Materia medica Hippocratis : dissertatio inauguralis

31쪽

Κανθαρίς.

cantharis Hippocralis non Meloe vesicatorius L. Sed M. cichoreus L. , Ord. Celeopter. eadem Vero vi esse dicitur, quem detractis capite, pedibus et alis Hipp. persaepe commendat ad usum internum: in hydrope 406), ictero et leucophlegmasia 552 etc.) ad menses et secunda educendu 565, 570) contra dolores vehementes aliosque uteri morbos 653, 673, 674 etc.); externum: ut causticum ad ulcera; erat etiam pars unguenti illius carici 878) et saepissime in

Carabus bucidum I) cantharidum genus vulgaribus ali 0

qui sorma et colore simile esse dicitur. Gal. in Exeges. Bu- prestis, ait, tum animal cantharidi assine, tum olus quoddams Flvestre. Idem Dioscorides, Theophrastus etc. : Plinius in laudibus ciborum bu prest in Graeco S repo SutSSe leStatur, Verum etiam addit et animal esse scarabeo longipedi simillimum, quod fallat inter herbas boves maxime devoratumque ita instat, ut rumpat. Hippocrates Buprestin pariter ac Cantharidem detructis capite, pedibus et alis usurpat ad potiones: in hysteria

564, 646) ad menses, aquas, foetus et molas expellendas 619, 68 etc.) et in pesso ad uteros instandos et expurgandos 620 etc.) ad sedandum d0lorem 573 etc.). Opinio

denique nonnullorum hic commemoranda, qui Buprestin procimice baccarum sumunt; Vel et Schroederius tribus cimicibus contusis laetum et placentam expulsisse dicit. Scilla maritima L. , sam. Lilia c., putr. Europa Rustralis ad littora maris mediterranei. Quam veteres jam Aegyptii c0ntra hγdropem usurpantes ita existimabant, ut ei nomine κρο ι ιυον templum aedisiicarent. Usus ejus internus

32쪽

teruli 565, 653), ad unguenta emollientia, quae reliam decoras cicatrices et siciunt, ad vulnera et combusti0nes 265, 565,

Raphanus Sativus L ., sum. Cruci ser-, patr. tola Eu- TOPI, 3pud antiquo se ut Plinius narrat, nutrimentum erat magni exiStimatum. Hippocrates in universo: RaphanuS, inquit, humectat, pituitam Sua acrimonia diffundenda, sol tu vero minus, nisi arthritide. Radix viliosa est, quod per summa fluit et aegre concoquitur 359). Cujus usus erat internus: in

phthisi pulm0nali 476): radiculam deinde in eodem morbo 534) Raphanus longus in me tritido cum fluore 640) Baphani

semen tritum cum aceto et adipe anserino contra Rbortum

Cochlearia Armoracia L. , sam. Crucifer. , Palr. Europa auStr. Συρμαια quibuSilam dicitur raphanus quidam, qui vomitui eXcitando idoneus esset. Aristophani interpres ενειρι GI, INPl Γλιον eSSe Scribit Succum herbae cujusdam, quo utuntur Aegyptii ad excitandum ventris prost ovium. Raphanique cujuSilam ab Herodoto Συρμωον vocati succo Aegyptii usi fuisse dicuntur ud purgandum alvum. Syrmaeam apud Hippocratem uno solum loco commemoratam reperimUS , quo cum Aerugine ut eminenagogum commendatur 626).

Asparagus ossicinulis L. Cujus radix a Veteribus medicis inter radices quinque aperientes numeratu ac praecipue ut diureticum in hydr0pe et lithiasi existimata suerat. HippocrateS: Asparagus, ait, siccus est et alvum sistit 359),9lii contra antiquorum autores contrarium de eo dicunt. Hipp.

33쪽

usurpat semen ex Vino c0ntra amenorrhoeam 265) et sterilitatem 622). Chrysippus Asparagum in haematur est commend3t.

Lepidium sativum L. , sam. Cruciser. , patr. PerSia. Hippocrates in universo dicit: Lepidium calidum est et carnem liquefacit, pituitam albam Sistit, proindeque Strangurium

insert 359). Idem Socrates apud Aristophanem: se Strangu riam habeo, quod Lepidium commendavi: - et Xenophon nurrat, Persas publice urinam, Sputum et narum mucum reddere se putentes Lepidium haec Omnia retinens commendaSSe. Cujus erat apud Hippocratem usus internus: ut eXpecto

etc.; e X ternus: ad inhalationem c. Origano et Natro in angina 469), c. aliis medicamentis contra impetigines 663) et ut Siccum causticum contra ulcera 87b).

Lepidium lati solium L. , sam. Cruciferae a GraeciSadhuc λεΠιδι nominatum, apud Hippocratem contra ephelidas ad la Sum eXlernum commendatur 667).61εις. Thiaspi Bursa pastoris L. , sam. cruciser. , patria tota Europa, cujus Semen praecipue ae Stuo Sum et mordaX eSi.

Apud Hipp. ad injecti0nes uteri exulcerati 575, 62M, et in pessariis ad bilem ex utero purgandum 573, 629) commendatur.

Ισατις. I satis tinctoria L. , sam. cruciser. herba eSt, quae Notorhigeis nucumenta ceis insignis illum pigmentum iudicum 00ntinet, quamque antiqui SSimis jam temporibus ad coloran-

34쪽

dum exhibitam fuisse, Dioscorides narrat. cujus sit mentio ap. Caes. lib. 5. de bello gallico. Hinc ισαr60dης χολη bilis glastea dicitur, glaSlum colore caesio reserenS, accerrima calidissima et mordacissima, atrae bili consistentia, col0re et viribus proxima extremamque inter omnia bilis genera malignitatem obtinens. Foesius.) Hipp. ejus solum adm0Vet χ-lia aut succum cataplasmate locis inflammatis 525) seu in erysipelatis metu ulceribus 87 ).

Naas '. Sinapis num nigra num alba L. , sum. crucifer. Sit, nescimus, quod plura in Graecia Sinapis genera nascuntur et apud Hipp. Semper Mnυ non cognominatum commendatur.

Sinapi, inquit, calidum est, et alvum dejicit, sed et h0c urinae difficultatem parit 359). Exhibebatur ut expectorans cum radice Ari maculati L. 493, 495) et contra sterilitatem: si

uteri osculum praepingue et craSSum eamque Ob cauSam non

australis, de quo Hipp. idem quod de Sinapi dicit 359). 'Eρυσιμον.

Sisymbrium polyceratium L. , sum. Cruficer. herbeaux chantres Τ) antea salso semper pro Erysimo officinali sumptum et a Mathiolo nomine Irio altera eminclum. Hipp. Sisymbrium, ait, humectat et alvum dejicit 356). cujus usus erut internus: in morbis pect0ris 480), ad potiones hystericas 572), ad l0chias educendas 624), in metrorrhagia 640): externus: in pessariis ad menses, lochias et aquam educendas 62 ), ad unguenta contra ulcera 878).Aευκοίον. Cheiranthus cheiri L. , sam. cruciser. cujus stores odoriserae antea nomine Cheiri ossicinales. Hipp0 crates Sem.

35쪽

insusum polii adhibuit ad educendas Iochias, menses, DelUS et plancentas 570, 587 elo.), sem. et rad. decoctum ad uteri injectiones in meli 0rrhagia 668), et ad sussitum 57b). Βατραχιον.

Qualis sit Ranuncula, pro certo scire nullo pacto p 0SSu mus, quod apud Veteres omnia eodem modo genera describuntur. cujus commendat Hipp. foliorum et florum dec0clum

Anemone coronaria L. , sum. Ranunculac. cujus multa in Graecia genera sunt, venenatu acerbitate insignia. Hippo crates Anem0nis deorsum solum usurpat in pesso: s0lia 'deducendas menses 573), Anemonis caput cum sarina et Die Oalbo ut humidorum genus quodvis educens ex utero 672), in hysteria 670 , aliisque uteri morbis 598); succum ad me dicamenta caustica 63b).

Delphinum staphis agria, sum. Ranuncula c., pati . Europa auStr. , cujus magna semina odore gravi et guStu m0 IeSt0, aeStuOSO et amaro, vehementem vim drasticam habentiua Veteribus ut anthelminti cum aestimabantur, Omni jure nun0Pro HSu interno obsoletu, ad unguentum solum pedicul0rum adli Ibentur. Insecta quoque interficiendi vim habere dicuntur, quapr0pter V e Stes et corpora morbosorum in hospitiis Brytannicis advenientium pulvere ejusdem insperguntur. Hipp.

36쪽

Plater etc.) ut res0lvens et purgans adhibebatur. Hippocrates Melanthium, quod Cypri cum idque triticum seu ex tritico delectum 683) praecipue aestimul, febres articulorumque tumorem inducere, Valde etiam mordax esse Scribit, et commendat ad potiones: bilem ex utero expurgandi 629), contra sterilitatem 683), alque omnino ad p0tiones hystericas 572). Major eSt uSus e X ternus: in pesso: contra sterilitatem 621, 625, 683 etc.), ad menses educendas 606, 619) etc. : ad uteri

injectiones: c. cumino etc. contra sterilitatem 679), contra vehementem uteri d0lorem et Stranguriam cum Myrrha et

Paeonia ossicinalis L ., sum. Ranuncul. , patr. Eur0Puaustrat. Cujus inprimis radix viridis mordacem, dulcamarum habet gustum et adstringentem, sic chla a muriorem: Sed et radici praecipue materia acra narcotica inesse videtur. Gulenus jam eam ut optimum contra epilepsium medicamentum commendavit, quod WilliSius postea repellit. Hipp. rad. et Sem ad muliebra persaepe mala potu utitur in tota de mulierum

morborum tractatione ad educendas menses 265, 565, 587)et lochias 67 Ι), ad m0lam expellendam 68δ), ad parium accelerandum 571, 603), conua menstrua nimia 267), metrorrha-giam 667), et si praegnanti menses appareant 687), in hysterologia laterali 565, 654), ut d0lorum sedans et purgans

puerperam 571) alque omnino ut medicamentum em0lliens et purgationem vehementer lactens 265).Aρακοντιον.

Arum Dracunculus L ., cujus ut omnium ex familia Ar0idearum partes acerrimae sunt omneS et saeticula opulentae. Plinius: est Dracontion, ait, herba magnae cum arolitis, solio constans hedera eo magno, candidis notis insignis, caule bicubitali, recl0, versi col0re maculiS resperSO Purpu'

37쪽

reis ita ut anguem reserat, unde et nomen habet. Hippocrates eam et Radicem albam solum vocatam ad uSum commendat internum: in morbis pectoris, praecipue phthisi pulmonali cum Helleboro neque melle, ne purgat 477), ut ecclegma ad rupta th0racis et tussim 532), ad poliones hystericas 572) et 0.; externum: in pessariis ad Omnem puer

Αrum maculatum L ., sam. Αr0 ideae. Cujus rad. 3estuosa et acerrima nomine Ari seu Alami 0ssicinalis erat. Antiqui plura jam Ari genera notarunt. Arum autem ηpud antiquo S non cognominatum Arum maculatum L. habere Solemus. Quod Hipp. commendavit ad usum internum: ut eX-

pectorans praecipue cum Dauco et Urticae seni. 476, 493, 495); externum: ad cataplasmata radicem et solia in c0mbusti0nibus MI) sic elium post corneae usti0nem etc. sa rinum ex aqua coclam in prolapsu uni 890). Pulvis ejus deinde in Vulnera recentia inspergendus, quod maxime ab his suppurati0nem avertit 877) et in ulcera p0st unguentum adhibitum caricum 878) atque omnino ut em0lliens medicamen

Σκοροδον.

Allium sativum L. , sam. Lilia c. antiquissimis jam tem-p0ribus ad cullum et pariter ac Silphium ut medicamentum et diaeteticum magnum existimatum. Cui Aegyptii ut optimo nutrimento conSecrabant, qu0dque Romani militibus ad animum excitandum cibo dabant. In universo Hippocrates: Allia, inquit, c0cta et assata et urinam pr0movent et per alVum Se cedunt, et ad menstrua muliebra conserunt 529). Deinde: Allium statum et caliditatem circa thoracem facit, capilis gra Vitatem et anxietudinem parit, et si quis alius d0lor fieri conjSueVerat, eum graviorem praeditum. Optime autem editur eo, qui se ad compotalionem comparare v0let, aut jam ebriuβ

38쪽

ost 40M. Postea: Allium calidum urinam et alvum mOVet, oculis minime b0num. Cum enim multam c0rporis purgationem faciat, aciem habetat, alvum autem et urinam propter Vim purgantem; coctum crudo imbecillius, statum autem parit pr0pter spiritus vehementiam 359). Succus urinam movet et refrigerat 360). Contra indicatio : in asthmale et epilepsia 302). Usus internus: contra ab ortum, quod statum in utero

Μυελοτον denique hic commemorandum eSt, quod tri-

tum Dioscorides esse ait ulliorum vel ceparum et Plinius pulmentarium ruris nominat eX Allio cyprio, Cepis et oleo coctum. Apud Hipp. in hydrope, morbi initio commendatum Videmus, si vomat neque lac bibat 1056).

Allium Porrum L. , sum. Liliae. Idem valet quod Allium sativum apud Hipp., qui utrumque Simul fere Semper, itaque plurimum in morbis Uul. commendat atque haec in universo dicit: porrum minus quidem quam Allium) calefacit, urinam Vero et alvum movet, habetque Vim quandam purgantem, humectat autem et ructum acidum Sedat, ipSumque p0Streliquos cibos comm edere praestat. 359). Deinde: Porra cocta quidem urinam et alvum moVent, cruda vero incendium et inflammationem excitant 529). Succus vi diuretica et emetica gaudet Ι230). Cujus usus internus: ad excludendum

39쪽

Jam Di 0 scorides duo ceparum genera describit: cepam rotundam - Allium cepam L. et Cepam oblongam Allium sistulo sum. Quod discrimen apud Hipp. nondum sa-clum Videmus, qui in universo dicit: , , Cepa oculorum quidem aciei commoda, corpori vero noXia, quod calida et aestuosa Sit et per alvum secedat. Nullum enim alimentum corpori neque utilitatem praebet, calefaciendo autem exiccat propior succum 359). Deinde: Cepae ad urinam accommodatae, SuccuS enim acrimonia quadam excitat adeo ut per alvum demittatur. Quibus sic utitor, ut ne lamen imbecillis exhibeas

529). Aliis denique locis 1201, 1230) ei vim emeticam attribuitur et in morbo sacro contrain dicitur 302). commendat autem cepam pariter ac Allium salivum in morb. mul. tractatione et praecipue contra sterilitalem 622), metritidem c. fluore 640) et praeterea ut medicam. puerorum purgans 63H.

Allium sub hirsutum L ., sam. Liliae. Unam eandem quoeSse scimus plantam ab Hippocrate μολυζαν, Homero et Dio Scoride l. 0λυ nominatam, quod Sprengelius in historia sua The0phrasti plantarum diligenter explicat. Moly autem Ηο- meri plerique pro Allio subhirsuto L. sumunt, qu0d Hipp.

persaepe in pesso. 583, 584, 625 etc.) usurpat.

Quo antiqui nomine omnem cepam seu radicem tubero-Sam nominasse solebant. Unde leste Galeni in Exeg. male quidam bulbi nomine Narcissum significari putarunt, propterea

qu0d Sit radice bulbosa, rev0 caules se ad lucum illum 665)

40쪽

ao apud Hipp., ubi β0λβχν plantam esse dicit, quae in trilico

praecipueque AegΥptio cernatur, astram cuminoque uel hiopico similem. Attamen Hippocratis β0λβιον interpretandi dissicillimum eSt. Probabilis quidem interpretatio: Hyacinthi co-mosi L. , qui adhuc Graecis nominatur. Hipp. Sem. et flores Solum in pessariis admovet: ad uteros expurgando S

26b) atque praecipue conceptui repurgand08 584, 586, 622 elc.),

Id utero S Semen non retinentes. 665), recens enixae 58 )et c. Myrrha et melle ut medicam. Optimum in metrorrhagia 669): succum deinde ut dolorem sedans 1235).Oλοκωνιτις denique commemoranda est, quam D u l o h i ii ii in quidam esse existimant. Herba quaedam agreStis Oleracea, quae bulbum refert et parva est Velut oliva. Hipp. eam eX vino tritam polii ad placentam expellendam commendat 62M.

Asphodelus ramosus L. , sam. Lilia c., patria: Europa australis, ab antiquis ut medicam. et nutrimentum magni exi- Stimabatur, cujus caulis praecipue et anthericon quod et Dumenta et caulem significat) nominabatur, de quo Plinius I. 21. cap. 17.): TheophraStus et omnes sere Graeci princepsque Pythagoras caulem ejus cubitalem, foliis porri sylvestris, anili e-ricon VocuVere: radicem Vero id est bolbos, asphodelon. Apud Hipp. raro Solum commemoratum videmus. Usus internus:

solia in ictero 472), semen in morbis lienatibus, ubi lienem extenuans nominatur 549); e X ternus: rad. c. adipe Suillae in vino contra combustiones 881).

Sedum acre L. Τ), sam. Crassulae. De Cond. Multas quidem hujus plantae descriptiones apud antiquos reperimuS, ita tamen comparatas, ut nihil quidquam certi inde profici-

S atur. In eo saltem omnes conveniunt, ut sit Sedum qu0ddam idque acerrimum. Plures censent esse Sedum Telephium L. , equidem vero consentiam Dierbacho Sedum acre L. existimanii. Qu0d Hipp. usurpat solum e X terne in peSSd-