Gasparis Contareni ... De elementis & eorum mixtionibus libri quinque. Diligentiss. denuo recogniti & emendati. Scipionis Capitij de principiis rerum poema. Cum indice rerum copiosissimo

발행: 1564년

분량: 268페이지

출처: archive.org

분류: 화학

211쪽

DE PRINCIPIIS RERUM IOIprincipio ex uno,π communi e matre creari.

Q tuor hu ero ratio estaffectibus illa,

Per cuncta aerias quae oriuntur corpora in auras,

Vnus aduersus sit euiuis de tribus 'uni Qui superant,reliquis e binis deerat idem Alterutri,poria a reliquis non discrepet hilum. Nam quae cuncta calent penitus fritentibus obstant. At verδ haee aut humida sint aut sicca necesse est. Frigida sunt itidem calidis aduers,sed iliuArida vel vis estaut humens is quoque certis Humida disidijs inter se atque arida certant, Sed natura colens horum vel rigida xtrisique est, Unde quatergeminos certum est in rebus inesse Quatuor affectus genitis,quae arentque calentque aeq; hument cauda,er quae frigent humida, quaeq; Arenti e natura immisso frigore constunt. Datuor ess igitur statuerunt praedita binis Singula per se rerum elementa alpe itibus, nile Certa quater diuersa foret genitalis origo Corporibus,natura creat quae diues auctati se autem calidaeque ignem arenit queputarunt Natur π hmphae humorem frigere liquentis,

Et tepidum humere aena,mariae frigore brutum Testuris corpus permisis arere parentis. Quintuori a autem sisnt credita corpora cunctas

Res sivia ortas pura, qualia prima necesse est

Esse in corporibus quae stat elementa creandis. Cum vesi cunctis eadem sit rebus origo Materiae,ex aboque aliud non tacere corpus.

emina principio pote sit,dum exorta q ternis

212쪽

s CIPIO N. CAPI C. LI B. 1.

Cuncta e corporibus posivissent semina primis, aluor haec etiam esse in re naquaque fateri Iuncia necesse fuit,primisque bis caetera molis Corpora produci ex elementis,primaque cunctis Confusi in genitis admistaque corpora rebus, Inque imum e puris feri coeuntibus ipsis Materiem rerum quocunque Ab aetheris oris Arida producit tellus aut mobilis humor. ad ,erὸ in gignendissoluend*que putarunt corporibus nosci,dum res per prima Ῥiderent' obtuor haec Ini in lucem extinctaque reselui. Sisspositis etenim fornax calcaria flammis Dum taet,s duri ardenti torrentur ab igne Inclusi silices,natiuum pondus in auras AEtherias abi atque rendo densa debisscit Materies,quodque e rapida de marmore flamma

Demitur excogo in tenuem sese aera vertit.

At silice ex ipso si ferro alliditur,ardens

Scintilla,cir calidus frigenti excuditur ignis. Praeterea in lapidem tellus densetur,idemque Liquidis in marmor densendo cogitur humor. sic illis igitur dii um est elementa creari Per prima haec genitas res corruptasique resolui. Namque rudi e terra,tenerove humore coacto Fit lapis,Ῥnde aer,' candens Ignitur ignis. Sic quoque cum dubij abeunt certamina belli Ferro insti usae acies,s-- viribus boges Mutua consertu exercent praelia dextris, Dum caua terribili tinnitu pulsa refluitant Arma, vomunt crebras adiis tundentibus etes.

Praeterea

213쪽

DE PRINCIPIIS RERUM IO8 ἰPraeterea dum sonipes calcaribus actus Dum silices ferratis calcibus Ῥrget,

Excudit rutilos ignessoteaque latentem In tenues acer scintillam disiipat auras.

Defosii quoque pars chabbis rubigine sensim .

Exesa in terram putrescit,at aera soluit se pars in tenuem leuibusique adiungitur auris. Idem etiam fornace chalybs ardente liqueficens Humorem in tenerum disiuitur,m nouas is Ducitur e riuoferuenti forma metallis.

Collisis etiam di undi cernitur ignis

Ε trabibus,duraque abstrusam ex arbore flammam Excussi,monte que procul'mare minaci Ventorum impulpusisse allidentibus alto , stipite concusse patulis per mutua ramis, Flammarumque globos undantessurgere in auras. Denique dum magnos natiua incendia montes Ructare, ty calidaea in caelum voluere flammas picerent,tepidosque ardenti exurgere fontes Tellure,Cr magnos antra exudare vapores, sulphureosque lacus vasto cum murmure ab imo Misceri, ν rapidis tolli feruoribus Ῥndas, Flammarum ingenitis abst udist mina rebus, omni ue ignigenas aestus celare putarunt.

Tum Ῥero omniferam varia ex humore videbant Corpora naturam molli producere matrem,

Frondos que eomas nemorum μ*esique feraces, Ac ieris stondentis opes,m' gramina laeta, Et quae praeterea e fecundis plurima promitvsceribus terra fui manare liquore, o My

214쪽

ῖt liquidis teneri eguitis coalescere roris: p vigor excedens proprius cum extincta relinquit, Tellurem in putrem partim corrumpier,aurubisceri partim,inque animam transire liquentem. Comporis igitur cune ita elementa putarunt

calatuor haec ideo coniuncisa in rebus inesse, Singulaque immistis constare his corpora primis, Quod mistum asticerent e quopiam oririer ipsis 2 primis quodvis fle in caetera soluere corpus. Atque ita dum mista exoriuntur corpora,dsimque Dimittunt primam haec eadem resistula fgPram, Mim iuncta modis naturae prima putarunt Omnigenae in quouis mistorum semina nosci Sed iam quae de corporibus sunt tradita primu mori π longis ulgata admisiaque seclis Quam recta fuerint ratione inuenta videndum est.

Idque indagandum in primis haec ducitur Ῥnde Traditio,an quoniam quo Apra ostendimus ortui ste quatergemini assectus, rarisque identur Corporibus, vi sic corporis mi ta necesse E puris diuersi lectus queis quater insint, Vt quoniam vari s distantsee asse libus inter

condita orincipio p int non omnia ab *nοManare, eque eadem produci corpora matre. Namque e principio quaedam contingeret ortus

Accipere affectus ijdem cui prosus inessent, Principium iero reliquis foret omnibus ipsium, Cui aspectus ambo aut es et contrarius alter, Nam cunctis seu sint naturae corpora mi , cu purae gemini primis e quatuor illis

215쪽

pGu insirent,vi sicca humore liquenti,

Frigore seu densanti laxantire calore, Ut si corporibus cunctis foret una creandis Materies aqua,quod Graij qui noscere mundi Semina tentarunt quidamstatuere priores, Frigida constarent atque uda testibus isdem Corpora,prima quibus rerum genitalis origo, Aut arentibus Cy calidis diuersi- terque Affius,calidis xero atque humentιbuae alter. Idque etiam omnino contingeret omnibus ara Si foret aut tellus genitis aut ignis origo:

Siue etiam ex ipsis duo si primordia rebus, ut quondam sum est nonnullis,sola fuisnt, Aut si forte tria,id feret quoque praedita quaedam corpora ex abjs quam prima lectibus essent. Quandoquidem affectingeminis queis singula costant Corpora, diuersi in rebus quater omnibus insisnt. Ergo quatergeminis quod sint lectibus ipsis Corpora diuersi sese inter praedita, sum est Et dubio proculadmissum,prima omnibus esse

Quatuor omnino genitu exordia rebus,

Cum quibuι haudquas quae ex his fiunt codita partim Corpora conueniant bu partim caetera pugnent: sed quibas purae missaeque aspectibus ipsae Res constant,cum principiis orientia prorsus corpora conueniant,nec ab illis caetera distent. Hac elementorum ratio ex lectibus hisdem tuor inter se diuersiis, erior inde Praecipue viis est,quod cum sint pura necesse Ue ea corporibus quae sint elementa creandis,

216쪽

Q tuor haec supra quae ostendimus PisCr aer, Humorque oe' tellus uni purae credita prosus

Naturae,non plura illis numeroWe minore.

Id vero haud siensiu tantumled posse perinos

Agesius etiam nosici ratione putarunt.

d cum assestibus, xt praedictum est, si ιla binis

Puraeque ac mistae naturae corpora constent:

Cumque quater diuerstasectus omnibus insimi Corporibus gemini,diuersis quatuores Praedita prima modis sit corpora pura necesse Non mini s ac misti,atque ideo quae femina cun Ascorporibus dederint,elementa fuisse quaterna. Nunc vero id primum insticiamus,quatuor illa QS e pura Cr reliquis sunt prima exordia cunctis Tradita corporibus,tessus,aqua piritus, nis, An quater intersie diuerse alsembus illis Constent, inequaquam lectibuι omnia primis Composita a puris elementis corpora distent, Vt calidus siccusique ignis, it frigida π humens Lympha, calens aer natura atque humidus idem, Omnipara arescenspermixto frigore tellus. Esse autem tales certum est ignimque liquoremque, Astanimae ardorem,telluri frigus inesse,

Nec ratio admittit nec Ῥis capit ardua mentis,

Nam quodvis xt sit corpus 'genste calen 'Accipimus sessu eque esset tu nostimus ipse, Q re sic demum naturae Jiritus esse Credetur calidae,asticiat si admota calore Corpora: rigentis contra censibitur ipsa Frivre si tellus haerentia corpora denset.

217쪽

DE PRINCIPIIS RERUM IIo

Quandoquidem siumme afficiunt frigusique calorque. Ergo animam calidi si non emittere quicquam Perste ostendemus,sed magnum reddere frigus, Nec per e quicquam tellurem frigore matrem/Jcere ac magnum potius praebere calorem: Contingit stare νt nequeat labrimque minetur tuor his moles naturae fulta elementis, Dum frigere animam apparet terramque calere. Q ffatuor his primis nequaquam ut quatuor insimi Naturae exprimis diuersae lembus illis:

Unde patet reliquis haud es haec simina rebus, Qvsndo corporibus fuerint si exordia plura, Natur esse hisplures ariasique necesse est.

Ac prius omnigena est terra de matre videndum, Post animae qua vi constet natura liquentis. Id verὸ hac in re attendendum est,in ratione

Natur affectu quae is censerierit Quo per se ac propria Ῥi constant corpora,non quem Accipiunt aliunde,π quo facile afficiuntur: prae tu enim per , nativo multa calore Frigescuntfacilefacileque calentia contra Frigentis quae sunt naturae corpora sunt. Nam quae frigidior 6mpha snaturabigentem Vim tamen ingenitum facile calefacta relinquit. Illa etenim conclusa item fumantis aheni, supposito largos aestus si cones t me, A uiuat,ingenisque furit tumefassi calore. At contra quihuam stanimantum corpora Idimpia Comparet atque animae,perste constare calenti Natura nosceti. nam ita animantibus ipsis

218쪽

s CIPIO N. CAPI C. LIB. I.

E ealido constat,facile tamen illa calorem Nativum rigido torpentia frigore linquunt. . Cum forte in s thicis brumali tempore campis Horrida tempestas late deseuit, π acri Frigore densatur tellus,montesique niuales Praecipitat gelidus grauidu e nubibus aether, Omne hominum genus mutarum sicla ferarum Pertentat pubiens ima in praecordia frigin:

Tum multis apita in tenues dilabitur auras, Et conereta calor Uitalis corpora linquit. Balantumque greges pereunt,armentaque Lia:

Et riodo passim volucres ex aethere lapsis, Extinfissique coit frigens per corpora sanguis. Ipsa igitur tellus natura frigida non est, Propterea e liquidis lapsos quod nubibus imbres Dum bibit aut humore alio madefacta liquenta 6ῖ, Emittit frigus nanque id non redὰere tellus Apparet,sed qui natura est frigidus humor. Ille etenim arenti dum terra emittitur ipsa Afficit admotum torpenti frigore corpus. sed nee quod lapidum natura est frigida,terram Vi quoque frigenti omniparam constare putandum est, Ossa Tnemis quanquam cecinit iactanda parentis,

Tempore quo Ῥndiuomo absorptis mortalibus imbre Deucalion genus humanum reparauit,sir orbem Per vacuum lapides ieci tenusque repente

Infusa caluise anima frigentia fixa. Nam neque qua lapides tellus vi constat eadem, Ouadoquidem lapita haud una est natura,sed horum Diuersis valde naturispraedita is est.

219쪽

DE PRINCIPIIs RERUM Irius etenim propria est humore carentis arenae. Opsius item Cr Chabbum venae, Cr quae talia tellis Educi propria natura singula constant. Atque his non eadem quae ipsi Ῥου insita terrae est. Quare testuris ratio dum quaeritur,illa Excludenda proculi unt,indagandaque purae Telluris vis est,num persi frigora reddat, 'An caleat, tenuem ne animam praestve calore. iHaec verὸ xt certapsint ratione probari, Praecipue exstensiu abitur tibi nosse animantum. Nam cum sevit Mems, π caelo frigidus humor Densatur,canique ruunt e nubibus imbres, Non loca tecta modo exensque in rupibus antra Arcendam adpluuiam quaerunt, ed riscera terrae Rimantur penetrantque ferae queis frigora vitent, Seque magis calida condant tellure ab ima, Frigus Ῥbi σ gelidi deuitent vim aeru acrem, Nec temere e latebru rigidae sub tempora brumae Tristia defosiis degentes otia terris In lucem veniunt,caelo ni clarus aperto ol prodit radiisque patens fulgentibus uis Forte repercutitur olitoque Uecta tepescit Terra mam densae fruiunt dum ex aethere nubes, sed contructa cauis gelido procul aere condunt Corpora , ere nouo donec producit aperto Terra sinu nitidis distinctas floribus herbas, Et varios promit non uno e simine fortus. Tunc horrens segni reflutus membra elemo

reditur,fos que domo terraeque latebras Deserit,atque situm γissis deformibus Ῥrsus

220쪽

Excutit, totum si ad solem lambit apricum. Et mutum quodcunque genus brumale perhorrens Frigus er acre gelu siub terra conditur ima, Non prii s optatam lucem caelumque reus

insam calidis gelidus tepefiat solibus aer, Verque Demem fuget informem glaciemque relaxet. Ipsi igitur quod bruma tit tellure sub alta,

sub latebrisiquegelu itant animantia caecis, Ostendunt tenuem nativo ut bruta calore Exuperet tellus animam,issiusique tepentem Naturam ex horum dabitur tibi nocere sensu, Et contra tgelida iri constet liquidus aer. Id xero ex sense non tantum nosse animantum; sed rebus licet ex cunctis tibi cernere, ossent Q. tenuis calor afflere aut penetrabile frigus. Namque liquens aer, testus arida per si

Tantum si assiciant,nec solis ab aere calestant, Admotum quodvis animae frigescit ab ista

Corpus,idem crebra cinctum tellure tepescit. Haec tamen ex multis poteris cognostere rebuΥ, Arida quas tellus, aut humidus afficit aer, Praecipuequeputenrὰ mollis corpore 6mphae. Haec etenim nosbum cstm bol obliquius orbem EDespecta radiosique minus concreta rigenti . Terra gelu in liquidum Phoebaeos aera reddit, ιVisceribus. ven que magis calet abdita terrae.

At quaeper campos est Asfundit apertos,

Et tenerae racuis animae coniungitur oris, .

Non modo Ῥim retinet gelidam, ed saepe nitentem In glaciem,persimque gelu concreta rigescit.

SEARCH

MENU NAVIGATION