장음표시 사용
221쪽
Aiunt album seri, si conspersum prius per dies aliquot fuerit, & imbribus si
per arena irrigatum. Sic ergo & incremento proficientes in tybi hybernant, donec ad usum promantur. A lij leuiori sumptu contenti,terra duntaXat o ruunt:alii stramentis tantum tegunt. Iavero nusquam non inualuit haec hiemadi ratio.TR AS. Et brassicam nobis insticis notam in hoc tam nitido horto video.M AR. Eam ne habebit hortus,qua omnibus oleribus nosti a Cato N praeferrit eiusque m i ras vires & Vsurpationes describente. Atqui vulgaribus illis hunc locum peculiarem tribuimus, veluti brassicae,bet ,inlybo,cepis,rapis,napis,porris,daucis,& radicibus, fallio,pab stinacae.Nobiliores in suam classem distinximus, & prout cuiusq; natura sere solum. Brassica vulgo caulis dicit.Graece ολαμβis, Gallice choux, Italicὸ caule Ger. roil. Veteres plura genera secerue& hodie sunt: Vnum grandibus & latis
soliis,caule magno,tonsili cymarum luxuria. Haec u ulgaris est noticiae,quq gratior hybernis temporibus gelu indurata iusculis aut lardo incoquitur. Cymosum etiam cacumen subueruefacta
222쪽
Fossa horuin orbe glomerantur exteri' cal
ambituru'gata, mu tu intus carinarii volaminibus, externis semper interiora co-
plectentib. o QNr A nDHAp as A A acetam)s subministratur, oleo ,saleque suffusum.Secundu genus crispo solio , a similitudine apii se linoade atq; apiaria vulgo crispu caule vocant. Tertium genus proprie Crabe minutis caulib.tenuioribus foliis, leuis, tenera, tenui si1cco. Quartu genus addit sessile, folio &capite patulo,Vulg' Cabutos caules,quasi capitatos,Ger. Sappes, Gallis choux ca-buZ, veteres T ritiana brassica vocasse vident, cu in capitis figura extuberantur.
Haec in Germania potissi mu abundaritia nobilis. Est si Allobrogica appellat vel Sabaudica, alijs dulcior,frigoris impatiens,Gai,choux de sauoie. Ite patulaquςda,crispa,rugo q; solio,sed nigriore, Itali negrecaules vocat, Latine nigra brassica, ex genere queuulgo rubru caule nominant,veterib. Marucina brassii ca. Sunt & alia genera a locis nomina mutuatia utpote Aricina Cumana. Bracscae positione optima esse post Idus Apriles frigidis &pluuiis regionibus, faepius sarrita & stercorata melius conualescit, pleniorisq; incrementi,&colliculu facit & cyma.Nonnulli a Cal. Martiis deponui,sed maior pars eius in cyma prosilit, nec postea hybernu caule amplum
223쪽
plum facit cum est semel defccta. Possis in& maximos caules bis transferre,
v si facias, plus & seminis & incrementi
reddit:Na sic exuberat semine,Vt nominore prouentu seratur si raparum ad oleu exprimendu Brassica toto anno potest solo credi, plurimum in circa Martium serit pro regionis coeliq; temperatura, a fatu intra dies dece sedem ostrat, nisi semina,q solo mandantur,sint exucca:vetus em eius semen degenerat in rapan contra ex raporum brassica. Loco salso seri feliciter traditur : Quare nitrum vel cinerem aspergere conuenit, idque etiam erucas necat. Transfertur in Iunio maxime ubi sex soliorum erit,& coelum pluuium suerit, ita ut radix eius liquido fimo prius illita & inuoluta trib. algae teniolis pangatur. Capitati diligentior cura. Serenda in Martio plenilunio, ut sit duabus Lunis in terra, Sin Maio replantanda duorum pedum, distantia. Si in repastinato seres, ac terram fugientes colliculos seces a terraque proceritate luxuriosa attollentes se exaggerando aliam accumules, ita, ne plus quam cacumen emineat. Nam ut conuolutis solijs, extuboret
224쪽
ADI, An P nsn Ain globum , translata brassi a terra aggeranda,ut soli a tantum emineGnt, idque iterum faciendum. Omni eius generi pruinae plurimum suauitatis afferunt. Vineae, quibus brassicae nascuntur, languidius vinum creare tradunt,& brassi-
cavi num corrumpi. THRAS. Perge amabo reliquam hane olerum culturam
explicare. M AR. In proximo vides Spirmi icia. natiam aspiculis ut nosti) seminis di- uroma- ctam, Itali, Galli & Germani appellati-
Iribus. Onem eandem retinent: veteribus aliis
a riplex. Scullo mol chus, aliis atriplex putatur appellata, licet sint qui existiment rece-tiorem,illis tamen non dissimilem &N cultu &natura. Seritur sicut superiora Martio, Aprili & deinceps usque ad Septembrem, si rigari possit, exit septem diebus a fatu. Transferri eam non est necessarium. Semen statim cum seritur obruendum, herbae vellendae. Nullum solum resipuit,quocunque prouenit laeti L. si me. Subinde resecatur, quia pullularet
non cessat. Coquitur citra aquam , cum magnam vim aquae inter coquendum emittat,ac ve Iuti proprio contenta iure alienum respuit. Ligula subinde percusium abacto lentore versatur, dein
225쪽
deinde in manuales globos expressa penitus sanie redactum, patinis in oleo vel butyro frigitur, addito quo magis palatum titillet omphacio vel acerbarum uuarum melligine. Pergo culinarias herbas ordi ne, ut vides explicare. Sequitur acetosia, quae ita lice nomen latinum retinet, alibi rombice.& Lapatio, Gal- Acras.lis Oxella quasi Oxalis Germanis ricpabacore dicitur veteres videtur Rumicem ac Lapathium vocasse, tametsi Rumex. genera plura,Romanu quod Vocant no Lapathun
bilius colore & forma ab alio differens, nos re satiuo& sylvestri utimur,inditui uribus& acetariis magnam habet gratiam, atq; e sylvestribus hoc solum melius, cum omnia sylvestria sere & soliis
minora & cuilibus succoque acriora. Seritur sicut alia olera & sponte etiam in laetioribus pratis & hortis prouenit. Cuminum,Coriandrum terram postu cummam. lant bene subactam cui letamen admiasceatur, seruntur verna satione, ata herbis purgentur. Cuminum κυ tivop et Graecis aliisque linguis plerisque vocatum. Maledistis seri creditum ut copiosius exeat,& qui serunt precontur Vt ς ς c. id a t. Coriandrum κόο op ηtati v Grae
226쪽
ADD A sp us ΗΑ - - eis, reliquis fere eadem nomenclatii
ra,quae Latinis, a veteri semine facilius existe proditum. Apium, quod uti apisi v Isigo Petroselinum & Apium hortense,
λινυ Graecis dicitur. Itali apio domesti- Petroselz- co & Petrosello vocant. Galli. Persi I m. du gardin. Germani Petersillie vel peterliri: ab aequinoctio verno seri tur semine paululum in pila pulsato. AEquinoctium autem est,quado Sol in
V niuerso terrarum orbe diem noctibus adaequat, eo, scilicet tempore,quo Sol dux &auctor citerorum luminum, mes ramicus. mundi re temperatio Ariete ac Libra ingreditur. E veteri semine celerius exire putatur quinquagesimo a satu,&cum Ocyssime quadragesimo die emergit,omniumque difficili mum nascitur. Sa tu calcetur pedibus. Semel satum pluribus annis durat, aqua laetaturmoenicu-aalsum. lVm quod Graeci μα αξον Itali Fenochio Germa. DiinipeII:Galli Fenoil vel sornu ilion, Seritur primo vere , loco apri an ibam. ς0 modice faxoso,vel etiam qualicun-' que: semel fatum restibuli sertilitato
prouenit. Anisum μου pluribus linguis
227쪽
guis notum:sicut Cuminum 5e Coriandrum terram bene subactam postulat, cui letamen admisceatur et Anethum δεηθον, Gallis et Italis serὶ nomen retinet, Germanis Sis,omnem coeli statum patitur,sed tepidiore gaudet: si imbre non irrigetur,rarius serendum. Sunt qui semen non obru- Ccrορ-
ant existimantes aues non attingere: prouenit etiam sponte foeniculi mo-
re . Cerosolium ut alii Chaere folia nonnulli χαιρο*υλλον alii rursus γιγγίδioμ: Germani Servel: Itali Ging
dia, Galli Cer eii vocant. Agrum laetum, humidum,& stercoratum desy-derat, ijsdem temporibus seritur loci r frigidis . Eodem mense Bela seminatur, &si possit per totam aestatem ei sicut &spinacia , vernaculum limius.Graeci τευλον Italice bietola, Ge manice Deir,alias a tangest. Nulli hortensium folia maiora, adeo, ut cultus ratione arboris incrementum capensat. Beta dicta quod litterae Graecet figuram reserat dum semine turget,ut Columella testatur.Duo eius genera ca
228쪽
cita,in soliorum amplitudine se diffundit. Nasturtium, Graecis καμαμον Italis Nasturtiu. Nasturtio&agretto, Gallis Cresson degardin, Germanis , perso, seritur & vere& autumno, quinto die nastitur caeteris herbis succum adimit, mista satis frigora contemnit, quare tam hyeme quam aestate prouenit. Cum lactuca si seratur, egregie prouenit. Humorem amat, si ra men desit non curat. Aquatilibus locis sponte prouenit, Vt apud Padelbornam
oppido mest phaliae in ipso fluuio copiose nascit, quare sunt qui Nasturtium
quaticum hoc appellet: Olim Sisimbriuvocatum. Rami in aquis clim consenuerint etiam candicantibus capillamentis articulatim confibrantur. Papauersati 'μμ si uum ,liincola sertur melius erumpe PM re,ubi Sarmenta combusta fuerint,siccis Iocis & calidis cum aliis oleribus seritur. . Sinapi το ν rua συνακις etsi Athenaeus neget Atticorum aliquem o sim ridixisse. Germanice fenes Italice senare, Gai .se neue:aliud album,aliud nigrum,autumno melius seritur etiam Μartio. Quo se mel consita, vix licet liberare locu, quia semen caducum protinus viret.Terram . λ
229쪽
o p AD 'n' AsBA Ir hanis amat congestitiam.THRAS.Kapsanos Oradix. elegates habere te video. M AR.Non it, seliciter hoc tempore, ut solant prouenire, nam cum solem & locum apricum postulent,huc in loca umbrosiora conserue, ruthortularii mei .Cura ius est,ut terra stercorata & subacta, soliq; exposita ob ruatur,fimu aiunt quidam radice odisse, atq; palea contentu. Post ubi aliquod in crementum ceperit,iggeritur. Nam si saper terra emerserit, dura & sungosa fiet.
Radix per excellentia dicitur, quod csterris,Mh; V magnitudine superet. Nam Plin. ad j, si ErserZi m Germaniae se vidisse compes, bat, ad puerorum infantium magnitudinem prouenire.Seritur bis anno, Februario aut Martio luna decrestete, ne nimici soliis luxuriet,cum vernum fructum eX-pectamus, digitorum quatuor distantiae& Augusto cum maturius, & haec satio melior habetur. Quae a solstitio se runtur, semen non serunt, sicut & alia hortensia. Tertio die a situ prosilire so let,&ex hybernis celerrime exit, latere potius fructum parit . Calidis locis austrinis atque serenis temporibus celerius in caulem attollitur , semenque promit. Folia eius subinde calcanda, sie
230쪽
se radix ipsa augescit,alioqui in solia luxuriat, & augmentum non in radicem,
sed in soli a vertit, quae etiam liquescere Theophrastus scribit, solium quo leuius,hoc mitior & suavior raphanus, frigus etiam adiuuare traditur. Radice te reno operta, sequenti anno germinat tellure abiecita: nam & crescere& durare ad aestatem usque valet. Semen habet in siliquis. Tradui dulces nasci si semina mulso vel passarum succo macerentur. Dulcescit& frigo re, ut rapum. Salsuginea maritudo tollitur. Quare salsis aquis ali &irrigandos volunt rapha nos. Cocti dulcescunt,& in raporum vicem transeunt, Ieiunis vomitum cient. Viti inimicus&dentibus. Venenis praesumptus resistit raphanus. Summo cibo spiritum e lidit, ruetus laxat, urinas ei, it. Po-
stremo cibo deiecti em alui molitur , summoque cibo suspendunt illata ne sidant. Graecis κ*ρινις et Italis raphano ex radice, Gallis pesori,
SYB. Est & aliud senus, vulgus aler- merres
dic, vocat , existimo esse eam, quam Romani Armaraciam appellant, au- armara' ore Dioscoride , & haec vulgo apud cta. O α Roma