장음표시 사용
371쪽
glandis: Cupressi nullum, ut Pli. tradit. Ad haec interlucatio arboribus prodest, nempe ut arida virgulta putrida tollant, rami & germina inutiliter pullulantia cum interuallo resecentur: sed omnium annorum trucidatio inutilissima. Et si vitis tonsuram annuam postulat, & alternam myrtus, punicae,oleae, quia celeriter fruticescunt, caeterae rariuS tondentur, nulla autumno, ac ne raduntur quidem nisi vere putatione. Purgandas arbores autumno post Pleiadum occasum,& prius stercorandas aduersus nocumenta ex plagis percepta. De purgare arida, quae sunt in medio, & ramos sibi inuicem incumbentes, recidendiq; surculi inutiles, plurimae amputari volunt velut onerosa& superuacua, sicut nos ungues&pilos. Reciduntur veteres totae, ac rursus a s lone aliquo resurgiit. Scarificatio utilis, cum macie corticis ex aegritudine astringente, & iusto plus vitalia arborum comprimente exactam falcis aciem utraque manu comprimente perpetuis incisiuri deducunt, ac veluti cutem laxant: Salutare id esse, argumento sunt dilatatae cicatrices , & internato corpore expletae
372쪽
Mu-μ Ablaqueandae etiam arbores,nempe te ra circum radices aperienda, Ut solis te poribus & imbribus prouocentur, radici
re ii, sit herioribus recisis. Arbores cumr ' siti, se euntur notandae, quibus Ventis Nar si in ηρ ut hectione steterint. Sic enim docuit tanda ' virgilius: ρυ sthim etiam caeli regionem in cortice signavi, Vt qμο quaq; modo steterit, qua parte calores
Ausirinos tulerit,qua terra obverterit axi. Cosideranda etiam notandaq; soli natura, ut de sicco in humidum transferas potius, & de clivo sicco exili in humidum, - planum, & pinguem potiusquam cOtra. mi η Tyanspositae nouelle arbores secundo an noue urμ aut tertio putentu r, relictis tamen i rimtiri bus aut circiter ramorum cornibus, & selicius crescent, idque semel atq; iterum
alternis annis veluti coronis factis. Maioris aetatis arbores transserimus truncatis ramis,illaesis radicibus: & sunt multo Infructiiser stercore ac rigationib. hae adiuuadae. Poris,ctcμ μ miseris,quq germinat nec serunt fructu, ca ferent, aut si caduca serant, fissa radice inditurbus V op ' lapis,aut cuneus infigitur & veluti initae cto consula faecundantur.Vrina quoque hominis Vetur arborse teri rigandas radices, &, foecunditatem bin. & gratiam addere fructibus, proditum.
373쪽
a. 11. DE RE *vSTICA. I79Si arbor solis ardore siccata confabescit, frequenti aggestione cumuletur,vespertinoque iuuetur humore, atque obiectis defendatur umbraculis. Vt fructus arbo rifructis rum citius maturent, sunt, qui prius in citius λι- arescentem praecisarum ad radices Pla' tarentigam, fibrasque aceto & yrina veteri madefacere , atque ea luto obruere, tapeque fodere praecipiunt: ea enim foecunditatem & gratiam fructib. addere, ut supra i etiam ad monitu. Urina hominis aliquot Vrina Uus. mensibus veterata surculis utilis est, quasi vitibus aut pomorum arboribus adhibeas, n ullo alio magis fructus exuberat, nec solum facit maiorem prouentum,VQrum etiam saporem& odorem vini pomorumque reddit meliorem. Poteris &amurca, quae salem non habet frugiferas arbores rigare. Vsus utriusque maxime
nebulas videmus sepe laedere arbores: , , Ecquid remedii 'MAR. Aduersus pruinas & nebulas conuenit habere disposi-
tos per pomarium sarmentorum purga- 'mentorumque aut stipularum aceruos, qui, cum pruinae aut nebulae oriantur, incendi possint: Nam fumo discutitur noxa. Stercora etiam arida per vineas,
374쪽
quas ubi pruinam videris succendere liceat co fumo excitato dispergii pruina. TH R. Quid si tarotent arbores' MAR.
Ae rotaru Aegris arborib. secem vini aqua in istam arbortini Naifundere,& lupinum circa radices eam media. serere consuetum: A qua metia lupini d cocti circum fu fam pomis prodeste, Plin. tradit. THR.Et vermes sese arbores le-dunt.MAR. Vermib. si in sestentur arbores Varia produntur remedia: Na crucis absunt iiij succus aduersatur. Item se mi na sedi vel a Zoi succo macerata, tuta P rq stant: & si rore aque perfuderis in quo vitigineus succus. Item cinis amurcae mist vel bouis urina cum tertia parte aceti costisa. Aiunt sulpbure vivo aut bitumine suffumigatas arbores aut olera conseruari a noxiis bestiolis, Galbano quoq; acceso fugari. Ite allij lignis ex eptis capitibus
suffitis, ut vapor per hortum aut poma rium dispergatur, erucas necare proditu. Seminib. tradunt suliginem mi icendam& aqua conspersa. Democrito auctore traditum, Si mulier, lin menstruis est, nus quam cincta ,solutis crinibus & nudo pede aream circumeat,decidere erucas. Sed
molestior tibi sorte videbor stirpiu,plantariiq; ac pomarioru disciplina ilixiore
375쪽
comemorata:& licet plura essentaddenda,ne tamen molesta sit Plixitas, fine fa-ἰ ciam. TH. Immis gratissima mihi fuit , comem oratio,qua visus es hortor, vinearum,ac pomarior ii, si ab alijs diffuse neq; ita certe traduntur,com pendio coplex nostrisq; usibus accomodasse. At,quia deurb is, mansuetisq; arborib.copiose dis .
seruit si,una restare videtur sy luarum disciplina. Heri nemus transii & gladi seris&ciduis arborib.scite consitum, mox se licetu ad fluuij ripam amplissim v,& eleganter platatum, postremo agros ulmis undiq; eleganter cinctos, quq oia sane villam banc non mediocriter ornant,&, Vestigal non aspernandum haud dubie reddunt: proinde huius quoq; partis rusticae disci pli nae rationem cognoscere gestio. MN. Hec etsi extra obligatione,& quasi Dὸfluis in plus petere videaris,tamen quado sic ur- έ ueno. ges,non grauabor& hanc partem corro-lari j loco absoluere, ne qua usquam tibi defuisse videar. Quod ad Sylvas attinet, as Ancus Martius primus apud Roma- hos publicauit, ut Petrus Crinitu tradit: Et magna sem per sylvarum veterib.
376쪽
s laurini Cautum apud Romanos ut ci amoui . collium & sylvarum haberent, ut hac rationen Odeesset materia, qua &aedificia&nmigia,& reliqua lignea opera ta publica et priuata confici possent. In Repub.
Vς ne torum etiamnu accurate obseruat,
ut sylvarum cura peculiari Magistratuice mandetur, & quotannis supplantetur feris,& partim materia, partim etiacs duis ac soco seruientib. consita arborib. De
his igit primu , inde olivarij, ac salieti di sci pli na explicabimus. Qus da sylvestres ac ferar, tu ib. nulla discipsina op', sed sua cuiusq; ingenis semina serui. Peiora si ut
si luestita satiui se uidelius qua ut demostratione egeat, cum eorum permulta domita cultu, domita feritate mansuescant
in hortis, in permultis & sylvestre& satiuum inueniri, Inculta 'luestrib. horret, sata libi mastietos situs usurpet. Nemora& syliae vestiunt fere quercu, fago, abie- te,fiet una, pinu, picea lice, stlbure, cerro 'cla M oleastro, mespilo,pomiseris sylvestrib. ut a 's ar oris ut Grqcq siliqvs, lotus, iuniper', cornus, bai xψa et achrades pyri. Aliqsylure alijs arborib.,Plocorum
377쪽
i s. 11. D E RE RUSTICA. 18Il0c0rii natura abundat. Hercita A qa lati' per diuersias regi oes diffundit, alibi solat quercum,alibi fagum,alibi abietem, Ar duena plurimam, quercum fert. Apenninus larice,abiete,corno, tamarice- Alpζ. I,b. 'lepontiae castanea abundant. Sylvestres stomnes &si spote proueniunt interim ta dpς se men omne S semi ne procreari poterunt si μm locum cultumq; idoneum nacte . Aliae alio situ gaudent,ut primum Theophra.&post eum Plinius prodidit. Montes amat abies,cedrus, larix, picea, & quibus resina gignitur,item aqui lia, terebinthus,castaneus,i lex,quercus,segu S, tuni- ι'. 'ru S, cornus,carpinus. Et si pleraeque ex nis etiam in plana descendunt. Montes simul & valles tolerat abies, robur, casta- 'neus, tilia,ilex,cornus. Plana petunt tamari X, Vimus, populus,salix,corylus,tu glanS,Ornus,acer, fraxinus, fagus. Non temere in montibus visuntur prunus, malus,oleaster, iug ans. Omnia,quq motibus planisque communia habentur,ampliora visuque pulchriora in planis pro neni ut, sed usu meliora in montibus materiae& fructibus, piris malisque excep tis, Theophrasto aut hore. Montibus enim nodosae spinosaeque assurgunt.
378쪽
ta quιLADI, HAp AsBAAquosis delectantur,salix, alnus, populus, siler,ligustra. Oderunt aquas iuglas, cupressus, Iouis barba .Et quanqua pleraeque sy luae natura & sponte proueniunt: tamen cultura & artis diligentia reddu-tur nitidiores fructuosioresq;. Na uti sit periori commem oratione traditum, hortcnses arbores & frugiferas seminariis coli,ita& sylvestres atque in frugiferae ad materiam & ignibus fouendis alijsque usibus conserunt. Qui sylva instituere vult,is pro loci ratione platas deligat, &sis pote prouenietib. destituat,seminario sarciat, locumq; sic vel aggere,vel fossis, vel deniq; sepimentis muniat, ne qua Ouinae caprinaeue aut aliae pecudes irrupere possint,q sti r pes arrodant: Nam quid ad semel arroserint,quasi veneno infectum lethali perditur. Proinde qui velit sylva consita vel ad cςdendu,vel ad materiam, ac glandi sera coseruare, hunc necesse est hos arcere hostes. Leges Colonicae videntur ob id cauisse, ne in agro surculario caprae pascantur. Poro inter glandi seras Mad materiam utiles primum sibi locum vendicat Quercus, Graece huc etsi nomine Dioscorides videtur omnes gladi seras complecti,Italis Quercia, Gallis
379쪽
Chesiae, Germanis Eichen baum. Quercerum igitur plantare volens glandes ma- is turas& insolatas, nulloque vitio obnoxi puηυι as in terra seminarii bene pastinata cultaque disponat,ea diligentia,qua Rhortenses,cingatque sepi mento, ne a pecore ab rodantur: Quae ubi adoleverint,transferuntur in fuluam circa Februarium. Pa-tata existimantur felicius augescere, prqsertim si ad glandem serendam instituantur: Sin ad materiam,praestat cacumina relinquere,quo in sub reditam aedificiis apta materia adolescat. In trans se redo factis scrobibus sesquipedalibus accirci ter & terra aggerata radices operiantur, curandumq;, ne radices aut surculi laedatur,quos pstat praecidere. Terra quercu bus couenit fere qlibet, paludinosa in &vligi nos a magis laetant querceia,tametsi in omni prope solo adolescat, etiam sabuloso, nisi prorsus sicco,rari' 5pingui, moto stim etia non respuit. Nostra aetate in Vuest phalia non procul ab arce Aliena na quercu Sextat Iso. pedu caudice usq; ad priores ramos, crassitudine triti vina rum. Alia alio loco, quae io o. vehes aut mi
plaustra impleuit dissecta: No procul ab Inundinus acalia Io. vina rucrassitudine, at no ita
380쪽
oqNPADDUBPAsB Aoueti procera. Germaniae praedones arboribus cavatis nauigasse, quarum quaedam
triginta homines ferrent Plinio aut horaginetu. re. Inter glandi seras secundus locus tri
Faus, Germanice Euchen, eiusdem fere cui . turae cum quercu.Estulus Graecis πλατυ-
Uculetum Φιλλο . In quacunque terra Esculetum . facere licet teste Plinio: nascitur e balano sed non nisi esculi scrobe dodranta- Ic cetum. li duorum pedum interuallo. I lex Gr ce Italis notior Elice vocatur,Gall. houssen, in altum prosilit si solum nanciscitur idoneum:in montibus locatur, in planis nasci recusat,glandes seri quernis minores, solio laurino ac perpetuo virente. Quemadmodum & suber ρελruberetu. λΘ' Graece,Gallis ilege, inter glandiferas
numeratur: eius cortice utimur piscan- tium tragulis&calciatu hyberno aduersus frigoris iniuriam. Arbores omnes detracto cortice intermori praeter suberem,constat. Est & Robur glandifera. - δευς αγρια G cis dicta quasi h luestris ρkμης quercus, Gallis Chesine, Italis Rouore. Huius speciem existimant quidam esse Cerrum, o u Graece, incultis locis ς μ gaudet,si,ta e glandiseris panos fori a ren