Commentarii de rebus in scientia naturali et medicina gestis

221쪽

omnes erant induratae et plurimae etiam Osi1-ficatae, constantes e pluribus lapillis, membrana inuesutis. Ileum atque coli initium intumuit, intimaque eius tunica sphacelo tacta reperiebatur.

is) Relatio felieiter succedentis in litionis varis- P.

Drum in lamaica, scripta a IOANNE QUIER me' dic. practico ibidem, ad D. DONALD Μ o N R o ').

Methodum inserendi exercuit Cl. Auctor, quae nOUiter recepta est, ut regimen frigidum simul observet ur; praeparatio tamen retineatur: atqUO

ita quidem plurimos aethiopes Curauit. Generatim adultos aeque feliciter, atque infantes, atque grauidas primis mensibus prospere in Oculationem subire monet. Sicque eodem successu eam administrari refert in venereis, elephantiast, morbis Cutaneis, ulceribusque inueteratis amellis. Insuper assirmat morbosorum horum variolos fuisse mitiores iis, qui in sanis exorti sunt. Vsum Vero mercurialium et purgantium in illis necessarium esse. Victu utebantur aegri vegetabili, sique mercurio saliuatio excitari videbatur, simila vel o I a iis praebebatur. Ex medicamentis, quae ad praeparationem adhibentur, mercurio dulci et tartaro emutico plurimum tribuit. Frequentes purgationes aethiopes ad hydropem ducere refert.

Nihil interesse putas, sitne pus ex bonis, an eX p. confluentibus pustulis desumtum, quin imo in posteriori casu fuisse pauciores variolas. Repetendamque iudicat insitionem, si post septem dies nulla

indicia fuerint inflammationis. Si inseruntur Varioli in hominibus, qui eos iam Contagio acceperunt; nulla inde sequuntur damna. Emplastristum demum utitur Cl. Auctor, cum ulcera oriuntur. Quo citius et vehementius oritur inflammatios lecta d. 14 decembr. IIII.

222쪽

fio, eo facilius succedit morbus. Interdum sacies, pectus, imo totum Corpus et extremitates ante eruptionem variolorum obsessa sunt exanthematis,

quae ab usu mercurii proficiscuntur. Tum igitur hunc seponendum esse patet; adhibenda contra antiphlogiitica, liberoque aeri CorpuS exponendum. Disputat deinde de insectione, atque signum eiusdem dicit sensum prurientem axillarium glandularum: illosque, qui semel variolis laborarunt, liberos ab iis dicit. P. I His subiungit alios quosdam cum variolis coniunt os morbos, ut opthalmiam siccam, impetiginem et erysipelas, quorum curam simul addit. P. 4 o. 2οὶ Obseruationes de veneno plumbi continua

bi oriantur. Potissimum et Cl. Auctor, et alii, qui obseruationes cum Eo communicarunt, viderunt post usum vini pomati, quod in vasis plumbeis re positum fuisset, vehementissimam colicam secutam esse, manuSque pedesque non moueri potuisse. Idem comprobat usus saturninorum, quae intus sumta dolores in intestinis, colicam, atque alia Plurima mala excitauerunt, quod Cl. Auctor et aliorum probat testimonio, et sui ipsius experientia confirmat. Morbus Indorum ab eadem pendet caussa, cum potum acidum vasis plumbeis seruent, atque etiam saccharum his in vasis paretur. QVare Omnino plumbi usum et medicum externum Cl. Auctor reiicit. Emuuia plumbi esse venenata typographorum exemplo illustrat, qui, cum plumbeos Calidosque Up0s imprudenter attingunt, paralysi

223쪽

contractioneque digitorum afficiuntur; hoc tamen in nostris terris, ubi frigefacti adhibentur typi, non

valere cum Cl. KR AVSIo tranStatore monemuS.

Eadem iis oboriuntur mala, qui specula parant. Cura prophylaitica consistit in usu nutrimenti P Cunctuosi lubriciniisque; curatoria vero requirit euacuantia lenia, satis tamen agentia: plurima diaetae regimen, praecipue lactis sobrius Vsus, praestat; in ipso paroxysmo opto utendum. Aperti post mortem, qui colica laborauit, resorthistoriam; cui omnia viscera infimi ventris, praeter paria Sconcretiones in vesicula fellea, sana fuerant. Cerebri substantia reperiebatur solito mollior, et sanguinis dimidia uncia extra vasa missa erat. Musculi

fere plane destructi. 21 Relatio duorum eme serum Peri scortati, p. 7 I.

qui ortus erat ex defectu conuenientis alimenti, Au

Mulier quadragenaria lassitudine insigni vagisque per totum corpus doloribus occupabatur : dyspnoea praeterea laborabat, pulsu debili celerique, linguabi una, faucibus spongiosis, sanguinem mox fundentibus, halitu foetido, Omnique corpore ema- Ciato, ita, ut pedum Cutis, maxime rigida, attactu creparet. Pedes ulceribus pleni, atque, Vti et anti brachium, crusta obducti. Post quemlibet motum tota fere obrigescebat. Iisdem symptomatis morbi scorbutiet affecta erat eiusdem soror; non tamen eodem in gradu. Ortus erat hic morbus a misera vivendi ratione, cum his mulieribus praeter theae potum, panisque usum nihil datum esset. Curatae sunt aegrae, cum serum, ex herbis ant,

scorbuticis paratum, biberent, ac diaeta lactea cum malis lecta eod. die.

224쪽

t di

malis aurantiis uterentur, et corticis Peruviani tres drachmas per diem sumerent.

tur, reset tam a TOANNE COLI. E T. M. D. Communicatum et annotationibu S auctum a D. B A

RER '). Mulier, 33 anorum, tussi assiciebatur, qua, Cum per quatuor annos grauibus sat symptomatis stipata durasset, tandem spatio quatuor mensium, I 3s hydati des, variae magnitudinis eiiciebantur. Hydatides eiectae ruptae erant, nulla tamen , praeter tenacem pituitam, eas vel antecesserat, vel sequebatur aqua. Tumor quosdam ante

morbum menses in inferiori regionis epigastricas parte oriebatur, extensus ad dextrum hypogustrium: omneque praeterea abdomen distensum, ac saccis refertum erat. Vsa est mulier pitulis resoluentibus ex gumi saponaceis et squilla compositis, atque mercurii dulcis paruam dosin assumsit; quibus remediis ita restituta est, ut lectum relinquere posset, omnem lue praeberet spem melioris valetudinis. Annotationes Cl. HAKER1 hydatides in duas diuidunt species, alias regulariter quasi organisatas, et cum vasis per pedunculos nexas; alias cystidi communi inclusa S, atque plerumque hepati vicinas. Posterioris speciei hydatites, prius descriptas, fuisse affirmat, ac coniicit viam ex Cystide per mombum effectam fuisse ad tracheae ramum. P ψ92.

r3 unestioner Auctore a VILI E LMO HEBER DEN' ). I. Cum crusta inflammatoria et in multis morbis inflammatoriis absit, et ex aliis caussis oriatur, Auctor ad quaestionem, an eiuS praesentia methodum curandi dirigat, ita responde lest d. I . decembr. IIII. ' Iect. d. zI tui. 1768,

225쪽

det, ut huic signo parum vel prorsus nihil tribuen dum ; sed ad alia symptornata respiciendum

censeat.

2. Deinde negat symptomata periculosa her- p. Sosi. hiae inCarceratae nasci a praeternaturali strichura aperturae tendineae in musculo obliquo superiori. Nam et dolores alio in loco sentiuntur, et probabilius est. sequi symptomata ab intestinorum, peruerse positorum spasmo, quod comprobant auxilia a balneis calidis, ususque remediorum purgantium per clysteres salutaris. Generatim in hoc morbo utilem inuenit Cl. Auctor copiosam et repetitam venaesectionem, usum balneorum calidorum reiteratum, vesicans abdomini applicatum, per clysterem iniectum tabaci fumum, pilulas ex extracto catarthico, iuncto opto, salsas, atque solutionem salis catarthici. 3. 'b Dubitat de noxis camerarum, vestimento um p. S2I-ce te torum humi orum, atque eas impuritati vaporum tantum tribuit, multisque exemplis probare annititur tantum abesse, ut aer humidus noceat, ut etiam saepius sit salutaris. eriendae venae P. Szy. iu haemorrhagiis usum in dubium vocat, cum

arteriae magnae per eam non contrahantur, paruadvero per se Concidant: aliaque laudat, frigidum aerem, quietem, nutrimentum parcum, potum acidulum optata atque purgantia. Hinc tamen nondum sequi cum Cl. RRAVSyo putamuS, VC'naesectionem in haemorrhagiis omnino esse negligendam. I leEL d. Is august. 17 . D Ie t. d. II, decembr. IIII.

226쪽

h. eo

Herbarium Blach ellianum emendatum et auctum etc. Centuria Via: Cum praefat. D. C. I. TREW; excudit figuras pinXit, atque in aes incidit Nic. Frid. Eisenbergerias. Nuriabergi 76s. Centuria sentis: siue Herbarii Blachwelliani Auctuarium; cum Praefat. D. CHRIST. GOTI L. LUD IG ibid. 1773. Etsi aliquoties nouas huius Herbarii editionis

mentionem fecimus '); denuo tamen quaedam de eadem referre debemuS, inprimis, cum Opus

227쪽

hunc sit plane confectum atque ab lutum. Blac wellianum textum ex Anglica in Latinam linguam translatum, nomina plantarum θn0nymica copiose apposita, plantas descriptione accurata illustratas, ipsasque delineationes fere omnes emendataS, et iocinibus, quae floris frui susque speciales partes repraesentent, auffas fuisse: ideoque nouam hanc editionem priori multis modis praeferendam esse, inter omnes facile constat; multum autem augebitur operis praestantia, si ad aucharium respicimus,

quo Centum nouae plantae, a BLACKWE LAOmissae, medicatae et veri natae, alioque modis

Consideratione dignae, i et vitiis coloribus pictae et descriptae fuerunt. Et de hoc praecipue nunc dicendum erit, prius tamen nonnulla, quae historiam operis concernunt, praemittere debemuS. Ante triginta fere annos Illustris Tu EWIVS de edendo hoc, ast et emendando atque amplificando herbario cogitabat, sociumque eligebat EIS EN HERGERUM, Virum, ob peritiam pingendi celeberrimum. Aliis vero negotiiS ObrutuS non, nisi primam centuriam, commentario nouo illustrare potuit Tu EW1VS: hinc in elaborandis annotationibus nostri, eheu desideratissimi l 1 vn-WIGII auxilium ideo praecipue implorauit, quia et apparatum librorum botanicorum copiosissimum, et hortum, rarissimarum plantarum copia instructissimum, possideret. Ad osticia quaecunque paratissimus Noster, lubentissime otium, si modo aliquod habuisset, in

eodem perficiendo consumsisset; cum autem Ipsemet operi manum admouere non potuerit, amicis suis, C l. nosio, et BogHΜERO spartam suam tribuit, usumque bibliothecae et horti concesiit qui etiam centuriae II. III et IVtae textum elaborarunt, et dum postea publico munere, aliisque Tom. XIX. PIL P negO-

228쪽

negotiis impediti, elaborationem continuare haut potuerint, eandzm tamen, ab aliis amicis, bota-nicesque peritis factam, examinarunt, ita, ut ab hac parte, collaboratorum scilicet, operis absoluti editio nullo modo retardata fuerit, ae RE IV Nautem cum et ali OS libros, ac praecipue E HRETA plantas selectar, annotationibus illustrandas, susce pis et, et novas, Blackwellianis tabulis addendas, leones pene multas, secundum naturae typum delineandas, pictori tradere voluisset, omnino fieri debuit, ut evulgatio operis retardaretur, et

non exiguum damnum pateretur EI STN BRR-

Centuriis demum quinis absolutis, de auctario cogitabat TRE IUS, indigemque, cum Centuriae quinta exhibuit illarum plantarum, quae illud constituere deberent. Ast et illustris hila medicus anno sexagesimo nono diem obiit supremum, et egregius pictor, Variis morbis Vexatus, labores Comtinuare non potuit, imo d. S aug. anno septu, gestino primo mortuus est. Auilarium itaquo

modo inchoatum, perfici haud potuisset, nisi

LVDWΙGIVS omnem operam adhesbuisset, aliorumque auxilia inuenisset. i 1OH. IA C. OTTO, celebris mercator Noribergensis, consanguineus TRE II ag EIS EN BER GERI, suintus ad finiendam huius herbarii editionem concessit, et cum plantarum, centuriae sextae destinatarum, leones, Vivente TREW1o, Omnes nondum sculptae essent, deficientes suppleuerunt, aliasque substituerunt, assomnibus annotationes addiderunt, Duumviri Cele

nices Professores clarissimi. Nonnulla quoque ad conficiendum opus Contulisse KN.OMO VM Med. Doctorem, indicemque generalem totius OperiS, quo variarum linguarum nomina exhibentur,

229쪽

bruti

D. ZWINGERUM, Medicum apud ribergenses celebrati stimum, conginnasse, ex praefatione, quam centuriae sextae praemisit, et paucis ante obutum mensibus conscripsit LuDWia1vS , Cogno

His in genere praemonitis, ad centuriam qui miam respicere, et quaedam partim de iconibus, partim de addito textu referre deberemus; cum vera omnia prioribus centuriis simillima inueniantur, nolumus ea, quae in commendationem huius editionis alio tempore dicta fuerunt, repetere, potius statim ad aut farium nOS ConvertamuS, et primo indicem delineatarum plantarum exhibe mus. Plantae itaque, quae centuria sexta acci rate delineantur, et vivis coloribus belle pictae, continentur , sunt: Aconitum Napellus.

Actaea spieata. Adonis vernaliS. Aethusa Cynapium. Allium Victorialis.

Amomi Cardamomi Variae specieS. Anethum graveolenS. Anthemis nobilis. Arbutus Vua ursi. Arnica scorpioides.

Artemisia Pontica.

Asclepias Syria . Athamanta Meura. Atriplex hortensiS. Atropa belladonna. Bellis perennis variet: ss. multiplici rubro. Bidens tripartita. Bromelia AnanaS, D. rotundo et pyramidato. Bryonia baccis nigris.

Carlina acauli S. Carum Carui. Chenopodium album. Cicer arietinum. Cicuta virosa. Colchicum autumnale. Conium maculatum. Conuoluulus Mecho

canna.

Croton Cascarilla. Cucumis prophetarum. Cucurbita lagenaria. P a Cuscuta

230쪽

u scuta Europaea. Daphne Mesereum. Daucus Carota. Dorstentas species quaedam, inter quas etiam

Epidendrum Vanilla. Fumaria bulbos a.

Gnaphalium arenarium. Helleborus niger, eiuSquz varietateS. - - Viridis cum duplici varietate.

- -- hyemalis.

HeracleumSphondylium. Hieracium murorum. Humulus Lupulus. UyoscyamuS niger. Impatiens noli tangere. Indigosera tinctoria. Leontodon TaraXacum. Lichen Istandi CUS. Linnaea boreali S. Lycopodium clauatum. Lysimachia nummularia. Lythrum Salicaria. Momordica Balsamina. Nerium oleander Nigella artiensiS.

- - Damascena. Oenanthe Croeata.

Orchis bifolia. Panax quinquefolium. Papauer Rhoea S. Phellandrium aquaticum. Phytolacca decandra. Plantago Psyllium. Populus alba.

Pyrola rotundifolia. Rhamnus Zi phuS. Rheum palmarum. Rhodiola rosea. Rhus Coriaria. Salicornia herbacea. Scilla maritima. Scutellaria galericulata.

Selinum sylvestre. Sium Ninsi.

Solanum Melongena.

-- -- tuberosum.

Taxus bacCata. Teucrium Chamaepitys. Triticum repens. Vaccinium oxyCOCCOS.

Verbas cum Thapsus. Verbesina acmellia Zea MayS. Praeterea H pomane Mancinella, cum Visico pum Vr se, quod priorem arborem frequenter inhabitare solet, ex CATESBYo mutuata, eademquo

auctarii titulus ornatus suit. Insumt