Commentarii de rebus in scientia naturali et medicina gestis

발행: 1752년

분량: 772페이지

출처: archive.org

분류: 생리 & 의학

201쪽

os et spinam dorsi oleo lateritio, ac purgantem tincturam sacram talappae cum strupo rhamni catarthici exhibuit, quolibet tertio die repetendam. Dimhus interpositis spatio nymaemeri dedit olei succini guttas triginta, asae foetidae grana viginti, et olei amygdalini uncias quatuor. His medicamemti S, per quatuordeciem dies exhibitis, aeger ita san tus est, ut egredi posset, ore primum libero, dein spina mobili, tandem cruribus flexibilibus lactis. y Hydrophobiae exemplum, auctore b. N F c O pri Ao MVNKLEY. M. D. et Reg. societ. soc. 'in Vir, 36 annorum, die II tulit, anni I76O. mordebatur a cane rabido. Medicus praesens venae semone uncias decem sanguinis emitti curabat, suadebatque, ut ad balneandum mare proficisceretur

aeger. Qui, eo profectus, et ibi per decem dies commoratus, balneo solo usus est. Post mensem tristior famis, die I9 aug. difficile . deglutiebat.

Hoe in statu Noster aduocatus, inuenit aegrum tristem, cute non adeo calente, pulsu debili, oculis turgidis, lingua arida. Aeger morsum cani S Celabat, ac, cum ei potus praeberetur, vehementer perterritus, confuse exclamauit, id fieri non posse. Atque haec quidem symptomata intra horae spatiuin exorta sunt. Sequenti die facies magis erat horrida, aegerque continuo tenacissimam exspumbat pituitam, ut exspuendo sinus ederetur. Sensibus tamen omnibus fruebatur, neque falsa in eo obseruabatur imaginandi vis, praeter, quod mentione aquae fassa vehementer moueretur atque exclamaret; nunquam tamen, instar canis, mordebat. Ita ad secundam huius diei postmeridianam

horam misere vivebat, qua moriebatur.

I lecta die e0dem

202쪽

tamen Cl. Auctor nullibi se descriptum legere meminit hic describit morbi genus, illud quo propter sedem sensumque su eationis anginam ρ fibris nominat. Qui eo laborare incipiunt non mali quidquam sentiunt, praeter dolorem in pectore tum, cum Obambulant; qui, iis quieti S, evanescit Morbo per quosdam inenses Continuato,

dolor hic non protinus desinit; sed cubantibus

etiam exoritur, vel interdum etiam stantibus. Plerumque viros, quinquagesimo anno maioreS, Occupat; exempla tamen et duorum iuuenum, et

feminae paralyticae Cl. Au itori obuenerunt. Plerique subito moriuntur; alii ab eo per viginti annos Cruciantur. Locus mali est sternum, in quo quidem variat, plerumque ad sinistrum latus vergen S, atque interdum cum dolore si nistri brachii coniunctum. Caussa eius incerta vel vicus, vel spasmus videtur: hoc docent et symptomata, et leuamen a vino et cardiacis; illud vero aegri confirmant, qui sanguinem exspuunt purulentum, sentiuntque illum e loco emuere assecto. Pulsus morbo du-Tal te non turbatur. Optata, Continuo adhibita, maximum lenimen asserunt. Mortuo S aperire Cl. Auctor non potuit. p. 7 colica Pictonum, Auctore R. WARRE M. D. Reg. societ. et coli medic. s c. et archiatro ). Egregia sane hac tractatione, ac digna, quae ipsa legatur, a Cl. Auctore enarrantur omnia huius morbi symptomata, pro diuersitate caussa- Tum, internarum et externarum varia; signa diagnostica, I lecta d. 2Iiul. I768.

203쪽

stica, et prognostica, addunturque optima remedia: n is quaedam breuiter seligamus. In initio morbi aegri sentiunt dolores circa scrobiculum cordiS, atque appetitus iis perit, obstructiones aliaque aecedunt. His postea auctis, sequuntur vomitus pituitae et biliosae materiae, dolores

rheumatici ita omne corpus peruagantur, Ut, ex

ternis partibus affectis, internae liberae videantur, donec paullo post dolores reuertantur ad priorem et veram eorum sedem. Cum dolores, qui coim tinuo per quasdam horas saeuiunt, posteaque vel exacerbantHr, vel paullo remittunt, adsunt, muSculi ab dominales vel sunt nodosi, vel versus spinam dorsi contrahuntur: praeter ea sphincteres et ani, et vesicae contracti excretiones has impediunt. Morbum non antecedit frigus, pulsusque est quietus , ad quartum vel quintum diem, quo acceleratur quod tamen Cl. Auctor magis vi medicamentorum, quam morbo tribuit. Versus morbi finem

pedum articuli et digiti tument, instar podagricorum: accedunt sudores salutares, coniuncti nonnunquam cum exanthematibus; sentiunt aegri tormina, distincta a doloribus colicae: quae sequitur excretio aluina varia: et ita aeger est sanatus. Raro ante sexturn diem tollitur morbus; malignus per mensem durat, finiturque vel paralysi extremitatum, vel, aliis grauibus symptomatis praegressis, morte. Differt colica pictonum a dysenteria, quod diutius, sine intermissu, continuet, aC teneSmus,

qui hanc sequitur, cum illa incipiat.

Primum bibant aegri decoctum calidum chamo- p. 7 . miliarum, ut vomitus sequatur, quod ter repetatur :deinde dentur tincturae Thebaicae guttae viginti, uncia una aquae dilutae, vel Opii gr. s. idque qualibet secunda vel tertia hora reiteretur. Hi S per

204쪽

et horas continuatis, remissione sequente, aegro Conueniens nutrimentum praebeatur. Regrediente morbo, priora remedia sunt continuanda, donectensio abdominis remittat, accedantque signa finis morbi: tum dentur purgantia lenia, quae, si dolor xedit, seponenda sunt, optoque continuandum: hinc non cito danda purgantia. Si optata, per OS sumta non iuuant, clysmata lenientia, addita tinctura Thebacia, sunt inlicienda, addendaque fomenta et alia externa lenientia. Post morbum cauendum frigus. Si obstructio remanet, morbus, ne recidat, metuendum est: hinc remedia, quibus intestina molliantur et laxentur, ad quae pertinent aquae Bathenses, dentur. Venae sellio non instituenda est, neque nimii vomitus excitandi. His quasdam 3a hominum, simul hoc morboatachorum, historias subiungit: unus eorum, initio epileptico insultu assiciebatur, atque, doloribus colicis remittentibus, capite rursus tacto, ac si chorea S. Viti correptus esset, post i dies moriebatur: quibusdam OS et sauceS a materia acri, per vomitum reiecta, erodebantur: alii delirabant: omnes, cum post dies curati viderentur, morbo

iterum Occupabantur.

8 mytoria et cura dissicilis deglutitionis, ortae aspasmo os0yhagi, Communieata a THOMA PER-CIVA L. M. D. et R. S. S. Puella tredecim annorum, tenerae et irritabilis naturae, per quoS

dam annos dissicili laborabat deglutitione: quao, si

Per quoSdam menses cessaret, denuo sine caussaeuidenti reuertebatur, ut aegra ita plane exsicearetur. Solida deglutienda ad cardiam usque facile descendebant, quorsum si venerint, protinuS COI uulsiue reiiciebantur; neque fluida retinebantur,

nisi

205쪽

nisi calida, vel lente et parua in copia deglutita.

Conquerebatur aegra de quodam vehementi pru-xitu ventriculi. Caussa huius morbi latebat. Cum Cl. Auctor morbum spasmodicum esse cum tumore oesophagi coniiceret, praecepit interne assumi antispasmodica et resoluentia, quibus mercurium dulcem addebat; extus vero imponi emollientia atque antispasmodica lini mentis atque emplastris. Praeter ea disposuit, ut pedes fouerentur, disteta mollis

et nutriens aegrae exhiberetur, corpus leniter moueretur et clysmata nutrientia immitterentur. Cum medicamentum resoluens mercuriale et deiectio- 'Dem, et erosionem gingiuarum saliuationemque excitaret, . post trium septimanarum usum non vlterius adhibebatur. Reliquis autem per duo ci citer menses continuatis, aegra solida deglutire poterat, sicque plane conualuit. Subiungit quasdam annotationes, quarum pri P. 96-ma ostendit, in cura huius morbi diligenter esse inquirendum, an aspasmo, an vero ascirrho glandularum morbus pendeat: deinde vesicatoria et antispasmodica volatilia hue in morbo commendat, putatque, electricitatis vim in spasmis chronicis oesophagi cerni; tum vapores stimulantes, e. g. asae foetidae, in sauces admissos, utiles existimat: aetdenique clysteres nutrientes, balnea, emollientibus et nutrientibus repleta, in iis adhibenda suadet, de quorum sanitate pene consectum sit.

. . .

9 De cnoculis corporis humani tractatio, qua p. IOS. ostenditur esse eosdem diuers generis. Auctore

AMBROSIO DA SON M. D. et Coli medio.

soc. Quam ipse iam intuitus docet diuersit,tem calculorum, eam chemica disquisitione certius eognosci ostendit Cl. Auctor. Vsus est ad calculorum lecta d. Is avg. I769

206쪽

lorum naturam determinandam et lixivio caustico, ficto e salis tartari uncia una, Calcis vivae Vnciis duabus et dimidia, vel tribus, et aquae fluuiali is unciis viginti quatuor; et spiritu salis marini acido. Cum his separatim instituit experimenta, quadenarrat, et vidit calculos varios, varia rationD ad menstruum solui; alios calculos menstruo alcatino P. II '. solui et acidum respuere; alios ab acido tangi , in aleatino contra irresolutos manere; quoSdam alte nantem acidi et alcatini menstrui requirere vim; Monnullos in neutro horum menstruorum solui esse denique in uno homine calculos oppositi g P. I IO. Πτri S. Generatim notat mutationes, in superficio calculorum, qui lixivio caustico soluuntur, CDΠ-spiciendas, ut nimirum remaneant in eadem vesi-Culae Paruae, eaque fiat coloris obscurioris, secedantque brunae laminae: tum calculi fiant albidio-TCS, menstruumque colore viridescente desidat. A calculis, acido solutis, minus sedimenti deiiciebatur, quam ipse calculus fuerat : hinc suspicari quis p siet, aerem fixum constituisse calculum atque auolasso; sed evaporatione edoctus vidit Cl. Auchor, haerere illud solutum in menstruo. Quum igitur tam varia requirantur menstrua, quibus calculi soluantur, diligenter disquirendum est in curatione calculosorum, quaenam sit eorum natura; atque suadet Cl. Auctor, ut plura menstrua quaerantur,

quibus calculi solui possint: quibus inuentis, tacito

etiam inuenire Putat rationem, ea corpori humano

applicandi. ii, IO) De morbis si otiis tractatur. Auctore svr-

LIELMO HEDER DEN ' . Non morbos hepatis solum, verum inprimis mala ex bile deprauata laesioneque in ductibus eiusdem orta, hic experientia γ lecta d. eodem.

207쪽

rientia sua cognita et definita, ample satis pertractat Cl. Auctor. Obstructionem dui suum biliferorum

frequentem, ViX Vero semper periculosam iudicat. Deinde agit de origine calculorum, eosqUe in Cystide fellea nasci, vel saltim ibi crescere putat. Tum symptomata obstructorum ductuum refert, pulsaque tardo ab inflammatione distinguit; hocque

praesente et dolore ad scrobiculum Cordis percepto, inerum secuturum praeuideri posse affirmat. Dolor vehementissimus tum sentitur, cum ad intestinum duodenum venerit lapis: qui non, nisi opio dato, mitigatur. Non concedit Cl. Auctor icterum nasci ab inserito duodeno, vel, quod SYDE HAMUS

vult, in hysterico morbo; neque, quod ictericis

obiecta lurida videantur. Magnos CalculoS ΠΟΠ- nunquam sine multis incommodis adesse posse putat; naturamque moliminibus mala magna auertere probRt exemplo, quo mulier calculum olivae

magnitudine excreuit, posteaque sana falla est. Iam quaedam ineri symptomata, eorumque p- , 37- caussas refert; pruritus oritur ab acrimonia bilis commixtae sanguini: interdum i clerici ad diari hoeam sunt dispositi, per quam ab it eo morbo icterus distinguitur: horror cum ictero coniunctus, et bi Suel ter per diem rediens, oritur a Calculo, in intestinum labente: interdum alimenta amara ictericis videntur. Icterus saepe in iisdem hominibus redit, praesertim si a calculis oritur; raro tamen a calculis ortus icterus periculosus est, sed at ii morbi accedunt, qui vitam finiunt. Inter morbos ipsius hepatis Cl. Auct0r inflam- p. I 3. mationem et obstructionem lentam considerat: illa, iuncta cum febre, vel morte subita, vel lentiori per suppurationem finitur; haec, orta a s Cirrho, frequentior est, etiam cum febricula iuncta, et plerumque, accedente hydrope, aegro mortem inducit.

208쪽

s 3 is 8. inducit. In obstructione vix dolor sentitur, nisi di aphragma vel aliae vicinae partes etiam assecta sint; aegri vero in humero dextro de sensu doloris conqueruntur. Pessimum signum est in hoc mo bo licteri absentia. Morbos hepatis non, nisi in initio curari posse affirmat. Inflammatione per abscessum finita, neque abscessu in ductum hepati,

cum vel ad exteras abdominiS partes rupto, cum vomitu et odore foedo aegri subito moriuntur. Frequentissima obstructionis caussa est abusus spiri- tuosorum: inde tamen aquae Bathenses, quae t aliis ex ebrietate ortis morbis conducunt, in hos morbo non adhibendae, cum symptomata augeant. Generatim id curandum medico, ut symptomata hinius morbi moderentur, debilitetur febris hectica,

ac ventriculus roboretur.

His subiungit morbos, qui vel a corruption vel a nimia bilis copia nasci dicuntur. Non adeo periculosam habet abundantiam biliS, neque metuit, si in febribus lotium vel oculi bile tingantur. In febribus putridis caussam a bile derivandam esto negat, cum bilis nec quantitate, nec qualitate adeost deprauata. Plura tamen de his morbis non as- fert Cl. Auctor, cum ipsi in praxi non obuenerint.

Iam ad curam horum morborum accedit. Iaobstructione ductuum biliariorum dolor leniendus est optatis solis, frequenter datis: vomitus, si adest, cum dolorem plerumque tollat, iuuandus; si abest

ab initio, statim excitandus est: eo autem diutius protracto, optum exhibendum: purgantia utilia Censet, eaque reliquis praeseri, quae blande vim suam exserant. In ictero, cum aluo libena coniumcto, id videndum, ne nimia fiat, atque ut VentriculuS amaris roboretur; pruritus vehemens Opium

requirit. In calculis curandis lithon triplica parum utilia certaque iudicat. Fortissima enim eorum in calculis,

209쪽

esticulis, praeter quandam paucarum particularum

solutionem, Vix quidquam mutare, neque in vias calculorum venire posse. Eo tamen haec remedia iuuare concedit, Vt, loco bilis, alimenta soluant.

Reiicit omnia specifica. Denique addit, biliarias P

concretiones plerumque caussam esse doloris in ventriculo, et chronicae nauseae, sensuSque plenitudinis: quam caussam diligenter attendi iubet, iudicatque purgantia et vomitoria lenia optimi usus esse. II) EIUSDEM de febre vrtisata tractatus. 'γMorbum hunc interdum esse periculi plenum iudi- p. 173.

cat, atque dein symptomata eius, caussas, ac morbi historiam recenset. Caussas disquirens , ample satis caussas externas, quae similem effectum producant, enumerat: oriri interdum hunc morbum asserit ab externo cantharidum, internoque radicis valerian auriu. Quamquam vero nonnunquam a caussa interna nascitur; Vix tamen remedia alternantia in cura eiusdem esse necessaria statuit. Morbi historia, communicata a Cl. MONS E haec est: vir, triginta annorum, macro corporiS P. I 8 s.

habitu, in aere libero solique exposito ambulans, pruritum sensit, qui eo augebatur, ut ardor dOlorque accederent: aere libero relicto, morbus cessabat. A solis calore morbus non penderuvidebatur: hyeme enim eundem dolorem percipiebat. Balneis salinis frustra usus est. Cum aliquam do ipso medio calidoque die balneum tentare vel, let, exutusque ad mare tenderet, ita quidem morbo suo assiciebatur, ut cogeretur in terram se delibcere; inde tamen lenimen quoddam sentiebat.

Tandem ad Cl. MONSEY accedens, Variis res Obuentibus, frustra tentatis, mercurio dulci exhibito, cum eo, ad initia saliuationis, usus esset, curatus est.

210쪽

ir Rabies canius, feliciter tractata, communicata a K. WRIGHTSox, chirurgo '). Cum puer, quindeCim annorum, a cane rabido laesus

esset, Noster, quinto post morsum die aduocatus, ligatum illum inuenit. Tertio a morsu die puer vomitu assiectus erat, sequenti nocte quietus diar miit, comeditque quarto die cum appetitu; postea vero somnolentia captus, postquam per horam dormiit, subito surrexit, rabidusque factus , ignem ipsum arripuit, seque alioSque mordere cupiit, ac latrauisse instar canis dicebatur. No ster igitur, post quatuordecim horas primi morbi impetus acgeden filii eo inuenit languidam anxietatem, oppressionemque, atque in faucibus pectoreque sensum sumo, cationis, ita, Vt parOVSmm redire videretur. Sensibus pollebat aeger, pulsu debili, at regulari praeditus, absentibus signis vel inflammationis, vel febris, vel sitis. Aquae, ei propinatae, paruam copiam bibit; paullo post vero eam deglutire non potuit. Crura eius Obducta fuerunt crusta tenui, sicca, striis rubris interspersis. Primo venae secti' ad duodecim uncias sanguinis instituebatur, az, cum inde spasmi minuerentur, tincturae Thebaicae guttae viginti aegro exhibebantur. Postea qualibet tertia hora pitulam ei dedit Noster, in qua opii granum unum et dimidium continebatur, bolumque, qui confectus esset exmoschi granis quindecim, cinnabaris natiui granis decem, totidemque factitii, qualibet sexta hora assumendum. Extus collo imponebatur camphora, tinflura Thebaica soluta. His per duo dies adhibitis, die tertio spasmi cessarunt, praeter, quod dissicilis deglutitio remaneret. Aluo obstructa, clysma oleo sum iniiciebatur: cumque ventriculus bolum non amplius ferret, ille Omittebatur, et optata lecta d. Is august. IVO.

SEARCH

MENU NAVIGATION