Gasparis Contareni ... De elementis & eorum mixtionibus libri quinque. Diligentiss. denuo recogniti & emendati. Scipionis Capitij de principiis rerum poema. Cum indice rerum copiosissimo

발행: 1564년

분량: 268페이지

출처: archive.org

분류: 화학

221쪽

DE PRINCIPIIS RERUM Ii Vnde patet celerem ut sistant Lbentia cursium Inque nouumμbito concrescunt flumina marmor: Utque vagus tumidum magno cum turbine in aequor Voluere praecipites siuetus Danubius undas,

sol 'ubi hcedens udum declinat ad aulibum, Frige Leni 6mphae qua dorso spiritus haeret, Caeruleas coit in crustas glaciemque rigentem. Ipsum etiam ad septem tellus qua extens triones Cingitur,ussus passet dum nubibus aer, Adversoque nitet Phoebi fax fulgida in orbe, Oceanum stringi perhibent, itreamque coire In aciem. σ late undisonum concrestere marmor. Ergo quod iunctum corpus tellure calescit Vigelidum id reddit natiua stiritus haerens. Qubpropter tellus animae collata liquenti

Non moti non gelida est,illim frigus inesse

Censtendum:contra,quantum non .le tepescit Admoto,tentiis natura spiritus alget.

Atque etiam si quis per se consideret ipsium

Omnivagum,siccae nec comparet aera terrae,

Constabit naturae illum non esse calentis, sed gelidae omnino, ri do qui frigore terrum

Non ipsam tantum,terrenaque corpora incat, Sed 'videatur aquis etiam non esse rigenti Natura inferior, rigere que non minus litis, Admotumque acriperstringere frigore corpus.

Ipse autem Ῥsque adeo per sese estfrigidus aer, Illius ,r frigensstringat 3usola pruinam,

Producatque nives gelidas:tenerumque liquorem Grandinis in durae crepitantia corpora τertat.

222쪽

s CIPIO N. CAPI c. LIB. I.

Atque adeo certum est vi animam constare rigenti, Ut madidam siest tenuis qui colligit humor In pluviam olito cum sit sublimior aestu, In medio quoque densietur,concretaque fiat Crando senuentes late prosternat arinas: Quandoquidem terrae qui obducitur insimus aer, inantum eadem solis radios percussa cor cos Reste fit tellus calefit, elidamque relinquens

Naturam,emittit Obdos quos concipit aestus: Praecipue aestate in media, vehementior ille

Aera cum pulpat reflexus,quὸdferit ipsam Tunc minus obliqui solis iis mea terram. Altior est aer quo non pertingere solis Reflexus potu est,stot emperque rigenti Vicosat,quoniam natura estsi indus iam Nec secus ac mollis reddit frigentia liquor Admota'gelida aristringit corpora,quo fit

Ut pluuius coeat Dor,m concreta rigente a Aerepraecipitet magno cum turbine grando.

Q propter plane constat persi acta quodvis

Afficere admotum torpenti frigore corpus, Naturaque illum prosus frigere uaque Reddere ri mannum quocunque in tempore frigus. . Quatuor ergo ilia ratio ex lectibus inter ι sese diuersis nil rebus quatuor ipsis . Conuenit exortis quaeuent exordia prima Tradita corporibus,cunfli que elementa creandis.

Nanque nec humor inest calidis nec frigida in illis Ariditas,cum Ο 6mpha fluens mobilis aer, Quae siunt humentis naturae, i quoque perpeFrigenii

223쪽

rrigenti constans,ex bis quae ostendimus ambo. . Ipsa autem cui His arens est insita tellus Sit potius calidae naturae qualis-ignis. d si xt deductum est,ea corpora quatuor maTellus, π molia liquoriae ac leuis ignis, Q tuor haud primis sim: bs afaibus intre se diuersa quater,naturae corpore quales QDtuor in genito certum est existere quo L, IOmnino constat non haec ast tibus esse E primis ipsis orto in quocunque quaternas Corpore naturas,cunsis elementaque prima

Ac rerum omnino si exordia plura fui ni, i Diuerso intersitim natura singula, ique Esse siua,a reliqui que foret disrre necesse. A t iero haudquaquam siunt talia quatuor illa Corporald cum alio natura singula eadem.

LIBER SECUNDUS.Corpora qui primus descripta pingere forma,

Certum opus Uimilansstuduit,pingensque referre Naturam,humanae digitum circum tulit imbrae: .Lineaque oppositum conspecta est ducta referre Cou ,σ effigiem similem sicponere xero.

Hinc rerum species imitari certius arte Inuenta,er molles a* mistere colores Coeperunt,propriumque decus sensim addere formis: Conati certum pingenia ostendere morem Naturae,atque umbras rerum mon stare sequaces.

Vnde inos modo non stirans elusit imago Artificesinativa ratos peponere,pictor P

224쪽

s CIPIO N. CAPI C. L I B. I I

-ie vafer in tabulam mira deduxerat arte. sic hominum incipiens siensim mens Ledati hanes Certius expressas picto est imitata,rudisique Succedens Nitia expoliit solerti cli, Tantum acuit longo ingenium se tempore dulci,

Dum demonstrandi naturam flagrat amore. Sic Cy q rcanos ortus ostendere rerum, Primaqd ficentis coepere exordia mundi, Ex alijs alias naturae ducere causas

Aggressi, aris super bis statu m,diuque

Certarunt penitus rationem exquirere eri, Et coeca eripere humanas caligine mentes, Donee longa dies, ariosique exculta per si Mens iter inuenit eri ad Aublimia templa, Et certas rerum: quantum non impedit aegra Mortalis ratio,causas onendit,c ortus,

Q modo tam densis procul inde ambagibus actis, Abdita naturae cupientes claustra subire,

Ante oculos interque manuae exposta tuentur,

Omnia Pierio a nobis conlpersa liquore. His igitur'tuendum estpersticueque tenendum Quid sit quod dicunt elementum, π vis ratioque Est eiusArutanda reinscendaque primum, ut plura,anne num sint rerum semina corpus. Utque illud cunctis fuerit quod origo creandis Corporibus reliquis liceat discernere quid sit,

Atque ammis rerum naturam noscere auentum

Haec monstrare nouo ae dulci comperta labore. Ac ratio omnino duplex est corporum in ipsis Principise ex materia,exformaque petita,

225쪽

Et nune materiae primos tractabimus ortus, Semina quae mundi rerumque elementa ocamus.

Porro id cum liquido,naturae conditor ausis Annuat hu tantum, era ratione probaritis, Tunc demum quae sint omniam exordia formae. Principium nanque id rebus datur omnibus',ex quo Progenitis primus reliquis deducitur ortus, i Atque in quod redeant demum resoluta necesse est:

Et talis cuncti naturae elementa putasunt,

ut vocum primas,quarum quod quaeque figura sit signata flua deductum est littera nomen,

Prima elementa vocantprimis quod iocibus his' Cuncta oratio,ad extremumque refluitur ipsas 1llius sonus in voces, nde illi erat ortus. Talia enim haad rerum cunctarum corpora prima

se queunt iplura ea sunt, t 'detur in illis Esse gradus quosdam,per quos concrescere posirit Dissolusque eadem.eque alio primordia fumat

Ex ipsis aliud:nam quod sua semina ducit

Ex alto,non estreliquis id rebus origo. vllabae enim vocem e ciunt, minime tamen ipse: Sunt verboru elementa,quod haudquaqua datur,orta. Vt primo tradant hae verbis litterae Ῥt Use, Et neque in extremas oratio soluitur illas. syllabae'ex ipsis ocum sunt elementis, ' Inque eadem demum redeunt extrema solutae. Q propter primis oratio manat ab illis,

226쪽

Ex primo,aut in idem extremum resoluta redire, Fitque ipsum ex alto,in ueabud fleboluitabitque, sed prima id prorsus genitis est rebus origo Ar', elementum,ex quo, it dictu est,cocrescere primo

Caetera,in extremumque re*luier omnia certum est.

Inumque ex alio nequaquam hemina ducit, Inque aliud nulla sistratione resoluit. 'At reliquis siprima quidem quis Femina rebus Plura elementa esse saec credat tamen ipsa creari, Inque Nicem solui, era a ratione recedit. Ni recte is dici in lapidem dissoluier Ῥndam, Ac terrum putet e lipeto concrescere putri: sed lapides contra recte ex humore creari Dicuntur,ignumque in terram putre resolui. sic cum ex inda aer fit,nequaquam iste creatur Ex humore, ed in buebam dissoluitur aer. um ero ' aqua ex anima,non soluitur undae In naturum aer,ex hoc sid cogitur humor. Ergo aqμa cum fit,eam concrescere ab aere certum est.

Atque hunc in i mpham minime disseruier,ino

contra, bift, nequaquam anima ex humore creatis, Laxando tenuem sed in aera soluitur Ῥnda. Non xllum verὸβ ,ertere corpus in unum i Alterum idem dabitur oluendo itidemque creando, Sed quodcunque aliunde ereatur,c A. t id ipsum In corpus,diiseluendo non ire creando.

ρ soluit in alterum,id ipsum rursus ab illo concrescens non seseluens prodire fatendum est.

uapropter nequeunt elementa nee viti creari

Mutuo,er haec eadem Deister corpora solui.

227쪽

mmd si elementa ortis reliquis sunt semina primae Corporibus,nequeuntque intersese in xici lim

Concretu feri, atque in idem reseluta redire, Atque omnes concretae res cunctaque solutae, 'Posteriores ijssunt,ortus Ῥnde creatae Duxerunt illae,a tque in quae rediere solutae,

Haud dubie apparet,quo upra onendimus,illud Esse elementum,ex quo rerum concretio primo a tque in quodpo Iremilmsit resolutis,c ipsium Concretum non est,nec quod disseruitur unquam. Quare his quae haud dubia σ clara ratione probatur Perspectς, via certa patet,qua nosse elementum Principiumque datur,quo rerum copia manat. Nam cum naturae quae his partibus,illud Compertum fuerit corpus quo cuncta creantur Ex primo ,Cr quod in extremum omnia displuuntur, Hoc elementum esse, cunctu hine femina duci, Corporibus certo lique res indicat ipsa. 'Ergo creandi quod praestatprimordia corpus,

Et dissoluendi finem videamus, i illud

Principium exortu detur genitabile rebus. Id vero huc in re alde est dubitabile,an ignis 'cuius materiae apparet tenuissima,primis Sit ne ex eorporibus,prima est ut quatuor inter Corpora decretum,quando concreta per ipsum

Ignem praecipue δέ tui eorpora certum est. Atque id magnopere est mirum posuere quod ignem Corporibus primis ex illis quatuor unum: Quod minime liquet an natura est praeditus iretis corporea:ac mara est illud dubitabile num sis P ij

228쪽

quam primis num si ex quatuor ita. Q re est nostendum inprimis,covinnesis ipse .

unu t e r tellus, ndaeque e T liquidus aer. . Ac tala prosus natura est vom,insint Vtlyecies isti quaeuis,haereniaquestillic

Contineant sit steriei ubdita prosus

Materies cuiuis,corpus quam sumpsit idipsum. Porro quicquid inest natura corpori, ν isti Insiset,haud corpus species,sed corporu hoc est, Corporeamque esse steriem haud pyre corpus eandem./c noua naaurae cum forma accesserit ipsi Corpori,ab hoc prior euanescat forma necesse est: iNec ratiqne queunt Ῥlla subiecta in eadem Materia inco*mes distincte existere formae

Rerum,queu arius naturae contigit ortus. . Saepe autem incertis penetralem cernimus ignem Corporibus rutilo quoties ardere calore .

Contingit rabias quercus fertique metalla, salices duros nanque haec caim feruidus ardor i i ficit, abse ignescunt correpta rapore, sunt eadem nee ab igne prior Abla recedi a Forma istis,ac non Φiissed ea iraea sunt: Atque ignis nρn t naturae propria forma. certa sied γυ'ecies est ipse i corpore inhaerensi . . e

Dum natura illic alia est quae in robore tosto a b Insidet autferro, vel in hu quaecunque colorat Ardor,Cr irrepens ignis color aureus ambit. Non etenim una duripoterit,quod diximus ante IMateria i teneat naturas subdita binas. Erra cum ipsi s talis natis sit ignis,

229쪽

Vt certo insideat cui si mr corpora forma,

Quodque sua consistat Ui,liquido patet i em Nequaquam corpus Jeciem sed corporis estis Nec constare flua per se xi posse,sed ipsium

omnino certis haerendo in rebus inesse: Et quodvispropria corpus constare necesse est Natura,er certa per se consistere forma. At ,esi si qui non hunc quem cernimin erem se id contendant primum genitabile corpus, sed procul a nobis alia in resone locatum: QEam nequeunt siensis mortales cernere, illum Ignem elemetum purum esse,s' siuper omnia simplex:

id posse haud ullo certum est contingere pacto,inrandoquidem certu si siquam esset corpus,idem esse Nun abbipossit ratione quod accidit ipsi Corpori, a nobis species quod dicitur haerens, QEDd minime in rerum natura sit dare quidquam Quod certum per se alibi sit corpus,idemque sιtspecies alibi Abiecto in corpore inhaerens. Lare omnino aerem eo*- non esse fatendum est, , QMdsteriem constetβbiecti hunc corporis esse.

Nec pote corporeum est vita regionibus ignem Ardere, π celsisiubter noua moenia inundi Hoc elementum esse,ac rana est ea fabula,mentes Implicitas longis caecas ambubus gens.

Nec mus id vera ductum a ratione putandum est, Quam caelo aduectum terris Abque dedisse a Mortuli infusiam iraeprimordia flammam: Tempore quo primum delato ex aethere fertur IIncaluisse uo tellus defecta ripare: i

230쪽

Et 'vastum aerias ausium con 'ndere sides, Et Phoebi propius flagrantem accedere currum subduxisse ferunt caelesti ex arce Prometheum, Tomite struatum arenti,optatumque tulisse

AEthereum casis terreno gentibuF gnem. Re dum naturae rationem quaerimus,allud Valde aduertendum est,illos quod conuenit inter . Arcanos siueuere ortus qui exquirere rerum, Naturae ipsius rationem rebus ab illis

Praecipuὸ duci ensius quas indicat haecque Certa est e sensu ratio quae redditur ipso. sensius enim sic cuncta trahit,sic cernit aperie, Ut facile nequeant ea quenquam fallere quae sint sensibuς exposta, ν cunctis hoc cognita fio. Ergo longe issi vera a ratione vagarunt, QAu late ex ipsis apparet sensibus,ignem . Nequaquam corpus,steciem sed corporis esse, Corpore que illum, per se constare putarunt: Quod sientire illis nusiquam nee contigit ulli. Q propter certum p est is ignea corpus, Ante oculos cunctis obuersaretur id ipsium:

praesertim ex primis si essetgenitalibus illis, Ac neque simotum a nobis edflensibus esset

obiectum,er facile attactvlasmque pateret,

Tellurem veluti atque humentem cernimus undam

Corporibus constare Iisis,ipsumque liquentem Aera non facile quanquam sit xi dis ille. At ne quis proprie flammam esse existimet viem, Corporea cum sitspecie,qubd corpora quoi Verberat opposit atque ex his resectiturista.

SEARCH

MENU NAVIGATION