장음표시 사용
511쪽
Et etonsequentEr motus non esisset aeternus. Ant. constare videtur. Quia res permanens, vel non
fit , vel in aliquo instanti fit. Et motus ipsius rci permanentis Vel . nunquam est, vel in illo instanti , in quo producitur m bile, nondum est ipse motus, sederit tempore immediate sequeniati . Ergo coelum, si revera esset ala aeterno factum, esset in ali- qtao initanti productum, in quon dum esset motus circularis
illiuM Iterum explicatur. Motus Oon potest fieri in illo instanti, diqno producitur Coelum. Alias motus habebit esse in instan ti. Rursus. Non potest na aus produci ante tale instans Alias esset motus ante mobile. Ergo solum potest motus produci tempore immediatE sequenti ad Instans,in quo producitur Coe-4um. Consequenterque debet supponere Coelum pro aliquo in tanti In qua
Respondebis. Illud Incrans, in quo producitur Coelum esse nunc aeternitatis, quod aequia valet instanti nostri temporis, &etiam Ipsi tempori, & in ipso ut aequivalenti instanti producitur Coelum , in illo vero ut aequia valenti tempori producitur mo
Sed contra est. Quia secum dum istam solutionem. motus. supponit Coelum productum In 1llo instanth ut aequivalentianstanti temporis nostri. Ergo Qpponit Coelum prius prioritate instantis in quo. Et consequentEr motus
Secundo impugnatur. Si Illud nunc aetern talis aequivalet tempori nostro , non aequivalet
tempori existenti , vel possibili pro illo nunc, sed solum possibili pro duratione sequenti. Eringo ii motus incipit in illo instantati ut aequivalenti tempori, incipit
λlum In duratione sequenti.. Prob. ant. Illud nunc aeternitaris solum potest aequivalere tam potiuon repugnanti. Sed tempus exitatens, vel possibile pro illo inuanti in quo creatur Coelum , chymer cum est , & eitcntialiter repugnatia Eo quod tempus nullam potest habere paric in illo ipstaniati in quo Alias haberet partem existentem pro aliquo solum in tanti, & pro illo praesentem. FGgo si nunc praedictum aeternia talis aequivalet tempori nostro, non aequiva Iet rem p r existet ii , vel possibili pro illo nunc,.sed solum pro. duratione 1
quenti. . . ' Sed contra rationem Issami Inst. I Quia motus circularis, eo, quod circularis est ,caret principio. Ergo non repugnat illi, quod
exillat ab aeterno Resp. tamen facile. Motu orcul arem carere principio ex
512쪽
parte ; habere tamen motum a Deo sine aliquo motu cordiuc rcularem principium duratio- Et et lam poterat dici: mundumnis , & sine illo esse non posse. quoad alia res permanentes poῶQuia necessario debet accquirere tuime esse ab aeterno; non vero elle ,&produci in aliqua parte, quantum ad hominem, qua so- quae praecedat omnes alias. Eo lutione D. Thom. Opus. 17. ad quod non potest omnes partes ita finem , ad argumentum similentin habere, & cum omnibu6 6- respondet. j
Secundo inst. Quia potuit ν. Vltimus.
Deus ab aedemio producere ig- . . '
nem stupae applicatum,qui statim Corollaria ex dissic
vum generarem. Sed generatio π ' X dictis in articuli discursu
non est sine alteratione , quae est C, colligitur I. res corruptibi motus successivus. Ergo potuit les connatura liter loquendo motus vere, & proprie successia non posse este ab aeterno.Quia at vuS esse ab aeterno. . tenta propria natura non eXiSunt
Rei p. etiam facile. Ignem durationem infinitam, dc siellent Iliun quam primuini posercom- ab aeterno in infinitum durarent.burere stupam ,& alium ignem Eo quod in quocumque instantigen are; non tamen pollet ignis determinato desinerent , iam Ille nili polt infinitam duratio- fuisset infinita duratio praeterita. nem alterare stupam ,& alterum Possunt tamen praediaae res ab generare ignem. Eo quod altera- aeterno existere modo non contio propter dicta non poteit esse naturali,& de potentia absoluta. ab aeterno. Secundo infertur. Etiam ra Tertio Inst. Quia homo de tione speciali non potuiste homi- Sotentia absoluta potuit ab aeter- nem ab aeterno connaturaliterno existere. Sed hoc ipso etiam existere. Quia species humana motus cordis existeret ab aeterno. connaturaliter exigit per genera-Siquidcm homo non potest sine tionem propagari .Quod quidem .anotu cordis vivere. Ergo motus esse non poterat,si ab sterno exti- aliquis successivus potuit eust ab tisset. Nam quacumque duratio a torno. . . ne assignata infinitae generatio 1 Resp.HOminem modo con- nes praecessissent, & daretur inita naturali viventem , & mediante nita multitudo animarum. E motu cori non potuisse ha- quod anima ration is incorrup- here existentiam ab aeterno, sed tibilis est.Implicat autem dari iu-ι Olum miroculo e conservatum Laitu in actu sesuadum mul lxΠ-
513쪽
dinem. tuli tamen Deus vigin- it, vel mille homines ab aeterno creare ,&postea producere omnes alios,non tamen permitteret homines ab aeterno propagari,ne M- latum inconveniens sequeretur. . Tandem infertur. Quod si augmentatio Oret ab aeterno
quod possibile esse negavimus, eo quod motus successivus est quacumque parte quilitatis aug-ntentata etiam alia destrueretur, . ne quantitas evaderet magnit
dinis infinitae. Et hoc idem de qualitate affirmamus , quod non potest etiam in infinitum Intendi. Et haec de art. Isto in praesenti c.I.& 1 . .& 8. ad Phylosophum applicanda.
Sensius difficultatis explicaturia D Vplici modo possunt res
creatae Incipe. , vel deu-nere esse: intrinsece vide- Iicet, &extrinsece . Iscipere quidem intrinsece est incipere, per
primum sivi esse : quando i videliacet signato aliquo instanti est v rum dicere tauricrea est, α -- Maa Doua.
mediate antea non erat.Qui midus incipiendi dicitur intrinsecui: eo quod res in illo instanti vere Incipit esse. Modus vero intri secus defixendi est per visimina sui esse : quando scilicet signato alia quo instanti est verum, dicere, nunc est , oe immediate postea non erit. Et hic modus dicitur intrinsecus desinendi. Quia vere in illo instanti res amittit proprium
Modus autem. extrinsecus D-ripiendi est per ultimum non esse rei: quando videlicet signato at quo instanti est verum dicere, nunc res nou est, oe immediate post hoc erit. Qui modus dicitur extrinsecus incipiendi. Quia revera in tali instanti res non habet esse, sed illud habebit tempore sequenti Modus extrin ecus desinet pestper prγηm mn esse rei : quando utique signato aliquo inflandi est verum dicere nunc req non est , sed immediate antea Sit. Et modus iste extrinsecus appellatur. Eo quod res in illo instanti non amittit esse , sed immediat Eantea illud amissit. Et praedicta inceptio , & delitio explicatur per ordinem ad instans, & per ipsam regulatur. Eo quod licet inviceptio, & desitio praedicta fiat in tempore. Qita tamen quacum que parte tempot assignata, est verum dicere , res in alii priori incepit.Nam quaelibet pars est diutabilis in alias. Proptereἀ
514쪽
inceptio ,&delitio illa regulatur siva. Et tamen non IncipIt in per instans,quod immediate prς' tempore. Quia ante tempus non
Modo autem pro resolutione aristiculi sit.
, Prima cumclUB. Res Auccessiva in tempore inciapit , oe in rempore. ' definis. erat tempus. Ergo aliqua res successiva non incipit in tempore a
pore formaliter: conc. min. In tempore aequivalenter e negomin.& conseq. Quia licet tempus non incipiat in tempore foris maliter. Eo quod ante tempus non datur tempus incipit tamen in quodam nunc aeternitatis,
quod propter sui eminentiam Cones .ista quantum ad I. pὸς aequi valet pluribus partibus te mistem prob. Quia si res suc' poris. Et ideo incipit in tempore cessiva inciperct in instanet aequivalenter. ti haberet suas partes simul. Nam Dices i. Tempus non potestres luccessiva est, quando lunt illius partes. Eo quod totum n quit esse sine partibus : & si inciperet in initanti, in eodem veThesset. Et consequenter in illo haberet suas partes. Ac proinde Om nes partcssimul habere. Sed res succcssiva non potest simul ha- Incipere in quodam nunc aetern
tatis. Quia solum potest incipere in aliquo divisibili. Et nunc aeter nitatis indi vilibile est. Ergo nulla est data fblutio. Dices 1. Quaelibet res incipit
in propria mensura. Scd nunc aetcrnitatis non est propria me nisbere omnes partes. Siquidem res sura temporis. Nam aeternitas so- successiva secundum propriam naturam exigit habere unam par
tem post aliam. Ergo non incipit in initanti, sed in tempore in cipere debet. tum est mensura Dei .Ergo nequit tempus in predicio nunc incipiare. Resp. ad i. Quod illud nunc aeternitatis formaliter indivisibile est; aequivalenthr tameeli citvit1bi- Secundam partem proba - te. Quia aequivalet tempori ΠΟΩmus. la si res successiva in inl- tro, dc hos sufficit, ut in illo te mistanti desineret , in illo instanti etiam csset. Et conseqtientEr si-inui,& in ill si anti omnes par IcShaberet. Contra concl. istam Inst. a. Quia tempus est res Iucces-
Λd x. resp. AEternitatem non esse propriam mensuram
temporis, sed ipsum tempus est ratio formalis mensurandi se, realia, licut lux est ratio formalis
515쪽
necessarium tamen non est,quod res incipiat in mensura propria,
sed satis est , quod Incipiat inmensurae superiori ut aequivalenti propriae mensurae. Nam aevum Angeli non incipit in altero aevo, sed in aliquo nunc aeternitatis,
cI. Quia si Deus crearet lapidem in aere , in eodem instanti creationis lapidis moveretur in cenatrum . Eo quod motus lapidis est passio illlus , quae ponitur In eodem instanti,in quo ponitur essentia. Ergo motus ille inciperet In instanti. Resp. Ρassionem successiuam non incipere in instanti, in quo incipit essentia .Quia non potest habere omnes partes suas Gmul, & propterea sussicit talem pastionem poni in tempore lin- mediath sequentl. Vndε si canis descendens de turri in medio itineris moreretur , forma cadaveris poneretur in Instanti, sed motus incIperet tempore immediate sequenti. Tertio Instabis. SI motus Inciperet in tempore , essct infiniis Ius a parte ante. Quia data quacumque parte. temporis in alia,& alia priori incepisthi Hoc non est dicendum. Ergo motus non in tempore incipit
Resp tamen. Quod lices non sit assignabilis pars , in qua primo incipit motus , est tamen assignabile Instans, In quo motus non dum erat, quod sufficit,
ut motus non sit a parte ante infinitus.
Quarto InstabIs. In Illo In tanti, in quo mobile primo ponitur in termino ad quem, adhuc est motus. Siquidem in illo inia. tanti est ultimum mutatum esse mobilis , & motus existit prestium indivisibile , quod est mutatum esse. Et tamen motus immediatε postea non est. Ergo deis finit in Instanti. Resp. ramen. In Illo vutimo Instanti esse motum. terminarive .& in suo indivisibili, recomplemento non tamen esse in se ipsis , sed fuisse tempore immediatε antecedenti Vonsequcnterinque motus ille tempore anteceis
Fuma substantiaus meruptibilis laciapis in instavii , D tempore desinit. P Rimam partem probamus.
Qitia forma lubstantialis incitroducitur in materia,devliacta omni resistentia contrarii. E go introducitur in instanti. Quia formam non fie in octanti provenit ex resistentia nixari j. Ee propterea lux , quae non habet contrarium in uno initatari per Gg totum
516쪽
η sua l. r. de Incestis desit idiae rerum.
totum spatium dissuaditur. Ant. incipere quantum ad informaninprob.Per alterat lonem disponitur dam partialem substantiam : sicuti materia ad receptioncm novae ininutritione contingit, ubi subia formae, & expelluntur dispositI xantia partialis ratione quantita. ues contrariae. ErgD forma, quae ii saccessivo producitur for per generationem introducituri ma,quae desinit , in instanti sepa1 invenit iam devictam omnem rein ratur propter rationem opposuistentiam contrarii. , tam ad rationem conelusionis. Secunda pars conelusionis p ob. In illo instanti, in quo introducitqr nova λrma , altera forma, quae Mat , iam non est,
sed potius iam desinit. Sed non
desinit in inflanti immediate an recedenti. Eo quod non dantur in tempore duo in tantia immediata. Nec desiluit in a IIo intanti mediato. Quia inter duo illa
initantia mediat necessario tem Pus. Et consequenter toto illo tempore mediante esset materia sinc aliqua forma. Quod essensia. Iiterim plicat. Ergo torma, quae praecessit , solum desivit tempore immediate antecedenti ad in Lians, in quo nova forma introisducitur.
producibilis delinit per anilii lationem , dclinit in instanti. Quia licet anilii latio possit fieri in tempore , Deo suspendente concur iam paulatim quantum: ad singulas partes tilb tantiae , ciannaturaliter tamen in unico inllantist , cc in hoc eve. u tarma adve-uens per ac ziT, introducitur in tempore' ν, Insuper addimus.Formam
substantialem possc in tempore
Etsi dicas. Quod ultima dis. positio ad formam semper ponitur in instanti. Quia est ultimus terminus ad quem alterationis
Et terminus ad quem mo us ponitur in unico initanti, in quo ive arificatur vltimum muratum esse
mobilis. Ergo etiam ipsa forma introducitur in ilianti. Quia forisma in dii positio in eodem instanisti ponuntur.
Resp.vltimam dispositionem, sicut , S ipsam formam poni iii
tempore, quado per nutritionem :superadditur subitantia partialis, in qua forma successive introduci tui : Sc eodem modo ponitur diia. politio ante ut imum mutatum
cile , quod semper ponitur in inctanti , ad differeqtiam termini, producti ':r motum,qua quandoque ponitur successive. Sed initabis contra secundam partem conclusionis. Qui, quidquid ἰn tempore desimit,pro is portionatur cum tempore di viii-bili .Quod contingere non potet ,
si illud, quod desinit, indivisibile , est.Sed Grina substantialis eth in-i divisibbis. Ergo non potest in
517쪽
de qua argumentum procedIt, forma itagradu determInato pro- habere parte di itinctas pro prio- ducitur quando mobile pervenitri ad quantitatem , & ratione il- ad terminum ad quem ,& habet, larum est e d vilibilem, ae polle di- mutatum esse. Et mutatum esse νvisibiliter informare. mobilis In unico instant,ponitur, νώ. Dices .Ergo fallimargumeria Et haec de art. isto cum praece istum est efficax ti procedat de ani- dentibus ad Phil. plicanda. ma rationali, quae totaliter indi
Rei p. neg. conseq. Quia lichi anima rationalis formaliter ; Scin te indivi libuis iit, virtualiter tamen in ordine ad informandam materiam divisibilis cit ,''dc plures habet gradus,quos successi- Ne communicare potzii, dc ratione illorum potest in tempore uni iari,vel separari. Ex dictis insertur Angeia Ium In instanti incipere, non autem in tempore. Quia non hachel partes correspondentes par-
qua supponenda sunt,quo rumi χ.est .Quod intra latitudinem entii naturalis datur m ximum , & minimum corpus. Maximum quidem , sicut Coelum tibus temporis, nec diversitatem rupremum,quod suo ambitu cae- graduum , quos comm9nicet ter comprehendit. Minimum vero successive . Et ita totus simul inia corpus non percipitur. 1 nobis, recipere debet. io Vera tamen in rerum n tura da- Infertur 1. Formas coelo- tur, ut in specie equi datur equus rum ala olute loquendo potuine minimus possit i ve . ille videlicet, , Incipere in tempore. Quia cora qui ab omnibus ceditur,& mi- .poreae sunt, & habent partes di1- nimus negative,qui nullum alium tinctas; connaturaliter tamen exta excedit. Et etiam datur maximus gere in instanti produci. Eo quod possitive, qui supςrat Omnes, dc introducuntur in materia absque maximus negative , qui a nulla 'ulla resistentia formae contrariae, superatur.& similiter ex gunt per anilitia- . adupponendum est vlvstatia,Lionem desinere. . - & non Viventia per ordinem adet, a Infertur insuper quamcum- . potentiam Dei in tani non que qualitatem in gradu detem: habere . 'terminuaFmrinisci imminato produci in instanti , & magnitudinis,vel parvitati Non
ςἁλm in iustanti desineret. Q ι, Deus potest fac re hominem
518쪽
4 4 sua l. rtae Incemus desitione rerum
In magnitudine montis, bc etiam ν
In parvitate athomi et in qua licet g. A.
tium sconnaturales,potest tamen - Prima conesusio. operationes essentiales habere,si. habeant terminum intrinsecum magnitudinis, & parvitatis , eX-tra quem naturaliter conservari conclusione Issa expressa
non possint 3 pro qno sciendum L est mens Divi Thomae,&est duplicem esse terminum magia ita pro ea indaganda labo-nitudinis,&parvitatis , intrinseia raro non oportet. Ratione ta- cum videlichi , & extrinsecum. mςn Conclusionem probamua Terminus intrinsecus magnitudinis quὸntum ad primam partem. dicitur maximum quod sic : R est uuia omne visens habet partes illa quantitaI, ad quam res per- organicas. Sed istae exigunt devenire potest ,& sub illa naturali- terminatam quantitatem locunister conservari,non tamen sub alia dum magnitudinem suam. EG malorI. Terminus autem isthin- go Vivens debet habere quantismus yarvitatis dicitur misimum talem determinatam. Maior . quod sie : & est Illa quantitas, In cum conseqὐ tenet. Et prob.
qua res naturalithr conservari po- minor. Parres organicae non test, non tamen sub alia minori. in possunt connaturaliter exercere eminus verb extrinsecus magnitudia operationes proprias in qua . nis di me mavimum quod nis: R est cumque quantitatae. Quia si h quantitas illa , sub qua res conser- mo haberet aures ita longas, 'vari non potest , henh tamen sub Vt per unam leucam exrendercnia quacumque alia minori. Et termi- tur,non posset Connaturalit Er auianus evrrinsecus paevitatis dicituν mia dire. Quia propthr distantiam nimum quod non. Sc est quantitas sub non posset species ad auditum qua res conservari non potest, beia pervenire. Ergo partes organiane ramen lub alia quacumque eae determinatam exigunt quan-cut inteli igere ,& ve lle.
est. An viventia, & non viventia Visentia habent terminum intri secum magnitudinis,ωρον-
maiori. Quibus suppositis sit.
- verat augmentatio. EL virtus Confirm. Augmentatio viis ventium n . potest semperdurare. Eo quod deficiente viris tute augmentativa , non pers
519쪽
augmentativa non potest durare completam . vel ad formam semper. Quia quo idie debilita- totalem. Sed forma totalis de
tur piopicr col. tinuam reacti Ο- terminata . & finita est. EGnem xasoris . dc humidi radica- go etiam quantitas conscquu-lis. Ergo viventia habent terminum intrinsecum magnituω-
omnia viventia pcicunt , inferimus bene habere terminum durationis. Sed etiam expertimur viventia non semper augeri , sed augmentum Cestare tempore determinato , sicut in lentiabus contingit, quos passim minui videmus. Ergo viventia terminum intrinsecum magnitudinis habent. Sec. prob. conci . Quia ad formam determinatam sequitur determinata quantitas. Nam ad -formam determinatam sequuntur accIdentia determinata et o unum illorum est quantitas. Sed viventia habent formam deteria minatam. Ergo etiam habent determinatam quantitatem, Vltra quam conservari non possunt.
Respondebis: Quantitatem non sequi ad formam, sed ad ma rerlam : & ita rationem fundari in principio falso. Sed contra est. Quia licet
qu/ntiras sequatur ad materiam tanquam aes principium partiale , & in adaequatum; adaequate tamen sequitur ad sormam totalem. Eo quod omnia a ciscidentia sequuntur ad naturan
Secundo reijcitur Qui aqua titas sequitur ad materiam ut d terminatam per formam. Sed materia sic determinata dete minata etiam,& finita est. Ergo etiam quantitas , quamvis ad materiam sequatu determinata, & finita erit.
Tertio. Quantitas sequitur ad materiam tanquam dispositio requisita,ut forma possit operari. Sed dilpositio requisita, ut formae debite operetur, non potest non esse quantitas determinata. Ergo idem a Addimus. Quantitatem esse terminum per ordinem ad quem constituitur materia principium individuationis. Sed materia non est individuationis principium niti per ordincinad determinatam quantitatem. Ergo idem. Sec. resip. Durationem Angeli sequi ad formam limi iaratam. Et tamen esse infinitam a parte post. Consequenterisque ad formam finitam posse consequi accidens non limita
Contra tamen est. Quia duratio Angeli seqFaci ad formam , ut petentem o Intrinseco durationem perpetuam. Et
ad sequitur ad illam, ut infini
520쪽
cuasti a.de iscept., desitione rerum
tam formaliter in durando a parte post.Prob.ant. Duratio Angeli sequitur ad formam,ut e cludCnistem qualitates contrarias, & Omnem corruptionem. Scd forma, quae qualitates contrarias, & coris ruptibilitatem exeludis, exῖgit ab antrinseco durationem infinitam
i Λ Rguitur prImo. Non viven- tia habent sormam dete
a parte post .Ergo duratio sequitur quantitas determinatam non est. ad formam Angeli, ut exigentem Ergo ex qno in viventibus forma ab intrinseco durationem perpe- -s etcrminata,non bene infertur
Secundana vero partem tractis intae conclusionis probamus .Quia rut forma viventis introducatur in materia . exigit cispositiones determinatas. Sed una illarum est etiam quantitatem determiua
entia habere is am determinatam cathegorematich. 1, dc quantum ad essentiam 3 non tam qu a ruitas. Ergo exigit determina- men syncathegorematice , & in tam quantitatem At ipsa forma in r/tione principij radicantis quan- materia introducatur. Et conicit. xitatem. i. f l uenter viventia habent termi- 2 ibed contra. Ideo Div. Thmnum intrinsecum parvitatis. i. as probaz ωrmam. uisu limit Confirmatur. Ut forma via 33m in radicando. Ruδntitatem: ventis possit exercere operationcs quia ipsa Brma quantum ad c sua petit deterninatam quamitau sentiam determinata , & finita 1em. Quia homo non potest suas est. Ergo si potest inima limitari operationes in quantitate formi quantum ad efflantiam, & non iacae connaturaliter exercere . Ergo latione prisci pii radicantis quam. forma viventis, ut in materia sit, titatem , talium , erit prῖncipium quantitatem etiam determina- Angelici Praeceptoris.Quapropterram requirit. Eo quod unumquodque est proptEr suam opera tionem .Ae proinde si in operetur exigit determinatam quantitatem liam etiam requirit,ut sit.
Et conlequenter viventia terminum pa vicati
Respondetur dis Iuguenis . do minorem. Determinata non est in potenxia: compdo min Lem. In actu: nego minorem. Et distinguoi consequens. Dete minatam in potentia Conceis do consequen. Determinatam in actu:ne consequentiam .Qui, Div. Thom. determinatione foris