Commentarii de rebus in scientia naturali et medicina gestis

481쪽

ram et velum palatinum Ces. OccupanS, quae, nisi aufferretur, suffocationem minabatur, prodiit: Febi is viplurimum altero, vel tertio die accedens eruptionem produxit; haec vero motibUS COΠ-

vulsiuis et ipsa epilepsia interdum stipata est, negium ad statum peruenit; sudores autem acceden tes critici erant: humores excreti, ita acreS cutim

corrodebant: pulsu celerrimo et paruo, sitique ingenti, lingua viscido albo obsescimum vel decimum quartum

ci vel di arrhoea morbum leuarunt. Adulti sensim hoc morbo afficiebantur. Indole eiusdem paullatim mutata, iam inflammatoria, iam putrida erat. Venaesectione, sub ipsa eruptione administrata, aegri saepius peribant; ea vero iuste administrata, vomitorioque et purgante datis morbus remittebat. Gargarismata emollientia, resoluentia et tem- P, S, perantia deglutitionem faciliorem reddidere; externe cataplasmata resoluentia applicata conducebant: quibus vires depressiares erant, venoesectio noxia, emesis melior Cum scaritatione amygdalarum iudicabantur : sebrem increscentem vesicatorium, nuchae applicatum, imminuit: decrescentem morbum purgans eo celerius terminauit. Tumor

capitis hic ut plurimum conspicuus per diuretica et purgantia hydragoga admodum leuatus est. Adiiciuntur obseruationes nonnullae et literae, p. 328.

Cl. DES WATINE super eadem epidemia. 3. Obseruatio Cl. MICH. ARNAVD, O me' P. S36.

totast critica, pol variolar ad os sacrum facta. Femina a anorum, symptomatis omnibus variolarum, tunc temporis grassantium, affeCha a chyrurgo, quem consuluit, non ita bene tractabatur, Ut et-tiam eruptio , quam ex febre graui magnam et copiosam suspicabantur, vesiculas quidem, in Va-xiis locis conspicuas , ichore vero gangraenos ,

482쪽

P. 13. plenas produceret. Per duos deinde sere menses aegra continuo delirans, di arrhoea iam accedente critica cum materia nigra pessimeque foetente, a chirurgo nunc deserta sibi ipsi relinquebatur: ubi, diaetae erroribus commissis, decubitus materiae ichorosae foetidae, ad femur sinistrum, cum ulcere fistuloso ad partem posteriorem ossis sacri factus est. Hic Noster aceedens, aegram cum pulsu Pa vo , abdomine tumido et sphinctere vesicae urinariae relaxato, ut etiam incontinentia urinae adesset, inuenit tristissimam. Suppuratio in femore, iam per quatuor dies cessans, utrumque femur valde tumidum, durum , et hinc illi iacue paruulis tumoribus obsessum reddidit. Viceris fistulosi ad os sacrum Cl. Auctor primum Curam habens, parteSomnes fere gangraenoso sphaceiosas cum tribus sinu bus, quorum tertius intestinum rectum perforare minabatur, detexit: his ex regulis chirurgicis iuste tractatis, melior facta est aegra. AdmiaSina porro variolosum, Ut Causam morbi, co rigendum, analeptica bona cum Cortice Peruv. interne adhibuit : his et aliis antiputridi S, Cum crebrioribus balneis administratis , ita aegra restituta est , ut negotiis suis bene fungi posset. Ex malo hoc variolarum euentu insitionem variolarum, a funestis his sequelis liberam, omnibus admodum commendandam esse coniicit. In Tomo XXXII. ea continentur. Mensis ianuarius i77o. haec habet. r. Epitome sinVfeos uniuersae Praxeos medicae,

de fetu quodam monstroso. Canis semina quater

catulos vid. comm. nostr. V0l. XV, p. a I9

483쪽

catulos monstrosos cum sanis simul peperit. Primo enim partu quatuor sani et duo monstrosi erant, quippe quibus duo pedes posteriores deficerent , et labio leporino instructi essent. Altero

unum sanum quatuor eodem modo monstrosi comitabantur : tertio quatuor iidem monstrosi et quarto demum Vnus sanus tres eosdem monstrosos socios habuit. Monstrosum Noster quendam alere non potuit, cum sugere nequiret. Colligit Cl. Auctor ex hoc phaenomeno, deformitates infantum recens natorum, non imaginationi maternae; sed malae conformationi uteri tribuendas esse, ex cuius nimirum Complicatione euolutio partium embryonis impediatur. . Obseruationes Cl. MARTE A super mala θ' P. IS. series,per corticem Peruvianum aliaque anti OUmodica, tonica et roborantis curat s. Noster Contra Cl. P o M-M κ disputans, curas suas non miraculosas aliis, qui aliam viam eligunt, non opprobrio obiicit, nes omnes morbos hysteriCOS ex una eademque methodo tractat; neque nomina aegrorum addit, cum nondum iure eo priuatus sit, quod dictis suis fides habeatur, nec, quia sibi ab aegris suis eiusmodi potestas facta sit. Decem recenset historiaS aegrarum, utplurimum ex non iuste succedente fluxu menstruo hystericarum, quibus caussis morbi variis, Vario modo sublatis, sanitas bona et iusta restituta fuit. Balnea ex aquis martialibus, corticem Peruvianum; radicem serpentariae Vi ginianae, moschum aliaque antispasmodica et roborantia valde utilia expertus est. s. Literae Cl. ROBIN ad Cl. Goz HV de ρ- p. 4 .ctione cadaueris haemorrhoidarii. Aeger triginta

484쪽

circiter annorum , copiosas haemorrhagias narium

infans passus, iisque postea ex suctione fumi tabaci cessantibus, haemorrhoidarius factus ingentem copiam sanguinis per fluxum periodicum regularem amisit. Variolis paullo post superuenientibus,

iisque male tractatis, fluxus regularis ordinem non amplius seruans; ingenti tamen evacuatione sanguinis aegrum admodum debilem reddidit; a Nostro vero iuste tractatus, symptomata funesta eu nuerunt , fluxusque iterum regularis et minus Copiosus laesus est. Per grauem deinde errorem, cum tempestati ingratissimae se imprudenter exposuisset, rebus eius peioribus redditis, tandem P. 48. mortuuS est Cadauere aperto , magna copia aquae in cauitate thoracis, maiorque in peri cardio inuenta est: cor iusto maius , pulmones flaccidi, sanguineque pallido albescenteque reserti erant. Omnibus fere infimi ventris visceribus sanis, vena caua magnitudine intestinum rectum aequauit, sanguineque pallido plena. Aegrum hunc adhuc vivum non vltra decem uncias veri sanguinis habuisse Noster suspicatur. p. so. Obs ru tio, polypi uterini cum methodo fa

cillima , eum per ligaturam curandi, Auin Cl. H E R-BIN1Λvπ. Femina anno 176 I. partu feliciter absoluto, anasarca. postea, languore aliisque funestis symptomatis vexata, nec ab ullo medico, quos varios consuluit, adiuta, ad Nostrum tandem anno

1767, d. 27 mali, ex consilio medici sui famili ris accessit, qui statum aegri lustrans polypum in utero suspicatus est. Aegra, morti pro ima, po lypum, ad instar capitis infantis, digitis Cl. Auctoris inquirentibus obtulit. Durus ille fuit et inaequalis t0tamque vaginam repleuit: Noster cum summa difficultate ad orificium uteri infernum perveniens pedunculum eius , brachii magnitudinem

aequan

485쪽

aequantem , et ex utero ipso egredientem detexit, cuius radicem ex signi S, quae aegra Nostro communicauit, ad latus sinistrum fundi uteri circa originem ligamenti rotundi esse coniecit. Oper tionem Cl. Auctor, cui ipsa aegra lubent r se sub' p. 17. iecit, instituit. Cum vero hic in eiusmodi ingenti polypo instrumenta Cl. LEvRE ae non sussicere viderentur; aliam methodum, quam multo ante sibi finxerat, elegit, adhibuitque duo noua instrumenta , quae serre ' N0 ud et P0rte - Inse vocat, quaeque cum ipsa methodo applicandi fusius describit ' . Ita aegram, quae primis diebus vehementissimos dolores sentiret; post sextum vero, accedente suppuratione copiosa, imminutaque febre, multo tranquillior redderetur, prorsus restituit, ut die decimo tertio, radice polypi soluta, totoque corpore eius propulso, ab omnibus symptomatis libera, suis iuste fungeretur negotiis. Mensis februarius notatu digna continet: 1. Epito me trasitatiunis meth di se re dogmati- p. 99. cce de podagra Cet. Auch. Cl. PAVLMIER. Diuidit Cl. Auctor ex mente aliorum, podagram in culidam, inflammatoriam s. er me seram et frigidam, oedematosam. Materia PeCuliaris si in sanguine nata, et ad partes, ubi est eius suis manifestatur, delata, caussam proximam refert. Occasionem ei praebent sex res non naturales, in quarum iniusto usu caussas antecedentes s externaS, quaS vocat, inuenit, inter quas h aereditaS nullam curationem Nostro admittere videtur. In podagra inflammatoria haec sibi indicari videntur, ut primo spa-Hh a sinum,

Apparatum n0n multo absima item Cl. KEcK in hoediario anni 1768. mense deeembri, instrumenturnisque delineatum I 679. mense n0uembri inuenies.

486쪽

sinum , per applicationem hirudinum reiteratam seluat: partibus deinde, per secessum materiae podagricae debilitatis, tonum restituat, ne sympt0mata redeant : Caussam denique cooperantem per iustam diaetam iusta que remedia remota eas. EUR-P. IO3. Cuationem materiae podagricae per ipsurn locum a Lfectum , per hirudines , scarificationes vel etiam cauteria admodum necessariam esse testimonio celebrium Auctorum , quos refert, et ex ipsa sua experientia probat, ubi hirudines solae, quarum praestantiam ex principiis physicis et mechanicis ipsumque mechanismum examinat, sati Siacere NO-stro videntur. Obiectiones, forte hic oriundas, rite soluit, ostenditque, sanguisugas in inflammatoria non solum; sed in erysipelacea etiam conducere; cum ipsae vero non semper inflammationibus susticere videantur, venaesessiones aliaque iusta re- p. II a. media addenda esse suadet. Ischiadem , morbo nostro analogam , in veram et Duriam dispescit. In illa sedes mali in ipsa articulatione capitis femoris, vel in ipsis tunicis nerui ischiadici haeret; haec humorem morbosum in membranis musculorum habet: absentia febris, tumoris, ruboris et tophi morbum hunc a podagra distinguunt. Uenaes minones in brachio , vel si plethora adest, in pede,

scaritationes in loco affecfo, hirudines, rubefacibentia vel etiam vesicatoria in lumbis et femoribus suadet ; vel etiam in malo habituali cauteria. Spu-xiam plerumque sustulit per sola balnea ex uua- P. II S. rum succo parata. Rheumatismus, podagrae non absimilis , in arthriticum et simplicem; in Uniust salem et partialem diuiditur. In morbo habituali indusia ex panno aspero, et in partiali hirudines commendat. Species reliquas podagrad, quassu'sius recenset, omittimus.

487쪽

. Obseruatio Cl. Duvo ΝΥ deaffcessu renum, p. I 3s ponte rupto et per e curat0. Puer duodecim annorum , colica nephritica ames iis , nullis adhibitis remediis leuatus, duodecim diebus post magnum

sonum, rupturam membran2e cuiusdam indicantem, percepit. Doloribus iam cessantibus, hypogastrium aeque, ac scrotum rubuere, inflammataque per quinque dies mansere. Iam vero duabus aperturis, ad raphen altera, altera circa annulum lateris sinistri sponte factis, magna copia puris es' fluxit, urina non commixta, quae pura per Ure' thram et foramen ad raphen seorsim exiit. Symplomatisque pessimis subsecutis de aegro desperatum est; praeter omnem vero spem ita per se con- Valuit, ut , materia purulenta ex abscessu renis sinistri sub membranis musculorum, ligamento P OV PAR TII ad perinaeum et darthos descendente , copiOsius euacuata, urinam iam per hanc artificialem

aperturam aeque az per Urethram excernat.

6. Obseruatio possionis iliacae a Cl. B VR E L. P. I 4O. Vir triginta quinque annorum temperamenti melancholici , debilisque constitutionis, ab ineunte aetate doloribus vehementissimis in regione iliacasinistra cum constipatione alui, vomituritione et febre assestus, per copiosas paullo post euacuationes aluinas materiae durae tenaci Sque, hiS sympto matis liberabatur. His periodice recurrentibuS, et a Nostro semper leuatis, anno I 768.eiusmodi gravem insultum aeger expertus est, qui nec optimis medicinis cederet, potiusque in dies augeretur, ita,' ut quinto die, cum Ob continuum vomitum singultumque, qui relateriam faeculentam redolerent, ne quidquam ingerere posset, morti proximus a Nostro iam crederetur. Corticis tandem Peru P. I S. viani infusum cum manna , confectione hyacinthi et sale volatili viperae cochleatim ingessit;

488쪽

horisque duabus post, cum vomitu non reiiceretur, alteram decoctionem cliinae sine purgante subiunxit, quibus euacuationes aluinas copiosas habuit: hisque per aliquot dies Continuatis aeger optime convaluit. Hinc patere Nostro videtur, materiam in hoc morbo, Vomitu reiectam , seculentam non

ipsas feces ex intestinis crassis esse; sed alimenta eo facilius hoc foetore imbui, quo diutius iri intestinis tenuibus morentur, quoue plus caloris et humorum, alimenta corrumpentium, in passione iliaca observentur. p S7- 9. Obseruatio Cl. BEAvssIER de an uromate arteriae Olanicae , cuius parieter ossi cati erant In cadauere seminae 6o annorum, cuiuS a ortam Ct Venas crurales ad partes genitaleS praeparandas massa ceracea iniezit, eam per totam arteriam splenicam non penetrasse Noster vidit. Detexit nimirum eam dilatatam, et in medio eius ex aorta versus lienem cursu tumorem peculiarem, nuciSparuae magnitudinis, qui latera arteriae ossea ostenderet et aequalis , sed paullo minor ante lienem conspiciebatur. Persequitur postea Cl. Auctor caussam an eurysmatis ossificationisque, quas ex hypothesi Cl. DuHAMEL ef HA LLER, Cui ad- p. I 63. sentiri videtur, magis illustrat. Reperit porro vesiculam felleam , pyloro Vicinam, ductumque chOledochum iusto longiorem crassioremque, et anis ingressum in duodenum plane obstructum.

P. I 79. II. Obseruatio Cl. DENI ZE DE BEZVS

de tribus abscesibus absque praegressa inflammatione. Virgo 33 annorum, phlegmatica, tres successive in brachio tumores frigidos Nostro obtulit: quos

examinatos et maturos redditos aperuit, ex quibus Verum et bonum pus exiit: patere inde videtur, non ad omnem puris formationem inflammationem necessariam esse. Haec

489쪽

Haec ex mense martio eligimus. r. Di uisitiones practione variorum met49 OrVM, p. I96. morbos Penstreos curandi, Auct. CLGARDANE .

3. Literae Cl. VIGER super lacte coloris r Uri, P. 222. per aliquot dies ex mammis puerperae e uente. In puerpera, ex lochiis cessantibus pesti inis symptο-matis affecta, iustisque medicamentis restituta,

hoc admiratu dignum videtur: lac ex mammisessiuens et linteo quodam exCeptum, Colorem album, per dimidiam horae partem et vltra, seruata S, in roseum eiusmodi viuidum et tenacem mutatum esse, quem nec aqua simplex, neque aqua saΡΟ-nacea prorsus posset extinguere. s. Obseruatio uomitus cruenti, morbo nigro p. 237. Cl. π I s S o ae I auasegi, Auff. Cl. G V 1 G O v D E L ACHA ΝD. Vir duo de quadraginta annorum dolore ventriculi valde vexabatur. Noster dolorem hunc versus curuaturam ventriculi paruam asci euc fixum, febxem cum pulsu paruo frequenti et facie inflammata inuenit: methodo antiphlogistica aegrum iuuit. Insultu hoc iterum cum febre per quinque dies continua et eruptione miliari ain cedente iisdem remedilis aeger liberatus est. Cum denuo eadem symptomata aegrum paullo post in- p. a Q. Vaderent; leui purgante dato, caussam detexisse videbatur: duabus enim horis post massam carnosam, quam postea sanguinem grumosum inuenit, aeger euomuit, quam caussam gustus sanguinis in ore, deiectiones nigrae, dolor grauatiuus ad ventriculum et vomitus sanguinei ulterius confirmarunt: hinc contra haemorrhagiam methodum cui piadi dirigens aegrum rneliorem reddidit; pulsu Vero nunc duriore, hirudinus vasis haemorrhoidulibus

applicuit: symptomatis iam cessantibus, icterus uniuersalis superuenit, qui, etsi iustis remediis pel-Hli 4 Iere- vid. cymm. nyst dec os n. Suppl. III.

490쪽

teretur ; diaetae tamen erroribus , quoS saepius aeger commisit, paullo post, praegressa di arrhoea colliquatiua, retrocessit cum subsecuto ascite letali,

quo etiam succubuit. Ictus ante qiunque menses versus Ventriculum accusatur. Quaerit tandem Noster ex Cl. 1 1 S s O T , . ad quem haec obseruatio dirigitur, utrum iste sanguis ater ex stagnatione in Ventriculo proueniat, et an ille morbum nigrum designet

p. 26 . 8. Novae obseruationes bronchoceles, per uum internum purueris testarum ouorum calcinatarum curatae, Aust Cl. DAPEYRON DE CHEYSSI OL J.

In virgine quindecim annorum , tumore duro in collo, mobili, indolente et duas: tertias pugni magno, quem Noster veram bronchocelem cognouit, vexata, diu reticis primum, laxantibus et deniquo

puluere testarum ouorum Calcinatarum , Cuiu Sscrupulos duos in tribus cochlearibus vini rubri bis de die aegra sumsit, ita bene usus est, ut tricesimo die tumor prorsus dispareret: eamdem methodum in iuuene septendecim annorum, Codem morbo assecto, cum eodem euentu adhibuit. Putat Noster , testas has calcinatas, ad modum salis alcatini, in vias urinarias egisse. Ex mense aprili haec nobis offeruntur: P. S. Obseruatio Cl. HOSSE de vermibus in pusulis cutis inuentis. Querebatur aethiops semina viginti quinque annorum, de dolore insigni pruriente in humero sinistro : inueniebantur ibi pustulae,

quae superiorem et anteriorem brachii partem oz- Cuparent, cum rubore et tensione: quarum unam Noster eminentem compressit, unde puS clarum et

saniosum emuxit; sed et vermiculum ad orificium