Commentarii de rebus in scientia naturali et medicina gestis

211쪽

opiata pitula mane et vesperi continuabatur. Sequebantur sudores critici. Urina per omnem morbum turbida et pauca erat. Sanus videbatur aeger, appetitu tantum carebat: quare medic menta seponebantur, sicque aeger tandem comu aluit. 13 Epistola ad D. ADEE, Auctore DANIE- p. zO3.LE LYso NS ). Agit Cl. Auctor de vi corticis interni Vinii campestris ONN., eamque in morbisculaneiS Cerni, quinque exemplis Confirmat. Primum est scabiei chronicae in muliere, quae autumno Oriebatur, et, per hiemzm durans, vere iterum evanescebat. Corticis huius decolli , data bis die mensura una, intra mensis spatium curata est. Neque quidquam adhibitum fuit, nisi semel bolus mercuriali S, em-menagoga quaedam, extus Ue ceratum commune.

Alius etiam, totus crusta alba leprosa obductus, cui extremitates tumidae dolebant, atque in quibbusdam corporis locis pustulae erumpebant, cum huius decocti dimidiam mensurae partem bis per diem cum nitro sumsisset, ac semel aluum purgante mercuriali euacuasset, cadente pos sex dies omni leprosa crusta, septimanis quibuSdam praeterlapsis sanus est fastus. Praeterea probat Cl. Auctor, huius remedii usum, si diu satis continuetur, esse satis certum exemplis, e quibus illud feminae cuiusdam affe

ramus , quae CXanthematiS, Vere et autumno rena

scentibus, erosionibusque manuum ichorosis laborans , dee0cto hoc, aliquamdiu adhibito, curata videbatur; autumno vero malum reuertebatur. Hinc mulier remedio dississe ad tabacum confugit. Cum autem vere sequenti morbus iterum rediret, de cocto lecta d. 3Ι Octobr. I77O

212쪽

eocto hoc rursus usa est eo, ut exanthemata euanescerent; autumnoque decolli usum prius repetebat, quam exanthemata erumperent. Atque ita perfecte est sanata. Decocti proportio haee est, Vt corticis interni ulmi unciae quatuor aquae simplici S mensura una coquantur. Saporis est leniter adstringentis; vere praeparatum, colorem Offert purpureum: alio autem anni tempore magis est bruta unu Aut 0r corticem sumsit tenerorum ramorum vel radicum; purgantem vim ei non tribuit. Curatione, ex voto succedente, Prius Pu-stulae augeri videntur.

p. 2I6. De guserundam fungorum noxiis essectis, Cl.

At fore W. HEBER DEN '). Fungi, qui habebantur campestreS, est a viro mediae aetatiS, muliereque eius, et eorum nato, symptomata haeQproduxerunt. Vir post S minuta rigidus totus, ne oculos quidem mouere p0terat; obiecta ei colorem variare videbantur, sentiebatque palpitationem ventriculi, atque totum eius corpus intumuit. Inscius actorum, loqui non poterat. Post horas parum sensit incommodi: sumto, cum iterum aegro se sentiret, vitrioli albi scrupulo uno, ter repetito, vomituque subsequente, in pristinam rediit valetudinem. Mulieri eadem enascebantur mala; diuturniora tamen et per mensem durantia. Laborabat enim sensu caloris grauitati Sque in pectore, Ventriculo et intestinis, cum simul flatibus et hystericis passionibus subdita esset. Puer, cum parum comedisset, aliquos tantum sensit spasmodicos a lactus. Nulla generatim aderant signa agriS veneni. Fungi dicuntur fuisse ad WA11 synopsin duo, IJ Fungus paruus pediculo oblongo, pileolo hemisphaerico, ex albido subluteus; et Fungus mini-

213쪽

mus, e Cinereo albicans, tenui, at praelongo pediculo, paucis subtEs striis.

is) Hisoria hydrop=ubine, Auc fore Cl. F AL p. 22 I. RENERO, Chirurgo S0uth ellensi in Nothin-ghanishire ' . Morsa a cane mulier, postera die, omnibus rabiei caninae symptomatis assedia, curata est solo fere mercurii usu. Praemisit Cl. Auctor venaesechionem, fricuitque partem laesam unguento mercuriali. Interne dedit bolum, factum exturbethi mineralis granis tribus, tantundem CalΠΡhorae, Cum conserva Cyn OSbatorum. Bolo per quatuor dies mane sumto, morbus continuo augeri visus est; quinto vero die sensus redierunt, nec paroxySmi adeo saeuierunt. Cum ei aqua porrigeretur, respuit eam abhorrens: reiterata

autem, etiam in spina dorsi, frictione, bolique usu

continuato saliuatio excitata est. Atque tum minlier reualuit. 1O Relatio methodi correctae, magnessam aLbam parandi , Auffore aerio ΜA HENRY Pharmacopoeo Manchestrensi, communicata a R Ι- CHARDO WARREN M. D. etc. ' . Magnesiam,

quae vulgo adhibeatur, aut male esse paratam, aut, quod etiam peius est, creta vel calce remixtam putat Cl. HKΝRY. Hinc methodumosteri, quae puram, albam, insipidam atque fere impalpabilem praebeat magnesiam. Est vero ea haec: sal catharticum amarum semense soluatur in aequali aquae pondere; filtrintur et sensim addatur solutio cinerum perlarum, quae leniter agitentur, donec inter se coagulauerint. Deinde protinus fundatur mixtura in vaS, O 2 aqua

214쪽

aqua bulliente plenum, coquatur per quartam

horae partem, ac tum refundatur in vas fictile, vitrea crusta obductum. Tum, puluere subsidente, aqua decoletur, eaque rursus feruida infundatur: quibus eo usque repetitis, donec liquor careat sapore salino, agitetur puluis, ut subtiliores supernatent particulae ; sicque decantetur in aliud vas, separataque aqua e magnesia, haec super Cretam ponatur, ut aqua instigatur; post magnesia chartae includatur atque ad ignem uecetur. Ita etiam reliqua pars magnesiae tra: etur, obtinebiturquo aeque subtilis pulvis. Quo maior aquae copia, e succedit celerius paratio: multumque interest, ut

aqua sit pura, celeriterque siccetur pulvis.17ὶ Quaesim insolita exempla de curatione hydry-yir, colletna et communicata a GEORGIO BA K ER, M. D. etc. Eo exempla, hic collecta, redeunt, ut doceant, copiosum potum, qui a multis noxius in hydrope habeatur, si aegri eum appu

tant, saepe hunc morbum tollere. Primum, a CL RHODIO communicatum, est viri asciti ei, septuaginta annorum, qui morbo ita amellus erat, vemorti proximus videretur: hinc, ut vitam miseram

leniret, quotidie bibit aquae frigidae mensuram unam et dimidiam. Atque hac quidem, per qua'

tuordecim dies pota, symptomata usque aggrava bantur; tum vero, Cum aqua et per aluum, et per

Urinam eXCerneretur, aeger sanabatur. Aegra, Cuius

historiam CL Hvx Nivs tradit, idem fere confirmat. Erat ea annos nata viginti, cum hydropo in suffaretur: in quo morbo, multis in cassiim a Ghibitis , siti admodum cruciata aegra bibit tenuem ex arbitrio cereuisiam. Inde cutis findebatur, Riquς, magna aquae quantitate essiuxa, sanitati aegra lecta d. 9 septembr. IIII.

215쪽

οegra quidem restituebatur; fandem tamen iterum incidebat in hydropem, quo etiam moriebatur. Reliqui duo aegri, vino pomato, largiter epoto, curati sunt; prior erat mulier, a partu praeterna turali, nimia quo lochiorum effuhone hydropica facta; posterior, vir mediae aetatis, qui ex intem perantia sibi hunc induxerat morbum. Alia hydropis curati historia a CL MVDGEp. 2 Communicata, subiungitur. Mulier quaedam sensim increscente hydrope assecta erat, qui, Cum

Cl. MVDGE aegram videret, iam per septemdecim annOS eam Occupauerat. Abdomen ita expansum

erat, ut ascitico simillimum videretur; durities famen eiusdem metum Nostro, ut et aliis medicis, iniecit, esse viscus quoddam scirrhosum. Quare nihil in ea curanda ausus est. Post duo annOS, Cum aegra rheumaticis doloribus in regione lumborum occuparetur, dabatur ei puluis Do v RRI, Compositus maximam partem ex i pecacuantia et Opio, eum quidem in finem, ut diaphoresis promouer tur. Sumto vero hoc puluere altera vige, aegra non solum dolorum lenimen sensit; sed etiam per lotium magnam aquRe quantitatem eiecit, quod etiam secutum est, cum tertia vice puluerem sume-xet. Atque sic hydrops, qui viginti propemodum

annos durauerat, intra quadraginta et octo horas casu plane est curatus.18 Morbus Thomae Wood, moli foris Billerica- p. 2 9. gensis, communicatus ab Eon ΕΜ ' . Diaetam recte ordinatam, iustamque abstinentiam in morbis maximi esse pendendam, putat Cl. HAKER hoc exemplo probari. IV00d enim ille dii us, a virili aetategulas indulgens, quadragesimo aetatis anno admodum obesus redditus, quadragesimo secundo multis

216쪽

morbis, rheumatismis, insultibus arthriticis, epilepticisque, praesertim terribili suffocationis sensu laborabat. Quibus omnibus, diaeta sensim corrella, paullatim quoque liberatus est Qua adeo parcatandum ustis est, Vt cibo taratum vesceretur, qui ex pane bis cocto, et lasse pararetur, omniquo potu, etiam aqua abstineret, motum corporis frequenter exerceret, somnoqiue ultra 6 horas non

indulgeret Insigni hinc animi hilaritate corporisque viribus fuit praeditus; perspirationem non percepit; pulsus eius tardus fuit, quadragies per minutum primum pulsans; urinae mensuraria unam et dimiditam , ambrae instar coloratae, per diem eX- crevit: aluum sena et duobus diebus euacuauit, ac frigoris tempestatumque vim non sensit. 19 Obstruationes ad methodum hodiernam in stionis variolarum, Auflore Eo D ΕΜ '). Obseruationibus et experientia sua continuata supplet hic Cl. Auctor, quae in prima tractatione deerant, ut ea, quae incerta et obiectioni subdita sunt, ex me thodo insitionis expungantur; ea Contra, quae insitionem corrigant, dignaque smi, quae a si uinantur, magis appareant. Quare primo disquirit, quatenus praeparatio generalis, neglecta aetatis, corporis habitus, et anni tempestatis ratione, ante insitionem per experientiam excusari queat. Atque hanc quidem generatim re Probandam esse et ratio, et experientia satis docent. Mercurium, quem tamquam praeparans, vi specifica praeditum, multi laudant, Ipse etiam Cl. Auctor in iis, ubi non aderat quod dana contraindicans, ut utile purgans dedit non tamen ei, qua mercUrio , Vim quandam

tribuit, sed potius in euacuatione ponit usum. Cum lech. d. 19 Sept. 177 I.

217쪽

Cum vero Cl. GAΤΥ1') Omnem praeparationem reiiciat; Noster mediam viam eligit, atque ad aegros attendi iubet, a quorum natura appareat,

sintne euacuationeS necessariae, an Vero noceant.

Deinde modum variolas inserendi diiudicat, eumque optimum censet, qui sit simplicissimus, et sela acu fiat, omissis omnibus emplastris. Ita enim non mala solum externa, a perspiratione suppressa oriunda, esse ab sertura; sed etiam certius praedici posse, sitne aeger a metu infectionis liber, nec ne,

Omnesque morbi mutationes quotidie ita attendi. Etsi non multum intersit, an pus Crudum vel maturum adhibeatur; sui dum tamen et recens praesert. Tum ipsam aegros in variolorum morbo tra- p. 292.

Banai rationem definit. Ab initio purgantia, et fortiora, et saepius repetita, prout reS re illi runt, omninoque antiphlogistica medicamenta danda esse, frigidumque regimen tenendum. Diaphoretica et calida medicamenta igitur reiicit cuncta, neque illa indicari recte censet per lenem perspirationem, quae sit signum variolarum benignarum: eam enim prius vix sentiri nouimus, quam febre quodam modo remittente. Eruptione facta, praesertim si pustulae sunt copiosae, a nodyna Vtiliter

dari dicit; svDENHAMO tamen hic non Credendum,

qui liquido laudano nimis tribuit: opio enim raro, et non, nisi in sumna is doloribus, utendum existimat

Cl. Auctor. Iterum purgantium cautum usium laudat; monet tamen etiam de cauendo eorum

abusu, Vnde plurima, praesertim tabis mala sese quantur. Postea etiam liberi aeris accessum, de quo in priori tractatione amplius egit, uti l em praedicat: interim nimio eius usu contagium diffundi notat.

) vid. Ex A D. reflexions fur la pratique der inoculation.

218쪽

notat. Praeterea probat, variolos insertos prius finiri, quam naturaleS, Confirmatque idem exemplis matrum lactantium, variolis infectarum; quarum infantibus quarto podi eruptionem die varioli inserebantur , iique solito tempore morbo sanati sunt: matres vero postea variolis mortuae. De grauidarum mulierum, lactentiumque insensum insitione dubium euentum esse docet. Ιnterdum quidem rem fausto successisse; nihilo tamen

secius, cum plures etiam moriantur, tentamen

videri periculi plenum. Quod illustrat casus, qui

Ipsi obuenit. Mulier sana, per sex menses grauida, cum ei varioli insererentur, symptomatis sat leui- bus, pustulisque non adeo multi S OCcupabatur, VS-que ad diei quarti ab eruptione vesperam: qua ab ortus symptomata oriebantur, eique per subitam violentamque haemorrhagiam vitam eripuerunt. Non consentit cum Cl. ME AD , qui infantes liberos a variolis censet, si matres grauidae iis laborant, neque, quod infantes in utero variolis ipsi infe stentur. p. 3zo. His subiungit quasdam quaestiones, aliis soluendas. i) cur, si nosset varioli conueniant cum Ar bum variolis, RHAZEs et alii nihil dixerint de contagio , et de eo, quod semel tantum homines occupent 8 r) Vnde pendeat diuersus effectus unius variolorum miasmatis, naturalis vel per insitionem, utrum a miasmatis ipsius natura, an a parte prius

infectat 3 cum quaedam sit sit nititudo inter

virus variolosum et venenum animalium rabidorum, atque in utrisque inflammatio antecedat Communicationem Cum reliquo corpore; utile iudicat, partem affectam excidere ante communia eationem.

219쪽

is) Relatio quorundam insolitorum morborum, p. 3 a s

i Insolitursorbui . Vir, novemdeCim anno-riam, satis apta, animali tamen usus diaeta, posmquam patriam mutasset, utereturque parco corpo xis exercitio: post dimidium fere annum occupabatur lassitudine ex minimo motu, saucium tumore, haem0ptysi, rubris que maculis intus iri labiis, et genis; Vuula, velum palati, lingua, et superficies interna buccarum erant nigra: quod ex nigro, Coia' grum ato que sanguine proficiscebatur. Pulsus satis Plenu S et sortis; omneque corpus nigris maculis repletum. Noster statim venae sectionem instituero iussit, atque bibere mixturam salinam nitrosam, sequentique die aluum purgare. Atque, Cum animaduerteret esse verum scorbutum, morbumque celerrime increscere, diaetam omnino vegetabilem praescripsit, aliaque iunxit remedia salina, qui hus addidit corticem Peruvianum. Morbus tamen semper increuerat, per mensem VSque: quo sym plomata omnia celeriter cessarunt, aegerque non diu post sanatus euadebat. 2 et 3 Venereorum ulcerum, et cariet in Uerte' p. 337. his colli historiae. Prima concernit Virum, cui, go-norri ea male curata, glanS omnis exedebatur, totusque periis ad insignem intumuerat crassitiem, ulceribusque erat obsessus. IS, cum mergurii, comticis Peruviani, qui insigne alui profluuium excitauerant, aliorumque remediorum halsamicorum et Cicutae, atque diaetae lacteae, inprimis factitiae Usus esset irritus, ulceribus semper increscentibus

adeo, ut tandem musculos exederent, haemorrhugia, quae ex arteria epigastri ea, a cancro erosa, sequebatur, mortuus est.

O s Altera

220쪽

Altera continet vixi quadragenarii morbum: qui, cum ante quosdam annos venereo morbo laborasset, postea febre hectica assectus est, doloreque vehementi in collo. Mortuus osserebat praeter pulmonum ulcera, abscessiimque in cerebro, cariem primae vertebrae et ex secunda processus Odontoidei. . Febris intermittens pertinax. Febris haec, quae militem per duo annos vexavit, omnibus remediis, amaris, etiam cortici Peruviano resistebas, donec, mercurio dato, saliuatio excitaretur: qua finita, et cortice nutrienteque victu, datis aeger sanatus est. S. Tumor cerebri, yer os frontis protrusus. Supra supercilia viri cuiusdam tumor, duos pollices latus, cimi diurnque eleuatus, oriebatur a Causa ignota: pultabat, atque pressus dolores stuporemque excitabat: perforabat os frontis, cuius latera cariosa inde erant reddita. Nihil quod ad eius curam spectaret, tentari poterat; sed aeger paullo post, aucto tumore, mortuuS est: atque inuentum cerebrum e situ suo locatum, quod hunc tumorem esseCerat. 6. Hydrocephalus. Insantem, dessem annorum, hydrocephalo enormi affectum refert, CUIUS ambitus sit duorum pedum atque quatuor pollicum, Cilongitudo octo pollicum. Interim infans sensu memoriaque pollet, ambulareque potest. Febris vero vel minima illum laedit. -T. O bt casis in insenterio. Mulier sana, mense

ante mortem, horroribus infestabatur, qui, dato corti Ce, evanuerunt: sanguinem postea exspuit, sudoresque experiebatur colli quatiuos, diari hoe amque, qua moriebatur. Post mortem aperta ostendebat pleuram pulmonibus Coia Cretam, PUTO que xUletam cauitatem. Glandulae meseraicae

omne S