장음표시 사용
431쪽
habet, ipso tamen tenetur, iniuria, sicuti sonoratur, si ipso nonis habere illud officiunL Si tu non dimisisti m piscar in mari uel in sumin publico, sicuti est Rodatius, sedisti michi iniuriam. eadem radio est, si tu contradicis ut non lauaremio ibi similiter si tu uetas iniecti sedem uel Mars in loco publico, sicuti si inis mereat uel in uia publica uel in ecclesia, uel si uetas ius usam aliquam rem meam uel aliam rem in qua habebam aliquam diris puturam tu fecisti micti iniuriam si tu lauasa manum, ut perduciasmo, ues quia minaris michi quamuis non pereuelas me, tamenis fodisti micti iniuriam. Illa qui facit ues dies undo aliquis est is diffamatus, hoc est in malo nomino, laesi es iniuriam sicut est clem portaui rusticum uestimentum per uituperium estorius, ues si nimi do eo mala, ego sues tibi iniuriam.
XVI. De iniuria que est faeta seruo aliculus. Si ego percussi seruunt alienum per iniuriana, bono intolligitur Ibquod ego fecissem iniuriam Oinino suo, licet non scissem ego cuius seruus fuissset, nisi in duobus casibus hoc est si uno quando ego percussi eum habui talem uoluntatem quod ego non percussissem eum, si ego scissem quod esset Seruus suus, uel si go cogitabam quod esset liber homo in istis duobus casibus ion potest michi maliquid dicere dominus ius, sicuti posset si ego Seisso quod esset seruus suus hoc est non debet extimari iniuria secundum personam domini se secundum personam sBrui. I sest pser Ussi Seruum tuum, ego obsto tibi emendare dampnum set ploramentum serui et in
iuriam, et unum di mandamentum non pserditur pse aliud. Si phires 25 homines habent seruum comunem si alius feriuit eum, omnes illi qui habent partem in illo seruo possunt petore dampnum id est peioramentum serui, et iniuriam pro ea paris quam habet unusquisquo de illis, et non plus li
1 Si aliquis seruus meus laesi iniuriam tibi, in arbitrio mo estui mittam illum in potestat tua, uti sis eum castigare secundum
dimitis a piscari sicuti ost Rodanus fuit MN I De iniuriato
gemio alieno mi est laeta stim 19 suus stis prodi T. tuus I, 24 et peioramentum id os potoramentum 7 Eo scio peiurament pror T. 30 De seruo qui
432쪽
iuilii alam tuam et si ego nolo illud lacere, ego sum constrictus - tibi sinum ita quod sit tuus, uel debeo tibi emendar imiuriam. Set si seruus meus seest iniuriam uel aliud dampnum uel stibi uel alii, et ipso facit ho me precepi uel ita quod ego scio Det non uotaui sibi si ego potui uetaro ego debeo emendar illam iniuriam si illud malafactum ita sicuti egomet fecissem, et non possum me liberaro, si post ea ues dare seruum ut sit seruus illius eui sedit iniuriam uel maleficium, nisi quando seruus lacit iniuriam uel aliquod maleficium a s detondendum uel pro me qui sumis dominus suus, quoniam tunc non ego ero constrictus, quamuis lassiecisses me precepto p plarua quoniam licitum est omnibus detisendero et in et dominum suum, et qui seisin hoo non debet habero aliquam penam. Si aliquis seruus tuus laesi iniuriam sumo meo, a
idem est secuti, lacisses eam micti Uri
Si tu ustasti michi uendero seruum meum ues aliam rem in iquam habebam dirieturam uendendi, tu i su michi iniuriam, tu credebas et sesebas quod esset mea diricitura ego obdo2 2
tibi pecuniam et M sum paratus dare eam libi, et postea tu petis 20 eam firmanes me ues reclamabis, in ues do firmaticia mea et hoc laeses propter uituperium meum ceris iuristes michi iniuriam. Si tu pro mea iniuria inparas domum meam uel aliam rem quam ab eo si teneo, et hoc aes sine mea uoluntat et sine precepto potestatis, tu suus michi iniuriam. Si tu intra in domum inoam ια contra insam uoluntatem, tu seessu michi iniuriam, quamuis iam trasses ideo ut uocares ms ad Naestum, quoniam nullus homo dehotinuare in domum alterius contra uoluntatem illius qui tenet eam. Si tu iaces cum aliqua ancilla mea uel cum filia mea que erat in si potestat mea, tu fecisu michi iniuriam, quamuis ipsa uelle M sa tu aes uituperium filio me ues semo meo, tu Dessu michi lim
in qua ' in Mu daro eam reddum MN 22 anparas subastas 24-28 in saeis in tu uel si II 25, 26 intrasses non intrasses
433쪽
et iuriam, quamuis hoc uellent. Ille homo qui oclamauit m de alio et dixit quod odorat sibi iniuriam o sest so scient quod non dicit uerum, talum penam debet ipso habere quia potestas debes eum mittere in exilium usque ait certum tempus, uel debet eum proicerodo illo honoro quem habet sicuti si est clericus, debet oum cicero
fi 8do sua loricia. Si duo uicini stant in domo utina, et unus Stat desupere et alius insorius, bene debet custodiro illo qui manet do subtus ut non laciat fumum qui noceat illi qui est desuper, et illa qui est desuper n0 debet eicero aquam uel aliam rem quo noceat illi qui mandat do subtus sit quicumquo do istis non custodiet hoc i0Mbebit mendare dampnum, et iniuriam si sucit hoc por uni perium ipsius. XVIIII. Si plures laesunt iniuriam alli. Si plures homines laciunt iniuriam alii homini, unusquisque do illis tenetur, ut si unus do illis mendat, ideo non liberantur si alii, quoniam tot iniurio sunt quot sunt person quo socerunt imiuriam et propterea est mala iniuria.
XX. quis homo tenetur de iniuria que est laeta alli. Illo homo tenetur, iniuria qui puros ipsum facit iniuriam, sicui est illo qui re suo dixit alii rustica uorba uel qui percussit meum manu sua Similiter si tu per mandamentum meum uel meo
ingenio fecisti iniuriam alii aliquo modo, os teneor ita sicuti si egomet fecissem illam, et tu similiter teneberis set tunc uerum est quia ego teneor scilla iniuria quam tu fecisti meo precepto, quando odi tibi pecuniam uel contioni ut darem tibi aliquid, uel rasi tu non fecisses eam alio modo nisi ego precopissem tibi se si ego non dedi tibi aliquid mus conseni quod darem tibi aliquamst rem, uel si tu sedisses quamuis ego non precepissema tibi, tu eris
434쪽
XXI. Dimandanteritii do iniuria noti dii rat illi a anniim utilom, nisi fuit facta reclamacio legitima et non durat post quam est mortuus illo qui fecit iniuriam et ille cui facta est iniuria.
Illo homo qui fecit iniuriam alii aliquo modo tenetur mon Idaro sibi tantum quantum uult iurare illo iii iniuria facta sest, pro quanto ipse nollet tunc quando iniuria fuit facta puppisso illami iniuriam nisi ille uelit iurare ultra mensuram, quonia In tune est in arbitrio potestatis in cuius potestat est plueittim, quod ipSe Onsideret personant illius tui fouit iniuriam et illius cui fuit facti set in tuo Bmpore fuit facta, io sest si ii in pliblico si uo in priuato. similitor dei, et consideraro si iniuria fuit de orbis uel do fortia I use alio modo. et secundum De Hlod potest Ognoscero quod iniuria fuit pauea uel grandis debebit osso mendatum. Si illo qui foci aliquo modo iniuriam alii est ita pati per quod non potest dare emendamentum de iniuria, potestiis illa in cuius potestate est placitum debebit illum acriter castigare do sua persona, propterea ut ipS et 20 Omnes alii exemplum accipiant castigamenti. i Rubria L. Min nauer I in MN ne mussinuo iurisi μα- indis , Minneuare ues in Noo 20 do sua persona
exemplum castigamenti do in porsona, per ac que et o laicomo onprendant 'si mill astiamsent pron. T. ex omittunt 'hi stant, die rige bete ichneten Morter semisu teiticeis in L .ei die uere erate eis de Blaures Myerisam M. xx, 21. 2-3ε pr. Insti O perp. et temp. aut IV, 12, L. 5 c. LI, 35. 3-4 L. 13 pr. D. XLVII, 10. IX, 22. 1. Potr. III, 46 Si quis alium orboraverit vo vulnorauserit aut aliquam iniuriam intuturit animo contuin sella se illo cui iniuria illata est ad animum statim rovocavorit, iure prius illo qui iniuriam passus est, pro quanto nosset
labi iam istam sebi sis illatam ut si iudex cognoverit eum ultra modum iuramis iuram volis, limatis moderam secundum qualitatum persona et dignitatem iniuriam passi atquc magnitudinem delicti. o. auch Brachyl. III, 23 4 ps
mittitur iniuriam passo iursiurando iniuriam asstimare. I. 9 Inst. IV, 4. 2. Petr. ibid. st sicilis qui commisit iniuriam, unde ostimationem solvat non habuerit, aut verberibus afficiatur aut alia quavis poena quam iudex arbitratus fuerit dam
435쪽
se uiuant. Si aliqliis homo uiolauit uel comipit sepulcrum in quo iacet
homo moriuus o hoc fecit se sciente ius, ipso debo do hoc iudicari secundum quod iudici uideatur bonum et equum, solum modo bquod pena non sit ni inor quam esset, si aliquis xtraneus homo placita istur, hoe est de inmarabitinis. Istud dimandamentum prius
pertino ad illum ad tuom plus portino illa iniuria et illud naulum, sicuti illi qui abobat diricturam sepeliendi ibi aliquem hominem, sicut os filius mortui uol alius qui habebat ibi diricturam. 0 10 si sunt plures homines qui olim reclamaro, iudex plus sebobit audiro illum de quo potest cognoscor quod iubeat ibi maiorem
diricturam se si omnes habent equalem acionem, simnB possunt
insimul agero istud dimandamentum est tale, quod non potest aliquis homo aliquid dicor post quam sume est data sentencia 15 Si illo homo ad quom pertinet istud iniundamentum non uult reclamare uel non potest, alius qui eum qu uult potest ioc facere, hostes potest seclamaro do monument uiolato in Sto dimandarn sento, quando facit aliquis homo extraneus, uenit pena o C bisantis. Istud dimandamentun do sepulcro lotiit non durat ultra unum 20 annum post quam fuit uiollitum, si antea non filii facta iiiii recla- IR5matio sicut l0 dicit. Si illo homo qui uiolauit ii monumentum non fuit missus in placito in uita sua, non potest aliquid dici horodi suo. Illo homo intolligitur uiolasso sopuloruin qui se sciente corrupit et uiolauit, sicut os si ipso pro isecit foras hominem mortuum raqui erat intus, o si proiecit Ossa, uel si Spoliauit li Omila em O tuum, uel si habitauit in monumunto, uel si fecit alii tuam rem nisi illam quo os facta ad opus monumenti, solum ni Od quod fecisSet
hoc malo ingenio. set qui facit aliquam rem Sine malo ingemo,
IX, 23. Rubr. rubr. D. XLVII, 12 se. IX, 193. I. L. 34r., I 8 D. XLVII. I 2. 2. L. Mict. L. 3 pr. 49 D eod. 3. L. 3 pr. 6 D eod. . Pr. Instide Perp. et temp. act. IV, 12. b. si 1 in l. Insti eod. . L. 34', RI, II, L. 7,
436쪽
ipse non tenetur Sepuleram intolligitur locus ubi mus olim et homo mortuus est sepultuRXXIIII quam penam debet hahere ille qui sepeliuit hominem mortuum in ciuitate. Blo homo qui sepeliuit aliquom hominem mortuum in ciuitato bobit habor penam do XL bigantis, o ista pona debet essessses. Similitor illo homo qui fuit sepultus debet ess proiectus foras et debet portari ad alium locum, ut illa loeus O quo est tractus debet foras comuni illius ciuitatis.
437쪽
I. Cunctos populos II. D sacrosanctis ocissit et de rebus et priuilegiis earum . . . . III. De episcopis et cishicis et do rebus ipsorvin
VI. D procuratoribus HVII diuit homines non prostent patrocinium minoribus in Illacito. No liceat patrocinia potencioribus litiguantibus preStam .... 8
VIR Do illis qui laetant nostra semesain nostro recepto .... 8 VIul. Docillis rebus quo sunt laeto im uim ues propter timo n. maiis
quo ui motusus cauRa OAt Sunt ............ M
ML 1 quo tempore possunt resistes minores xxv annis remi In quibus ursonis possunt restitui minores xxv annis es in quibus non AETHII. In quo tempore minor XXV annis non potest ess restitutus mXV Quis homo non potest restituor aliquom MXVI. Nuibus ex causis maiores in integrum reStituantur 30
438쪽
α M aliquis alismi sinistri an, quoniam timet, atriis, eum in placito mittat . . IXVIII. mo arbitris MXIX. Quo pars in debent osso illo quo firmant se in potastat arbitri . 33 D qua causa possit arbiter dare sontericiam et de qua non MXXI. In qua dis arbiter debo dare sentonciam MXXII. In quo loco actitor debui dare sonio iam III. Quis polis arbitrum cogem ut O senio iam MXXIIII. Nilo sentencia data contra racions non ualet MXXV. mi illi in quorum polastato A placitum discordant inter so 35 VI. Arbiter non potest sentenciam mutar postquam dederit eam 35XXVII. De iure iurando propter calumpniam dando T
E LICIT LIBER SECUNDUS INCIPIT LIBER TERCIVS
I. io iudieiis MII. Quis potos orsu; iuds et qui non 38 III. Quis potos stare in placito stin De quibus rebus potest esse placitum et de quibus non .... 39M Quod si estidium iudicis Mn. Quod si omisit actoris im. Quod sit omesum nil lVIII. Omnis octo MIX. Quod omnis racio si omnis rictura iniuscuiusque melioratur postquam est placitum inceptum OeX. Quomodo debeamus incipem placitum o M. De plus petieionibus XII. De induciis quo petuntur in placitis XIII. io industiis quo dantur propter fostiuitates 45MIII. lant quas orsonas debent fieri placita o XV. Quando lilius potest rumpere testamentum patris et quando non . 47 I. Doriscidia quam paler si maior et ali superiores ponon coguntur dimittes filiis UXVII. suo sunt illo auso quas silius et filia possunt exhorreditari UXVIII. Quod filii o filio coguntur dimittere falcidiam patri et matri, quando ipsi moIiuntur XVIIII. Per quas causas filius et filia possunt exheredaro patrem et matrem do omnibus quo h snt 50 . Quando filii possunt distruere donacio m quam ala et maior fecerunt IXXI. Si pator uo maior dederit in dotem alicuitas siliis suis plus quam debet, quo racio si MXXII. D potieton hereditatis 52XXm quas expensas es t de eram illo qui reddit Mediissem et
quas non MXXIIII. Quantiun urat imandamentum do hereditato 5XXV Quandi aliquis potos dimandaro aliquam se corporalem ... MXXVI. Nuod ius est, si aliquis non uult roddor rem de qua est uictus in placito 56
439쪽
Indo stillanim. XXVIII. io seriaituto quo appellatii usus inlotus . MXXVIIII. In quibus rubus potest aliquis habere usumfructum .... MXXX. Quibus modis finitur us fructus MXXXI dampno quod facit unus alii sin raesono MXXXH. Porcistam incionem μxXXIII Quo radio est inter illos qui uestini dies restis reditatem comunem
XXXIIII. AE exIwnsis quas facit altiluis do heredibus in rebus comi bus MXXXV. Nu ros non debent diuidi MXXXVI Qui d et tenero in custodia i lamonium es alias res communis M XVII. Si res est Ouidiata parto uiuus racionalitator, alii Mes do ito emendam pro a pari quam h snt 68XXXVIII. Nuoniodo obst udo dividor hereditatem 68XXXVIIII. Que racio est inter illos qui uolunt diuidem aliquam rem comunem. De comuni diuidendo 68
. Si semis alicuius facit dampnum De novilibus aetionibus G L Quis potest dimandare dampnum quod fecit somno .... XLII. Quantum potest in per istam raesonem NXLIII. is officio iudicis mXUUI Por quam racionem potos altiluis constringore alium quod Onstret rem de qua os placitum, si ipsa est mobilis. Ἀ Gibendum IEXPLICI LIBER ERUIUS. INCIPIT LIBER QUARTUS L De sacramento tuo aliquis facit in placito, quando non os ibi testis neque probacto 72II. Quando iudex debo sacer iuram 721M Quo podiona potest dare istud meramentum e IIII. Quomodo obes aliquis iuram . 73V. Quod prolicuum erit istud sacramentum illi qui iurauit . . . 73VI. io mutuo de uero Si aliquis soluit quod non debet et uult illud potero .... 75
VIII illo qui soluitis scient quod non do i 76 1 si aliquis soluit quod non, ut potest ulla petere . . . . IX. Si aliquis datis uniam alii ut sacri sibi aliquam rem, si illa non facit illud pro quo est data 77XI. Quid potest pes porcillam actonsm . 78XII. I aliquis dat pecuniam alii ut faciat altiluam' pom rem DXIII. io illa actione per quam aliquis petere potest rem sibi furatam MXI. Qualis Obo reddi res Maia MXV. Docilla adeson per quam aliquis potus queror illud quod aliis
quis habet sine iusta causa MXVI. Quomodo potestis aliquis obligar alii ut faciat sibi aliqui mXVII. leuis homo tensetur alii sine conuencione MXVIII. io maloficiu M
440쪽
Inds titulorum. 353 Sesto XXI Quando heres mons potest psim illud quod ego non possum, et quando tenetur de illo de quo ego non teneo .... M XYΠ Quod pator non obst mitti in placito pro filiolamus mitis pio patro neqv maritus pro uxor nses Ius uxor pro marito MXXIII. Quod seruus non tonetur post quam est factus liberius hoc quod secit quando Mai sonius MXXIIII. vivido ego possum dimandam peditiam a debitore mes cibitoris MXXV. Quomodo ot in quantum aliquis potos conusnim heredem defuncti 89 XXVI. In quantum tonentur erud0 do maloficio quod fecit dolunctus MXXVII. Nue racio ost Si aliquis conuenit pagare aliquam rem pro alio uel pro se M
VHH. D illis probaelaminis quo non sui, legitimo si XXX. is tostimoniis MXXXI. Quando debent iurar testimonia DXXXII. is uno solo tostimonio MXXXIII illis probaeionibus quo fiunt per artulam stinus racio est, si aries illa est perdita MXXX Ull. Plus uales quod in uestiat laesuin os quam quod finium est cum figmento κXXXV. Dis prostancia quam unus facit alii quo dicitur comodatum MXXXVI. Quo res potest esse comodata DXXXVII. Per quam racionem potest aliquis stor rem inpignoratam ae xxxviii quod ius si si creditor perdidit pignus om οὐ Quam radicitem habet eroditor contra Ohilarem ae mens illis de quibus aliquis uult conueniri pro illo qui si a pro eo in aliquo opere, sicut in naui uel in oleo uesin tabula uel aliud opus MXLI. De actions tributoria, id est quo racio est, si Seruus uel filius stadiunt aliquod me tum Menis alas et domino et sius eorum uesiturus suo peculio OMX- Quo drietura est, si filius est missus in piaesto desilio Minio quod fecit in potestat patris 105XI ITI Si illius uel seruus faciunt aliquod mercatum de Suo peculios o sciencia domini uel patris uel contia eorum uetitum . 105XIJIII men aium quod rei filius ues sinius redies in is umpam us domini MXLV. ter quas personas possumus adtinare OM VL Que racio est si filius qui est in pes lais patris mansuat pecuniam 168 Vn Quando potest peti illa pecunia quo est prestata illi qui os inpolastat patris 109MUL Si semina laestimanciam pro aliquo homino Oio VIIII. Si aliquis alligauit sotas eo quod non recepit, albas post si li