장음표시 사용
2쪽
Reverendissimo, Amplissimo, sperquam Gratiose DOMINO,
S. Ordinis Cisterciensis in Monasterio spe
ciosae vallis Praesuli & Abbati dignissimo,& c. Domino sivo perquam grati
Reverendissime, Amplissime, s perquam si ratis
blico typo de luci submittere,nunc ctiam ante oculos tuos demittit sese, vel sic observaturus primam modestiae regulam , quae docet oculus demittere in conspectu visorum praelustrium. Ardebat equidem laic oculus, ut primum gratiosum tuum nomen in audiit, erecto supercilio,in sublimia montium excurrere, juxta vetus illud de celebre ;Bernardus vallis, montes Bene ictus amabat Sed posta
quam intellexit in valle tuas hospitari gratias , M speciosa quidem, tam facile intra hos modestiς cancellos sese composuit, ut ad hanc Demissionem raperetur quasi siuomet pondere. Quid enim oculo gratius accidat, quam vallis, & sipeciosa quidem, qualis Tua est in qua vernant omnes melioris aevi grat , ubi nivescunt primi candoris lilia, serpunt demis sior violla, purpurascunt divinioris amoris roset, se infle-ciunt mansuetioris obsequii scis quia , colorantur multi pacis irides, verbo, totus virtutum explicatur clysiius, ut non pabulum oculo, sed oculus tam letae pascuae fatis dispiciendae deesse videri possit. Auribus multas delicias valles ingerunt,
iat, cum undarum lusus, silvarum cantus, columbae gemitus,
alaudae laudes permutas rupes dc scopulos vocalis Echo grata reflectit imagine. Non inscriores delicias in Tua specios a
3쪽
valle meus hic leget oculus, quando, praeter beatam illam sanctioris veris copiam, mirabitur illos ignes, non fatuos, qui amant loca depressa &humida,sed ignes prudentes, quos virgineus tuus chorus fovet devotionis oleo; Quando percipiet amoenissimas umbras,quae cadunt de celsis contemplationum coelestium montibus , quando persentiscet pellucentes illas lacrymarum gemmulas, quas e Tuo & Tuorum vultu, velu t e constantiae petris tanta dulcedine coeli suavitas exprimit, ut coenobium Tuum iis jam pius irrigatum, quas a lacrymaruacerbaru valle secretus,vel ideo speciosa vallis compellari pro meruerit. Profecto vero nomine hic liber deinceps dici pote rit oculus, postquam in hac valle sese occuluerit,imitatus natu rae ingenium, quae in carnea & ossea valle recondidit oculum, ut vel ab omni vulnere tutior, vel ad colligendos ignes & ra dios sederet aptior. Quid enim in hae valle laedat oculum, cum iuxta Tenedictum excubat, qui etiam spinis obsepsit corporis moenia, ne pars melior traheret vulnera. Quidni apte colligat ignes & radios,cum Te videt, qui pietatem cum litteris, fas cum virtutibus, Parnassum cum Calvaria, Apollinem cum Deo sic amicare nosti, ut ubique exemplo luceas, ardeas chari tate. Credo satisfecerit hic oculus magnis naturae labitis Platoni& Aristoteli quorum hic volebat oculos naturae esse aqueae, ille igneae, cum coelestes ignes Benedicti quos volvis animo &mellifluos fontes Bernardi, quos stillas moribus, sibi instillari Authori suomet satisfeceritiqui cum sit ex ordine candido, gratulabitur, hunc suae scientiae mathematicae Candidatum ad Tuam Vallem promotum esse,quae candorem suum modesta distinguit scapularis nigredine, utpossitesse ceu pupilla hujus oculi. Jam, si juxta vulgissensum, oculus est index animi, sit te
cundum Hippocratis mentem , ex oculis metimur universi
corporis habitum quem habeam in Teanimum, quod corpus ex hoc oculo facile conjectabis praesiui Reverendissime. Mihi satis erit,sii cum mystica illa siponsa in Canticis gloriari possim,
quod in uno oculorum incorum vulnerarim cor tuum dcani muni. Histe hunc claudo sermonem & oculum, cum liqc aradenti voto meo, ut ad Ecclesiae Dei in terris ornamentum , ad
ui ordinis de coenobii immortalem gloriam, scro ex sipecto. sa valle ad coelestes aeternitatis montes pertranseas. Herbipoli,
Reverendisi. Am si s perquam gratissa
Devotissimus 3e obsequiosissimus servus
4쪽
eorum. quq in Fundamento secundo Mathematico-Dioptrico tractantur.
Ombis Artificialii Teledioptriciu explicatus atque cum
. Dutagma 1 HE Materia & forma Artificiali Diaphani apti ad perfectionem oculi Ar-
tificiali eledioptrici. Pr I. De vitro generaliter ejusque natu a, de variis proprietatibus. a Vitri proprietates. Proprietates vitri ex tarchero. Caput II. Quomodo in vitro quantitas Retractionum sit inquirenda, & ad Tabulas reducenda. Iustrumentum Anaclassicum ad obsiervandas Restactiones vitii. Tabulae Refractionum ab aere in vitrum, M a vitiis in aerem. Cout III. De vivida de ordinata Refractione , Armaque Artificiali apti diaphani sive vitri, ac variis ad eandem plenius explicandam requisitis. efinitiones, sive termini Lentium sphaericarum. efinitiones sive termini circa Lentium dioptricarum essectus. A pollietes de Axiomata circa Lentes dioptricas ad earum proprietates r indagandas, quae ab omnibus facit E admittuntur. iput IV. Lentium convexarum proprietates Dioptrico -Mathematicae proponuntur & demoni frantur. De simpfici unica Refractione , quae fit, dum radii paralleli incidunt ad convexam superficiem vitream in continuata soliditate. β. II De Refractione, quae fit in Lentibus plan converis,cum radii inci dentes sitiat paralleli. I. III De Refractione, quae fit in Lentibus utrinque convexas, cum radii incidentes sunt Axi paralleli, . g. IV. Da Natura Refractionis Lentium convexarum, cum radii ab obj ctis magis aut minus distantibus incidentes Axi paralleli nou
Caput M. De praestantiori Lentium convexarum etactu, qui est, ama&-
num per plures radios ab objectis antea diversimode dispe sos, post Lentes vero in una basi distinctionis collocatos ei lar
pM H De Natu a Restactionis, quae fit in Lentibus concavis.c G I. De specillis mixtis sive Menistis, Meorum in restinendo m-
5쪽
CUM VIII. De sphaeris integris ac dimidiis de earum in refringendo proprietatibus. Caput LX. Trigonometrica secos quarumlibet Lentium inveniendi me- . thoatis & praxis ostenditur una cum variis Tabulis ad eosdem mpedibus Romanis de eorum pa ticulis centesimis facillime indogandos accurate supputatis. f. L Focos p incipales quarumlibet Lentium convexarum trigonometricae
Tasula I. MIL . II. Quarumlibet Lentium eoncavarum secos virtuales determinare. Tabula III. f. III. Meniscorum sive Lentium mixtarum cos trigonometrice reperire Tabula I v. Caput T. Varia consectaria practica ex hactenus demonstratis adducantur.
De quarumvis Lentium Dioptricarum tam inter se,quam cum oculo naturali combinatione, ac de civiuslibet talis combinationis proprietatibus de effectibus Dioptrico- Mathematicis. Caput L. Hypotheses de suppositiones ex praecedentibus collectae pro iaciliori tractatione Capitum sequentium. Caput II. De varia Lentium convexarum combinatione cum proprietatibus de earum effectibus dioptricis. Caput IIL. De Lentis cavae ad quamcunque Lentem convexam habitudine
de effectibus ex combinatione. Captit IV. De varia combinatione Lentium convexarum cum oculo naturali, de modo videndi per Lentes convexas. CUM V. De varia Lentium concavarum combinatione cum oculo naturali, ac modo per eas videndi.
Caput VI. Lentes polyedrae quas habeant proprietates , δί quem effectum producant in oculo, declaratur de demonstratur. Caput VII. De oculo materiali, eius Artificiosa constructione, tractatior cdc usu ad varias pereum experientias practice demonstranda .
De variis machinis & instrumentis Teledioptricis ad oculum naturalem aΡ plicatis, ac visione modoque per illa videndi. capur L Hypotheses oc suppositiones quaedam praemittuntur. Caput II. Simplex commune Microscopium proponitur Ad demonstratur Caput III. Micros copia plurium Lentium convexarum proponuntur x demonstrantur. caput IV. Telescopium commune Hollandicum sive Galilaeanum proponitur & demonstratur. Caput V. De TuboAsboscopico sive Astronomico, ejusque demonstratione. Caput VI. Telescopia terrestria melioris notae plurium Lentium convexarum proponuntur de demonstrantur.
'ut VII. Indicantur varii alii Tubi, in quibus plurimae Lentes pro da-stincta obje totum dissitorum in situ recto exhibitione disponuntur. Caput VIII. Proponitur de explicatur Tabula combinatoria compositionis partium Telescopi carum ad construenda varia eaque diversa cum pluribus Le-tibus Telescopia.
6쪽
series sordo rerum si Mungamenti.
partes priores Teleucopicae explicantur. Partes mediae Telescopicae explicantur. Explicantur reliquae partes Telescopicae. Caput IX. De longioribus aliis Tubis Teledioptricis sive Telescopicis pluiarium imaginum. Tubus trium imaginum ostendens objecta eversa. Praxis ordinandi ejusmodi Tubum. Tubus quatuor imaginum ostendens ob ecta erecta. Paradoxa Teledioptrica. Captit x. De Tubis incurvis Catoptrico-dioptricis, & corum in repraeseu
Descriptio & explicatio curiosi Pariscopii Polemici. usus Panscopii Polemici pat XL. De Tubis binoculis ac eorum construendorum ratione. Caput III. Proponuntur varii modi, quibus admirandum s laris corporis opificium tute inspici de explorari potest. Apparentiae imaginis. sblaris in camera obscura ex immissione naturali aliquot proprietates.
Utilitates de proprietates Artificialis immissionis. Caput IIII. Fundamenta Mathematica Catoptrico-Dioptrica projectionis quarumlibet imaginum de figurarum pro eruntur &dcclarantur. Caput XIV. variae quaestiones circa Lentes S Tubos Teledioptricos proponuntur Sc res bivuntur. PusisI. Quomodo per Lentem plano-Convexam refractiones vitri di me tiri possumus cir istis 1. Cur specillum cavum in Telesicopio communi auget objecti di Osti apparentiam, extra Telescopium vero minuit si aestio 3. Quare Lens convexa, quo erit minoris sphaerae portio, eo objecti dissiti imaginem minorem exprimit in oculo : obiecti vero vicinioris ad certam distantiam imaginem majorem efficit f aestio 4. Quare specillum cavum rei vita situm in oculo nunquam eve tit , sicut convexum foret ta stio s. Quare aliqui convexis specillis non juvantur, si naso, ut fieri solet, eadem admoveant : juvantur autem , si paululum a nata
ta lis 6. Quare aliqui etiam acutissimis specillis cavis utentes nihilomin nus rem videndam oculo quam proxime admoventi BO . Quare aliqui adhibitis specillis cavis omnia per nebulam M cum
dolore oculorum vident is. Cur oculis Prcsbytarum aetate majori aptiores sunt Lentes ma- - . joris convexitatis ad objecta vicina cernenda
ta lis V. Unde sit ut aliquando per specillum cavum oculo propinquum nihil videamus: si tamen pauli iper removeamus maesti io. Quid sentiendum de Lentibus sectionum conicarum in usum Teledioptricum maxime, ut volunt, accommodis, velut ellipticis, parabolicis, ac hyperbolicis Mosio ii. An de quomodo ope pilae vitreae construi potest horologium Heliocausticum, sive selare ustorium, quod non sbium luce velut indice quodam horas demonstret, sed etiam sin ulis horis su censi, igne strepituque facto non secus ac usitata horologia rotarum subsidio sonando horas denuntiet
7쪽
S rtes cr ordo reram II. Rundumenti. tabia ha tr. Quem elisictum in oculo praestare debent instrumenta Telodioptrica, ut censeantur esse perfectae bonitatis lio 13. Quantum Telescopium quodcunque censetur augere diametrum apparentem cujuscunque objecti λ ii is i . An obicitii in quod est minus alio potest per idem Telescopium eodem loco similiter adhibitum comparere majus altero is. Quomodo cx quovis Telescopio fieri potest En scopium ti6. An prodest Tubos opticos plurimum intus esse ampliatos, denigratos. de pluribus annulis obscuratos stis i . Cur radii a transitu Prisnatis triangularis colorati Lente .concava excepti dilatantur ; Lente polyoptra separantur, retinentque sutim colorem ; Lente vero convexa, in ipso soco amittunt colorcin, cumque post focum recuperant
Quaestio is. An Artificio Dioptrico ex Lentibus convexis dari potest linea ustoria infinita ξ μ D t'. Cur per lucernam Tliavmaturgam sive Megalographicam lampas aut speculum non etiam in pariete exprimitur aestio ro. An ex inventis hactenus Artificiis Dioptricis principia ha mus ad alia plura & ratiora detegenda ξCaput XV. Varia consectaria ex hactenus declaratis & demonstratis colle ad usum potis limum de informationem practicorum sive Mecha
nicorum Artificum. g. I. De Refractione in genere. f. II. De Lentibus convcris. . III. De Lentibus concavi S.
C. IV. De Lentibus mixtis sive Meniscis. . V. De sphaeris integris te dimidiis. V . De Lentium convexarum combinationibus inter se.
. VII. De combinatione Lentium concavarum cum convexis.
VIII. De Micros copiis. g. IX. De Tlibi opticis in genere. g. X. De Telescopiis ac aliis quibusvis instrumentis dioptricis in specie
8쪽
Explicatim atque cum Maturali seu Vi
-naturali, in quo oculi natura
senserim in , jam aliud undamentum auro
imur fissi e Mathematico-Dioptricum,mhi oculo naturali ad ea pervidenda, quae naturalioso acumine contingere nequit , artisticialiter
pro dere conamur. Hanc autem comprimismet reum sectamur , ut primo omnium mat A riam
9쪽
riami oculi artificialis perscrutemur eis Uuenim tura i , aptitudinem pro oculo quo is arti olim litor armando pervestigemim deinde mam Arti talem eidem inducamu3,ut cas machinationibus quot is modo ubsiere ire u at. Ubi Carias proprietates , asse Dones ita antiscialiter formatorum dia anisum profere mu3 Dum liniae artim combinatione a IIS, me machinamenta hinc adaptanda,int , eo
num applicatione ad naturalem ocufum,quom
do eundem per ere, , a ne resto Int, ut ea quae vel larvitate Titum eludunt, C es istantius j effugiunt, aut quovis modo ita consimias i, ut naturali et lore debitelen ita neque anton mire possit , iocin festi medium o-
ducemus. Unitam tantum hoc loco aemon n-
dum metis,im Vt istin emine sum alique meae hoc fundamerito Mathematio Dioptrico haurire cupis is eo omnia on fine, quo di o Iasi niger Izat siunt enim omnia ita connexata harmonico quodam orta e fusa, utpostoriora sine prioribus nusia ratione aut recte inusi xi, aut cum ructu ad usum praxin usiam Ad Dolfacile queant. Faxit Deus, ut omnia cui in tendimus dilucide , ad captum quorumlibet em
10쪽
De materia & forma Artificiali Diaphani
apti ad Persectionem oculi Artificialis Tele-
Trasienti sint mare inprimis aptissimum Dioptritis pro
bus Diophanum, quod eIi vitrum, exponemus, qua praesertim ratione lucis radios diversiimode incidentes s in se receptos. refringat. Ex maria deinde forma α Artificialis lenticulari eidem inducta, qua- bur eosdem radios aliter atque aliter densate sua inusium insituto nostro congruum deducat, s propaget,
CAPUT LDe V ino generaliter , e Fg Hatu a,
ῖ Ptime Κarcherus in Manae subt. tom. 2. I itisin. s. pari. 3. de arte vitraria. Vitrum ait, est ultimum, in quod mixtum aliquod reduci potest, cui si natura adeo miranda est, ut vix sufficientibus verbis dei cribi possit. Si nativam si agilitatem adjunctam non haberet, certe nihil ad eius pretium accedere pollet. Quid enim substantia ejus clarius 8 quia limpidiust quid pulchrius 3 De vitro etiam scripst D. Cliristophorus Merret Expertissimus Medicus, & Societatis Anglicanae con-1oederatus, dum in Notis ad Antonii Neri Florentini Artem vitrariam circa initium liaec profert. Vitrum descendit a V .m haud aliter atque aratrum de rutrum ab aratum S rutum, ultima syllaba mutata in trum quod juxta I LEorum lib. 16.c.is. visui perspicuitate transluccata Artis etiam quod sit pullus , nec naturaliter vitrum producatur, innuit ipse Nerus statun initio sitae praefationis, dum ait: Dubium nultam est, quin inter veros Art igniariae fructus vimim ui et trumsit, utut enim compositum es Arte factam sis. In quem locum D. Merret: non Id q*od erissimumes; totum enim Arias nsu naturae opus est nec sine vehementi r une produci pote . Unde subnectit: Egregium artificem audivi facet ic - A GLem, Artem usurariam Aratum omnium toto orbe po emam fore, quaηdoquidem eiit ulli Dro c universum ignis violemia consumente, omnia in vitro abitura essent: id Q νς quo supposita rationabili missu a salis se re vel lapidum omnino eventurum efiis. Vitru a igitur verissimum opus Artis est, non naturaliter ex se existens, sed Arte compositum, ignisque violentia ad eam, qua praeditum est, diapha-ncitatem seu pelluciditatem adductum. Quo vero estis natura melius co- .gnoscatur, vitium est ex eodem Merret, praecipuas aliquas proprietates stibiicere, quibus facile ab omnibus aliis corporibus discerni possit.