Materia medica Hippocratis : dissertatio inauguralis

51쪽

cupressus Semper Vir en S L. , sam. Coniser. , quam Tournes0rtius praecipue in Creta frequenter vidit, antiquissimis temporibus magni existimabatur. Sacra erat Plutoni, symbolum omnino luctus, quam Ob rem in Sepulcri vicino amabatur. Commemoram Solum cupreSSorum lucum ad Corinthum. Sed ad alia sacra quoque exhibebatur: ita ex Ligno cupressi Deorum statuas faciebant, quod etiam ad Deorum sumitum ut ad usum quoque medicinalem saepissime c. thure seu ligno cedrino exhibebatur. Usus internus: baccarum contra metrorrhagium 667) sed multo major usus est e X ternus: in pesso baccarum contra metrorrhagiam 669), et ad menses et lochias educendas 586, 624), ramentorum in hydrope uteri 577), ad uteri injecti0nes 585), ad fomenta uterorum purulentorum, in calculo 585) et ramentorum, SeminiS et rad. ad sumitum contra stranguriam 585, 677, 686 etc.), metrorrhagiam 668), ut 0s uteri clausum aperiatur 265 etc.).

Dio sprrus Ebenum Reig, sam. Ebenaceae Bicli., palr. India. Quam nonnulli pro Anthylli cretica W. sumant, sed salso, quod Dioscorides eandem ut Hippocrates contra lippitudinem 407) 00mmendat et ex India venire affirmat.

Styrax ossicinalis L ., fam. StFraceae, patr. Oriens pracipueque Palaestina, Syria et insulae Archipelagi, cujus resina Styrax calamita antiquissimis jam temporibus, ut Dioscorides et Plinius narrant, usque adhuc Saepe corrupta erat. Quam Hippocrates usurpat in pesso ad menses educendas 587, 620), ad sumtum, ut os uteri clauSum aperia

cis tus creticus L ., sam. cistinae, palr. creta et Astumin0r. cujus rami et latia tempestate servida succum resi-

52쪽

nosum vellier eum Ladanum dictum exsudant. Quod Hipp. c. unguento ro Saceo et vino commixtum c0ntra crinium depu-

Multa adhuc genera sunt in Graecia, quorum duo Cis tum villo sum et Cis tum sal vi solium Dioscorides describit, ad quos et Hippocratis κισθος pertinere videtur, qui ejus decoctum c. Salvia ad ulcera purganda c0mmendat 614).

0uam interpretandi propter descriptionem in accuratam apud Dioscoridem et Plinium dissicillimum est. Equidem scimus Ductice In esse Spinosum, Castoris odore et in Syria praecipue creS0ere, qua re Diei bachus eam pro Elaea gno spinosa L. Sumit. Quae interpretatio probabilis esset secundum Diosco ride descriptum rubrum Aspalathi colorem. Cum vero Galenus dicat, nigram radicem apud Hippocratem idem quod Aspalathum esse, haec pro Anthylli cretica L. accipi melius est. Hippocrates c0mmendat Aspalathon contra menstrua

Ρsor alea bituminos a L. a Dioscoride accurale descripta, ut ejus interpretatio dissicilis non sit. Cujus Hipp. semen inprimis commendat ad usum internum: ad potiones

refrigerantes b88), in febri intermit lento 474), ut expect0rans 9b), ad uterum expurgandum 572), et lochias educendas 587, 62 ); externum in pesso ut eminen3g0gum 587, 62 ) et latia viridia ad medicamenta resolventia in tumoribus et ulceribus 874).

P0pulus graeca, sam. Salicineae. cujus commendat Hipp. grana in vino ad usum tulernum et eXternum ut em -

53쪽

Quod non c0gn0minatum pro albo Dioscoridis - Alractylis L ., sam. Compo Sitae, Sumere Solemus, permultam habens resinam et antiquissimis temporibus pariter ac Len-liscus exhibita. Cujus radicem ut eminenagogum USurpat

Laurus nobilis L ., sam. Laurineae, palr. Asia, qui antiquissimis temporibus Apollini sacer a miIite, Sacertode, p0eta et medico multipliciter exhibebatur. Cujus commendat Hipp. solia et baccas ad usum internum in prolapSu uteri

ad c0nceptum et partum accelerandum 623): ad uteri injectiones: contru menstrua pituitosa 611), ulcera 575, 627, 628); ad sumitum: ut .ses uteri clausum aperiatur 265, 686): praeterea Cori. Lauri decoctum ad pudendorum lotiones in partu dissicili 623): ad balnea lauri decoctum in physometra 665), ad unguenta in caput ulceratum 465), in telano trau-mulico 56I), aliisque morbis 670) et contra ab ortum Lauri fructum tritum et suis memin. adipe c. melle delingenda. Κινναμ GJ μον.

Laurus cinnamomum L. , sam. Laurineae, palr. CeΥ-lon. Cujus cortex s0rlem habet od0rem aromaticum, lignum

54쪽

odore sere caret. Attamen nondum certum eSt, num antiquorum Herodoti, Dioscoridis etc.) κ/νναμωμ0ν Laurus Sit Cinnamomum. Quo Hipp. solum deorsum usus eSt: in peSSO Ut

Laurus caSSi a L. , sam. Laurineae, palr. India. Καοιδὶς duo commem0rat Gai. genera, quorum usus esse possit Cinnam0 mi inopia: Unam γιρ nominatam, alteram l. 799δης, et plura describit genera Dioscorides, quae omnia Cinnamomo multo minus valere dicit. Hipp. eam usurpat ad poti0nes

Mentha saliva Τ). Plura in Graecia Menthae genera: ut cripsa, viridis, gentilis etc. crescuntur, et Omnia idem Valent. Hipp. in universo dicit: Mentha calefacit et urinam ciet, vomitionemque SiStit; ac Si quis eam Saepe com- medat, ejus genitale semen ita colliquefacit, ut esstuat et arrigere prohibet corpusque imbecillum reddit 359). Idem Aristoteles, qui militibus propterea in bello mentham edere non licitum narrat.) Deinde: alvum m0Vet et purgat. Contra- indicitur in epilepsia 302): et commendat eam ad usum internum: in lienis ut 0rbis ut me dic. lienem extenuans 649), ad cyceonem in tabe aliquo 538), ad foetum expellendum: Menthae parvae lasciculum, rutae, coriandri et cedri aut cupreSSi semen ex vino; contra fluorem album 643), fluorem et ulcera in pudendis 6 4); externum: in angina c. Ori-gano et c. ad gargarismata 569) et succum ad illiniendas oris partes assectas 471). Ad sumitum in uteri morbis 570).

Quam alii pro Mentha silvestri alii pro Menthagentili L. Sumunt et Hipp. ad uteri injecti0nes, ex Vino coctam usurpat b74).

55쪽

Πιλα 0ν Graecorum est Romanorum pulegium, dicit Plinius: unde Mentha Pulegium L. esse videtur, planta calefaciens aromatica, Oleo aethere0 diVes, quae a veteribus utuntihystericum et eminenagogum Saepe eXhibebatur. Hipp. in universo dicit: ,, Pulegium calefacit et alvum movet 359), et commendat eam ad usum internum: ut diureticum, bilem expurgans et refrigerans cum Apio 497), ut untihyste

6 22): externum: ut emolliens, aquam et Sanguinem edH-

cataplasmula refrigerantia' 52b) et ad uteri ulcerati injectio

Sature i a capilata L. , sam. Labialae, quam Tourne- sortius praecipue in Creta, Antiparo ceterisque Graeciae insulis non raro Vidit, cujusque herba apud veteres nomine Thymi creti ei officinalis erat. Ab antiquis ut condimentum commune exhibitum: Hipp. in universo dicit, Thymum calidum alvum et urinam movere et pituitosa educere 359), et commendat eam ad potiones hystericas 572) el ut 0lus p0st Purgativa ad c 0rpus exsiccandum 526). Θυ- δα. Satureia Thymbra L. adhuc a Graecis τρνηβι et θυμβ9ι nominata, quod narrat Honorius Belli e Vicenga, primus hujus planiae in Creta inventor. De quu Hippocrates in universo dicit: Thymbra calefacit, biliosa tamen subducit 359)et c0mmendat eam in phthisi 476), in leu00phlegmasia 486), ad potiones thystericas 572), et praecipue ad molam expellendum 665), et ad gargarismata in Angina , 469). Λεστρον.

στρ0ν Graecorum Betonicam esse Romanorum dicit Plinius, unde Betonica ossicinalis L ., sam. Labialae esse

56쪽

uidetur. Cujus radiX Vehemens est Sternutamentum, quare nervinum id esse Veleres salso putabant. Sed Vis ejus emetica jam Veleribus cognita, nuperrime conStituta eSt. Bel Onicae ex aqua decoctum Hippocrates ad uteri S0lum exulcerati injectiones usurpatum reperimus 628). Πκτα ινος.

origanum Dictamnus L. , sum. Labiatae, patr. Candia et Creta, quapropter et Origanum creticum Vocatur, quo nomine apud Veteres ossi Dinalis erat. Haec planta in Germanium a Georgio Ollinger primo inducta erat. Ab antiquis magni existimata, de quo Plinius in libro de pluribus experimentis ad mulierum menses Scribit: Men Ses aut pariuS emortuos vel transversos ejicit; bibitur ex aqua soliorum ob0l0, adeo ad haec emicax, ut ne in cubiculum quidem praegnantium inseratur. Quam ad uterum relationem et Hippocrates cognoverat, qui Dictamnum ut e lumenagogum praecipue commendat, ad expellendas Secundas 570, 608, 625 etc.), s0e

Marubium Pseudodictamnus L. cujus Lukas Ghini primus erat invent0r, ab Hippocrate ad poli 0nes hysteri cas

Quae planta propter inaccuratam 9ntiquorum descriptionem, certissime interpretari n0n potest, sed proximum ei e S Se Videtur Origanum creticum L. , sum. Labiatue, jam a Mathiolo n0mine Heracleotici essicium, quod Odore aromatico et gustu aestu 080 Majorannae simillimum, et contr3 eo Silem morbos in Brytannia exhibitum; pars qu0que erat Theriaci, Mithridati et Dioscordii. In universo dicit Hippocrat. Origanum calefacit, biliosa tamen subducit 359), lippientibus autem et dentibus p0lia exhibitum nocet 1155, 1229). Cujus s0lia et fructus ad usum internum c0mmendat: p0St 0perati0nem

57쪽

dem seu alia sit herba, conStiluere non audeo.

Melissa cretica L ., fam. Labius. , Odore et sorma Pu- legio similis, quod jam Di 0 Scorides narrat. Quam Hippocr. usurpat ad perlinienda pudenda tu ulceribus malignis et s0menta contra metrorrhagiam 686)

Thymus Serpyllum L. Cujus adhuc ad usum externum officinalis Spiritus SerpFlli, quodque pars Spe c. ad so-ment. Ph. Bor. est. Furfurum decoctum Hipp. usurpat ad uteri injecli 0nes 585) et ad somenta contra metrorrhagi Rin eis.

Qualis haec planta apud Hipp. Sit, certo destituere adhuc imp0ssibile est cujus Dioscorides tria de Scribit genera gustuacro aromatico: Melissa calamintha L. Melissu Ne peta L. et Nepeta Cataria L. Hipp. in universo dicit Calamintha calefacit et purgat 359) et usurpat eam externe

0cimum Basilicum, sum. Labiat. , palr. PerSia et India. Cujus omnes partes odorem habent graViSSimum atque

58쪽

aromaticum et Salsum quendam gustum. Oleum aethereum inde paratum ut optimum commendavit Fr. Hos mann. In universo dicit Hippocr. : ocimum siccum est, calidum et alvum

sistit 359): alio contra loco 529): ocimum humidum et frigidum est, orique ventriculi gratum; et commendat herbam p0st purgati0nes 526) et succum ex vino albo ad vomitum

ocimum Monachorum L. , sam. Labiai., a Plinio ScimuS Fm πετρον et ακινυν nominatum, quam plantam Dioscorides describens contra erysipelas commendat et Hippocrates ad cataplasm. in partibus circa ulcera positis, tumore et in

Teucr Ium Polium L. , sum. Lubial. , patr. Europa australis, Odore aromatico et guStu amaro, cujus herba apud veteres nomine Polli lutei S. Polii moni. gallorum ut medicamentum extenuans et diaphoreticum ossicinulis erat. Hipp. commendat Polium ad cataplasmata in partibus circa ulcera

Teucrium Murum L. , quod et GuluVV0υχος nominabatur, sam. Labiat. , putr. Europa australis, Asia minor et Aegyp t. Huic plantae facullules inter aromaticus hujus familiae maximas habenti veleres medici Lirineus etc.) relationem propriam ad cerebrum attribuerunt ,, natura nil simile procreavit, dixit Boerhavius); cujus folia nomine Herbae Mari veris cyriaci ossicinalis nuperrime contra polyp0S narium laudabatur. Hipp. Marum ad uteri injecli 0nes 585) et ad unguentu 645) commendavit. Cujus duo genera apud Hippocrat. ; Se Seli non cognominatum et Seseli Missilense commemorantur. Hoc est Se -

59쪽

Seli tortuosum, sam. Umbelliserae. Num Vero illud Se- seli non cognominatum) eadem sit plania seu alia, dubium est, cum Dioscorides plura hujus genera Sed tum ina curate describit, ut nil certi inde excipi possit. Sibili 0rpius Σεσελι non cognominatum idem e 8Se qu0d illud apud Hipp. simul

Tordylium officinale dicit, nomine Pimpinellae in Italia

ut olus exhibitum. Galenus radici et fructibus vim aestuosam et diureticam attribuit et commendat eos in epilepsia et Orthopnaea de simpl.' medicam. temperamentis Lib. VΙΙΙ. c. 18.

XII. 120). In universo Hipp., Se Seli, inquit, alVum moVetet purgat 360); et commendat eam ad p0tiones hystericas 572), ad uterum purgandi poli 0nes et menses euucendas o87),

quae in partu seu ex partu uteri tumores contingunt 603), ad secundas expellendas 626), ante operationem fistulae ani 88 ), contra haemalemesin, atque omnino ut eccOprolicum

Septentrion. , Asia minor, Italia. CujuS Semen gu Stu aestuoso dulci et odore aromatico a medicis Veteribus propter oleum Suum aethereum ut carminativum et flatuS eXcitans medicamentum magni existimabatur. Hippocrates ut medicamentum bilem expurgans cum Cumino, Apio et Melanthio Saepe commend9t ad usum internum, in ictero 49 I) c0ntra dol0rem lumborum ex partu 603), Seu aliis ex causis b82), si inpudendis gravis odor et columella innata d0l0re adsit 581), ad educendas lochias si in occulto delitescunt 601) et metum 626), ad bilem omnino ex utero expurgandum 629): e X ternum: in pesso: ad bilem expurgandum 629), in ulceribus 586), si pudenda in angustum c00rtata suerint 657):ud collutiones uteri: contra dolorem in phSs0 metra 665 ,: Seu aliis uteri morbis 674), in ulceribus 57 ): ad sussilum: uteri, ut osculum clausum aperiatur 265): ad balan0s pue-

60쪽

Anethum F 0eni culum L ., sum. Umbelliser. , pati . Europa australis. cujus radix antea ossi uinalis, oleo aethereos mullo pauperiuS quam Semen, nunc Oh Sole tu est. ΙΙipp. F02-n i dulo vim diureticum ultribuit 360). Cujus ruit . et Semen et cor t. commendat ad usum internum: in labe aliquo 81),

Crithmum maritimum, sum. Umbelliser. , frutic08ν etf0liosa herbula in maritimi S et petrosiS nascens, gustu Salsa et amara, unde abstergit et Siccat, urin9S et menses ciens

Πipp0marathron fructus iis Caelii F0s similes habere, Dioscorid. , Galen. et Plinius assii mant, unde a C. Baudino omni jure Cachrys sicula L. , sam. Umbelliser. habetur. Cujus Semen et rad. II ipp. commendat lactantibus, quia lac c0pio