장음표시 사용
31쪽
Iterum liue transscribenda erum verba immortalis G ROTii de I. B. at P. L. III e M. β. υ qui omnes con missiqnes. quae ad ius consequendum aut hellum MDηdum utillius sunt et fur . seή nuram habent virium ostenis rationem propositam, si cum officio Chrisiavi hominis, et cum ipsa hiam sis more pugnare asserit, adieeio monito, quod Frio haec vitare deberas Rectore, Auitatum, inu iliter fus Languinu rationem ei reaedituri, cuius vice gladium gestant. Ex eodem et t.nta sundamento alio loco scili cet L. III. e. II. F. 4. rales praedasiones quas nou ho Hrari seuerretari. aut Regi, auι his, qui per se ter sunt, sed inn remibur nocent. et quidem adeo, ut eos detrusiurae sint iu summas Ulamitates. in quas eriadi eos, qui priuatim nobis debent, coniicere immiserisordiae foret. damnat. praecipue s hoc accedat, ut eas depraedaritim/ neque ad finem HIIo impo nendum , neque ad hos lim Iub litus vires accidenaas notabile aliquod in mentum habeant, quaesum Christiam iudi tim ratus, qui ex sola semp rum infelicitate perc ituri . l .
Quaecumque autem sit belli ratio, ea omnis ex certo bel istatu atque habitu, ob quem media haec extraordinaria subsiliaria ίβ. ai; UMa Maedata sunt, δe ad em 4elli vel omuerυ-lem vel uniuersali suborainatum, & particularem g. H. γobtinendum certi uamissimaque via ducunt, desium itur. Vnde etiam iusti licitique . i.) aestimationem, qua contra communes iustilicitique regulas interdum gaudet 3. 2O.) non tam ex persenae agentis aut caussae fauore, vel ex emendatione qualicumque iuris uniuei selioris ob inclinationem circumstantiarum suscepta, quam quidem ex hoc naso belli habitu edi prassenti necessitate, cuius imperium praecipue in bello dominari consueuit, accipit & mutuatur.
SCH O L I O N. Ergo semper in ratisno belli quasdam rat/ones eo lii et si miseum lege aliqua iuris stricti vel aequitatis collidi qui non vident, in
. XXVII. Per habitum belli g. 26. hoc loco intelligimus condi. tionem
32쪽
tionem quamcumque rerum ae negotiorum bellicorum, ex qua actualis armorum g. ii.) aliorumque rara belli G. i3. Promouentium mediorum determinatio pendet: Per necessit autem eiusmodi conditionem sivestitum, ubi umo ab tim agendi modus seperest, ita tamen comparatus, Ut cum lege in se spectata pugnet, indigitamus. SCHOLION LQuilibet etiam silentibus nobis facili comprehendere poterit nego. Io, non intelligere nos hoc loco metaph eam aliquam necessitatem, sed quam nomine hoc dicimus communiter. Quemadmodum CICER L. II. de inuent. Vt homines cibo utantur, inquit, non NEC Es s E est. ni eum illa exceptione . extra quam si nolint fame perire, atque alibi: Ouod permagni interest, pro necessario Depe habetur.
Haee necessitar suos habet gradus, Ut alia extrema, alia maiori alia minor ex rerum caussarumque diuersitate appelletur. Ut autem est mur sensiper necessitatis articulus sumatur, cum vocabulum hoc audistur. ratio nulla Postulat, ceu iam monuere ALBERI L. GENTI L. GL B. O c. s. P. H. eis . et B OECLE R. in Comm. ad otium L L c. 1.2. UA
Nos in praesenti argumento potissimum diuidamus necessitatem β 27. in absolutam, quam etiam Amplicem recte nomines, & respectivam, quam CICERO, Vel quisquis auctor est librorum de inuentione, qui sub eius nomine citacumseruntur L. II. e. s. necessitatem cum adiunctione nominat , & quae commode etiam necessitas is dicitur. In illa nullus alius datur expediendi se ex praesentissimo periculo modus, quam Vt violetur iustum, honestum, decorum s g. I. in hac adsunt quidem modi alii quaerendae salutis, sed non aeque tuti, faciles, certi, minimum ille ipse, qui in necesFrate huiusmodi reflectiva versatur, alium agen si modum non persipicit. .
33쪽
Posse aliam nec talem g. 27. veram esse, aliam iniis sinariam verbo annotasse sufficit. Imaginariam nec intemnon issicere, ut rationi belli viam si emat, nemo credo ibit inficias. Licet enim CICERO L. I. de inciis dicat, illas imiurias, quae nocendi caussa de industria inferiantur, saepe a metu proficisci, cum is, gis alteri nocere csgitat, timeat, ne, nisi id fererat, ipse aliquo a latur inco nodo ; recti ir tamen est PhiloΕphia o RoΥIi: Quippe ita vita humana est, ut plena
securitas numquam nobis constet. Itaque aduersus incertos in tus a disina prouidentia, s ab innoxia eautione, non a vi praesiduum petendum erit./I. B. G P.L. II. c. I. g. ID, SCHOLIO M. Cicvno Ni L. II de inuent. e. IS. alia nec stas dicitur Fonestatis. Ita incutimitatu, alia commoditaIis , cuius mentem latius explicant ηox CLERus in Comment. ad Gror. L. I. c. t. p. U7.si.-L. II. c. a. P. A. et EvFENDORFFIus tam ct sient L. II. c. s si I.A.
XXX. in Nihil igitur proprie eae ratione belli excusatione opus habet, ni fi quod propter prae Pntem necessitatem, bellaque habitum fg. 22. Mum fiat. cum extra hane considerationem esset miustum. Vnde hostes inierscere, bonis noliare, eorumdem res es publicas I priuatas auferre, consiunere, ac, δε susfert, corrumpere atque vasare, mn mn me ratione belli tam cessa sunt, cinam necesariaesquelae violentae defensorus, quae in
bello si habentur. g. I6. Schol. I. -s . g. XXXL .. Quando igitur diximus habitum belli & neu tatem β. 27. contra eommunes regulas liciti es iusti g. i. actionibus quibusdam iusti atque liciti qualitatem indere, 93. 2O.di N. . id non adeo craste accipiendum, quasi existimemus, - ' habi-
34쪽
habitum belli ac xecessitatem formare & dirigere ipsam iusti a que liciti naturam, quam in ratione belli deprehendimugIustum enim ae licitum hic non mutatur, sed quae mutatὼ adest, circa obiectum saltim & res occurrit . 26. quoniam, deductis in certum statum negotiis bellicis eae actiones iusto atque recto contrariae esse de sint, quae siecundum hune bellicorum negotiorum salum habitumque ad inem necessaris , in quam media propriara adaequata coordinaritur. OB RECHT cit. disCde ratione belli c'. a. V. δ.
. In moralibus ea, quae ad Mem ducunt, aestimationem
accipiunt ab ipse e . GRo T, de L B. ci P. L IL e. 7. y. α
L. II. e. I . g. II. L. III. c. I. g. a. Et necessitas is facit ius
ad media, sine quibus isse finis obtineri non potest; ceu prudem evicerunt viri harum , scientiarum intelligentissimuErgo quae ob rationem bellicam fiunt, actiones, dicet exta hunc negotiorum bellicorum habit*m g. 27. ae ineis siove necessitatem 99. 28. &. 29. adeoque citra huiusmodi elirerumque mutationem c g. 3I. nota iniustitiae non carerent, g. 3o. tamen siue eas in se spectes, siue ad agentem respicias, ab omni iniquitatis G peccati labe liberiae sunt Dim-nes. cf. 2O. GROTI usi de L B. ET P. LIAE. I. g. Io. Pu FE
Vis enim nece tatis, ut ait BOD IN 's de reptibi. L. V. e. s. tanta espremcntibus armis, ut, ἐuae inlusa sunt, videantur iustissima, quoniam dimnis es honesu ratio expediendae salutis crcE R. Onit. pro Milon. AliaqMai pim imam iis, quae a veteribus sapienter et egregie dicta suere lius quadrant. Praecipue recto docet CLAVDIANus, quando ait:. - suprema pericula sempira dant veniam culpae: : et Nutrix Deianiram intellecta funesta Herculis morte sibi violentas manus iniicienteni consolatura apud. snNECAM verissime dicit:
35쪽
Haut est nocens, quicumque non sponte es noeens Unde etiam Athenienses suo ad Boeotos caduceatore inisso apud TR in cuni DEM L. IV. vigent: omnino credibile esse, quicquid aliquis hilualiave necessitate coὸrritus faciat, id veniam etiam apud DEOS mereri: etenim invitis delictis ad aram profugium esse, et sceleris nomen iis imponi, qui nulla necessitate costente sagitis sum, non qui aduersis casibus ad audendum aliqvid compellarum.
Dantur quaedam absiolute illicita s iniusta, ita ut nullo unquam tempore licita fieri possint, quales sunt omnes, illi
rumpes actus morales, qui ita naturae sociali, rectae rationi, vel verbo divino reuelato inter nos, qui CHRISTO nomen dedimus, sunt contrarii, ut quemcumque flatum hominis supponas, prohibitio semper maneat eadem. V. g. DEI abonegatio, perfidia, stupra virginum & matronarum. Item quis rebus & incantationibus magicis hostem suum vellet perdere, aut scorta contagiosa castris immitteret, quo turpi eorum contractu inficiantur milites. Perillustris D. I CNSTAT T in Hem. iuri gent. L. IV. r. η. g. II. In his igitur committendis nihil valet ratio belli. Neque enim quicquam nobis aeque curae cordique esse debet, quam ne offendamus D EvM, quem certe grauiter Offendimus, quo- ties in reflam rationem & naturam secialem peccamus, &hinc egregie prorsus verissimeque G Roae ius dixit: foeda ne patriae quidem causa facienda esse, Proteg. de I. B. ta P. g. U. SCHOLION LTantum igitur abest. vi pro defendenda ratione belli ad philos phtain LAMBERTI UELTHUYSII prouocare velimus. qui in dissori, de principiis iusti et decori. quae in Parte II. opusculorum eius Rotero dami editorum conspicitur, p. Ioo . ait et quicquid sua natura Μ ALUM
dens sequi potes ad usum aut defensionem iuris nui extra peccati labem ἰNeque ideo tcnere temperare ab usu iuris mei: ut potius fateamur inge aue, cras tu hanc Philosoplitaui Hobbesiauam pridem iam damnasse Sacrum
36쪽
sacrum Codicem, quando mata facienda non esse, ut bona inde eueniann doeet epistola ad Romanos III, S. Nee vllus Pinlosophorum hodie adeo rudis est, qitin assurgat doctrinae. quam qui moralia tradunt, uberius illustrant: PRAEAT Astu etiam in ipso easu colli nis k3um quid ni ergo multo magis in casu cinissonis legis et militatis propriae, qualis saltim in ratione belli ut plurimum adesse solet, cons. 3. 26. cichol Ac Tio
. Equidem, quae de Fortis hic diximus, a nonnullis excusari nouL Quodsi enim inquiunt, ex eorum in eastra hostium immissione etiam damnum sentirent, qui nobiscum bella gerunt, sentirent tamen illud magis ex sus cula, quam dolo eius, qui lupas Iaas atque quadrantarias mulierculas castris immittit. Esse enim aiunt, Iioc strataSemarum gemus, ex numero eorum, quae euitari possent facile, si, qui castris praesunt. seuera disciplina militari milites suos in ossicio honeste vellent continere. Nam Turcisos militer in eastris summam eontinentiam iutabo et Venere seruare, neque tentigine illicita quempiam facile eorum
aELLONVS, aliique, qui superioribus saeculis de eo perperine Tum earum in belus felicitatis memoriae aliquid prodiderunt, in summam Christianorum militum ignominiam testes sunt. Sed bona verba, qua 'so i quasi scilicet scopus et intentio immittentis in se spectata non pecca tum effet. 0 3a Ecquid enim fieri ille optat, qui prostibula subornat, ut adhibitis qni suis illecebris fascinationibusque turpissimis hostium
castra pervagentur, corporaque sua publicent. quam actum moraliter rurpem et a quo rectae ratio abhorret. Nolo iam cum scipio NE A Μινκ Aio Lor. XL dissere. Polit. s. discurs ad Tacitum e. . disputare: arx nostris temporibus sperandum, ut exercitum bene institutum videamus e Nimis longe enim noc a scopo nostro recederet ; Verum illud duntaxat urgeo. an non scopus minuendi vires hosfium, quem alter ita intendit. mediis liciti t. obtineri debeat 3 quod si enim hoc negarent dissentientes. eontra eos non disputabitnus. quoniam iam reuera produnt, se prorsus ignorare . quid sit ratio belli. Sin vero assirmabunt, quaesumus. legant 'iterum et perpendant secum illam Moralissarum doctrinam, in Sches.s raeced. inculcatam, et desinent profecto famam tantopere a morum onestate alienum emusare. Caeterum Hispanos in obsidione Neapo litana hoc stratagemate usos, si verum est, quod ex PALLo pro Medico narrat ALBEM GENTI Δ L. B. L. II. c. ε. p. asS. nil probat, essin in
37쪽
quaestimitat iuris non altendere debeat hi dex, quid crebro ab alio fuisciam sit, hi quo iure siente, hoc vel illud fecerint '
Cum igitur rationo belli excusari possit nihil. quod in se specta uni iniustitia aliqua et turpitudine moMali laborat. merito autem per Miae et crimisis alieni ministri in agere pro re et abiectissima et tuta si issima habeatur : nulla ratione belli excusabitur . si quis subditoriimiostili uiri fidem erga legitimum suturi dona imam linefactare. eos ad rebellionem et defectionem incitare. ministros arcanorum consiliotaim Miliemusri gnaros et duces bellicos pecunia corrumpere, et ad proditionem MI Iiestare audeat. Et licet, qui defendere noe volunt, instent, irine gestrium iΗxitum id non censeri, ut quis exploratorem in Ilostili territorio agat; nosque hoc ipsum concedamus quidem . si modo talis fit explo his, qui hosti nulla sacramenti religioue iit addictus, sin autem stetus, inegεnius illud et pernegemus : talia vini conclusionis ab explora. rime lielii, tentata ad rs Dionem nullam videntiN. -
, suisquid ultra necessiitatem moraliter certam si, excessus Hieituri Sila autem necessitas, eaque. vera, non .imagiriiaria2ς. facinoribus ex ratione belli excusandis locum facit, 26. & g. 3o. ergo nee ratione belli excusiari possunt, quae
Quemadmodum virtutem ipsam Aristoselici certo modo recte in m diocritate posuerunt, et quicquid ' eamdem excedit,' vitium esse dixeruui; taeentia autem et ivstitia in bello hos mediocritatis, semites non modo non respuit, veritin curate obseruatos vult, ita etiam ex hoc argumento omnis' exessus quoad rationem bellicam pro vitisse declarari posset; duainuis spinosam illam et multis difficultatibus scateniem doctrinam de mediocritate in virtute obserua=cia illis defendendam felinquamus, quibus lingere sputuin Magni AR is TOT Eos in delieiis est
Datur autem quoad facta, quibus rario baei praetexi sint, potissimum dupleX excessus, alius in re, alius in inten-
38쪽
Hora. prior dicitur, ,el quando tale quid fit, in quo tum
pis actus moralis occurrit, 33. vel quando plus agitur. quam siue ad cautionem nostram & securitatem, siue ad nocendum hostibus necessarium est y qualis etiam adest, ubi quis ob filius potentiae, quam cottidie in vicino suo, utut nullis
malis artibus nulla vicinorum oppressione iniusta eresere cernit, metum ac fusici Gn. animum armatum habet: Licet enim non audeamus, huiusmodi bella tamquam ah lute iniusta damnare, quorum iustitiam iam evicere alii, BOXHORMInstit. Polit. L. I. c. Ia. g. K. GUNDLINGIANA P. R. c. I. Tom. I. p. III.sqq. BURGOLDENSIS notis. Imp. Rom. Germ. T. I. p. I. Dissus Ia. p. III. Omnem tamen eorum iustitiam
ex probabili s moraliter certa susspicione futurae oppressionis nosrae pendere persuasi siumus, de quo vero hoc loco praecise agere non vacat. ΡOsterior apparet, quando aliud quidpiam, quam ipsa necessitas magis atqile fortius agentem impellit, v. g. ubi quis solius vindictae studio flagraqitem ubi quis auaritia, ambitione, Vel etiam crudelitare mouetur, ut in bello iusto ita nec aliter agat, quod iterum iis ad aurem insusurrandum putamus, aut refritam illum in bella silentiam ἰ quam supra g. 16. Schol. 2. iam oppugnauimus, quibusvis facinoribus excusandis praetexunt.
Probabilem hiatusmodi et moraliter metam picionem Romanos in bello otiin contra Mithridatem suscepto sotrifle ALBER. GENTI L. L Ri L. I. αρδε μή dicit, cuius locum non ideo a itimis, ut iam desis si helli Mithridatici caussam n ram faciamus, sed ut ostendamu conuenire ALBERRCo cum nruditis supra citatis Neque enim ait, emipectare saphentes Romanos) oportuisse , dum ille Mithridates maxumos belli apparatus Dcieno hostem profissus see esset, at in facta illim respici
quam n verba magisp quam ipsam suam sententiain utilem esse isenias rem, dum mouemus nos bellum, verentes ne ira bello petamur, per totum caput MV. postea Persinuitur, et multis, Ut solet, veterum arauis
minus. lis aculauit, Prancipibus potontibus et ambaciosis ιμ
39쪽
xiam eundum, qui nullis contenti finibus omnium aliquando fritimis tandem inuadent; Puin immo defensisnem rusum esse, quas praeuenis iam meditara . parata ; etiam et nec meditata, at verisimilia tamen et posmbilia. Neque tamen hoc simpliciter et citra respectum ad alias quascumque circumstantias sortiores se dicere credi vult. Unde mox su iungit. Principi. cuiui potentia augetur successonibus. electionibus . beLIum ideo, quod nimis feret potens, iuste non inferri. De ΛUGU STΛDOMO AUSTRI AC A. quam iam per duo saecula Christiani orbis
eontra Turcarum tyraimidem propugnaculum et munimentum esse voluit diuina prouidentia id certiam. Omne eius late patens imperium ita acquisitum, ut nemini inde suspicio futurae oppressionis iuste subole. te possit. Et ingeniose satis quisque sit Poeta in eam eiusque lucre. menta modulatus est :Bella gerant alii. Tu. felix Austria. nube.' 'Nam quae Mars aliis, dat Tibi sola Venus.
meia quibus liberae gentes inuicem constringuntur, aeque ac quae singulis hominibus incumbunt, unius eiu denique generis non sint. Alia enim praestari debent eae letibus iuris stricti, alia ex solo sensu humanitatis, rursus alia ex regulis prudoriae es decori. g. i. Quoniam limitatae sunt vires gentium, ita ut rebus diuersis simul agendis non sum ciant, ossicia haec multiplicia, quae praeterea haut raro Peculiares rationes urgentis necemitatis circumstant, simul adactum deduci non semper possunt, sigillatim posssunt. Haec impossibilitas in caussa est, cur recedendo ab eo, quod pro praesen- Iibus rerum circumstansiis explere non poterant, alatum violasse dici nequeant. Vnde cum iniciis iuris fricti cedere regulari. ter debeant, incia humanitatis, decori NI prudenriae, ceu id a Philosophiae moralis Doctoribus toties iam inuictis argumentis probatum demonstratumque nouimus, adeoque tamquam veritas concessa iure optumo a nobi assumitur; etiam ex hoc argumento licite interdum ex ratione belli aduersus
decori G humanitatis regulas aliquid fieri posse patet. ' - g. XXXVII.
40쪽
Inter multiplicia ossiciorum genera , ad quae gentes erga se invicem obligantur g. 36. nullum tamen est, quod illis praeserri possit ossiciis, quae bimet ipsi gens quaelibet
debet. Quemadmodum enim huiusmoui officia ex studio propriae conseruationis'desiderio felicitatis, quod peraeque apud integros populos, quam apud singulos homines de prehendere licet, . Ia. fluunt, ita eadem hic valet demon
stratio, quae prio m a Philosephis facta est, qui veritati, ruod amor bene ordinatus a se ipse incipiat locum debitum in
octrina morali vindicarunt: Exscribere ratiocinia eorum in re adeo certa nimis foret taediosiam. Ergo etiam ob praeceptum liberis gentibus propriae conseruationis felicit iis studium rationi belli locus este debet. SCHOLION L
Licet igitur ea, quae ex rure gentium voluntario ad rationem belure seruntur, sancta religione inter gentes iusto morum temperamento nobilitatas custodienda essent, tamen si necessitas, in quam gent aliqua iubello iusto adduceretur, eius foret generis, Ut v. gr. In peraculo praesemtissimo in quod vel prudentia bellica et calliditate hostis, vel in ciuisitio suo atque victricibus partis alterius armis praecipitatam se videt, aut copiis tuis cum magna ciuitatis iactura pereundum, vel munimentum. ex quo iterum toti genti damnum Imminet, potestati hostium relinquendum soret, etc. aut eossuetudo huiusmodi et usus belli receptus immutari deberet, nulla amplius eius seuperesset obligatio. Non enim videtur probabile. vllam gentem liberam ratione praeditam receptione huiusmodi moris, tacitoque si , quod iuris gentium voluntarii amasi nes amue parastatae crepant semper atque in ore habent, pariti ita sese voluisse obstringere, ut agat, quas conseruationi Avae libertatis atque imeolumitatis plane sint contraria. Pugnaret hoc non solum eum de Orio felicitatis, quo integras etiam gentes flagrare nouimus Sapientissimo totius uniuersitatis arbitrio, DEO, rem ita ordinante . II. verum totam illam legem naturalem, quae conseruationem sui i in cuiuis primario inculcat. destrueret, quin imino contra praeceptum D EI probaret. magis nos hostem, quam nosmet ipsos amare disere. Quod omne natu