장음표시 사용
301쪽
r Fundamentum II. Mathematico-iis risum
Modus IV. Ut sciatur effectus Lentis cavae, S ubi sit ejus secus virtualis: pone eam in Tu communi cum Lente convexa objectiva, cujus focus tibi sit notus,tamque diu extrahendo Tubum Lentem objectivam remove a Lente cava, donec, ut in Tubo communi siveHollandicosolet, advertas distincto Ob ectum longius remotum. Metire deinde distantiam duarum Lentium , di inventam subtrahe adistantia foci Lentis ob)ectivae; residuum dat, it distantiam foci virtualis Leniis cavae. Praxis tamen supponit applicatum oculum ordinarium hinc constitu thun,non Myopis autPresbytae. Vid.ctiamsiupra coroll. 4. prop. . cap. .Synta.
g. IV. De Lenti&υ mixtus semen eis.
I. Lens mixta,cujusconcaviratisdiametertriplaest convexitatis, unit radi. os parallelos addistantiam sesquidiametri convexitatis. Inde lutc Tabula fudi putata est,quae servirepoterit pro perspicillis ex Meniscis conficiendis. Di ameter convexitatis.
1. Cum diameter concavitatissuetittriensdiametri converitatis, sociis virtualis est in centro convexitatis. 3. Tota latitudoconcursus radiorum,dum semidiameterconcavitatis ni jorest sesquidiametro Convexitatis,extendituraut continetur inter spatium ii metri S sesquidiametri convexitatis. Contra autem,quanto minor est con vitas,quam semidiameter lus ut sit aequalissesquidiametro convexitatis em- perconcursus ultrasesquidiametrum convexitatis protrudetur,donec, dum ex eadem semidiametrum superficiesconstituuntur,radii similiter egrediantur,
302쪽
libus diametris, radii ut ingrediuntur, ita remittuntur. Quando tamen non sunt Scaequalibus diametris, licet sphaericitates sint concentricae,dissimiliter tamen aengrelli sun egrediuntur. s. Regula generalis pro sphaericis utrinque specillis, si sphaericitates si op. positae, hoc est, in diversis paries respiciant. Fiat Modus Ut aggregatum ad alterutram Ita altera Ad . s
semidiametrorum semidiametrum Diameter
Diametrorum Diametrum Diameter Dii tantiam soci.
Si sphaericitates eandem partem respiciant. Fiat
I Semidiametrorum Semidiametrum Diameter ldistantiam fori l
semidiametrum Semidiameter Semii Iein iiiii laeti ne
s. s. De Sphaeru integris dimidiis.
r. Integra sphaera radios axi parallelos incidentes unit post sphaeram ad di-ntiam quartae partis diametri,sive ad S diametri. a. Sphaera vitrea prae omnibus Lentibus vivacissime exprimere potestiarunc Si sphaerae alicui vitreae quaecunque litem sive fi urae dilutis coloribus ap-l Singantur,& candela praeponatur, pollunt eae in longissimam dii tantiam projici;
sebet tamen candela ante sociam ejus poni. . Sphaera vitrea, si aqua sit repleta, unit radios a longinquo post se in ditia prope Semidiametri.
haerae, si objectum sit dissitum: ita diameter objecti ad diametrum imaginis. ixi, si objectum sit valde dissitum, ita ut radii ab eodem puncto procedentes utentur pto parallelis. Quia si admoveatur objectum, recedet imago: ideo αἰ absoluie&universaliter dici debet. Ut distantia obiecti ad eius diametrum , ita distantia imaginis ad ejus diametrum.
diametri una prope tertia semidiametri ; hoc est ad O diametri. . 6. De Lentium convexarum combinationi ius inter β. i. Duae Lentes convexae ita inter se combinatione coniunctae, ut una in al- ius soco exista imaginem post se non exprimunt.
303쪽
mundamentum II. ωrahematico-Dioptricum .
z. Lens convexa secunda post focum primae alicujus Lentis convexae col. locata in ea distantia, quae sit major sui soci distantia, habere potest imaginem; octanto quidem maiorem diremotiorem, quantb secundat ias propior cultra tamen soci sui distantiam ) ad focum prioris Lentis accesserit.
aequivalere, imo praevalere Lenti unicae minotis sphaericitatis aequalis alias e Nisthus ; eum possint radios minus coloratos traiicere,& plus de o Morcyra ca- . Ut in Camera obscura possi transmissarum specierum imago erecta lobtineri; debet distantia utriusque Lentis ab invicem major esse, quam iit composita utriusque Letuis focorum una junctorum. Et quidem, dum iecusici Lensa foco Lentis prioris distat in dupla distantia proprii sui foci, cxpri ciet imago aequalis primae Lentis imagini ad duplam quoque ejusdem secundael. - tis distantiam. Quanto autem secunda Lens propior admovetur soco Piori; .
Lentis, tanto scruper ma Ot imago, atque etiam ad majorem arstantiani
jicitur. s. Ut ad quamcunque distantiam , quae sit major distamia seci secunda
Lentis,facile i mago practice per duas Lentes traiiciatur, hoc modo fiat. Tenea tur imprimis Lens secunda ante chartam vel parietem album ultra istam ut di ctum est, ci sui distantiam quomodocunque. Deinde Lens prima ita ante tacundam applicetur,ut sociis primae Lentis semper existat ante ci secunda Len- . iis distantiam; actam diu laucillucque moveatur, donec distinctissima imago in charta vel pariete compareat. 6. Si Len Sconvexa constitutam aliam habeat post se ultra Dei sui dist
am; poterit imaginem exprimere tanto ma orem & r motiorem, quan o
da Lens seco prioris propinquior fuerit. 7. Si duae Lentes convexae ita combinentur, ut secunda sive posteriotexi stat intra distantiam foci prioris Lentis: imagoobtinetur, minor tamcn&propior, quam si a isela Lente priore ei Armaretur. Tanto tamen semper i quanto intra dictam distantiam magis ad priorem Lentem accesserit. S. Quia plures Lentes ita junguntur,eo minor imago est ,rmatur. 9. Dum Lentes plures conjunctae invicem se tangunt: semper minima imago ei licitur,quam si paululum a se removentur. Io. Obiectum propinque ad motum,ut vel in ipsi, soco primae alicuiust entis convexae cxistat vel intra sectim & I cratem; imaginem tanto majorem tite motiorem cxprimere poterit, luanto obiectum a seco propius Lenti primae ad motum nerita, vel etiam quanto secunda Lens priori propius fuerit admota
mae admota,co plurium objectorum imaginem exprimere, sive plus de ob ea majori repraesentate poterit. 11. Quo secunda Lens in tali combinatione, ut hactenus dictum,etit ma γris sphaerae; eo majorem & remotiorem imaginem projicere poterit. i 3. Si obiectum praecise intaco prioris Lentis eXistat;&secunda Lens con vexa qualiscunque di qualitercunque adhibeatur,non nisi ad sui secidistantiam imaginem est ,rmabitii . Etiam si obje bina paulo magis di stet a Lente aliqua convexa, quam ejus secus: admota alia secunda Lente adhuc imaginem habere poterit. s. 7. De combinatione Lentium conca rum cum coum si
a. Si specillum Gyum cum Lente convexa immediat junctum sit aequae,
304쪽
aut minoris sphaericitatis, ac est sphaericitas Lentis convexae,imaginem ei lorinate non poterit: Si tamen fuerit majoris sphaericitatis, aut paululum removeatur, ita ut vi p .l i socus virtualis focum Lentis convexae Praecedat radios pro dis tincta imagine citarinare poterit. a. Specillum cavum majoris spliaericitatis Lenti convexae minoris conve xitatis immediate praepositum retardat penicillorum concursum; atque ita duaerentes coniunctae aequivalent Lenti convexae maioris sphaericitatis. l. Si specillum cavum ponatur post Lentem convexam ac ante ejus sociam,t i ita ut sociis vita alis specilli cum foco Lentis conveniat, radii remittentur parat ii teli nec imaginem exprimere valebunt. Quando autem specillum ita ante o- cum Lentistituatur ut locus ejusdem specilli praecedat i cum Lentis, radii re mittentur divergentes,& iterum imago ei formari non poterit. Quod si autem specillum cavum ante sociam Lentis convexae ponatur, sic ut clus iocus virtualis ultra focum Lentis convexae existat: imaginem tanto maiorem & remotiorem iniciet quanto specillum adhuc remotius a seco Lentis extiterit: quanto autemropius ad sociam Lentis convexae accesserit, ita ut longius distet etiam a Lente In vexa; tanto imago minor, Min breviori distantia procurabitur. . Praxis indagandi socum virtualem specilli alicuius cavi lum duae Len
. Si in combinatione Lentis cavae cum convexa icire vclis,in qua distan tia a se invicem collocari debeant, ut radii post cava in Lentem remittantur ira eli. Subduc distantiam soci virtualis Lentis cavae a distantia fiat primarii Len onvexae: res situm dat distantiarn earundem Lentium ab invicum. 6. Si scire velis data aliqua distantia ad quam Lens cava cnia convexa ad-ri debeat,tit in ea distantia ab iuvicem remittamur radii paralleli: ita procede. Si notus si sociis Lentis convexae: subtrahe distantiam datam a distantia foci Lentis convexae: residuum indicat distantiam soci virtualis Lentis cavae Si tus sit sociis virtualis Lentis cavae: adde distantiae loci virtualis Lentis cava stantiam datam: compositum indicabit distantiam soci Lentis convexae.
i. In Micro copio communi,quo Lens convexa erit mitioris sphaerae portio, o objectum majus ostendet.
a. Cum deest Lenticula unica minoris sphaericitati si possinit duae Lentes duplo majoris sphaericitatis ejus loco adhiberi. 3. Si objectum ponitur in seco Lentis micros pae, serviet bono: ut vero accommodetur desectitoso visui presbytae, debet objectit in paulo
ante focum collocari: ut Myopis; paulo intra sociam vellus Lentem admoveri. q. In micros copiis plurium Lentium convexarum, Lcias objectiva mino-- ais sphaericitatis non potest nec debet nimium aperiri, ultra scilicet gradus o. re DPheriae, stuc gradus ro. utrinque ab axe.
Quo plures Lentes adhibentur in is l. microscopiis, ed debet materia librarum esse purior.
6. Vitrum collocatum in Tubo micros copio post imaginem ibidem Dr- anatam,ur eandem oculo deinceps transmittat, semper convenit esse larius sive mjoris amplitudinis.
7. Ut objectum per ista micro copia clare possit videri , debet adminari.
s. Cum in istis micros piis unica Lenticula objectiva adhibetur, debet bjectum pauis ultra secum ejusdem Lenticulae collocati, ita tamen, ut nona edat ad duplam soci distantiam.
305쪽
26s Fundamentum II. Mathematico Dioptricum
s. Cum pro unica Lenticula objectiva duae Lentes obiectivae substinum. tui: debet objecium paulo intra iocum & Lentem priorem objectivam constitui. io. Cum post imaginem in Tubo microlcopico adhibetur unicum xitium oculare: debet pro ordinatio visu oculare vitrum ab imagine distare ad distinii aut sui soci. n. Cum loco unius oculatis duo vitra ocularia adhibentur, debet irruppropior esse priori oculari,quam sit eius to is. in. Quomodo Lentes in istiusmodi micro copiis practice debeant aptati& collocari. Item quomodo eadem micros copia cuilibra visiui possint accolit modari vide cap.3. Synt. 3. supra.
s. s. V e Tubis opticis in genere.
i. Plurimum prodest Tubos opticos intus esse amplos , denigratos&oc pluribus annulis impositis magis obscuratos. Σ. Juvat etiam plurimum ad Tubi alicuius praestantiam, si Lens obita non immediate luci sit exposita,sed ante se adhuc Tubuni satis amplum S pr ductum intus cs denigratum δί vacuum habeat,vel in Mundine priori vacuases
introrsum sit recondita. introrsum sit recondita.
3. Quo magis Len objectivam quocunque Tubo aperiti poterit,ebstantior & clarior Tubus conitrui valebit. 4. Lentes objectivae melioris notae,quae persemus sunt claboratae, aictiam admittent ocularia.
s. In quibusvis Tubis quanto acutior fuerit Lens oculo propior, per Tubus inspicitur: tanto maius repraesentare poterit objectum. Proportio im
quod si lina simul plus spatii detegeret, non esset ullus Tubus, qui eidem coirati posset. Deinde Tubus duarum Lentium convexarum ei si inverso siuginem praesentet,inelius tamen exhibet obiecta, quam alius quiscunque plu
habenda cst ad priores partes Telescopicas: ne dum qui scin imago in major formatur, magis tamen obscure cadem imago praesentetur 6. Quo per aliquod instrumentum dioptricum objectum immediatiust, clari potest eo illustrius de clarius comparet caeteris paribus: quo verbinedias a ope plurium imaginum, ob debilius & paulo obscurius cum facile in tot Lent, e defectus aliquis esse postit unde imagines satis distincte sormari nequeant. Quo circa etiam Tubus Hollandicus omnium clarissime solet obiecta repra entate:
ginem praesentes,melius tamen ex nidet obiecta, quam alius qui Scunque plutiam adhuc Lentium Sc imaginum, dum hic per plures imagines obiectum viectus, adeoque mediatius; ibi autem per unicam imaginem. . in Tubis quotcunque imaginum, si primo omnes imagines ita ore nentur, ut in distantiis socorum Lentium tam ante , quam post ipsas positarum collocentur: admoto magis ad primam Lentem vitro objectivo, hoc ipso om imagines succellive maiores fiunt,de propius ad sequentes Lentes accedunt. v autem oculus per Tubum distincte oblectum videre possit debet Lens ultima latis paulo longius removeri a proxima antecedente in Tubo. Econtra, qua smagis vitium objectivum removetur a prima Lente oculari in Tubo; tanto ima gines minores in Tubo sunt,& Eens oculo proxima debet magis ad praeciam rem in Tubo admoveri si objectum distincte comparere velimus. 8. ut in quocunqueTubo plurium Lentium minaginum, imagosi aversus oculum semper magis augeatur&major procuretur: debet vel Lens e quae radios accipit parallelos a priore alia Lente esse maioris sphaericitatis: ita
prior Lem debet imagini paulo propius apponi, quam sis isti distantia, utra dii ad secundam Lentem procedant divergenta
306쪽
A. In Lentium ocularium uia positione & collocatione cavendum, ne Lens sterior ita pi tot i admoveatur,ut polluat defectus eiusdem observari. io. Idem Tubus potest diversis oculis accommodari ex maiori vel minori eductione 5 elongatione. Nam Myopibus prodest contractior, ac ei ses Olctor- dilutius; Prest ytis paulo productior& longior. Dcinde manente citam Tubo ordinario juvari postunt Myopes, si oculum magis a prima Lente oculari removeant; Prcsbytae veto , si eundem magis ad I cntem ocularem admoveant. ιii. Obiectum quanto magis est illustratum de oculus in loco magis ob ato conititutus , co per quemcunque Tubum videt acutius d dili in fus it. Ut Telescopium quodcunque ad objecta viciniora distincte videndactur , oportet Lentem oblectivam ab aliis Lentibus magis removere.
I. Io. De Te sopia ac aliis quibusvis instrumen s dioptricis
ius cicii. In Tubo communi sive Hollandico, si idem specillum cavum diversisentibus obiectivis applicetur,fit ut cum Lente majoris sphaerae Tubus efficiatur longior,&obiectum exhibeatur majus.1. Similiter si eadem Lens convexa cum diversis specillis cavis in Tu communi con ungatur: cum specillo minoris sphaerae Tubus fici inaior, qui o a uiri possit etiam ostendere majus 3. Specillum cavum majoris sipliaetae visionem reddit efficaciorem de cla-
cm, quam minoris sphaerae. . Telescopia communia convexo- concava,conducit, unum aut duos pedes in longitudine non superare. Si enim longiora fiant, vix utilia est e poniant,co quod exiguam valde partem oblecti cxhibeant 1, deinde quod diu vellanda sint, i ut destinatus scopus attingatur. Quae vero breviora sunt, licet non multum at
geant id quod videndum est,nec ad magnam distantiam ictantur: plus cs tamen partes objecti simul detegere,& eas caetcris paribus clarius exhibere valebunt. s. Regulae practicae pro constituendis Lentibus in Tu Hollandicori postlint supra cap. I. Syntag. 2.
Telescopia Astronomica, quo sunt longiora, co possunt cise e sca-l ciora. Infra pedes io. vix satis probata censentur.
In Tubo trium Lentium convexatum, qui objecta dissita repraesentat erecta perinde est qualiscunque Lens convexa media cuiuscunque sphaericitatis adhibeatur. Cum enim saltem ea Lens debeat in dupla sui soci distantia a prima imagine distare,ut ita eis orna et secundam imaginem in simili distantia post se; constet autem,secundam imaginem ita pro ectam semper est ea qualem pri-
κ: qualiscunque ergo Lens imponitur, id ipsum praestare potetri Vcium cum sela dii serentia distantiae imaginum ac longitudinis Tubi. Si tamen impolita iccis paulo propior imagini primae apponatur, ut melius est, quam sit dupla ioci sui cit stantia, imago secunda major & ad maiorem distantiam projicietur per
Leritem sphaericitatis majoris,quam minoris. 8. Ut Telescopia trium Lentium probatiora sant, exacta diligentia dhibenda est, cujus desectu, cum circa marginem obiecta nimium osten- dant confusa oc incurvata , de ob remotiorem oculi applicationem facilc pa-
ς Di desectus Lentium c Adde quod de longiora evadant vix satis probat a cis ei possunt.
307쪽
i o Fundamentum II Mathematico- optricum
y. Telescopium melioris notae quatuor Lentium convexarum censetur, cum duae Lentes oculares mediae inter duas imagines ejusdem Telescopii collo
io. In tali Tubo Lens ocularis media singulariter est observanda. Si enim nept minoris splaaericitatis, quam ditae reliquae,obiectium non ita magnum vid ri poterit quam si ibidem collocata fuerit Lens aequalis, aut majoris sphaericitatis. Deinde plurimum prodest, eandem Lentem mediam esse latiorem di ampli
11. In ejusmodi Tubo,quanto acutiores fuerint duae Lentes oculares ex . tremae veluti fiant prima versus obsectivam Lentem , α tertia verius oculum tanto magis augent ob cetorum apparentiam. Proportio tamen habenda est,nedum nun is acutae Lentes adlaibenturobscurius de confusius obiectum ostendPrima tamen ocularis,etsi acutior possiesse quam media, non tamen beacutior tertia, quae est oculo proxima.
ii. In hoc quoq; Tubo mirus est consensus inter Lentem objectivam distantia sua a Lente prima oculari, di inter secundam sive mediam ocula cum sua distantia ad tertiam oculatem. Quo enim Tubus ibi si productior,ita udistantia Lentis objectivae magis a prima Lente oculari elongetur, eo post Lentem secundam Tubus fieri debet contractior, S distantia Lentis mediae a te oculari abbreviari debet: atque tunc in tali dispositione objectum videtur lminus. Econtra, quo magis post Lentem obiectivam Tubus abbreviat ut stantia Lentis mediae a tertia elongari debet; ac tunc obseetum majus conas Quae attinet constructionem aliorum Tuboruin plurium Lentium, aut imanum, pollunt ea melius supra videri, cum satis compendiose ibi de his stadiuni3. Pro Polemos copiis optimum est adhiberi specula quidem vitrea, sed inuissima di aequalissime expolita, plumboque ex una parte terminata a de quia tam magna non requiruntur,potest ea quisquefacile proprio Marte ex tenui xi tro terere &expolireplumboque terminat ut insta in Fund. tertio dicetur Vel eorum loco pollunt adhiberi vitra plana & politissma,at crassissima,plumbo autem minime terminata , quae ob crassiticin assecunda altera superficie nequeanspecies reflectere,nec cum aliis a priori superficie reflexis confundere. Omnium optimum esset, si vittii posset haberi imbutum colore aliquo saturo multum candicante&s tendente, vcluti est color argenteus, ita ut minimc transparens esset: facile equidem alteri posset, e expolitione reddi aequalissimum de splendi. dissimum. Mirum sane est quod hactenus tam multa circa vitri praeparationem& colorationem sint detecta,& ab industriis Artificibus inventa, quod nemo tamen adhuc detexerit modum argenteum ita saturum colorem vitro communicandi. Ex tali equidcin vitro pollent facile specula quaecunque claborari, qua terminatione non indigerent,& longe praestarent calybeis & metallicis,ac potissimum servire pollent inscriptionibus quarumlibet figurarum de imaginum ,:e in longinquum traiiciendas. 1 . Non est necesse, ut Patiscopium Polemi cum supra cap.ro. hujus Sunt. utrinquehabeat duo brachia in modum crucis exporrecta , ac cum pluribus ita Lentibus construatur. Si enim Tubus fiat circurnductilis, susticit ubivis tantum unum brachium,& vitra duplo pauciora adhibere. Similiter specula non nece
sario factis incisuris per planum quadratum imponuntur ; sed possunt etiam per factam rimam quae tamen, dum specula non im ponuntur, facile claudi pollii circa angulum solidum ad alterum oppositum angulum dimitti, quod muli convenientias est. Reliqua,immissionem Solis in cameram obscuram : Item pro-3ectiones quarumlibet figurarum concernentia, videri facile possunt cap. o. A