Commentarii de rebus in scientia naturali et medicina gestis

521쪽

guentum mercuriale : et dein iuncta antimonialia cum mercurialibus dolorem omnino sopierunt. Carcinomata linguae rarius ab Auiti revisa sunt, p. 66. et in hisce a venereis distinguendis eadem Cl. viri sagacitas eminet. Quod idem, quum de ulceribuSP- 73-

horum generum labiorum et faciei et cancro internarum narium mentio fit, valet. Clarissimos AKEusIDE et saeo RCK redar- p. 77-guit de erroribus, in diagnusi carcin0matum commissis.,

Ad finem ulcus Monia dictum Fer rebo eu p.ratius describitur. Est ulcus sphaculosum, quod

exiguo ex rubro luteo tuberculo cum duritie oritur.

Hoc ipsum mox nigrescit, et pars ipsa subito sensa coloreque naturali orbatur: liuescit, et pars nigra breui dilatatur margine ex rubro luteo. Per noctem vel intra nycthemerum aliquando tota pars excidit, et corruptio cum Detore et insensilitate totius laciei continuat, usque dum facies cum labiis, naso et genis per paucos dies computruerit et per frusta exciderit. Ipsa ossa putrescunt, nugrescunt et corrumpuntur, ipsi dentes alueoliquo eorum exCidunt, nec tamen infantes destituuntur appetitu cibi vehementiori, Vsque ad ultimum vitae halitum. Pulsus per totum morbum maXime Celer et debilis est. Anti septicis et inter haecce spiritui mercuriali saturato maximam essicaciam Cl. Alictor tribuit.

522쪽

XII. Acta Helvetica physico mathematico anatomi co bolanico medica, figuris aeneis illustrata, et in usus publicos eXarata. Volumen VII. Basileae , typis et sumptibus Ioh. Ro-

dolphi Inalios et filii 177 a. q. Pagg- 33 8

Non est, quod de dignitate huius Voluminis

plura praeloquamur, cum et thematum gra-Vitas, et Cl. Sodalium in conscribendis tractatibus diligentia ex ipsa , quam iam trademuS , sum' ina intelligantur. p. r. - Gmm utatis, in qua, inquistis enussis occυB-nulibus infalubritatis nereae in Drbe Lausanna, Olenditur n0xar morbosque praecauendi ratio , Gallico sermone scripta a Cl. I A C o B O DAPPLES. D. M. Inuenit Cl. Auctor caussam praecipuam in immunditie vicorum, et aquae ductuum, eam que specialius recenset, simulque multum ad morbos conferre ostendit aquam limosam tophaceam que , sic e iam frumenti impuritatem, atque prauam Vitiendi rationem. Has caussas igitur omneS euitandas et magistratui, et singulis hominibus , et medicis offert. 2. Diarium in Dionis variolarum, factae d. 2S. april. i 68. Auctore E o D E M. Narrantur phae' nomena insitionis in puero, quatuor annorum, sano, a nutrige sana nutrito; qui tamen et Corpore, et mente, quendam offerebat lentorem. Postquam et pus variolarum , filis ante 6 menses communicatum, insertum est, leuioribus symptomatis nono demum

523쪽

demum die aliqua eruptionis signa apparuerunt, puerque diu multumque dormiebat, febri vix vehemente, ita, ut duodecimo tandem die variolae inciperent suppurare, accederentque decimo quari su Cedaneae variolae , quae cum prioribus sensim et suppurarunt, et exsiccatae sunt. Sicque puer ab omni morbo intra viginti duo dies est liberatus. Secundam variolarum eruptionem tribui possu iudicat Cl. Auctor, et dispositioni lentae huius pueri, et mi asinatis variolosi inserti imbecillitati, et minori fomitis variolosi in hoc puero quantitati. Putatque haec incommoda evitari potuisse, si insitio ad methodum Gattianam instituta fuisset.

3. Commentatio altera de quiburdam exanthema- ritieis morbis Gallice scripta Auctore Cl. RAzo v Prima obseruatione morbus ad purpuram, CX Cl. Auctoris mente accedens, narratur. Vir sexaginta annorum, firmus sanusque, cum casu pedis sinistri malleolus internus vehementer contunderetur; ecChymosis vero a chirurgo spiritu vini martiato tractaretur, et, accedente leni inflammatione,

pinguia adhiberentur: assiciebatur non solum in pede assecto maculis rubris, pulicum ictui similibus,

quae, instar variolarum, elevabantur; Verum etiam eaedem conspiciebantur in utroque brachio,

incipientes spatio trium pollicum supra radii apophysin , extensaeque per omnem manum: reliquum corpus liberum ab iis erat. Quarto die, Cum Noster accederet, haec exanthemata scabiei similia inuenit, insuperque omnem faciem tumidam, azsi erysipelate asticeretur. Urina rufa, sanguinea,

cum dolore excernebatur. Ceterum aegro omnis

Commentatio prior vid. in Act. Helv. Vol. Leomm. nostr. Vol. XIII. P. IOS.

524쪽

in pede, post hanc eruptionem , dolor euanuit; atque Noster eum, venaesectione bis instituta, tem- Peranteque aqua nitrosa, per quinque dies exhibita, additisque leniter euacuantibus, sanitati restituit. His subiungit alia quaedam exanthematum exempla,

quorum prius, a Cl. ROBERTO Obseruatum , Ortum ex bili mota , cum cardialgia coniunctum; hac, quibusdam diebus elapsis, cessante, sponte

etiam evanuit; posterius ' Cl. CVSSON narrasum,

terrore excitatum, itidem sine remediis disparuit. - . Descriptio sesine marinae, petrissatae, re seriundae in mineo fratrum Cl. GAGNE BIN, Gallico idiomate data ab ABRAHAMO GAGNE BIN,

natu mai. Intelligimus ex descriptione Cl. Auctoris, osse hoc petrificatum nouam Helmintholithi speciem, cum Stellam marinam scolopendroidem R V Μ- P ΗΙΙ atque L IN N A E 1 Aperiam rubentem cum

Verme descripto conuenire multum dicat. Est igitur vermis hic praeditus radiis quinque fere cylindricis, diuersae longitudinis, c0rpore rotundo, ore centrali : atque lapidi assixus, cuius pondus sesqui unciam cum verme petrificato aequat. R liqua, icone addita, optime declarantur. S. EIUSDEM descriptio quorundam petrificatorum. Primum nominatur cunnolites, propter figurae, quae addita hic cernitur, similitudinem cum parte genitali muliebri quorundam animalium, Coniicitque Auctor, esse illud ex Madrepora mutatum, cum aquae fortis solutione cellulae detegantur. Figura nobis cum L 1 N N A E I descriptione uetaintho litho HUerolitho conuenire videtur. Fragmentum alterum est cornu caprae petrificati. Soliniten tertia figura ostendit, petrificatum ex S99ne Uagina LINN. atque his subiungitur a Cl. Auctore Synonymia HeL

525쪽

μlmintholisthi tubistori QNN. eiusque usuS medigus, qui sit adstringens, additur. 6. Hisoria sngularis, morbi hylerico conuulpiui P 3grmissimi, deglutitione diu intercepta, Auctore

norum, macilenta, tenerrimi habitus, cacochymica, morbo hysterico ita vexabatur, ut de eius salute fere esset confectum. A prima iam grauiditate multis spasmis assecta, periculosissimum edidit partum ; iterum grauida meliore quidem fruebatur valetudine ; postea tamen, spresimis subinde reuertententibus, catameniis cessantibus, molas binas enixa est. Tum , iterum iterumque spasmodicis regressis assectibus, thermarum Κirnhallanarum balneo usa per duo menses restituta est. Postea autem febri catara hali, cum graui pectoris oppressione corripiebatur, vomituque bilioso, algore maximo, subsequen' te aestu et pleuritide spuria noctem transigens, venaesessione quidem a pleuritide liberabatur; attamen morbo ipso remanente, omnique fere deglutitione impedita, prorsus, omnibus remediis frustra adhibitis, exsiccabatur. Hoc in statu Nocter aduocatus de aegra omnino desperare noluit, sed protinus balneum ex furfure triticeo, floribus chamo millae et sapone Veneto, cum aqua et lacte parandum, in quo tepido aegra per horam sederet, imperabat; postea spiritu sequenti eam lauari iussit.

M. Atque emplastrum saponatum Barbelle a collo usque ad ossa pubis ei imposuit. Atque his factis, postero statim die aegra fluida, lente quidem, bibere poterat. Dedit igitur ei per integrum mensem gu tas 6o sequentis spiritus, quem aliis omnibus ant, spresimo dicis praestare affirmat. R. Spir. aperitiri P M

526쪽

No ΥΤ vne. dim. Spirit. Carminat. de tribus. Vn C. T.

Postea aquam Selteranam cum lactis aequali parte ei bibendam dedit. Atque sic aegra conualuit.

riorum fasciculus. Piscium duo noua genera Pteraclis et Cataorynchur, Bienniique noua species hic a Cl. Auitore describuntur, atque iconibus illustrantur. Pteroclidis nomen huic generi tribuitur, quod pinnae amplissimae dorsi atque ani intra binos squamarum ordines, Valuarum ad instar, occim di possunt Character eius est: Caput catheto- plateiam, obtusum, omnino squamis obductum, nauticum. Oculi utrinque in mediis lateribus. Os in antico capite. Aperturae branchiarum patentissimae. cinereula rotundata squamosa. Corpus oblongum, lanceolatum, ad pinnas pectoraleS capite altius. Squamarum series 'gularis radices pinnae dorsi et ani obtegit, modo peculiari. Lineae laterales tot, quot squamarum series. Anus sub branchiis. membrana branchisiega expansilis, ossi- Culorum arcuatorum sex. Pinnae in toto pisce quinque inermes. In dorsu una pone oculos, in ipsa fronte orta, per totum dorsum decurrenS. Hentrules nullae. Disfales et anules amplissimae. Speciem igitur icone delineatam nominat pinnatam, eamque uberius describit, atque in Oceano Indico p. 47. habitare refert. Biennius toruus , fronte e pinna dorsuli radiis anticis maximis crisato; pinnis Uentralibus sex radiatis, tabula tertia depictus sistitur. Recedit a Bienniis reliquis radiorum numero in pinnis ventralibus. Propter hanc tamen notam Cl. Auctor nouum noluit genus constituere. Habitat p. 49. in mari Indi eo. Callarynchus Americanus , pinnado susi secunda tineari, fronte compressa retusa, r9stro nullo, qui a W1LLvGBEo , in ichthyOl. tab.

527쪽

B. 9. f. 6. depingitur, hic denique describitur curate, atque in linea laterali pinnisque cartilaginei S convenire dicitur cum Chimera ONN. in Museo Adol- , phi Frideries descripta: differre tamen, cum illi sit

subascendens et acuminatum rostrum.

tu feliciter, a ivno v 1co CRET TE. Cum seminae crus frangeretur, omniaque ad repositionem tentata, machinaque a Cl. Nurbaumer, Chirurgo, inuenta, frustra adhiberetur, atque gangraenae conspicerentur initia : omnia tandem naturae Viribus committebantur, tumque frustum tibiae duorum pollicum detrudebatur; atque in eius locum renata est noua ossis portio ita, ut, idonea adhibita cura, femina prorsuS curaretur , neque aliquam pateretur pedis aecurtationem. '

9. Obseruatio de fetu monstros, cuius viscera am P. S6.

minalia una cum corde extra corpus pr9Fensebant, Communi Cata ab ED ARDO SANDIFORT. Fetus hie

immaturus natus, spina sinistrorsum incuruata, ac tota pelui cum extremitatibus inferioribus sinistro sum inflexa, insuper tumorem, totum epigastrium OCCUPantem, membrana inuolutum, offerebat. Membrana hac aperta, peritonaeum plurimaque Viscera abdominis , ipsumque cor propendenS Conqspiciebantur, non multum mutato situ. Cum hoc exemplo aliud, huic simile, in diario Belgico descriptum , coniungit, figurisque tribus hoc monstrum delineatum sis itur. Io. Experimenta therapeutica circa virer mediri p. 62.

camentorum in cor P0re humany, GERONTIS PHI'

528쪽

ditiali

LIATRI. Praemissis quibusdam generalibus duviribus medicamentorum ae methodo, ea exhibem di, eorumque usum definiendi. regulis egregiis, specimen proponit de scylla, quod duodecim exemplis illustratam magnam huius medicamenti vim in hydrops, asthmate hydropico, hydrope pectoris ostendat. Atque generatim Noster id urget, ut in narrandis exemplis sedulo ad omnia attendatur, eaque fido enarrentur. Aegrorum hie allatorum quidam quudem per tempus morbi lenimen senserunt; nullus

tamen plane est ab hydrope liberatus. - 'o. I L. Cous singularis morbi spinmodico h ferisi,

Est hoc morbi exemplum plane singulare, cum ee puellam natu iuniorem undecim annorum OCCup verit , et pur diuturnum satis tempus symptomatis multis variisque eam vexaverit, ex quibus faucium tanta constrictio notanda videtur, ut sonitus Clamorque, inuita aegra, ederentur, quOS non, nisi compressione manus , cohibere poterat. Adhibbita optima quaecunque remedia, et antispasmodica, et sub finem cortex Peruvianus, non aliam aD ferebant morbi curationem , quam temporariam. Atque ita aegra subinde misere vixit, dum decimo quarto anno catamentorum eruptio morbum tolleret: adhibitaque salubri diaeta, postea per tres amnOS utcunque vixit sana, donec initio anni 177olabri petechiali moriretur. Io I. I a. Ob feruatiove yyyythumae IOHANNIS BUXTORF1i, Poliatri, editae ab eius filio et succes

qui, annum agens vigesimum tertium, a Cl. Aucto Te examinatus , afferebat ex abdomine pendentem

partem alius hominis, quae ex natibus, et extremitati-

529쪽

mitatibus inferioribus constaret. Ani orificituri non aderat, Penis vero naturali similis, persor tuS ; nunquam tamen urinam reddens conspiciebatur. ReliquRe partes naturalibus similes, difformes et macilentae erant. Ceterum hic vir nihil inde incommodi patiebatur, natus ex parentibus sanis, sex abhinc iam annis uxorem duxit, aC Cum ea quatuor genuit liberos. Icone addita vir delineatus conspicitur . a) HVisa urinaria, extra a, P. I Q .domen sub umbilico prominens, in infante recens nato. Conspiciebatur sub umbilico tumor carneuS, magnitudine nucis iuglandis, cui superne insiderent duo tubercula pisiformia; sub quo scrotum naturale, penis Vero tuberculum imperforatum offerebat; perinaeum aberat. Tumor hic non poterat reponi, sed puer, cum urinam non posset excerne-xe, post 9 dies, m0rtuus est; repertumque, Tenes

et ureteres cum ho C tumore Communicare, iube

cula vero perforata guttulas urinae quasdam emi tere. Reliqua, cum tumor sphacelo esset tacestis, Auctor non poterat disquirere. 3b Narratur, lumbricos tereteS , tres, quorum maximus sex esset uncia8 longus, ex tumore inguinis dextri, qui emollientibus adhibitis in ulcus mutabatur, prodiisse, iisque egressis , ulcus idoneis curatum esse remediis. Puella septem dies nata, fluxum menstruum, qui per ' dies continuaret, passa est, sine noxa: az post annum iterum feliciter menstruata. S In- p. zOS. Agnis tumor hydropicur lumbaris, partum dissicilem

reddens; tandem tamen, cum Caput trunCUSque naturali vi essent egressa manuque tumor ab ossibus pubis deprimeretur, partus finitus est, Himorque, icone depictus, in conspectum venit, et loco ossis sacri coc gis que sex adfuerunt hydati deS. 6 An, p. o r.

vid. casus analogus in Nov. Act. Natur. Curios Tona. IV. IIIo. comm. nostr. Paullo infra.

530쪽

maticulum foroto adhaerens. Primo tumorem sensit vir, verrucae pendulae figura, qui, si fricaretur, sensum excitaret Corporis peregrini; postea, duplo maiori eius volumine laicto, noctu sponte decidit. Atque obseruatum est, fuisse animalem tum capitulo nigro, sex pedibus nigris instructum, quod in folliculum album, et, lineas longum, a lineas latum, qui sanguine esset repletus nigro, desineret. In scroto remansit durities emollientibus mox evanescenS. Quaeritur : cuius generis et speciei fuerit hoc animalculum, et unde scroto viri ill

psum Z tum, qua fabrica sanguinem hauserit, fueritne hirudini similes 7 Butyrum arsenicale iuueni an- eisine funesti . Cum enim casu bu rum, arsenico remixtum, inscia deuoraret, statim vomitu, aluinaque deiectione frequenti assiciebatur: quae symptomata, quamquam theriaca Andromaches,lae vaccinum et oleum amygdalarum dulcium exhiberentur, semper augebantur, donec sequenti moriretur die. 8 Cum fragmentum ossis triangulare degluti tum esset, per mensem sensus acutus dolorificus circa regionem ventriculi percipiebam tur: tumque repente Ortus vomitus sanguineus per quatuor dies, quo ipsum ossis fragmentum ederetur,

durans . qui nullis poterat sisti remediis, aegrum morti dedit. 9) Carcinomatis linguae extiryatire. Nato in lingua tumore, indeque cancro fasto, adhibita remedia nihil iuuarunt, donec Operatio institueretur. Quae quidem feliciter suscepta, linguae etiam curationem produgebat: at vero, Cum

aeger senex esset , humores deprauati in glandulas parotides deponebantur , atque sic maras in

Consumtus aeger est mortuus. io In viro iuuene

obeso , ac sano in dextro latere pulsus persentiebatur , indeque colligebatur cor, in dextrum locatum esse latus.