장음표시 사용
191쪽
tum pabulo, quantum denique intermittendum & stercorandum. Habes i1smnia prope nostrae disciplinae& praecepta & obseruationes. RIGO.Μagna me certe voluptate affecisti
agri tui seminarii simul vi pascui expli
192쪽
Ropter amnitatem platarum cum frugibus,&quia eadem prope cura,
librum de frugibus,se quens hic hortensibus plantisque curandis destinatur liber. Virgilius hanc partem de hortorum cultura praetermisit, Ali; tamen aliquot &veterum & recentiorum non indiligenter,sed sparsim tamen & con fuse hoc argumentum tractarunt.Quorum sententias simul & nostras obseruationes huic libro inserere placu .Porro cum sit olurimus & anticiuissimus hor-
193쪽
rat ex hortulano ob egregiam virtute in regem Sidoniorum prouectum.Neq;
abs re huius discipling cura habita,quod
non ad voluptatem sollim spectet, Verum etiam ad utilitatem rei familiaris augendae,& quo Victus quotidiani sum plus lenire liceat,aduenientique domino inemptas dapes ruris ministret. Ac vero cum parcior esset apud priscos frugalitas Columella teste, largior in pauperibus fuit epularum Vsus, lactis copia&domesticorum pecorum carne velut
aqua frumentoque summis ac humili mis vi ctum tolerantibus. Ilox clim posteritas splendidioribus atque longa . petitis dapibus pretia constitueret, caenaeque non naturalibus desideriiς sed quod magno constarent, aestimari coepissent,plebeia paupertas summota preciosioribus cibis ad vulgares compellitur:Hinc horti coli carpti,quibus pauperrimus quisque culinam instruere& quasi alteram succidiam promptam habere posset, Ex horto plζbζi m ςςllu, misis, o
quanto innocentiore victu φ Diligere tes hinc aestimabantur agricolae prisci, A&sic statim faciebant iudicium nequaesie in domo matrem familias, etenim hac
194쪽
haec cura sceminae dicebatur,ubi in dili libriis no sens esset hortu ,Quippe e carnario aut ιθ itineia macello Vivcndu est,nec caules, ut nune quam ma- probab Dia damnates pulmentaria quii issa, ista alio ςgstrent pulmentario. Id erat oleo Lis iuditia p rςζrς; Νὸm carnis desideria etiam Grant in exprobratione. Horti maxime placebant,quia non egerent igni,par cerentq; ligno expetita res & parata sem uesti sei. p*y Vndς cstraria appellabantur,saei lia concoqui, nec oneratura sensum cibo&minime accederent ad desiderium panis, pars eorum ad condimenta pertines fatetur domi, ut eleganter tradit Plini us versiam fieri solitam, atque non In dicum piper quaesitum,quaeq; trans maria petimus. Non me Lucrina iuuerint Cochilia, ut argut E Lyric' poeta canit. Quare ut honos his adderetur,neque Vtilitas rebus auctoritate adimeret, cog nomina procerum inde nata, Lactuci- . nosq; in Valeria familia non puduit an V pellari. Antiquitas plurimum admirum Iam rata est hortos Hesperidum & regum Adonis & Alcinoi, quos prqcipue HO-merus celebrat,Item penules hortos, siue illos Semiramis,sive Assyriae rex Cyrus fecerit. Primus Epicurus traditur
195쪽
hortos in urbe Athenis instituisse: vsque ad eum, moris non fuerat in oppidis rura haberi. Porro cum sorte Tlara
sybulus in negoti, principis sui ad Ma
rium diuertisset atque ab eo in hortum quem elegantissime instructum habe bat , inter spirantium atque arridentium undique herbarum areas pergulasque d uetus. Quam, inquit Thrasybulus,omnia blandiuntur hic, quam eleganter hunc tuum paradisum undecunque omnibus voluptatum architecturis exornasti: Exedrae quoque cum uniuersa domo an peristitiis intus ac soris elegantiis imorum florum arborumque picturis exornatet,ut non solum qstate oculos in vivis floribus,verum etiam media bruma oculos pascere,& in altero depictum flore cum vivo certantem in altero arti ficiunaturae,in utroq; Dei immensam benignitate contemplari liceat Adde ambulacra nodibus cOcamerata inabulantibus umbra pbeant, "ies pluuia stipue nil ad peristitiorutectaco fugere pessis. Imprimis aut lim pidissim riuul' hortu cinges gratia amenitatemq; pcipuam affert: Cui accedulsepes illae vivae simul & virore iucundae
196쪽
bae in suas classes distinctae ut holera &culinaria a voluptuariis & medicis herbis, suis quaeque areis ac resti pinis puluinorum foris singulis tramitu sulcis ambiantur, ut pomarium ab his omnibus cuseminario in quadrum redactum atq; se . iunctum,arbores scitissime in quincunces ordines redacte. In hac tanta amaenitate Amabo mi Mari nunc tempus flagitare videtur, Ut nuperae stipulationis memor pensum dehortensium philosophia persoluas,Cu tu ha c coditione me
de seminarijagii disciplina disserere vel
obtudere veri' te volueWis. MAR.Heus tu nimis es memor. Sed quid facia,Spo-de, noxa praesto. Quado igitur sic iubes me quoque de mei horti disciplina ga
rientem audies, sed non tanta voluptate quanta ego tibi de villa agroque tuo administrando auscultaui.TRAS. Immo cum maxima expectatione simul& voluptate. M AR. Age igitur consideamus paulisper in hoc topiario, mox iterum inambulabimus, quieturi quoties libet.Interim Iulia caenam adornabit.
197쪽
adornabid. Principib sic tu villae lo--tiocisco deligendo disseruisti, ita de horti se
de nobis erit auspicandum. Est autem hortorum varia ratio: nam alii ad villa collocatur, alij in suburbiis aut seorsum aut in urbibus deliguntur, omnes conuenit domui esse propinquos si locus permittit, ita tamen ut in villa areae non subiaceant, quae per trituram paleas aut puluerem Venti in eum perserant. Et
vel sterqui linio subiecti, ut eius siticco sponte tacundentur, vel loco praecipuὁ pingui, quique adueniente rivo, vel si non sit aqua fluens, sonte puteali pos- im, is sit irrigari . Felix positio cui leniter inclinata planities cursus aquae se uentis per si acta discreta derivat: Riguos e nim im erimis oportet esse hortos, si minus pron uo riuo, i m pri mendus est puteus, atque indidem pertica organisque pneumatici vel tellenonum haustu rigandi, ut certam perennitatis puteus habeat fidem, Columellatum demum ecfodiendum siladet, cum sol vltimas partes Virginis obtinebit, hoc est, mense 5ζptembri ante aequinoctium autumna rio. te, siquidem tum maxime explorantur vires fontium, cum ex longa siccitate
198쪽
aestatis terra caret humore pluuiali. Aue si hoc nequeas, piscina su pe rius construenda , ut illinc aquas pluuia conserente, hortus per aestiuos rigetur ardores. Vbi neque natura loci neque manu illatam, neque suae spontis aquam ministrari pa titur,nullum quidem aliud remedium, quam hyemales pluviata.Si hac quoque facultate destituaris,semper altius tribus
aut quatuor pedibus ad pastini similituis dinem fodies hortulum, qui sic cultus . negligat siccitates. Vbi copia rigandi, sa Τμέη i, erit non alto bipalio,id est, minu quari qμο ρ duos pedes serramento novale conuerti.
fio Iudi - mud obseruadum in hortis quos humoris natura no adiuuat,ut diuidas per partes,& hyeme ad meridiem,aestate ad Septentrionem spacia colenda conuertaritur. In loco horti sicut &in agro deligerido animaduertendum, ne bonum naturalis fecunditatis colentium inertia d Prauarit. Aquarum discrimen habendii. Vtilissimas frigidissimas Plinius censet, quaeque potu suauissimae. Minus utiles e stagno&quas elices inducunt,quoniam herbarum semina inuehut. Pi scipuὰ tamen imbres alere, nam &bestiolas inna
199쪽
salsaeaque coueniunt,veluti ra phano,betae, rutae, cunilae, quibus salsa perhibent peculiarem esse medicina, lus & alioqui plurimum suauitati & secunditati con- ferant. Csteris dulciu aquaru rigua prosunt. Ac quonia de rigando dicere coepi mrtusimus, hoc loco adiiciemus, nota ardente quando ria sole, sed horas rigadi esse matutinam ex gandi.& vespera, ne inseruescat aqtia te.Ocymo tantum meridiana etiam conuenire rigatione. Salu celerrime erupere putat
initio ferueti aqua aspersum . Audivisti scipue horto instruendo aqua requiren Sepimentadam qua irrigetur. Secundu Vt muniat hortorum. ab iniuria vel hominum petulatium ac furacium, vel bestiaria,ne & herbis & platis,atq; adeo fruetib.insidiantes& voluptatem & labore interturbent ac frustrεtur: Sive enim pecora prodat, siue hominum manu coirectetur sqpius, seminum
plantarum incrementum remoratur.
Conuenit igitur hortum habere clausum. Munitionis varia sunt genera, alii luto inter formas clauso parietes figuratos ex lateribus imitantur : alij macerias ex luto & lapide excitant: nonnulli saxis in ordinem congestis aut ordine dispositis sepiunt: Quibus aquae copia, i .
200쪽
fossis praecingunt, id genus vitandum Palladius putat, quod horto humorem subducere credatur, nisi palustris locus colatur: Alii spinarum plantas&semina
in munitionem disponunt:Sunt qui de lutatis parietib. hortos cingant,eorum . q; fastigia stramentis vel myrica conte
gant. Varro quatuor recen siet sepimen torum genera, Vnum naturale, alterum
agreste,tertium militare,quartum fabrile, quorum Vnumquodque species habet complures. Primum naturale,quod ob seri solet virgultis aut spinis, quod ha bet radices V iuge sepis, ac viatoris lasciui
praetereuntis, no metuit facem ardente:
secunda ex agresti ligno, sed non vivo, sit aut palis statutis crebris ac virgultis implicatis aut latis per ratis, & per ea foramina traiectis loguri js sere binis aut ternis, q structilis & agrestis sepes a qui Stractilis bus da vocatur & agreste sepimetum:auenes. ex arboribus truncis demissis & in terra deinceps constitutis. Tertium militare sepimentum,est fossa & terreus ager,sed - fossia ita idonea fiat, ut omnem aquam qde caelo venit recipere possit, aut fastigium habeat,ut exeat e fundo. Agger isque intrinsecus sit iunctus fossae, ita arduus sita