장음표시 사용
31쪽
Complexionis praeterea sunt, naturae fortissimae, stomachum habentes calidissimum qui dapes non crassas tantum sed cruda etiam concyquere quam celerrime potest, qua de re plura suo loco dicentur. 'φ Sed invidia laborant&odio invicem maximo, conceptamque suam iracundiam probe dissimulare&aliquot annis abscodere possunt, Quin superstitionibus sunt deditissimi,&oleum de palma, quo se subinde inungunt, olent grauissime, interim autem corpus sepe lauant indis abluunt, cum a pediculis, pulicibus,&insectis aliis sese vindicare ratione alia non possint. Ob partes corporis nudas non facile erubescunt, nihil enim turpe iud. s.foedum incorpore humano arbitrantur, sed turpe admodum his no .uVHq. miniosum putant, crepitum ventris, praesentibus aliis emittere,adeo ut
mortem potius oppetituri, quann tam foedum quid, abominandum perpetraturi sint,vnde non satis rusticitate impudentiam nostratium mirari possunt,qui praesentibus aliis tale quid committere,uauras steti dissimis inficiare odoribus sepe non verentur. Vesicam exonerantes,porcos propemodu nostrates mirantu rion enim Frinani reddere continuam possunt,sed eius fluxum,porcorum instar subinde interrumpunt. Auari sunt admodum&cupidi, hinter mendicantes etiam non postremi, quamuis auteni has tenaces sint admodum is neminii me
quam de tuo racile communacen tamen quod mendicando acquisierunt, soli non absumunt,satis liberales de alieno. Salaces adrnoduni sunt luxuriosi,libidineque vel toti di quunt,m-Libidiud morbo gallico nihil apud eos frequentius existit, quem tamen abominandum nullo modo censent.
'in maxime dediti sunt, nec temperare sibi ab eo vli ratione pos Ebura sunt, quemadmodum similiter etiam cibi sunt avidissimi , pluviam di- algentissime vitant, Corpora enim habent ab aquapluuiali prorsus abhorrentia.
Sed Minendaces sunt, ut fides eis haberi non possit, furtis vero, rapinis admodum delectantur, ab illis enim abstinere per naturam non impossunt, etiamsi vel reges sint vel praefecti, homines primarit,ita ut i generature hoc ipsis vitium esse haud immerito censendum sit. In capiendis piscibus magro colendo strenui admodum sunt&dili NAH gentes Interim vero, animo sunt satis elato superbo, ita ut ad fastum insolentiam eorum accedere vix quicquam possit, quemadmodum hoc ipsum ex omnibus ipsorem actionibus apparet, ut nos infra pluribus exponemus.
Si quid ei credas committas, ecluta vix impetrabis aegerrim L Aegre e Menim difficulter quod debent solvunt, ut melius fuerit vel non eomaet
misisse credidis ipsis aliquid, vel prorsus donasse solutio enim vix
speranda.Memoria valent optima,eamque conseruare diutissime possunt.Natura calidi sunt, frigoris impatientissami,Helluones praetexeasunt, Mag rem facere no possunt, quicquid enim hodie labore suo acquisiverunt, id sequenti statim die absumuntabliguriunt atque conficiunt. Na-
tandi vero hin aquis versandi petitissimi sunt, ita ut nulli hac in parte populo qui
32쪽
DE VESTIT VIRORUM, BALI NIMIRUM ORNA-
tu est quib-issimentis utantur. VAM vis habitus virilis,&vestimenta quibus ipsi utuntur, vix alicuius precii sint, fastum tam ex insolentiam suam satis iis declarant, primo enim sibi admodum placent,& stu quodam rustico turgent, ob crinium sicapillorum rasuram variam. ducti enim capita tot sensus o quilibet sibi peculiare quid, ab aliis diversum hac in parte effingit hinc videas aliquos in formam Lunae dimidiatae&corniculatae, alios informam crucis, alios alio modo rasos esse. Quidam in tria vel quatuor cornua quasi capillum effingentes, vere, quod pto verbio dicitur, cristas erigere conspiciuntur. Eiusmodi autem formas tam habent multas varias,ut congregatis fata penumerosio personis, victres aut quatuor videas, capillum simili modo rasum habentes. Brachiis aliquot circulos eburneos induunt, variis lineis&fissuris, in modum stylo ruinosi eorum, quibus pueri legere incipientes apud nos
utuntur, picto & Ornatos . In collo lineam coralliorum sive Globulorurn vitreorum varii coloris gestant,quos a Batavi eo advectos redimunt. Qui vero nobiles sunt primarii, torquem siue catenam auteam a collo habent suspensam. Sed recundem ornatum infra genua tibiis&suris applicant lineam scilicet orbiculorum vitreorum , varii coloris, quales Venetiis parari solent, coralliis veris distinctam , vel monilia&catenulas aureas, si nobiles personae existant. Reliquam cruris partem , vim pedes denique ipsos multis exornant circulis stramineis , in honorem sui etiis , quod numen eorum est, adhibitis variis coniurationibus, cx stramine con
Pileos gestant eleuatos nonnihil, acuminatos ex arborum corticibus contextos, Cosque syrmaticos, caudam habentes in terram fere pro pendentem, quam postea more Turcico, capiti circumvolvunt, ut spirarum Vicem expleat, curri colore vario picta sit, mirabiliter distincta. Habent autem&aliud pileorum genus,ex stramine aut scirpo contextum, lato niargine, ut nostris non absisimile videatur. Quin &ex caninis, caprinisue pellibus,pileos sibi cdficiunt,adhibito typo quodam cui pelles istas insternant. - . . Porro linteum longitudine duarum orgyarum per pedes transmiscorporis sum, Corpori circumvolvunt, extremitatibus ad genua usque propendentibus, ut formam caligarum, qualibus Lusitani utuntur, repraesentet, Donio autem egressuri, lintei alterius vel panni atraba tensis segmentum orgyae unius longitudine, humeris iniectum instar pallii applicant, assumptis duabus vel tribus hastulis missilibus, laas cnim pro annis semper egredientes circumferunt, si vero mercatores sint, vel alias viri primarii, famulum habent sese comitantem , cum sella aliquas cui quocunque Venerint, insidere possint, ne sermonem cum aliquo habituri stare cogantur, commercia enim plerunque sedentes exercent, inin hunc finem sellam sibi subministrari semper e
33쪽
Intereundum haud exiguum praebent fastus hinsolentiae suae argumentum, fixis enim&in terram demissis oculis, neminem intuerit urbe', i nec vel faciem vertunt,vel oculos attollunt,nisi a digniore aliqua no biliori persona compellentur,tum enim consistunt, ad interrogata responsuri. Quod si vero inferior S tenuioris fortunae aliquis, incedentes in platea alloqui praesumat, eum responsio fi non modo rion dignaniatur, sed insalse interdum inter eundurn obiurgantes tacere iubent, ne forsitan contumeliae aliquam maculam inde contrahant, cum haud parum suam autoritatem publico tenuiorum admisso alloquio labefactari putent immitivi. Idem vero saltus sese etiam in sermone eorum exerit, quem qua inso F. --flentia proterant, vix inveniunt, peregrinis vero multum semper honoris exhibent, non quidem ex humilitato animi submissione, sed ut occasionem ipsis praebeant idem faciendi, sivi ab inis resalutentur. Nauibus peregrinorum advecturi, ut cum ipsis contrahant, deposito omni ornatu, exigui precii linteurn,cuius latitudo palmum vix excedit, pedibus transmissuta corpori circumvolvunt, ut pudenda saltem eo obnubilent teganr,peracta autem negotiatione, ad littus reue si illud η' - iterum deponunt,ingressitque fluuium, totum corpus a planta pedis ad summum usque verticerit,aqua proluunt moleo de palma, vel animalium quorundam adipe inungunt, ut splendescat quasi niteat nec pulices muscasve quibus affligantur, facile admittat Graveolentiam vero, quae ex collectis inter pedum digitos sordibus existere solet, saponis il
Mane domo egressi , si forte familiarem aliquem, cognatum habeant obvium, salutant sese invicem magna reverentia in amplexus enim mutuos ruentes,sese complectuntur,coniunci isque ducibus manus dextrae digitis,perstrepunt,& tandem inclinatis parum capitibus suum D, quod salutandi verbum est,invicem acclamant&1ngeminant. CAP. XI.
DE NATURA ET 'UALITATIBUS VLIERUM IN HOC
regis Iec non de earum ornat cultu atque vestitu.
Eo de viris hactenus ad naturam qualitates mulierum quod attinet, sciendum est eas natura admodum impudi 'cas esse,Ma pueritia statim ad libidines assuefieri, cum nu 'ri deabsque ullo pudore incedant, cum pueris conuersen
tur, turpitudinem nullam in nudatis corporis partibus, quas natura tecta esse voluit, ponentes, Hinc enim finvr licet progressu temporis p denda tegant, per aetatem turpitudinen animadvertentes ab honestate aliquo modo discernant, libidine tamen sibi temperare&a Venere abstinere neutiquam possint. Olim cum Regio haec peregrinis nationibus incognita, a nulli nem .h. Lusitanis neque Hollandis visitaretur,nullus ibi mulierum cultus visu -- - eli, nullique nec munditiae mulieres, nec externo ornatui operam dederunt, prorsus enim nudae inter masculos foemellae donec pubertatis annos assequerentur, eadem cum illis ratione, quarterras hodie amari remotiores incolunt, incedebant, quemadmodum ex confestione in a. comm
34쪽
commemoratione propria,omnibus constat, At vero cum cernerent peregrinos immunditiem istam&sordes aversari, delectari vero venustate, pulchritudine, nitore,ut ipsis sese insinuarent paulatim&commendarent,erigi quodammodo ex squalore suo caepere, munditiae studentes, seseque modis quibus poterant omnibus perpolientes, con
Hinc igitur factum, quod breui temporis spacio contrahere super-D - - scilium, crisi as erigere magna insolentia esse ceperint, superbiam in incessu&vestitu praesederentes non exiguam. Capillos modis var sin-
tricare concinnare norunt, in medio verticis, eos in altum erigentes&quasi conglebantes, ut modum vittae, qua Rhenanae nonnunquam virgines utuntur, repraesentent Circa verticem lineari partim partim orbiculari forma crines conuolutos,hinc inde movent,donec speculum
intuentes iptam et sibi aliquo modo complaceant. Hoc facto tandem
Oinam istaea leum de palma adhibent, capillitium eo tamdiu versantes, donec quasipit in sapiae calamistro in annulos crispatum appareat.
Sed, pectines habent discriminandis capillis idoneos,dentes binos,
digitorum longitudine habentes. Hos crinibus inserunt,ut a pediculorum morsibus, assidua frictione sese vindicare queant, quamvis illis etiam honorem alicui exhibentes viantur,Mane enim amicos suos in platea salutantes, quando more usitato digitis perstrepunt, sinistra simul manu pectines illos elevatos extractos crinibus rursus inserunt, quod honoris quidem signum est,inclinationis loco quae capite aut genibus a nostris perficitur, usurpatum. o---ε, c. Infonte tribus vel quatuor fissuris cutem secant, quemadmodum M. etiam circa auriculas&supercilia, si uras vero istas nonnihil intumescentes, vario colore imbuunt,multis insuper puncturis albo colore refertis, totam passim faciem illuminantes , ut quasi pulcherrimis exoris natae margaritis eminus appareant. Quin, in brachiis, circa mammil- Resis 'u' las in pectore cutem varie secant, singulis diebus, strato surgentes novo colore nisuras istas replent, ut amictorii cuiusdam seu marinitaris dic sini speciem praebcant. Sed inaures gestant ex Orichalco Cupio, mi lumbo candido, siue
stanno artificiose formatas, Armillas habent cupreis itemque ex orichalco ebore factas, quas similiter&cruribus induunt. Puellae autem virgines virum adhuc ignorantes, murenulas gestant in brachiis, ex ferro in tenues circulos artificiose diducto, arfabre factas quam plurimas, ita ut so . vel o. in uno saepe brachio numerare possis Quae vero commune sunt mulieres, meretrices nempe, Hi u ipsis dictae, tibiis&cruribus annulos sive circulos cupreos circumdare solent, multis tinnientibus notulis exornatos, ut incedentes passim exaudiantur. R si a Furaces porro sunt,sed statura, proportione corporis satis bona Rei portita familiaris domesticae administrandae, sunt peritissimae, coquere cibum parare suo modo bene norunt,sed vasa coquinaria,utpote lebetes, ollas,cacabos, sartagines patinas c. ad ornatum in aedibus suis prostantes non habent, non plus supellectilis ementes,quam ad usum quotidiae, num satis est Domi plerunque sese continent. raro in plateis visuntur, filias suas a pueritia statim ad negotia domestica educantes, informantes, ut mirum non sit eas mulieres postmodo facta coquendi peritissimas existere. Steriles
35쪽
Steriles quidem non sunt, nec tamen etiam nimis fecundae,per duos enim vel tres annos viro cohabitare possunt, antequam impraegnentur e ' gravidae fiant, Cuius rei quidem causam temperamentum partim earum calidissimum, partim aerein regionis istius ferventissimum existimo, quamvis non negem polygamiam etiam aliquo modo in causia esse, cum enim tot simul, semel habere uxores viris liceat, quot alere suis facultatibus, sustentare possunt, uni semper uxori cohabitare, operam dare non possunt. Nani, diuitias suas maximas in copia uxorum liberorum viri collocant, quam primum peregrinorum aliquem alloquuntur, uxorum statim&liberorum suorum mentionem
Dentes perpetua frictione pulcherrimos vel Ebore candidiore r. iis istis, reddunt. Quyd ad vestitum attinet,linteunti aliquod,longitudine sesquis Orgyarum, a pectore ad genua usque deuiittunt, illud quedum rubri, caerulei vel futui coloris panno,corpori alligant,qui pannus simul etiam
cinguli vicem obtinet, ut cultros, crumenulasque, claves ei appendant, etsi enim istarum apud eas usus rarus est,integros tamen clauium fasciculos, cingulo pendentes habent, ornatus,vti putant ratia Multos praeterea ex stramine cornpositos annulos intermixtis fabis, orbi culis vitreis, chorda seu funiculo lineo transmissos, variisque Felisso suo coniurationibus, ut putant, sanctificatos,gestant, Aliae storias exarborum corticibus cotextas,aut aliud quispiam corpori praecingunt, pudenda saltem quoquomodo tegentes. Atque haec vestimentorum ratio est, qua domi quotidie utuntur. Cae se istiterum in ruinae conspectum hominum proces .corpus aqua prius et et
ablutum,linteo nouo praecingunt, nouo similiter cingulo adhibito, lin- -- teumque aliud a pectore ad pedes usque, ut stolam aliquam vel pallam repraesentet, demittunt, pannique vel Atrebatensis vel Hi scotensis vel undulati segni Itum humeris iniectum,per brachium alterum, ceu pallium aliquod traducunt,sicque exornatae, in forum procedunt, patinam aliquam ligneam, eleuata nonnihil manuum altera gestantes. At vero peractis in foro negotiis suis cum domum revertuntur, habitum hunc statim omnem deponunt,vestimenta quotidiana vulgaria resu mentes. Cum viris sint multo tenaciores, sumptibusque quam possunt
diligentissime semper parcant 'DE CIBO ET POTV EORUM, VOMODO NIMIRUM PAEnes coquantiquam crudas absumere dapessoleant, quam cibi avidissimi, quo pluviantur, est quam famem sedare n. . quam posivi. 'io sciendum est , mulier omnen rei fanailiaris sed his .
administrandae cura incumbere,quae propterea etiam cum FrisArib pecunia viri omne in domo impertu obtinet Viris in aequi , qNe nee serior dis opibus interea occupatis, prospicere
omnibus de cibo potu necessario mulieres coguntur, quae non plus in s emcre
36쪽
emere parare solent quotidie, quam in diem sufficere ipsis videtur, a sumptibus non necessariis diligenter abstinentes, sub vesperam itaq;unius cuiusque diei, horreum suum una quaelibet ingreditur, tantumque frumenti ibi accipit, quantum pro familia sua sufficere insequentem diem arbitratur, Hoc excavato saxo impositum, pistillo tundunt
L 'mei Dra icin morem herbarum comminuunt, contusum autem catino ligneo
Opane, eo infundunt, ut crebra Ventilatione a paleis, mancipiorum tuorum opera
et m/- diligenter purgetur Frumentum hoc candidum est, pulcherrimum, commixtum vero alio, quod ipsis Ma su nobis milium indicum est, aquae infunditur per noctem ea mitigandum Mane igitur surgentes mitigatum hoc frumentum lapidi molari imponunt&conterunt, eadem prorsus ratione, qua pictores nostros in coloribus terendis occupatos videmus, sic enim attritum, farinam praebet optimam, quam statim a fusa aqua asperso sale,in massam conciendis panibus aptam subigunt, eamque in aliquot partes diuisam,calido foco imponunt, ut crustam agat Minduretur paululum qui postmodum panis est,quo vulgo utuntur. Quae in castello Mura habitant AEthiopicae mulieres, eleganteSadmodum panes ex milio indico pinsere norunt, qui ad siligineos nostros candidissimos quamproxime accedui,tam vero eos probe percoquunc, ut trium vel quatuor mensium spacio nec mucidi fiant,nec situm ullum resipiant, unde commeatum nauibus insulam S. Thoma vel Aetolam petituris, praestare solent optimum. Quae vero tritico frumento unde panes coquant destituuntur, in forum progressae panes optimos, quos Tangim vocant, pecunia redimunt. Nam in foro omnia ad vitae sustentationem necessaria, quotidie prostant,pane nempe,carnes,fructuSomnis generis Malia, quin, pisces, viris ex piscatione domum reversi , a mulieribus in forum venales, asportantur. Cibi sunt avidissimi, eumque crudum maxime calidum appetunt,
uel si,humis rac enim integro Seos piperis manipulos deglutire, bitrum vino ignim eliquato, quod aquam vitae vulgo dicimus, repletur , satis magnum, v-nico haustu absorbere videas, sed incanes. feles adhibere in cibum solent,&foetidas Elephantum, bubalorumque carnes licet vermi bus siepescateant, nares odore suo foetidissimo maxime offendant. Avicula sunt ibi tingilla nostrates vel paros magnitudine aequantes, capita habentes rubentia, fusco alias colore praeditae,quae nidos suos magna dexteritate minutis arborum frondibus appendere illigare
consueverunt,ut a serpetibus id genus aliis venenatis animalibus,pul- los suos tutos reddant. Hassi forte comprehendant, cum plumis&intestinis,uiuas, integras devorant. Fama est,eos qui in locis a mari longius remotis habitant,lacertis calore solis induratis, vesci, Vulgus vero populorum loca maritima inhabitantium, licet cibis recentibus&bonis non destituantur, ineos melius,quam qui remotiora loca incolunt, habere possint, temperamen- - .- ,... tamen sunt natura adeo ferventis, ut gallinarum etiam intestina,Amorantis cruda Vnulli igni admota comedant, quemadmodum Hollandis hoe non semel visum est. Accidit enim aliquando,ut puer quidam Hollandis oppignoratus, aliquandiu in naui relinqueretur, hic tanto flagrabat ciborum crudorum amore, ut omnibus stupori esset, Quam vis enim alimentorum ei daretur satis inde inedia conqueri non posset gallinario tamen advo
37쪽
tutus, communi cum gallinis libentius vescebatur cibo, eminis gallinas capita cancellis suis exerentes obseruabat, baculo, cui clauum ferreum praefixerat,eas feriens ut morerentur. Quo facto postea prosiliens narrabat gallinas quasdam se vidisse exanimatas. Id autem hanc solummodo ob causam faciebat, ut intestinis sibi crudis vesci liceret. Ea enirn idrdibus noli modo non purgata, inablura, sed feruentia adhuc, ita ut ex gallinis excernebantur, auidissimus vorabat, caliditatem natura retemperamenti sui hoc ipso satis comprobans atque declarans. Quin &piscibus putridis, fertioreque solis induratis laud raro ve- , i . . .
Icutitur, sed haec tamen ita non accipienda sunt, quasi nullis alienethis , et et
aliis quam crudis his &crassis uterentur. Nam delicatioribus victitant, modo id ipsis concedatur. Hinc mulieres videas, ex illis potissi inum quae cum Lusitanis aliquandiu in propugnaculis vixerunt, quae eoquendi praeparandi cibi sunt peritissimae. Nam gallinis vescuntur,mcarne caprina, vervecina, bubula,c uina,&alia id gerius ferina.Verum hic non promiscuae plebis&vulgi cibus est, sed nobilium ditiorum tantum,qui sibi de eo pro sibi cere per fortunas, facultates com inode pol munt. Sed infructibus vesciantur delicatioribus varios enim eos nabent, nempe In amos, Bananas, parates inalios Arbores habent varii generis, inprimis vero quas dimitas vocant, Earum autem quasdam foe- mellas dicunt, quae vinum nullum proferunt, sed eius loco multis abundant fructibus , qui ni agnitudine quiderii pruna nostratia, colore vero mala aurea, sed in extremitatibus nonnihil nigricantia,referunt: Hunc fructum ad nucleum usque amputantes, parando oleo adhibent, quod Oleum de Palma vocant 'clio quidem preciosum satis estae bonum coquendisque piscibus non ineptuni, iusculum reddetis de ' sicatum ae sapidum si nimirum recens sit atque dilutum , illud enim
quod paulo crassius est , inungendis corporibus incapillis exornandis adhibent. Nucle uni hic fructus habet magnitudine auglandis, durum admodundi, viribus roturidis foraminibus in vertice insignituita, cuius corticem si aperias, tres in eo nuces inuenies auellanae similes, sed nul
lius fere saporis. Pisa insuper habent fabas varii generis, inprirnis vero delicatulas molles aliquas, Phaseolis nostris non absimiles rosei purpurei que coloris, quae si adhibito oleo de palma probe coquantur, pulpamentum praebent, non male nutriens, Reliquas autem fabarum species in cibum raro assiumunt, cum exigua ibi copia nascantur. Sed fructu qui signamus ipsis dicitur pro pane interdum utuntur, si nimirum panibus destituantur. Iam ad potum eorum quod attinet, nullo quidem alio commu-,--l uniter vulgo utuntur, quam aqua, quamuis potum alicubi alium conficere soleant, ex frumento quot et vocant, illud enim aqua deco- .ctum, potum praebet cere uisia non absimilem heius passim naagnus C rausa,
sinum sitientes, auro redimere coguntur, Cum autem vinum l. luxu quod de palma vocant, non diuturnum sit, sed saporem statim a ' 'mittat, solent interdum viri quinque vel sex collutis symbolis rellam integram vino repletam emere, qua liuem mensura propemodum
38쪽
modum nostrates decem contineantur,Hoc, vasculo postmodum alii, quod in arboribus crescens ipsis Catalis vocatur, mensurarumque nostratium duodecim fere capax est, infundunt, statutum sin medio po-T - . ratur decumbunt Antequam autem potare incipiant,virquilibet con-- ,Σ iugi suae, quam charissimam habet, haustulum aliquem minori vasculo
domum mittit. Caeterum potationis initium facturus urceolo quodam, seu minori Caba ex vase isto vinum haurit, caeteri vero astantes, apertocius capiti manus imponunt,&voce magna, barbaricum aut i ingeminant. Non licet autem ei poculum seu urceolum integrum primo haustu evacuare,sed relictum in eo parum in terram effundit,addita dictione Du,quasi Hii seu numini illud bibendum daturus. Nam de Felisios, si quos brachiis pedibusue circumdatos habeant, deprimo is hoc
haustu omnes alpergunt,Vrita Numen etiam, quod colunt, vini huius particeps fiat,in ea enim sunt opinione se vinu suum, hoc per incuriam&obliuionem intermista, secure&quiete non bibituros. Barbarus in, Sed barbaries in edendo apparet maxima,tam enim cupide&avi' de vorant,ut sues eos non homines dicas, prostrati enim in terram ad comedendum,alius alium non expectat, sed magna velocitate, aviditate in paropsido omnes simul involant arreptum vero ferculum confringunt, Min minutas dividunt particulas,quas deinde ex paropside tribus digitis elevatas,tanta velocitate nos coniiciunt, ut merito, ab ore
Quamvis autem cibo non parcant,sed eum satis copiosum assumant, Dis., ibitistiis. n. mer tamen sedare nunquam possimi,ita ut vel integrum die meden do consumere posse videantur, idque propter ventriculi, qua valent, caliditatem maxiniam. Nec obstat quod regio calidissima sit, aestu illo externo,appetitus ciborum impediri videatur. Quamvis enim innostris regionibus ae r calidus, cibi alias parum admittat, ipsi tamen sat rari nunquam possunt sed semper deprehenduntur famelici,quin imo peregrini etiam , quorum non exiguus ibi passim conspicitur numerus , cibi magis quam aliis in regionibus, semper appetentes ibi exi
Pauli dimitas. Caeterum licet a iuventute sua ad laborem assuefacti, nunquam fero conspiciantur otiosi,rem tamen facere,&opeS multas accumulare non
possunt,idque propterea quod parsimoniam ignorantes de futuro non sint solliciti, atque ita inventis parcere parta tueri nesciant. Quic-nim quis lucrum facere maius incipit, eo pluribus cum conversari, sumptus maiores facere necesse est, ut divites ibi non multos iuvenias. CAP. XIII. DE NEGOTIATIONIBUS EORUM VARIIS, VIBVS intentire acer es parare divitias conantur. Nr Lusitanorum in has regiones adventum, incolae quo se sustentarent parum habebant, contenti nimirum iis quae statu iis, terra tum proferebat, quae quidem satis erant exigua aete-miferante Lu renuia Nam vestimentis plane destituti, nudi incedebant,mmium is pecorum Commoditatibus carentes, parum nabebant unde viverent seque, suos sustentarent, At Lusitanis postmodum incipientibus,
39쪽
ae pecora res alias omnis generis, eo transportare, aliam omnia induisse faciem visa sunt,nam&pecoribus, rebus ad sustentationem huius vitae necessariis regio ista adeo nunc abundat, ut nihil amplius de
Cum igitur Lusitani primo merces varias asportantes in regiones hac e venirent, incohe loca maritima inhabitantesno gressi statim pan ' '
in lineum laneum, resque quibus indigebant alias auro prosent et ''
ubi comparabant. At vero loca a mari remotiora incolentes,appropinquare, commercia Cum ipsis exercere verebantur, abhorrentes nimirum a conspectu hominum istorum peregrinorum, qui albi exinten- res, varus erant induti vestibus. Quμtquot enim in mundo reperirentur homines, nigros esse putaverunt, quemadmodum ex nostris etiam non pauci reperiuntur, qui conspectu deformium istorum&nigrorum hominum attoniti quasi cohorrescunt. Stupefacti igitur cum auro suo ad loca maritima venientes, notos isibi quosdam exorabant,ut molestia hac conveniendi Luisitanos sese liberarent,&accepto hoc auro,has vel illas merces, sibi emerent, qui subornati, ad Castella inpropugnacula Luutanorum profecti, quod iussi fuerant, auro praesenti redimebant, ferrum nimirum,&lineum laneumque pannum, vasa teni mea, cuprea 'antiae cum cultris, orbiculis vitreis, aliisque id genus rebus
variis. Caeterum reuersi rationem mercatoribus reddebant, certam pro
quolibet auri expositi risi mercedem accipientes, qua quidem tum rhtio erat pecuniam acquirendi, pro illis qui in maritimis habitabant ci
Postmodum cum Batavis littus hoc, regio innotesceret, ipsique viderent locum mercatoribus esse admodum convenientem, Lusitanis quippe mercaturam bonam,&non parum lucri ibi facientibus, cado e --- --xun Aipsi cogitare, quomodo lucri illius partem ad se pertraherent, auro quod regio ista profert aliquo modo potirenturioneratis igitur rebus necessarias omnibus instructis navibus sub imperio Bemhardi Hic e Medenbuccensis, qui cum Lusitanis olim regionem astam perlustraverat,&loca omnia cognita probe habebat, regionem istam tenta runt ut fortunam su*m ibi experirentur. Hic cum vento secundo ad littus illud appulisset, 'vero non do inum modo nullam, cui bona sua, progressu tennporis cum fructu distrahenda inferret, a Lusitanis obtinere posset, sed inne in terram quidem propter odium eorum crudelissimum descendere auderet, cunavi inportu subsistere adventantes AEthiopum in naviculasque praestolati coactius: eLLAdvenientes igitur Nigritae, cum viderent, Hollandos omnis generis merces bona advexisse,decreverunt cum ipsis contrahere,allatoque ad naves auro, mercaturae huius initium fecerunt. Quae quidem progressu temporis ita confirmata est, ut negotiationes Lusitanicae fere protius iam ceciderint, Nigritis ad naves Batavorum catervatim con-
terum commerciorum quae cum Hollandis Nigrite: iam exercent c/- - - v me est ratio. Empturi res quaslibet, ad naues Batavorum in hor. ' tu subsistentes, primo statim diluculo, cymbis suis advehuntur Ratio vero cur matutinis horis mari se committant,hec est, quod, ventum eo tempore plerunque habeant secundum,a terra nempe progredientem,
qui ipsis Ba e dicitur, A meridie autem ventus plerunque conversus,ex angulo
40쪽
ari ut opposito, nempe ex parte maris procedit, qui Agara Bretto ipsis vocatus, rempestates inmata ciet, illudque totum turbidum reddit Itaque mercatores isti Nigrita properant quantum possunt, ut sese matu-Cμr 'hi' e tinis horis expediant, Ac tempestiue antequam ventus convertatur,ter- . h ram rursus assequantur. Qui enim loca amari longiu remota incolun P, goiu'-r commotione d fluctus maris ferre nullo modo possunt,quin imo licet tranquillo, quietornari ad naues Batauorum advehantur,adeo tamen languidi dc bilitati cernuntur , ut ne consistere quidem pedibus poscsint, sed prostrati aegrotantium more recumbant, nautis contra nihil huiusmodi sentientibus qui crebra assuefactione contra omnem maris impetum quali occalluerunt. Quod si igitur mare sedatum omnino S placidum, ita eos exerceat, ut ad languorem usque debilitati, perpetuo misere vomitu torqueantur, quid mirum, eos ventum,tempestateSta fluctus In mari cientem, horrere maxime Laversari Sed aliqui ex mercilioribus istis paganis reperiuntur, qui mare ita reformidant, ut ne appropinquare quidem, multo minus vero ei sese TI T committere audeant, itaque tradito praedictis nautis auro suo,&mercibus quas expetant denonii natis, mercaturam per alios exercent Nautae vero isti ad naues Batauorum aduecti, sacculum auro repletum a collo habent suspensum, uniuscuiusvis tamen portione seorsim positata peculiari papyro involuta, sed memoria subornatos istos nautas&proxenetas valere optima necessum est, ne quantum ab uno quolibet auri acceperint,&quid bonorum siue mercium quilibet expetat, obliviscatur, multas enim interdum, varias sustinent prouincias, decem vel duodecim sepe mercatoribus aurum accipientes , idque non eadem quantitate, sed ab uno vnain, ab altero tres, quatuor quinque inplures
marcaS,pro conditione fortunis mercatorum variis.
Quod si autem aurum alicuius non iustum habere pondus contingat impositum rursus sacculo, mercatori a quo illud acceperant, referunt addere enim aliquid, pondus explere consultum ipsis non est, cum trutina appensum illud acceperant,atque ita defectum supplere cogantur. Caeterum peracta mercatura iam nautis illis munera quaedam
donaria Dach ipsis dicta,ab Hollandis debentur.
CAγ. XIIII. DE DONARIIS AEVAE IPSI DACHE VOCANT, VID
icasint, quomodo coeperint. Item de multiplici do quoproxeneta Lue mediatores Osubornati mercatores, in emen. d. subinde utuntur.
Avi CATION hac primum inventa, accidit aliquando ut tres diverse naves, uno, eodem tempore ad littus hoc , mercaturam exercendi gratia appellerent. Mittet- burgica nempe, Amstetrodami Schi edamia , quibus uia mercia sua simul ibi exercentibus cumNauclerus in una naui animadverteret, maiorem ad alteram fieri concursum, plus mercium in ea divedi,ut mercatores ad se invitaret fallacia excogitauit eiusmodi xenetis: nautis quoru fauor qui cu fiuctu ibi negotiari expetut,inprimis opus