Commentarii de rebus in scientia naturali et medicina gestis

321쪽

legimus. Iam in eo conficiendo elaboratur, et simulac confectus suerit, cura et studio liuius Societatis tanquam supplementum prodibit.

ad quaestionem, ab hac Societate propositam:

in sid ad artem ob eruandi regMiratur, et quatenus staperfectioni mentis prospiciat γ Ex ampla hac et bipartita traflatione, cum ad finem nostrum non ita stare Videatur, contenta tantummodo, quae cuilibet capiti praefixa sunt, afferemUS. Prima pars sex capitibus absoluitur, quorum p primum agit, de describendis variis obiectis naturae, eorumque virtutibus obseruandis. Os enditur in altero, quid requiratur ad obseruandam P. IS . viam, qua natura in ipsis mutationibus, in rerum uniuersitate oboriundis, incedit. Demonstrata P S tur in tertio capite, qua ratione sensuum fallaciae obueniendum sit, ita, ut 0mnia, quae ad magnitu lines, distantias, figuras formasque corporum faciant, certo possimuS definire, motuS eorum essentiales ab apparentibus distinguere, curuasque inds, quas describunt, detegere lineas. Agit in p. 3zI. capite quarto de delectu instrumentorum, ad artem obseruandi necessariorum, et de iis, ad quae in eorum usu attendi debeat. Definitur animus in P 367-

quinto, in Obseruanda natura necessarius. In sexto denique capita super nomen Clatura, methodisque excogitatis pro duita naturae in ordinem redigendi P 39 δ disputatur. In altera parte, quantum ars obseruandi ad peri p. I 6. sectionem animi conserat, examinatur, eaque quatuor capitibus constat. Commonstrat in primo, P I9 quantum ars obseruandi , ad augendas ideas nostras iuuet. Definit in altero, quatenus haec ars com- Ρ. 43 . parationem idearum faciliteti quantumque nos iuvet,

322쪽

iuuet, ut iustam inde et veram acquiramus Cognitionem; vel vi, nisi ad rectam certitudinem per- Venire possimus, rerum prohabilitates iuste me- p. sos. tiamur. VidemuS in tertio, quatenus arS Obse Mandi rationem humanam, ad res bene Componendas, vel separandas adiuueti; vel sensationi pulcri satisfaciendo, vel, si opus fuerit, nobis auxilium largiendo , producta naturae in usum nostrum con-P. S39- vertendi. In quarto tandem ostenditur, quomodo artis obseruandi rationi nostrae contemplationes Offerantur, quae nos emendens, nobisque ideas creatoris magnificas subministrent, quae animum nostrum exacuent, et ad bene beateque vitiendum condugant.

NE T Communicata. Aequalem, sed paulo imperfectiorem, huius phaenomeni obserationem Cl. MAR-ae 1 N E ae supra communicauit. Hic vero eam, quam Cl. SCHIM de hoc phaenomeno habuit, inserit: ex quarum comparatione id elucet, hanc illa

multo distinctiorem esse: id quod Noster partim aedificiis Lei densibus adscribit, quibus impeditus, non

horiZontem totum dispicere, nec ita lumen illud profundum boreale, cuius Cl. SCHIM meminit, obseruare potuit; partim vero vario tempori, quo uterque obseruationem instituit, attribuit. p. cos. 4. Consilium Cl. I ACOB T VAN DER HAAR. de clauis Verrucisque commode exstirpandis. Clavos

a sola

323쪽

a sola pressione derivandos esse, nemo facile nega. bit: id quod Noster ex seminis Batavis probat,

quae olim magnis prementibusque Rurium ornamentis Vsae, eiuSmodi concretionibus callosis, in marginibus aurium adficiebantur; vel quibus ob labem pei toris, phthis eos v. c. vel CarcinomatiS, uni tantum lateri incumbendum est, iisdem excrescentiis ob continuam auris Dimonem, laborant 'in. Hinc Omnis clauorum cura in remouenda prestione ponenda est, quam ita suadet, ut rotunda corii crassi et mollis particula, denarii magnitudinem aequans, vel etiam superans, cuius media pars foramine, clauo paulo maiore, instructa est; vel emplastrum diapalmae, linteo ad eandem crassitiem illitum, eiusdem magnitudinis et formae, supra clauum imponantur, ita, Vt clauus non, nisi in margine radicis prematur; hoc vero operculum emplastro glutinante aliquoties obducto, per nonnullas septimanas firmetur; vel, si opus fuerit, reiteretur. Simplici hac methodo caussa sublata, essectum Noster disparuisse vidit Subsellium , ubi p. 6oy.

clauus infra, vel lateraliter sedem habuerit, crassum et ex coactili exstructum, pedi in calceo subiicit, ut in foramine, ibi, ubi clauus positus sit, facto, ipse sine pressione requiescat. Exemplis Noster pressionem selictionemque, caussam clauorum, illustrat.

Verrucarum praesentissimum et tutissimum re- p. medium in tinctura cantharidum, usti emplastro vesicatorio constare Niner expertus est. Pennula enim, hac tinctura imbuta, verruca, quotidie octies, vel duodecies tangitur; vel emplastro vesica torio

324쪽

torio per nonnullos dies tegitur. His remediis. VerrucaS, Cuius Cunque demum sitit generis, iusto

exstirpari posse, Cl. Auctor defendit: quid Z quod

ipsae vorru Cae Venereste, nullis, nec ipsi mercurio cessantes, ita plerumque evanuerunt. In atheromate eadem et callositatibus fistularum admodum so commendare Nostro constitit; monet tamen, inveteratas Cuti S excrescentias his non irritandas et

maligniores reddendas est e. Insunt in altera parte: T. Re Donyis S. R. 1 AN . SE NERIER ad pris-P- rem quaesiou M.

a. Eiusdem quaestionis tertia responso Aui L Cl.

P DE VOS. 3. Relatio Cl. G. ARVGΜANs de Heglatitione P δ x disseisi et vomitu pituitoso. Continuat Noster eiusmodi morbos ) attente obseruare. Vidua quadraginta trium annorum, temperamenti melancholici, pastionibus crebrioribus hystericis vexata, impedimentum quoddam deglutitionis liberioris in medio circiter oesophagi, aliquot ante mortem annos sensit, quem sensum abhinc continuo, ad praecordia eo magis, siquidem ea premerentur, percepit. mploma consuetum vomitus Continui materiae aquosae, non aderat, nec viscidum solutum, nisi in maiori morbi incremento, per os eiiciebatur. Pituita haec nunc Crassior tenaciorque, magna cum vi sine praegressis alimentis ingestis, et cum insigni siti, nunc vero statim cum ingestis cibis euacuebatur, ita, ut etiam exinde summeas limatica redderetur, nec fere quidquam ingerere

posset. Vsu interim seri lassis acidi valde iuvaba

325쪽

tur, eiectioneque muci imminuta, de usitio libe xior paulo facta est nec tamen, symptomatis paulo leuioribus, morbus sublatus erat, quin potius non diu post mucus, per tempus in ventriculo collectus, simul cum ingestis cibis evomebatur, aegram que, non remittens, tabidam reddebat: quae denique, nullis iam auxiliis adiuta, paullo post exspirauiti Cadauere aperto, Ventriculum iusto mul' p. z63. to minorem in latere eius sinistro superiori interno

et externe, multo S paruo S tumores carnosos in se continuisse, quos dissec OS paullo exulceratOS, nonnullasque horaS in aquam immissos, in colorem aurantium mutatoS Me repertum est. Invenerunt porro oesophagum, tres digitos supra cardiam valde induratum, Copiosisque tumoribus similibus duris obsitum, qui nec ullam eXUt Cerationem, neque coloris immutationem ostenderunt. Praeterea et insuperficie externa Desophagi tumor paullo maior,

oui columbini ad instar, ex fibris multis carnosis silamentisque exstructus, detectus est. Reliqua

naturalia erant. . Experimenta I frnctus agricultura a Cl. T. F. p. 26 i. MAR TINET, Communicata. Primum experimentum Sosintchly quidam, secundum regulas nouae agriculturae, S. V. KEVCHENII anno I 767,

cum tritico in horto suo sit c instituit, ut agrum in decem partes, octoaecim pedes longas et duos latas, Vnumque a se inuicem distantes distribueret, iisque iuste adaptatis, grana boni tritici albi Seelan- dici, sex pollices a se distantia, in qualibet parte temrae mandaret: his bene vegetatiS maturiSque redditis, quodlibet granum 36-3 8 spicas Oecundas protulit, calculoque inde ex uno grano, 3 7 spizas ferent ducto; zi S 3 vegeta grana et Decunda, 3 uncias ponderantia, habuit: ex quibus omnibus ergo simul collechis, constitit, ex semicyatho granorum supra X et duos

326쪽

duos modiolos vaten tritici boni productos fuisse.

Casu granum unum secalis tritico immixtum 63 spicas, qu Q 3δῖ grana bona, et fertilia conferrent, protulit. Anno subsequente alterum instituit p. 27 I. experimentum, Cum eodem tritico Seelandico in agro, I92 pedes rheini ind. longo est 6 a lato, ius sad hunc finem adaptato et in as partes distributo, ita, ut mense septembri in qualibet parte tres series, ubi grana, semidigitum a se distantia, insereret, constitueret. Parte vigesima , cum cura iusta paullo negligeretur, loliumque, copiosius ibi e

crescens, non ita statim eradiCaretur, emortua,

reliquarum i y p rtium haec fuit productio: septem supra 3Τ, septem a S'3s, et quinque infra as spicas

protulerunt: tres aristarum fasciculos porro, singulos ex uno grano progerminatos, Computauit, quorum primus 38 spicas, quae 1337 grana comprehenderent, alterus 39, Cum LS6O granis, et tertius Sa et

IS98 granis osteiidit: computoque generali facto ex uno 339 grana habuit. - Tertium experimentum I 769, eadem methodo et maiori quidem cura in eo ipso agro institutum, non ita felicem habuit successsum: hyeme enim satis pluuiosa ager inundatus glacieque obductus est, ita, ut etiam parte vigesima deperdita, 19 saluae quidem manerent, haud ita vero gratae. Secalis

granum casu huc immisi una, 73 spicas cum 337

granis produxit. Sequuntur obseruationes meteorologicae ZWa-nenburgenses anni 177O. XI.

327쪽

The natural history of the human ieeth: explaining their structure, vis, formation, groruth and diseases. Illustraled With cop- per plates by IOHΝ HVNTER F. R. S. and Surgeon to St. George's Hospital. London,printed for I. Iohiason I77s. q. mai. pl. 2I

h. e.

Historia naturalis dentium humanorum, in qua structura, usus, formatio, incrementum et morbi eorum explicantur, ac tabulis aeneis ilIustrantur. Auctore IOHANNE

Egregium h0o, quod nunc indicamus, opus stu

nensium dissectoris et medici conscriptum est, quem hic Noster in examinanda corporis humani struitura non modo adiuuat, sed et doctrinam fratris artemque mirifice aemulatur. Quod quidem, nisi iam ex aliis speciminibus pateret, hac dentium humanorum historia satis comprobaretur, quippe qu e inter praestantissima scripta anatomica, quibus nostrum aeuum gloriari potest, omnino referri meretur. Omnes autem, quae in ea Continentur obseruationes, uti Cl. Auictor in praefatione ipse monet, ante annum huius seculi quinquagesimum quintum sanae et in Cel. GVII, In L. MI HUN TE ni lectionibus publice demonstratae sunt. Tabulas vero aeneas praestantissimas, quibus hoc opus X 3 orna

328쪽

Ornatum est , Cl. HYMADYCK delineauit; aeri autem eas inciderunt CL GRIGNON, ST R ANGE, R AND , aliique celeberrimi, quos iam

Anglia alit, in hac arte viri. In tractando vero argumento suo, hoc est in exponenda dentium humanorum historia Cl. Auctorita versatur, ut primo describat maxillam superiorem et inferiorem, una Cum processa alveolari, seu margine alueolari utriusque maxillae et articulatione maxillae inferioris motuque huius articuli. Exponit deinde de musculis maxillae inferioris, mastetere scilicet, temporali, pterygo ideo in

terno ac externo et digastrico, nec non de aflione horum musculorum: atque porro structuram dentium in uniuersum, tum in specie corticem partemque osseam eorum, Cauitatem in omnibus dentibus obuiam, ac peri Osteum, quo ex parte obdu-Cuntur, Verbis, figurisque describit. Tunc de situ et numero dentium in genere et speciatim de singulis dentium classibus, incisoribus scilicet, cuspidatis, quo nomine caninos insignit, duobus prioribus molaribus, quos bicuspides vocat, et tandem de reliquis molaribus agit. Deinceps ad articulationem dentium, gingiuarum descriptionem, aftionem dentium, quae a m0 tu maxillae inferioris

Pendet, progreditur, et comparationem motuS maxillae in iunioribus et in adultis instituit. Porro disputat de formatione processus alveolaris et dentium in fetu, de caus a doloris in dentitione,

de formatione et incremento dentium adultorum, seu eorum, qui in altera denti fine prodeunt, atque de ratione, qua in uniuersum dens formatur, de ossificatione dentium circa pulpam, qua interius replentur, de modo quo cortex nascitur, de dentitione secunda, de incremento maxillae utriusque et Caussa

329쪽

caussa, quae dentitionem alteram necessariam reddit, de ratione, qua cauitas alveolaris sera sim repletur, de continuo dentium in Cremento eorundemque sensibilitate. Tandem disserit de dent, bus supernumerariis, ac de usu dentium in loquela. Disquirit etiam, ad quam classem dentes humani

pertineant, utrum scilicet cum dentibus carniuo-xorum, an animalium herbis viventium cohueniant, ac de morbis dentium; sicuti etiam varias Obseruationes circa rationem eos mundificandi, et ex uno alveolo in alium transplantandi addit. Cum vero obseruationum, quae in hoc libro continentur, notiarum praecipuaque attentio nodignarum, insignis sit numerus, nec spatii angustia permittat, ut de singulis fusius exponamus, speciminis loco quaedam tantum hic adduxisse sufficiat. Processus alveolares magis ad dentes, quam ad p maxillas pertinent et dentium quasi partes esse videntur. Vna enim cum dentibus formantur,

crescunt et pereunt: nam destructionem dentium processuum destructio semper sequitur. Calvam P- 8. pueri Cl. Auctor vidit, in qua, Cum dentes duo incisores superioris maxillae nondum gingiuas penetrauerant et radicibus destituti gingiuis adhaerebant, processus quoque alueolaris et alveoli deficiebant, dentibus non in maxilla, sed in gingiuarum Carne formatis. Articulationi maxillae in-p. IO. ferioris ei usque motui, tum cauitas Ossi8 temporum, tum eminentia, ante hanc cauitatem obuia,

inseruiunt. In homine vivo eminentia haec talis est, ut condylus ex hac cauitate , supra hane eminentiam, non descendat, sed recta antror sum moueatur. Cartilago meniseoidea magis

330쪽

ad condylum, quam ad cauitatem articularem pertinet. Comitatur enim condylum in motu suo, ita tamen, ut non ubique eum, sed eo vSque tantum sequatur, Vt inaequalitatibus variis ossis temporum in vario et libero maxillae motu se accommodet. Partes illas quoque a frictione defendit: quare in carniuoris etiam animalibus reperitur, in quibus nec eminentia, nec cauitas; sed simplex Ρ- λο- tantum ginglymus adest. Masseter ad iugum, cum temporali musculo .confunditur et quasi eius continuatio est, ita ut hi musculi tanquam Vnus musculus considerari possint. Digastri ci maxillam deprimunt. Quod si vero unuS P. z7. ex iis fortius agat, maxillae rotationem essiciunt, et antagonistae quasi pterygoideorum eXternorum fiunt. Laryngem istos diga stricos leuare negat Noster, illosque potius pro praecipuis instrumenti S depressionis maxillae inferioris habet: quod etiam laictu facile cognosci possit, si digitus ante marginem mastoidei retro maxillam inferiorem ponatur, sub cuius depressione manifeste venter digastrici posterior intumescit, Sterno - hyoideos et sternothyroideos, una cum mylo - et genio - hyoideis maxillae depressioni inseruire Cl. Auctor non concedit, cum os hyoideum in depressione maxillae non descendat, nec illud ipsum os antrorsum moueatur. TactuS quoque docet, omnes hos p. 31, musculos, si maxilla aperiatur, flaccidos est e. Si maxilla fixa est, caput retrahitur, et OS aperitur, non altione mussulorum, ut multi putant, qui caput extendunt etc.. sed actione diga strici, quod pluribus Cl. Auctor demonstrat. Fibrosam Cortex fabricam ostendit, fibris a peripheria ad centrum ductis, quo artificio et dentis ossea substantia et cortex, eam inuestiens, in manducatione firmantur. Cortex terra constat, quae per animalem quandam substan-