lateque diligentius dilatavit, extendit enim suam propaginem usque ad mare. Νam unam de filiabus Suis in maritima regione regi Cilicie in c0niugem copulavit, vero fili 0rum Su0rum soboles Au- Striam, B0hemiam, Earinthyam, BaWariam, SaXoniam et alias regni partes in sua retinent potestate, et in tantum processu temporis profecerunt, quod nimia freti potes-
56쪽
tale usqtie in hodiernum diem inter se dimicant et concertant.
Porro dum medium silentium lenerent omnia et rex esset in acubitu suo et pausaret p0St opera que patra rat: ecce quidam truphator Surrexit in medium, qui dixit se esse Frid ricum quondam imperatorem, qu0d de Semultis intersignis et quibusdam prestigiis scire volentibus c0mprobavit. Sed ipSe deceptus multos decepit, mulli enim pro eo quod ipSo esset, vadimonia posuerunt. Aliis vero sub quadam Spe exultantibus in populo et dicentibus quia ' ipse est, aliis dicentibus: non, sed seducit
turbam. Taliter vero multis opinantibus, quidam dicebant eum missum fuisse ab Ulmilis regis ad destructionem ipsius, fortuiυ templand- , Si posset sorte in cesarein promoveri, quo facto mox regiS auctoritas exspiraret. Sed frustrati et fraudati sunt Sua Spe. Rex enim prudentius agens cum Sob0lem suam per multa terrarum spatia dilatasset, et jam nemo eSSet qui Surgeret ' contra eum, videns populum tumultuantem et errantem de illo vago, jubet construi magnum rogum et illum deSuper poni, ei sic eum estuantibus flammis, curam multis astantibus et 1283 videntibuS, miserabiliter e0ncremavit. Talem exitum est
VL Sortilus, et qui mullis secit risum, ipse totus recidit in
1290 Anno D0mini ii .ec.lXxXX. cum esset rex in civitate v ς Nuremberta et super quibusdam causis et negociis eum
principibus placitaret, eSSelque ibi etiam dominus Lud vicus illustris dux Ba arie et filius suus junior dux Lud vicus, quem genuit per d0minam Annam serenissimam ducissam de Polonia, ubi inter cetera que fiebant ibi spectacula, sicut moris est in curiis regum, erant ibi nobiles curiosi, qui vehementer in hastiludio se spectante populo exercebant. Dux Vero juni0r Lud vicus, cum jam esset in II0re vivido juventutis, elegantis larine, et etiam viribus corporalibus jam polleret, quo aptior esset ad queque sortiora, virtute animi contra morem principum huic ludo se ingerere conabalur, et pro nichilo duxit
57쪽
inspicere nisi id manu propria attemptaret, multisque dissuadentibus, n0n acquievit. Jubet sibi dextrarium preparari, arma deserri Sibi imperat, que omnia m0X parata sunt ad manus. Induitur Sed negligentiuS, equum ascendit. Non est ibi equipollens sibi dignitate qui cursitare debeat contra eum, Sed Vocat et provocat contra Se quendam nobilem de IIohenioli, qui sibi debeat obviare. Ille primo denegat sibi reverentie causa tanquam digniori; sed cum dux nollet ceptis desistere et in ludo vehementius estuaret, dictus nobilis parat Se in eius occurSum. Et convenientibus sibi obviam alter bis vel ter vergens hastam ociose reclinans, Volens parcere duci; Sed ultimo, neScio an r0galuS vel animo concitatus in ipso congreSSu, Vibrans haStam et ruptis armis circa collum guttur ducis perlarans, ipsum letaliter vulneravit. Quo facto post ViSO mortifero vulnere, ipsa hasta intuita a inultis habetur suspecta; habuit enim in summitate acui tu pollicem, cui nichil est inpenetrabile sed pervia univerSa. Si enim habuisset hastam solitam et consuetam non ei taliter nocuiSset. Versus est ludus in luctum, et multorum gaudium in merorem. Ille autem de Ilohenioli timore procul reus huius mali, nemine persequente sugam iniit. Ipse vero dux dum adhuc viveret, dilexit vile auctorem, quia mult0cies dum esset in tali gloriA et honore in Seculo, Vitam monasticam simulabat. Sepe enim quando bibit aquam, simulabat se bibere vinum, obServabat privata jeiunia, nun0 a piscibus nunc a carnibus et aliis delicatis cibariis. Ib uno illorum annis plurimis, abstinuit, et frequenter ob am0rem Domini parsimoniam sectabatur. Non erat lubricus et dissolutus et carnis illecebras devitavit. Quem autem D0minus diligit corripit nichilominus et castigat. Dilecturi vero Suo porrexit manum suam ad judicem, moit enim ut in tali periculo subita morte non periret, c0ncessit Sibi paucos dies post' acceptum vulnus, ut de commisSiS ageret penitentiam et reciperet ante vite exitum ecclesiastica Sacramenta. Quod et secit. Nam a divina gratia sibi preStita perfusus penitentia jubet se inhospitale deporiari, humilians Se et pauperibuS Se coequan S,r0gat omnes pauperes pro Se D0minum eX0rare. Cum
58쪽
autem post ruinam procurante Domino supervixisset usque ad decimum diem penitentiam agendo, ingravescente labore ad vite exitum sestinabat, et faciens testamentum jubet se duci ad patrium solum et ad Iocum ubi pausat mater Sua, quem inquam locum summe dilexit, ubi etiam sepeliri desiderabat toto cordis affectu, et patre presente multo dolore sauciato commisit ultimum testamentum. Venit igitur hora ut transeat ex hoc seculo nequam, et multis coram astantibus et plangentibus ultimo in manus domini commisit spiritum suum, et hec dicendo vivendisnem fecit. Raptus est vero vocante Domino, ne malitia seculi huius mutaret intellectum illius; quia melius est Salvo spiritu in corp0re perire, quam quis ex huius mundi voragine pereat in utr0que. Denique circa lanus rite omnibus expletis et preparatis ad terram propriam reducitur et in Furstenveth quo hospitaverat, juxta
matrem honestissime sepelitur. Non enim vidi nec visurus sum tam sumptu0se et tam solempniter mortu0rum exequias celebrari. Obmissis aliis, quantum ibi de cera expensum fuerit nequeo estimare. Vidi enim unum magnum currum n0n aliud quam ceram Singulariter apportare. Du0bus vero diebus ac noctibus contiguis, infinite et permaxime candele arsere circa lanus. Quantum etiam
de vino multorum vasorum et de plado et pabulo et dopanis copia et aliarum rerum allatarum ibi expensum Sit, non potest de facili explicari. Omnes vero grangie et vicine ville suerunt hospitibus occupate. Ossiciales etiam ad nutum domini ducis seni0ris largam elemosynam de pane, de caseis, de nummis, de carnibus pauperibus erogabant. Die Vero quo sepultus est vidi et audivi in uno altari tres missas immediate a tribus episcopis tonaliter decantari. Eadem etiam hora fiebat planctus et luctus a c0evis et commensalibus ' suis ', alii capillos capitis evellebant, alii mitras capitis laniabant. Quid plura ΤΕcclesia tota super infausta morte eiulatu et ploratibus pers0nabat. Peracta igitur sepultura unusquiSque digrediens mansi0nem propriam repetivit.
59쪽
Igitur Romanorum rex Rud0lsus cum Senuisset et provecte et alis eSSet, p0St multorum annorum curriculabam vergeret ad occaSum, XViii. anno regni Sui, plenus dierum c0rreptus sebre, languore naturali, ecclesiasticis receptis sacramentis et sacto testamento, viam universe 1291 carnis ingrediens, sinem laudabilem est S0rtitus. Que tamen gratia perpaucis regibus est e0nees Sa. Nam sero omnes reges aut veneno aut gladio videmus crebrius interire. Ilio in civitate Spirea cum aliis regibus honestius Sepelitur, ubi exanime c0rpus eius diem n0vissimum est expectans. Interim Spiritus eius mereatur celeSlia gaudiapos Sidere. Anieni Destincto igitur egregio regni gubernat0re, principeS, ad quos jus respicit eligendi, ad creandum alium regem in Franchensuri sibi diem statuunt et prefigunt. Ubi cum 1292
convenissent in electione facienda minime concordarunt.
Nonnulli enim elegerunt Albertum ducem Austrie, sicut illustris dux Lud vicus videlicet Ba varie, qui cum quibusdam aliis principibus, quasi ad Sponsalia celebranda,
illuc sincere Venerat inermis. Εpi Sc0pus vero IIMuntinus et alii pontifices electores non sine dolo illuc venerant cum multo milite et magn0 exercitu armatorum. Illi vero elegerunt Ad0lphum comitem de ΝaZZaVia, Virum probum et manu propria acerrimum pugnat0rem, quem per vim, aliis non con Sentientibu S, tam in confirmatione quam in c0nsecrati0ne et aliis Suis juribuS percipiendis, in regem promoverunt. Ideo autem hunc ad regnum proficere decreVerunt, quia Sperabant eum magi S eis miliorem fieri et in suis agendis tractabiliorem. Ad hoc exhortante eos rege Rudolis, contra quem n0n audebant mutire, lantum oppreSSerat eos, et quando volebat ad quequo Servilia perurgebnt.
Cum igitur Adolphus rex sine ambiti0ne et absque sui laboro R0manum imperium suscepisset, divina sibi favente gratia incepit regni negotia Strennue gubernare. Sed quia dominus Lud vicus illustris dux Ba varie in
electione non consenSit in eum, cons0brinum Suum ducem Austrie promovere gestiens, si n0n intercepissent alii elect0res. Quod eum rex animadverti S Set, ipSum et quosdam alius n0n esse cum eo gratia vel flavore in sui S
60쪽
agendis, se eis exhibuit duriorem. 0u0d dissimulare non
valentes, videlicet ipSum non eSSe Sincerum contra eOS, mala Voluntate concepta adverSuS eum, rarius et lento gradu eius curiam frequentarunt.
Post hec, n0n multo interieci 0 tempore, anno domini 1294 m.cc lxxxx.iiii. dominus LudWicus illustris dux Bawarie, cum esset in Haidelbercti, infirmitatem gravem incidit corporalem, et Subito ingraVescente corpori S molestia λ desperatis a medicis consulitur ei, ut cogitet de salute anime et consessione previa viaticum recipiat salutare. Quod divina inspirante gratia non negligens, rite eccleSiasticis receptis Sacramentis, in Si ante ullima h0ra vile sue, non inmemor laudationis Sue in Furs tenueit, jubet se post exitum suum illuc duci ac sepeliri. Et hec dicendo et Fga. alia salutaria monita in vigilia purificationis beate Martei feliciter exspiravit. Quo mortuo ossiciales Sui ad terram
suam et ad glaustrum laudationis Sue non Sine merore suum dominum mortuum reduxerunt. Quem vere tota
BaWaria plangere debuerat et pl0rare, quia ipso vivente rerum opulentia et pacis habundantia et multo comm0dos ruebatur; ipso autem de medio Sublato, multis malis oppressa Sine cessatione, multa diScrimina Seu pericula usque in diem patitur hodiernum. Cum aulein delatus esset ad locum quo ipse juSSerat, ad clauStrum Videlicet in Fur-stenveli, quod ipse fundaverat, ibi dominus Ollo illustris dux Bawarie, venerabilis Enipho FriSingenSis episcopus, dominus Reinboto Εysteien Sis epi Scopus, Rati Sponensis episcopus et multi prelati hiis interfuere exequiis, siliis
etiam suis Rudolso et Lud vico presentibus, terre honestissime commendatur, cuiuS anima in conspectu Domini sine sue gaudiis mereatur perfrui sempiternis. Dux iste indisciplina et morum Venus tale omnes alioS principes Superavit pariter et excessit, cuius prerogative gratie heres extitit Ludivicus filius suus noviSSimuS, eadem gratia
Vernans pariter et eoru Scan S.
Post hec parvo elapso temp0re Adolsus rex, mediani t bus honestis viris ex utraque parte rem agentibus, filiam