Philosophia naturalis per quaestiones, et articulos diuisa. Iuxta mentem D. Thom. Authore. R.A.P.M.Fr. Froylano Diaz, Legionensi, ..

11쪽

rio Apostolico, incario Genuateo Ja Audiendia, y Corte Ariobispat de est a Ciud adde Alcata de Henares , y en todo ei AKobi spado de

Toledo,&c. Por la presente,y por lo que a Nos loca: damos licencia, para que se puella imprimir, cina pri-imavn libro , esserito por et Reverendissimo P. M. Frui

Froylan Diaa,Cathedratie . de Uisperas desa V0iκςrstisdad de Alcata, y Regente en su Colegio deISant Thomas, que se in titula: Phylosephia naturalis per

tiones, articulos divisa. Atento, que por nuestro manda do ha sido visto. y examina p.yibi sta; no a veri en et cosa alguna que se oponga an uesita Santa Fὶ Catholica, y buenas costumbres. Dada en Alcata a s. de Enero de I 692. Doctcatara.

Notario.

12쪽

in Collegio ci 'lutensi Carmelitarum Excakeatarum, semel iterumque Rectoris.

GR Iissimum mihi accepi videndum,ex coris missIoiane,& mandato D Doctoris D. Ioannis Caldera, Archiepiscopatus Tolet ni in Civitate Complatensi Generalis Vicarij, librum amplectentem omnia ad octo primos Physicorum pertincutia duxta ave tem Angelici Praeceptoris, a RR. P. M. Fr. FrOylano OIaz. quondam in insigni Collegio D Gregorij Vallistotctan 1 Regente, & modo in Universitate Complutensi Vesperti Cathedrae Moderatore percelebri, ioc Collegij Sancti Diom Regente I elaboratum : ac curateque legi, dc vidi hon solun uulla ex parte Catholicae fidei, aut morum gravitati distoianum; sed Scholasticis omnibus 'tilissimum fore. Siquidem rationum pondere Instruit,acumine ingenij elevat, eruditio ne pascit,principiorum stabilitate delectat roboratque iatelis, lectum,ut avidius phylosophicis veritatibus Iam ditatus, ad altiores capesendas stientias cirigatur. Materia etenim comis munis eq tanta modi povitate ab Auctore discusa, ut operi, tanto id er aptari queat ulud Ovidij. EF χνη ineam 'arum Gitas inruissima rerum. 3. Graxias igitur Auctori refero,ut qui humilitate sua , ac im desua,diu tantum opus abscondit, & sub silenti j modio Phylosophicam lucem inclusit 'ere Praedicator,&Praedica torum Familiae filius,qui praeci ram sapientiam pr*clars uni- iia ret Virtuti iam sub modio exti figui non est passus, sed super ψndelabium ponit,ut luceat omnibus, qui In scientiarum d*mo sunt,aut esse totius nisibus satagunt. Laborat fructu sistimet iuventutis dum praeclaris lima haec in octo Physicorum libros commentaria iux miram Angelici Praeceptoris doctrinam, mandare praelo parat, quibus instruatur; amo &Omnibus etiam doctusImit,quibus delectentur. Quapropter' licentiam quam lchblastico gelo petit, iudico pro meritis Concedendam. In hoc nostro Carmelitarum Excalceatarum

Complutensi Collegio.

13쪽

cretario de Camara det Reyn uestro senor, de los que residen en si1 Conse-jor certifico, que por los senores dei dictio Reas

Cousejo se ha dado licencia al R QP. M. FrayFroylan Diag , Cathediat ico de Prima de la Universidad de Alcata.y Regente en et Cole gio de Santo Thomas det Orden de Santo Do mingo, para que por item po de diez anos pue-da imprimir. y vender et libro que ha comin pu esto, in titulado . P0losophia naturalis , per qua onein articulos divis con que antes, yprimero que se venda ,se trayga ante los dichos fenores,con fee dei Corrector,de estar codib me at original,y guardando en ta impression to idispue sto por las Leyes.y Pragmaticas de estos Reynos que tratan de la impression de Ios Libros : y para que conste. doy et presente, en

14쪽

'sis eiusdem ordinis Prioris, Di Di torisi Promincia Casteta Regalis Sancti Philippi Matritensis, semel

iterumque Prioris.

VESTRAE lusu cel situdinis volumen Pl'l phia natura

lis, inscriptum a Sapientilaimo,&Reverendissimo P.M.Fr .Fr'Iano Diaz,praeclari ordinis SS. P.N. , Dominici, bc in Complutensi Academia Vespertino Sacrae Theologiae Moderatore concinnatum cernuh, tuiscundeque legi .Gratulor herclh,Vestri Celsitudini,quod mihi ante communem lucem,tam eximium patefecerit opus. NisdLydij censuram lapidis,ni ad censoriam trutinam subeunddam, ex vestra altissima remitterctur providentia, ad illud ςncomtjs extollendum mihi mistum iudiearem.Vtrique me Ineptum muneri fateor ingenue.Si namque censor extitero, nil censiura limave dignum reperto, immo approbatione dignissimum opus omne pronuncio,& ut typis quam totius ad publicam mandetur utilitatem supplex oro, cum de ipso, quod in Canticis de tylio est elocutus P.N. Ambrosius dIgnhasseveretur: Flos sublimis,immaculatus,innoxius, in quo non spiraeum In Carata Vfendit asteritiis, sed gratia circunsiuisa clarescit. Si me laudatorem Cant .eap. gessero, ubi mihi valbucienti illa Ciceronis affluentiat Illa s.. lib. Demosthenis elegantiat Illa Plinij Panegyrica eloquentiat Et 7. in uia o quam libenter hic ego Sapientissimi huius viri Dominica- cam. nae Familiae splendoris Complutcnsis Lyccei deliciae, nostrae Europae decoris, Angelici Preceptoris Anecle clarissimi Phylosophi Expositoris in laudes cxcurrerem,si ingcsta in ipsuiu commendatio verecundum ruborem ad genas non evocaret; Patiatur tamen religiosam ipsius modestiam, vel paucioribus vulnerari: nil ignorat,qui Augustinum non ignorat,Augui l- num qui sapit omnes sapit. Vndd merito sane tanti viri rr.irabor operis sudorem,qui

15쪽

i Sustulit Interpres noctem,veterIque n rore. De tritoiecit luce nitere nova. QuI cum ad divina consurgit, hominem excediti cum ad humana descendit,divinis informat: si scribit naturae arca na,reddit publica.: si retundit mendatia, aperit ver ira tem : si evolvit errores,confundit labyrintos: dissertissimus cum ta Ceat,eloquentissimus cum agat .Fulgentissimi Ecclesiae Solis,& divinitatis interpretis,Augustini amantissimus filius,a quo ut occeanus exhaurit numina,& emittit: ut speculum accipit lumen,& refundit: quem Vnum si sapientissimorum virorum Dominicana Familia mundo proferret, prodigiosa sapientiae foecunditate universum orbem repleret. Si videtur, miraculum obi jcit oculis:si auclitur,oi acula infundit auribus: Cum semetipsum consumit, alios roborat, & illustrat, labori bus suis quietem pariens studiosorum ingenijs.Si crgo novam lucem non Moyses.sed Deus, quod esset Ana asseruit, nam solus Illius conditor eam approbare debebat,ad codicem Auctoris novam,qui totus est lux,centura mea, obedientiae, atque adia mirationis gressibus debet pervenire Sic accedit. melior subij ciens centrae. Ita sentio, de subscribo in hoc Regali S.

Philippi Matritensis Ordinis S. P. Augustini Coenobio , die

vero IS. Ianuari , Anno I 69 L.

16쪽

Erratas sic corrige.

PAg. I .inti vita,lege vitae Pag Io.COl. t. defecto, lege de facto

17쪽

YO Don Manue: Negre te y Angulo . Secretario

de Camara det Rey nuestro Senor , de losque en su Consejo residen. Cerrifico, que a viendose visto por los Senores det Real Consejo vn libro imitulado, Philosephia naturalis per quasiones, artia .culos divisa,compuello por et i R everendissimo P. M. Fr. Froylan Diag atlaedratii de Vis eras de Ia Uni uerfidad de Alcata,y Regente des Cesegio de Santoe Thomas, que con licencia de dichos Senores lia sido impresso,tassaron cadust o a seis maravedis,' et dincho libro parece liena se tenta y cinco pilegos , sin principios,y tablassy at dicho precio, y no mas, mandaton se venda et dicho librosy que esta certificacion se ponga at principio de cadavno. . V para que constedo et presente en Madrid a 26.de Enero de iis et D. IIanuel Negretea Angulo.

18쪽

N Collegio Insignissimo Gregor Iano . Athe

narum firmamento,& litterarum Olympo, in quo DominicansFani illae procercs aluntur,& iuvenes totius aevi,& gloria saeculinoictri,quorum lapientiam, tum Ceres in clii Rita canit,tydera laude ferit, quoiumque nb-mina marmore premit ardor, pignore tenet ebur. In illo ergo Palladis campo, Lec- ror benevole, utriusque Logicae , de Philosi

phiae doctrinam palam dictavi fortuna dante Relix rex inde namque ortus et clamor, IncepIt crescere rumor oportere quidem , quae Voce dixeram , typia mandari, praeloque diminui. Quo tamen tempore,si verum fatear, in vitabat amor detinebat timor, inclinabat charitas,iui penae bat infirmitas δε quantum poterat communis e 1 hortatio iubare , iuventutis etiam sufficiebat consideratio confundere; Verum Usque modo urgent Consilia,plurimorum augentur placita,crescunt Voccs,perseverant preces .multitueso instat pars hona cuncta rogat: quibu Sintcntus caedit animus, qui fuerat invictus: in lihris tamen, quos parare praevenimus, non

propria utilitas,sed doctrInae verita Stola qt ri turdola ciligitur. Nam, Vt Optime Plato de leg .dial. s. Qui se sum metis, quam Izritatem amat,

quid pulo mim, quid iustum fit,male iudicat. Quid autem,Vt loquitur Ati . in prooemio confest. QuId de illis alis sientisnt psi γiderint: multis tameis mMirum placuisse,m placere scis. His ergo mens auxiliata opus iam. Xercere connatur,& pagina iudicium docti subitura mo vetur. Ovid

19쪽

PROOEMIUM.

tenta,idem valere luod amor scienti e M veritatis a fluctus, communis conceptio docet Ia litanus quoque termo declarat. Consuetudo vero Philpsophiam pro ipla scientia usurpandi , invasiciam Peritos,& Sapientes obtinet omnes. Singulariter tamen, in Moralcm,Ralionalem,& Naturalem partiri utilitas dividentium inia sinuat δε verῖtas Ipsa probat. Moralis,quae CoelellibuS Oigna eli, conias gere sedibus hospes humanos consideras actus, mentem fovet &virtutum agmina cingit. Ration)lis autem , horrem das canit ambages,tenebrisque remugit,& obscuris vera involvens, iuventutem prae mit, Palladi minatur,di i plam inventione lorica tym , fortasse timet . Apollo. Philosophia natural s,rationi dulciS , d Ω'suum amiea est, homini delectabilis valde:quae omni a mutabilia ad arccm vocat , dc per elementa,& mixta nunquam delella, satis elevata discurrit lucidum intuetur Solem :ful ntem nitido monstrat in Sthere circum, Momne movet mobile,sublime vel altum: totam denique naturam ambitaeoniumque,Polumque,quidquid terra creat,gl it Mare, parturit aerQuae freta distundunt,solidum dat corpus in arvis Hanc ergo prius, orcii ne mutato,taclia necelsitate compulit,veluti spcciolam volumus ascendere Cedrum,ad quam manibus rapidis Opus est,& arte magistra. Inter omnes tam ea ramos virentes illius priorem iIlum , qui caeteros sua extensione circundat mente contingere liuet:in quo rario natura' Iis per principia tam intrinseca,quam extrinseca enili mobilis in cQmmunianvicto procedit animo per omneS motus,& mulationcssibiles ingeminat voces, hilari resonabiles Eco. Ille autem,a quo μψ' .cuncta procedunt, labori noliro, Dominus praetio erIt , quid autem us valeat, melior Iapientia notabit. Modo iit.

que nin una persona pueda Imprimir, ni hacer imprimirenti Fil osia sin licencia dei Conetento de San Pabis de Ualla dolid.

20쪽

QUAESTIO PRIMA.

DE ORDINE COGNITIONIS HUMANAS

CANTA est humanae mentis debilitas, ut quae res minim naturalis sua valet materialitate concludere,vnica non pos a sit cognitione utiliter aperire: & ea,quae unum individuum in rebus implicat, per plures actus intellectus exponat. Proptereaque necessirium est,quod praedicatum m is proportionarum primo percipiat quicumque ad perfectam obiecti in intelligen. tiam anhelat.Scire autem quodnam praedicatum tale sit,in quaestiopesila praeambula desideramus: in qua modum,& ordinem humanae cognitionis inquirimus, auxiliante Sanctissimo Praeceptore,cuius mirabilem sanctitatem,lla sapientiam coeli praedicant, Ecclesia resonat,& mundi machina clamat. De cuius munere iit

ARTICULUS I.

Inrum primum cognitum ab intellectu nostro pro statu vita praesentis fir

AP xxiculi intelligentiam

aliqua supponere Opportet et quorum primum est cognitionem duplicem esse , ynam intellecti--ῖ.Frosari. '

vam, Ic alteram sensitiv am.Senia sitiva ca cst, quae fit a potentia. sensitiva interiori, vel exteriori: qualis cit operatio , quta a potentia imaginariva procedit, &visio , quae procedit ab occul corporali. Cognitio vero intellectiva est operatio , quae ab im, 'tellectu producitur , & intellerictio appellatur: ex quibus cognitionibus prior est sensitiva cognitio. Nam iuxta Philolphicum probervium , omnis nostra cognitio ortum habet a sensi. Et quamvis ea,quae de costatione intellccti-