Materia medica Hippocratis : dissertatio inauguralis

61쪽

cachrys cretica L ., sam. Umbelli , palr. Creta, Cypria et c. Cujus radix thuris odorem habet, unde Dioscoridem et Theophrastum hanc planiam nomine Hβανωτις arboris thuriserae) descripsisse, Veresimile est. 0uam Hipp. ad usum internum: contra metrorrhagium et d0l0rem 572); exter

Api uni Petroselinum L. , iam. Umbelliser. , palr. Europa austrat. Quod ut nutrimentum graeci antiqui Verebantur, quia in suu ebris Αpium et in sepulcris exhibebatur, unde illud in m0rbis lethalibus exhibitum proverbium: DIU νον δε ται. - Apium adhuc contra hydropem ut medicamentum domesticum diureticum) exhibetur. Hipp. in universo dicit Apium urinum magis quum alvum m OV et, radice S etiam magis quum ipsum 359, 360). Deinde: Apium et coctum et crudum urinam ciet, ac pulus re ελειον vere simile Ap i unigra Ve Olens L. , Selleri e) magis quam salivum, quod etiam facultatem habet majorem 529). Cujus commendat ad usum internum: herbam ex aqua, vino Seu aceto ad potiones refrigerantes, diureticas et bilem purgantes, praecipue in

rad. ad Secundas expellendas 625): externum: herbam et Sem. ad unguentum ad nares illiniendum contra capitis dolorem, si caput a bile excitatur 467), in pesso contra dolorem, Si c0lumella in pudendis subortu 675), aut si os uteri

62쪽

coriandrum sativum L. , sam. Umbelliser. , palr. Εu-r0pa BuStralis, cujuS semen et herba gustu aestu OS0 et dulci, Odore ingrato et obstupefaciente, quae, ut Dioscorides et Avicenna Scribunt, Vertigines, deliria et dementiam reddunt. Hipp. in universo digit: C0riandrum calidum, alvum SiSlit, et ructum acidum Sedat, s0mnum conciliat, Si postremo loco edatur 359). In Da autem Coriandum tum coctum, tum crudum ori Ventriculi gratum est, et alvum moVet. Quod commendat ad usum internum in tabe aliquo δ73, 538), i clero 497, 55 I), ad p0ti0nes d0l0rem lenientes 572), in metriti duc . nu0re 6 0), in hysteriasi 670): externum: ad unguenta in abdomine illinenda: in diari ho ea dolor osa 1053), ad cataplasm. refrigerantia in locis inflammatis 525) et in pesso ut medicam. conceptum juvans 1050) et s0elum expellens 627).

Caucalis da ii coi des L ., fam. Umbellifer. ab antiquis ut nutrimentum commune eXhibitum. Quod Hipp. pariter ac

Allia menta cretensis L ., sam. Umbelliser. gUSld ar0- malico acro. CujuS Semen nomine Sem. Dauci cretici antea ossicinale drat. Sed loco quodam 603) Daucum aethiopicum Hipp. commemorat, quae 3lia planta esse Videtur. Dioscorides plura Dauci genera describit, ut et The0phrastus Λαυ- κον quandam do: νοιδνην; Erotianus scribit: δαυκον existimare quoddam eSSe laurum, sal Sum e St, cum Sil herbae Specie g. Hippocr. Daucum usurpat ut corrigens bene olens Hellebori

63쪽

cia Κυμινον αἰθιοπικον.

Cuminum cyminum L. , sam. Umbelli , palr. AegΥpt- Antiquissimis jam temp0ribus cognotum et ut med. ita eXISli malum, ut ab Hipp. teste Di0scoridis se regium μμ cognomina retur. CUJUS Semen et soliu commendat ad usum inter'

121 1) etc.; externum: in pesso: contra omnes sere Uleri morbos: ut emolliens 573), eminenagogum 672), c0nceptum

Anethum graVeolens L ., sam. Umbelliser. , patr. Eu ropa auStrat. , Foeniculo forma et sucullule simillimum. 0u0d Di 0scorides ut me dic. diureticum, lac provocans et Vomitum et alvi pronuvium Sedans laudat, Hipp. vero, calidum et alVum SiStere, Odoratumque Sternutamentum sedare, dicit 359) et ad usum internum commendat: post purgationes corpuS hu

Ηerba adhuc salso pro Pastinaceae gen. quodam Sumla, quod eam Pastinacam erraticam vocat Plinius Lib. XX. c. 5.), nunc plerisque pro Dauco Carota L. accipitur. CujuS Suc cus nomine Boob Dauci magni existimatus contra eXanthe

64쪽

mata, helminthiasin, lir steriasin et c. a veteribus Saepe eXlii-

Peucedanum ossicinale, sam. Umbelliser. , patr. l0l. Europ. Cujus rad. nomine Peucedani ossicinalis a medicis Veleribus ut eccoprolicum, diu reticum, excitans contra utoniam inleStinorum, tussim, asthina et c. exhibitum, nuperrime contra eXanthemula commendatur, quae planta Omnino propter sucultates suas magis ob Servunda meretur. Peucedanum II ipp. Usur

Sium nodi florum L. , sum. Umbelliser. , patr. lota Europa ad littora nascens. Quod Hipp. cum hino et lacte ad inhalationes pii S expurgandi causa commendat 476). Thapsia. garganica L ., sam. Umbelliser. , patr. Africa Septentrion. et Europa austrat. cujus praecipue radici principium qu0ddam acre inest, unde ad Acria ad numerari possit. Succus ut emeticum ab antiquis uSurpabatur. Hipp. commendat succum in capitis dolore ex crapula orto et emeticum 49M, radi c. in capiti S dolore ex renati morbo ut ecc0- prolicum 5 1), suco. ut expector an S in pneum Onia, contrR

Peperi apud Hipp. non cognominatum neque Pi per longum, neque nigrum L. , usque adhuc pro illis sulso sump-

65쪽

lum, esse p0le St, quibus cum Dioscori dis descriptio: non con-Veniat, pr0pterea qu0d inprimis arboris cujusdam fructus esse dicitur; itaque pro Uno na aethiopica Dunal magis sumi potest. In libris vero de morbis mul. apud Hipp0cr. πεπερι quoddam r0 tundum et album discernitur, quod Persis piper V0cari dicitur. De quo Galenus: , , Qui scripserunt Π0 minu medicamentorum iudicum nominant gingiberi decept i exe0, qu0d quidam putant ipsum piperis radicem esse, Sed Dioscorides Anagarbeus aperte distinxit et desinivit de gingi-beri et Pipere. Dioscorides igitur juni 0r, qui linguas scripsit, stirpem esse ait in India similem stirpi peperis, cujus Duci HS appellatur Myrtidanum quia myrto similis est. Unde quoque πεπερι apud Hipp. non cognominulum piper indicum non esse patet. Hipp. id commendat ad usum internum: contra dolorem in pleuritide morbi initio 402), ut expectorans

riusi 670); externum: in pesso ad uterum eXpurgandum elo. 573, 605, 630, 660, 672 etc.), ad gargarismutu in m I lis ex vehementi dentis dolore in lumorem sublutis 11J7)et confra d0lores dentis ips08 stranguriam quoque remis il)

Amonium cardamum L. , sam. Scitamineae, patr. Su'matra et Java, cujuS Semen praecipue oleo - aethere O opulen

Iris florentina L. , sam. Irideae, patr. Italia. cujus

rad. mordax viridis medicamentum est drasticum, siccata magnum acerbitatis partem amittit, amarum Vero relinet guSlum.

Quam Hipp. usurpat ad uteri fomenta b76) et in pess0: ut os uteri clausum dehiscat 685). Unguentum deinde ex Iride praeparatum, pr0pter dolores leniendi sucullatem antiquis magni

66쪽

cyperus rotundus L. , sum. Cyperaceae, palr. India. cujus Hipp. usurpat gramen cum Salvio, finiso et c. ad potionem in pr0lapsu uteri 657), radicem, Semen et gramen in peSSO ut emolliens, Sanguinem et aquam purgans 574,

Andropogon Schoenanthus L ., sam. Gramineae JuSS., patr. Africa, Arabia et India antea nomine herba Schoenanthi ossicinalis. Quem usurpat Hippocr. ad p0li 0nes 667) et in pess0 669) contra metrorrhagiam; ad somenta c. aliis ar0- malicis 651): ad uteri injecti0nes 574, 627, 628): ad subsitum 673) et oleum inde paratum contra molimina uleriSpasmolica, ad injectiones, somenta etc. 665).

Diversae planiae pro A momo antiquorum sumuntur: Myrtus Pimenta, Sison Amomum, Anastalica hiero chontina L. , et Cis sus Viti genea L. Quarum quae sit Hipp. Ait 60s OV, decernere non audeo. Am Omon ab eo pariter ac alia aromatica ud potiones h stericus usurpabatur 572).

Quo nomine diversas antiqui plantas commemorant, quarum pleraeque Valerianae sunt, et Valeriana indica Hipp. Nardo prOXima esse Videtur, qui eam exhibet ad potiones

Secundas et lochias educendas 608) et ad uteri sumitus 575). μελίλωτος.

cujus apud antiqu0s descriptio tam inaccurata, ut plantam hanc interpretandi dissicillimum est. Unde non mirabile,

67쪽

tantas hujus planias interpretationes esse, quarum veresimillimam conradi Gesner: Meli totus ossicinalis L ., sam. Leguminos. commemoram. CujuS ssores Hipp. exhibuit externe

contra ulcera maligna 880) praecipueque uteri ulcera 674). Ἀγνος

Vilex agnus castus L. , sam. Verbenaceae, cujus Ductus nomine semen Agni casti ossicinalis erat. Est aulem vitex herba, quam tum noribus albis, αγν0ς λευκη, tum purpureis λυγυς ab Hipp. nominatam, castitalem inViolatam Servare eν Veneri adversari sun de αγνος nom.) dicitur. Quare virgines Athenis, Cereris festis ad sacertodes conSecrandae, ad castitatem servandam lectum ex soliis viticis strasse, Plinius narrat. Et Hipp. Agno relationem propriam ad uterum altribuere videtur, quia solum in mul. morbis usurpalam in-

Gnaphalium sanguineum L. , sam. Composit. cujus in Libano a L. IlauW0is primo inveniae planiae radix oleo aethereo opulenta ad unguentum quoddam LFilium nominutum) praeparandum exhibebatur, ut Gal. in Exegesi spribit.

Dioscorides herbam dicit odoratam et coronariam eSse, cujus radix Odore cinnamomum refert, in eumque uSum Olim unguentis experita suit. , Plinius: baccharis quoque radicis lantum od0ratum est, a quibusdam Nardum Pu Sticum appellatum. cujus unguento Hipp. usus e St in peSSO: ad utero S procumbentes et adhaerescentes 565), ad omnem puerperam 569),

68쪽

iubant, usque R0ndelelius Saeculo decimo sexto publice argumentulus est, locum castorii sub Ventro inter anum et utra S-que partes genitales in duobus singulis bursis esse. Casl0rium ut medicamentum antiquissimis jam lemporibus maxime erat existimulum. Variorum generorum Strabo Castorium ponticum optimum, hispanicum pessimum sumit. Hipp. Castorium commendat ad usum internum: ut medicamentum, quod ad

, , cast0rium et Strangurium remittit.

Olea eur0paea L. , sum. Ole inae, palr. Oriens, ab Hercule, ut narrat Pausanias, in Graeciam inducta. cujus ab Oleum inter omnia olea vegetabilia, quae antiqui e Semini-hus et fructibus Variarum plantarum expreSSa eXhibuerunt, Ilipp. Dequentissime c0mmendat ad usum internum: ut molle ecco proticum in cholera sicca 405 etc.), ad partum accelerandum 603): externum: praecipue oleum calidum doloris

69쪽

priusquam oleum demittunt, Siccatas ad potiones contra dysme

Λιναν. Linum usitatissimum L. Cujus semen praecipue oleo opulentum ut nutrimentum ei medicamen magni ab antiquis existimabatur, quo placentam quandam, nomine Chryso cole secerunt. Galenus semen Vi diuretica gaudere, sed digestionis organa lacile offendere dicit. Hipp. Liui semen in cibo sumptum alvum siSlere et aliquantulum refrigerare 356), quod commendat in usum internum: contra tormina et diari ho eam sine febre 405), dolorem in Ventro post viri congressum

pess0: ut purgans 57 2), et linum scissum cum ipso culmo ad pugillum unum tenuiter lusum cum Vino albo in pesso omnem uteri morbum curare dicitur: ad cataplaSma ut emol

Quae quidem planta ex descriptione Dioscoridis Salvia LI 0r minum L. , Salviae officinali L. sucullule similis intelligitur. Hipp. contra inter Legumin0Sas eam numerat et Se -

70쪽

men eadem quae Lini semen efficero dicit 356). Idem Theophrastus et Plinius, qui Horminon inter Cereales fruges adnumerant, quare Hipp00ralis Hormi non planta aliquis pinguis et emolliens neque ex Salviae genere esse videtur, dissicillima autem interpretandi est.

Amygdalus c0mmunis L. , sam. AmΥgdal. , palr. Mauritania, quam in Creta qu0que nascentem TOurne sortius Vidit. Jamiam Hippocr. cognoverat amygdalas et dulces et amaraS. In uniVerSO Amygdalae, ait, aestuo Sae Sunt et nutriunt his de causis: aeStuosae quidem quia pingueS, nutriunt autem, quia carn08ae 360). Et commendat a) Amygdalas dulces ad usum internum: in putrescendis organis internis

ternum: Si puerperae pudenda ulceribus superficariis labo

b) Amygdalas amaras ad usum internum: in hΥ- steriasi cum Sandaraco et Sulphure 669) externum: contra lenticulas. Μετί0Πον seu Noc0Πον oleum eX amaris Solum amΥgdalis praeparatum Saepi SSime in uter. morborum iractatione expurgandi causa: in pesso et ad uteri injectiones praecipue s0Si purgativa Vehementia, praeterea ad aurium injectiones contra dolorem 413) et surditatem 1157) usurpatur. Sumitur autem et Mei 0Πων quibusdam pro unguenti genere et idem esse dicunt quod Hipp. unguentum AegΥplium Vocat.

Se Samum Orientale L. , sam. Sesameae, patr. India. Cujus eX Seminibus oleum album et pingue apud Veteres pariter ac oleum amygdalarum adhibebatur. Duo jam Sesami genera antiqui cognoverant: nigrum indicum et album Orientale sed album solum ad medicamenta eXhibilum suisse scimus, qu0d antiquissimis jam temporibus pariter ac nunc ut nutrimentum commune exiStimabatur. Hippocrates commendat