장음표시 사용
11쪽
magister ad praestentem plerumque rerum statum impetus anim rum deflectit. Vnum quidem est, quod deterrere nos posiluisset, quo minus in argumento hoc illustrando desideamus. Settieet erunt sorte, qui Obiicient nobis illud LYDovi CI EvCCOLI in diss de ratione flatus ab init. remerarium ese ab illis, qui numquam omnino ad clauum reipublicae sedemunt. iti/kium ferri de administratione Imperiorum ae Reipub icaea Sed his dicam paucis , obiectionem hanc latus nostrum quam minime serire.' Praeterquam enim, quod nihil nobis arrogemus, quam diiudicationem quaestionis, quo iure quidis bello Ilat, qua iniuria,' quae Omnino cum munere, quod gerimus, publico arctissime cohaeret, illud probe nouimus; aliud prorsitis esse, pro praesenti armorum habitu'tibi sata dispicere, virum huic vel illi facinori, quod rudemia militaris
Radet, RATIO BELLI excusat, locus tuto relinqui possit 8 ad in eo diiudiicando caecutire omnes, qui in curiam militarem venerUnt numquam, numquam praefuere exercitibus am habus manibus lubentissime largimur. Nec enim, ut idem dicit Z VCCOLus, qui mare ingressus est numquam, Abi tribuat, quod nauticae artis peritus sit , nec, qui Musicae operam non dedit, profreatur, se notas harmoniasque cognsere. Quod
autem superest, DEUM rogamus, VT SPIRITU SUO UE RITATIS DvCAT NOS IN VERITATEM OMNEM.
Deco R VM in aliis hominibus eiusdem nobiscum son
tis & conditionis quoad res liasserentes, nullaiue S perioris regula de itas, ad existimationem nobis conciliandam , vel certe ad contemtum euitandum, prudenter imitandis ponimus; Ast Honestum est, ad quod ex natura perfectionis siue in ipλ DEo conspicuae, siue ex rectae ra
tionis & conscientiae dictamine haustae, siue denique apud
12쪽
alios homnes praestantissimos obseruatae determinet- ;
Licitum autem nominamus, Cuicquid iseeundum regulam
Superioris: secundum quam subditi action*: Has diri, gere tenentur, ita est comparatum, VL Pgeas . subditus extra. poenam sit; porro Iustum dicimus, quod huiusmodi regia Superioris ita conuenit, ut secundum eam fieri praecise aut omitti asubdito debeat. fide denique ex nostrarum actionum honestarum, Re orarum, iusistrem, vel saltim liniarum ad commoda, quae exinde in nos resultant, tam praesentia, quam futura, relatione. aestimamus. . s CHOLIO MCuratam deestri, honesti, iustii liciti atque stilis differentiam scire
multum in omni iurisprudentia naturali prodest, ceu pridem euicit de scientia hae immortaliter ineFitu CHRisTIANVs THOMASI VI Quamuis dubitemus, utrum in ea recte tradenda atque inculcanda re lix esse possit Philosophua. qui sub Themigia vexillis militavi' numquam. Nam vel ipse illustris woLFivs. quem tamen, qui in omni hus disciplinas peraeque excellentes homines, nullaque omnino doetrinae parte cuiquam concede mes superstitiose crederet .aseolere Volunt, primo. sempee loco: nonunare solent, in u*tionibus his euolueudis aliquid humani passis est. eem id patet ex ipsius definitioii decori, obstura satis in Philos. Prae . - uerI P. I. β. 194 et ses et desi nitione turri, oppido salsa, quod iustum eum Iicito confundit in Iuri t. P. I. . IV. Meliorem quidem liciti definitionem regilia me menit ni in eius Phil. Pract. vniti. .i αδ sed ibMein ilexum honestum g σι. ita definitur, Ut, quomodo a iusto discrepet, nemo videat. quod ipsum tamen iis contemtum Uiri Summi dicium nolumus. .
.i Tales regulas Aperioris iam antiquitus leges fuisse ala pellatas IACOB. THOMASIVS in di . de poetestate legislαιμνω g. I. obseruauit : Extra florum civim autem legem eius modi nullam nou Irms, nisi leaen DEI: Ze Leges D EI, vM solam rationem in consilium adhibemus, iterum alias omnes. ignoramus, quam quae vulgo ius morae G gemum uiςun-
13쪽
tur ' Vnde & hde loco licitum nobis audit, Duicquid secumduna in natuρsse extra poenam seu Numinis indignationem est; fuinos, quicquid secundum illud ob necessarium & maniscimini nexum sirum , quem cum natura sociali & recta: ratione habet' ' fieri aut omitti debet. V i. .i
Sumimur Me dati tigin natur si gentium, id regulam diuue m. cui liberar actiones auctu rationis ram/nguli homines. quam inlegrae gentes attemperare obligentur. Nec existunamus, longa probutione opus esse, posteaquam issem hane naturalem erosetium . repetita origine eius a Dio, diuinam diximus, Huod in potestate hominum positum non sit. virum obstertiare eani Aesium nec ne ' cum violando et transis redien.lo eamdem DE VΜ ofendan . i et obligare dio in hanci regulam potuit es voluit. Dispillare e tha)Αtheos super veritates toties iam ab eruditis inculcata et probata praesens institutum non Patitur. Neque enim eos iustae et aeeuratioris methndi vim intellisere minimamus. qui dum argumentum aliquod tractant, Anes et limites Mentiarum omnium turbant, ut saltim a primis et remori mis principiis repetiissomnia videantur. Vnde nos potius nihil ex generalioribus praemittere constituimus, quod non is demonstrationibus sequemibus utari nobis inanifestum praebeat, persuasi multa forte licere Ι'hilosopho. quae non ficent Iuregon sulto, qui non in peculat ostibus es asstractionibus, sed in rerum usu et ne editiorum applicatione iussi et licui natinam quaeriti monuisse sufficiat. r
S.C H Ο L I O N II. . . . i Qui ius gentium moreis' lentibur inter se agent bis certiae is acti nibus seruatum. tamquam societati humanae longruentem dicunt, idem reuera nobiscum sentiunt. Quodsi enitia mos ille certa aliqua et necessaria ratione naturali. nititur, nil aliud est, quam ipsium ius naturae, aut pars eius, cuius ad integras genter fit applicario; eeu pridem id peruidistis μι, an si , Μ vulgus etiam eruditorum non ignorat, cuius su Lν-bra. de riue e. XV. . ..4. haec verba sunt: I ges loquentes de hominum Adiutorinn o eis N AT V R A L E s dici. applicatas totis ciuisatibuI, nati nibus ue gentibus vocari IVS GENTI v M. addat. B o ECL ER. ad L. II. GRO T. de I. B. et P. e. V. ιδ. p. sis. Si vero prolabilem duntaxat detori et militatis rariorum habet, tacito quodam consense inter plera
14쪽
- gemer, inuratione at UMDAM V a M. gentium voluntarium vis v E ' V s vi mari clause L R. e. 3. illud non sinat, inuruσηiem dici solet, a priori. quod eidem g κ navo imperativum audit, in eo diuerfiun. quod, qui contra issud sis elimi, pophit, imusti sint, nEVΜqire auctorem hiris haltiralis genii er ostendant; qψὲ contra tiosa aliquid perpetrant, dummo i cneteroqvia. eterna saris non alis μα a Dinsto cusodiant, salium tam a. Morem egisse diei queant, adeoque rudes sint. ΘMd postremum agitin quoniam huiusmoat con ututori vulgam virii obli ha habent, duin neruis est periar, qui gentes ut inter se aequales ad tales consuetudines stetimnum Iemandas Obligarit, ut egregie Obseruat Consultissinius quondam et iudiciosissimus vir, IOH. NICO .. 'ERTIVS in disp. de stiro Serit. L. L a O si T. Γ p. m. aas σt M . in V pqndet a cuium uia populistra tia' et arbitin, velit pro' Memnn, odi emus talem. laturi sequi . fleene 3 neutiqmivir quoad primum. Quae omnia ad mentem in ortalis P URENDOR FH Δ LM. ει α L II. c. 3. Grip immo reusa hodie ea vulgaria, ideo lamen inculcanda putatiamus, quoianiam primarius ille iurisprudentiae naturalis interpres, Gnorius, et ires ini, toties dis,Drmis alicusus rariter fu/ nanvras et Ius gentii m Eninne-Hi inι. iussi P in 1 Rex PM7.4g-ι.. 'et alibi passis m. et te ' la'. V n .;r: UT
Licitum extra ordinem dicimus, quando quid velitae
sue fanoris tribuitur/ nec uasi. SE NE C. in controu. L IRc. a r. - , in F N ae imbecillitaris p rro iκium est, quod, quicquid coetis defendo. Iustum extra omdin autem appellamus , quod ob veram legum erilimnem fieri diset. Sic v. ge vitae conseruandae spem ac 'desiderium ae nMura homini initatum cum sanais martyribus iuste eiurat, cui imposterum in contumeliam DEI vivendus esset; saucium membrum licite resecat, ne pars sincera tr hatur, sui rem illiostom agens , T. g. duelli, qUod in ciuitate mire vetitum, aleam subeundo vulnus accepit.
meeptio est iusta di laritima delet,liatio euengulis
15쪽
eommuni in praesenti, casu tam nequeamus: determinatio haec ex variis principiis Peti potest, prouti mox alia lex fortior adest; mox Italus peculiaris, in quo constituti sumus, praecise a nobis exigit, ut omnes ingenii neruos, vires, qui. hus pollemus, cunctas eo dirigamus quo licitum . quempiam preuliarem finein assequamur; mox aliae rerum circumstam tiae, qiiaς mutare a nostro non Pendet arbitrio; concurrunt. Vnde patet, in omni licito vel iusto extraordinario I. 3 ad.
est ea demum, quae opud caeteros homnes rivi eiusdem n biscum naturae sunt, esseaum hunc moralem imo uit, ne nos impedire debeant , aut nobis inuitis ad easdem rei usurpHaeas eomcurrere. P VORFF de Iur. μι- α Gent. L. .III. c. s. is. Vnde quanto latius licitum, qMm HolMn P teat, palam fit. Ex omni enim facultate morali aliquid agendi licitum emergit, licet non omnia, quae licite agi positat, iuste etiam
Optume norunt Iureconsulti. duplicem dari neentiam, alteram facti, ulteram iuris. . Ea, quae facti est, licentia oritur. 9ntum ex p. tentia naturali, quae vero iuris est, potesate aliqua morali, vel saltem iusitia extrinseca nititur, et praeter impunitatem agendi etiam hunc essed imi habet,. ut, qui egit, quod ita licebat agere. ad ipsinri legis au Elarem prouocare possit, eibsque tureiam quoad facti exu inlinem sibi protulitere t Exemplum habem Gens XX. F.
' Obligatio in relatione ad alios homines imi octa dici. tur, ubi motiva secundum quae fieri vel omitti quid de. heat , a sola nostra natura rnionali, id est, perfectionis repra seviatione, se , at Rbi loquuntur, uir Iis amore, conscientia, & pu-
16쪽
& pudore nostro proficiscuntur: ubi vero hetite, quod iam iaconscientia, & secundum regragas perfectionis, id est, humanitatis & cuiusuis virtutis, adest, vinculo aliud, quod abente alio intelligente originem repetit, accedit, obligatio perfecta audit. Quare iam qui haec cum notione honesti & δε- cori f. i. contulerit, vel secundum ea definitionem iuris
gentium voluntarii g. a. Schol. 2. , examinauerit, ad Utrius. que obseruationem in relatione ad homines imperfectam saltem Obligationem adesse animaduertetis C H O L I O N.
Dicimus autem in relatione ad hominer. quoniam in relatione ad B EVM nulla datur obligatio imperfecta, quod . ne quis temere litem nobis moueat, monemus.
Laelis est actio vel omissio, qua alter, siue status eius externus deterior aut imperfectior, quam natura ost, redditur. Ab omni imperfectione natura Aua homo quam maxume abhorret, unde ipsi facultas defendendi se ressistendi laesisti a natura comparata, quippe sine qua ordo socialis I. a. conseruari non posset. SI. VIII. Facultas ergo depellendae laesionis non aliter naturalis est, quam in resspectu ad ordinem socialem : g. 7. iunct. g. 5. hoc est, Diuo ordine, quem natura socialis fini suo consequendo supremo loco destinauit. Vnde in omni facultare resistem di laesimi naturaliter haec exceptio I. q. est, nisi resistendo violetur ordo socialis, cuius primam & summam rationem ipsa natura habet. I. a. Ceu egregie philosophatur
Cave autem, ne hae exceptione utaris in odium eius, qui in de uelanda laesione versatur. Huius inim facultMi r seni, quando in notu:
17쪽
rali libertate degit, termini adeo praecise nulli positi sunt. ut his egres. ει queri laedens de iniustiria possit, ceu PVFENDOR FFI Vs I. N. et G. LII. e. s. 3 3 hanc BOECLER philosophiam discutiens ratiocinatur. Unde integrum ei, vim vi repellere. Praeterquam enim quod hoc erratio doctis, et necessitar barbaris, et mos gentibus. et feris natura ipsam ascripserit, is ommim semper vim, quacumque ope Rusent, a corpore,a, eapite, a vita sua propnigarent, ut ait CICERO in Orat. pro Milone: societatem hominum atque communitatem everti necesse esset, si prae adia hominibus detrahantur densenturve tuendi asserendilue iuris sic ut idem ille oratorum antiquiorum princeps CICERO LIII. δε osse. e. s. philosophatur. Unde oinne hoc eo restringendum, ne sub praetextu spe, undae Iasonis vindictae . quae unice laedentis dolorem et perniciem in tendit, locus detur . vel aduersus laedentem, etiam ubi poenitentia Δ.ctus damnum sarcit, et cautionem de non amplius Ufendendo praestat, immortales foueantur inimicitiae. Quod omne qui perpendit, facile comeesserit, parum perdidisse homines. psesteaquam na ciuitates abiere, quod facultas depellendaa laesimis in summam potestatem necessario ab ipsistaserri deduerin. g. IX. . Libera gens est coetus hominum sui iuris intra certum orbis terrarum tractum sib imperio ciuili unitus, earum actionum, quae ad totam sectetatem spestant, nec normam vel regulam in hoc mundo, praeIer rectam rationem, nee imdicem, praeter DEUM, agnostem. I. a. . I. X. . Medium, quo liberae gentes . 9. illatas sibi laesiones, s. 7.) vel vi armorum aperta, Vel dolo astuue vindicant, sibique ipsae satisfaciunt, certationem per vim; statum vero gentium liberarum ita per vim inuicem certantium bellum dicim . SCHO OON LIta emendare placuit Glotian in belli definitionem, quod fit fim
ur per υim certantium, qua talis sunt, Ouae tradita a viro Summo in immortali de rure belli et pacis opere L. I. c. l. n. L iam pridem Fa Pu
lauit ab eruditis. Sed qui ei obiiciunt obscuritatem, quod rite non
18쪽
determinatum sit, quid sit certare per vim. vel eam ideo obelisco iugolant . quod aeque tu tumultum, via publicam priuatamque vim eadat, agis bellam iussum, non habebunt amplius. quod post hanc emendatio
CHRIIT ANI WoLFII, Illustris viri, et Philosophorum liui Iaeui vere Principis, definitionem, quod sit Metus hominum, in quo uetas Jum vi persequitur aduersus alterum, quam sire Natur. P. I. β. ΤΙΟΣ exhibet. ivo nostram non fecimus, quoniam Partim ratione person νum hella inter se gerentium praecise requirimus, ut maiesate eivili praeditae sint, adeoque vulgarem inter bellum publicum et priuatum distinctionem reiicientes inter homines singulos in satu naturali viventer
vel etiam moderamine inculpatae tutelae Vos, nam his etiam applicari potest viri Summi definitio, non tam bella, quam certaminibus et dueialis locum facimus : partim vero Operae pretium esse censemus, Ut dou aeque ac vis mentio in definitione fiat, quoniam eis modus agendi in bello maxume proprius sit V Is ET TERROR, non minus tamen aduersuahosem FRAUDE H C DOLO uti licet, modo Ades data non laedatur, ut ait vir fama et gloria immortalis Pu FENDOR FF. de ovi a hom. et cis. L. II. c. tes . s. Quamuis quoad primum, quod ratione personarum O
iecimus, dissimulari nequeat, mentem non fuisse illustri viro, ut tillum publicum is iat, ceu patet ibid. φx Schol. β. tios.
Quod ex PLATONis Philosophia bellum esse non possit inter gem es cognatione sibi iunctas magis Philosophi huius speculationibus a
stractionibusque,quain verae rei notioni tribuendum esse censemus. Ita autem ille L. V. de rep'bl. Socratem disserentem inducit et aio equidem Graecos omnes meter Ie propinquos esse genere atque cognator, a Barbaris autem diuersos atque extraneos. Duoties igitis Graeci aduersus Barba ros, vel Barbari ies contra Graecos pugnabunt, BELLVΜ GERERE U serimus, et hostes esse natura, et inimicitias hine BELLvΜ vo ABD HVS. 2uando vero Graeci aduersus Graecos in Vent, dicemus eos nam rura quidem amicos esse, morbo autem laborare in hoc Graeciam , et sedi rionibus agitari et seditiovem inimicitias appellabimus. - - - Daqu contentionem sibi aduersus alios Graecos Dbortam tamquam eum flus geri putabunt, δε ditionemque vocabunt, NON B E L LV Μ. Licet non negem. Vehementer me optare, ut Germaniae populi hodie. nescio quo insu-lici θdgre, inuicem pugnantes in succum hanc sentetitiam conuertant Ba et Irii'
19쪽
et sanguinem, ob praeclara ea, quae iam sequuntur, monita : Bene h
igitur et remperaro animo rem gerent, non ad seruitutem aut necem rein vicientes, tamquam RVI Hos TES MINI ΜΕ sINT. Non ergo Graeis
eiam eum Graeci sint quidni igitur Germaniam eum Germani de. fruenit, - - neque regionem deuastabunt eorum, quasi in plurimum amicorum; neque domos subuertent, sed eatenaM decertabunt, quasenus quidi cordiae caussim dederunt, insontibus poenar floruent.
Arma dicuntur subsidia instrumentaque, quibus compescere hostes, ac, sicubi opus, e medio tollere valemus.' Talia ius naturae non determinat, sed libero gentium arbitrio snecessitati relinquit. s C H Ο L I O N.
Unde ternimus. in amnis toties variatum, quoties noua necessitas veI eommoditas liberas gentes melius instruxit; eeu id vel ex solo I vs TIO p s xi libro, quem Poliorceticon, siue de Machinis, tormentis, relit imi scripsit, disci potest. Dauidem Goliathum lapide eonfecisse Scriptura sacra narrat. I.icet ipsum hunc pugnandi morem tunc in latum fuisse, ac ut hodie dicerent, qui rationem belli magis ex usu populorum, quam rationis impreio aestimant, emtra la Rason de Guerre forte ex colloquio Goliathi r. Sam. XVII, M. colligas. Bestiis ferocissimis viae sunt aliae gentes; et Hannibalem omne serpentum genus in fictilia vasa coniici-iussisse, interque praeliandum in naues hollium misisse CORNELivs NEPOs auetor est. Neuter tamen bella 3erendi modus amplius in usu est : quin etiam sagittae hodie non, nisi Barbari, qui usum pulue ria Dyrii et candentium globorum ignorant. usurpare λIent. itaqua quibus armis quis in bello instructus esse debeat, sola prudentia mis garis, habita ratione temporis, loci. virium et armorum hostilium risinit. 2CIPIO A M I R AT v a L. LI. dissere. Politis seu discursisum in Ta c i et vas
g. XII. Concedi nobis postulamus , ouemadmodum singuli
homines eam voluntatis suae conditionem experiuntur,
quae nil eos appetere patitur, nisi sub ratione honi, sic etiam integras sentes . p. ita desiderio felicitatis ius e id est ex arbitrio sapientiisimi orbis conditoris I. I. & a. tangi,
20쪽
tangi, ut ea ipsa lex, quam perfectivam dicunt recentiores Phisosophi, . cons. Illustrix'wo LPII Phil. Pris. uniuersP. I. g. IB. quaeque ad meliora bonis minoribus praese. renda obligat, &, quod consequens est, propter maiorem
persectionem licita quaedam omox cinistere, mox commitistere iubet, illis scripta sit. Ob hane legem I possunt, es δε-
tint facere illud omne, quod ita comparatum est, ut, si ab illis omitteretur, ipsi foret pereundum. Felicitas autem libera. rum gentium in securitate, pace & tranquillo ac a nemine tum bato rerum suarum usu potissimum consistit. Vnde it rum concedi nobis. postulamus, liberae cuiuis genti de pace eonseruanda potissimam cisam ex mente Sapientissimi Creato
- g. XIII. 'Finis belli . io. est vel uniuersalisRes uniuersali bo in rus & particularis. Vniuersialis est iuris, quod cuique perfecto competit, aduersus turbatores eiusdem defensio, ut eo facilius postea quietus ti securus eiusdem usus obtineatur: qui cum in pace sola consistat, uno verbo dici potest, 'em belli
mus sere Philosophorum omnium, Lib. X. ad Nicomach. e. Lbellum gerimus, inquit, vi in pace degamus; nec est, qui bessum expetat, vel bellicum apparatum faciat, bellandi caussa; nam sanguinarius prorsus esse videretur, F amicos ea causa Idi h fles redderet, ut pugnae es caedes orirentur &, qui huius legit vestigia, CICERO L. I. de ossis. ita, ait, bellumsi i mrer, ut HI aliud, quam pax, quaesita videatur. Finis unia versali subordinatus est damni nobis illati reparatio & sarcitio; particularis denique fngularum actionum bellisarum fimis est,ut firmentur augeanturque vires nostrae ad ius nostrum μ