장음표시 사용
271쪽
α38 Nundamentum II. Iathematico-Dioptricumbunt. Diximus enim supra, quod radii ab axe remotiores ultra vigesimu gradum vix bene concurrant cum aliis radiis axi propioribus ad eandem communem basim ac stationem ordinatam: Radii siquidem,quanto ab axe remotiores incidunt,ob refractiones quas faciunt magis oblique,tanto debiliores sent i & idia dum vel modicum ab initio aberran in tam magna distantia, qualis esset D a. pedum vel trium Leucarum aut milliarium, quamplurimum aberrabunt ; unde non video, quomodo in tam magna dista alia satis perfecta imago colli β collocta distincte idco,ut supra dictum, praesentari possit.
Deinde licet adhiberetur vitrum Lenticulare sive Lens convexa obtusior, quae sit amplitudinis octo palmorum siveduorum pedum, quae gradusa utri I. ab axe non exccderet qualis ad minimum deberet tale Lens utrinque aequa et convexa & dianactro convexitatis 6. pedum, ita ut secus ejus primarius esset ad distantiam 3. pedum ) tamen obstarent incommoda, quae ipse Drcherus subne. ctit,dum ait: Solum incommodum illud intervenit, quod species rerum inii mensium auctae,verbi gratia,una litera successive in turrim crescere videatur. M terum incommodum,quod quo remotius feruntur rerum imagines, tantb eo bilius compareant,ita ut nisi conclave totum obscurum fuerit,mlail pene compareat. Haec verissima sunt. Quod enim species sive imagines quamplurimum augeantur, si ad magnam valde distantiam projiciantur , clarissime demolia potest Assirmatur enim Ex.gr. Lens 'it convexa, cujus secus sit ad distantiaci unius pedis circiter,adeoque prope focum cogitemus poni de respeculum, ut ad distantiam unius milliaris Italici projiciat imaginem,uel scripturam. Sit autem speculo inscripta litera, quae magnitudine sita adaequet duo grana hordeacea Iongitudinem posita. Si jam velimus scire ad distantiam uniui milliaris Italia, quanta sit latura magnitudo imaginis literam speculo inscriptam repraesentantis, ea hoc modo facile indagari poterit. Cum Juxta Geometras contineat
Digitus - - 4. grana. Palmus - - 4. digitos - - 16. grana. S - - - 4. palmos - - 6ψ. grana. Passas - - S. pedes - - 32 o. grana.
nempe ED Ioo oo. granorum erit. Haec grana, si reducantur ad pedes aer DE diametrum imaginis res literae pro ectae pedum i n. Et
272쪽
Quod si computatio similiter instituatur pro indaganda diametro imaginis: rei literae duorum granorum ad distantiam duorum milliariorum Italicorum i itojecta: cum C G 64oooo. gran. eveniet D G Io ooo. D E 2oooo. gran. pe-
Si supponatur CG milliar. trium sive scoooo. gran. facta computatione proveniet D Ggran. Isoco. D E 3oooo. gran. quae factu ne pedes QS'quae giij rudo serniis adaequat altissimam turrim Viennensem ad D. Stephanum, eminen em v RIunt,ad pedes 486. Ratio istiusmodi operationiam patet ex pro. I9. cap. s. Synt. i. hujus, de CilPro. q. lib. 6. Euclid. Ex his colligis Lector quam vel unica litera valde exigua speculo inscripta et longam distantiam trajecta in immensum excrescat; quocirca quam difficulter hoc lumen quovis modo tinctum & coloratum.itaque vi refiactionis debilita- ium&ob dista tiam discerptum de distractum etiam in obscurissimo loco sensi-- bdi et adverti possit. Idcirco etiam bene adhuc innuit memorato loco idem cr-- iturus: Si quis invenerat modum, quo figuras rerum in maxima distantia in minorem' m ortionem redigat,clare exhibeat, arcanumquogloriari pol sit δε invenisse iurabi-G- σιὰmotis,tum expensis in hu)mmodi experimentis faciendis destitutus,hu Miue rem depresendere non valui. Nemo tamen dubitet, id intermediorum dispo it culorum concavoru cri posse. Satis ego hoc loco arcanum meaperui starbi- ore. Sed de hoc alit,i. Libet his etiam subnectere,quod dicit Bhottus Mag. nat./parz I. lib. 8. cap. . in annot. Si sotam, ais, sp culum planum adhibetur pse vitro
septito es no .ccedit, quia radit a speculo reinxi dissipantur se sese disparent,
essam ad destinatum locum perveniant. Per vitrum autem mesopticum possum istem cultimc locum destinatum colliguntur pou transitum vitrum in conum, o urantur m alium conum contra possum,ut in Auris apparet. Et haec en causa, cur te spra dicto modo inversae inscribi debeantheculo. Si concavumspeculum adhi-let ν, nullo opus eu vitro meseptico. Ad quae pauca haec scrupulose ingero. Si res adri i bito solum speculo plano sine vitro mesoptico ideo non succedit , quia radii testinxi a speculo dissipantur de sere disparent, antequam ad destinatum locum
per eniant: quare non etiam dissipantur& disparent,dum in conum contra I o-
faexmessormati in hujus basi valde distrabuntur 5: discerpuntur 3 Nam si lumenetae exione deinceps directe prolapsiam , & magis compactum non potest ad Iulo iorem aliquam distantiam provehi, quin dispareat: quomodo refractum tit iractione debilitatum,n quanto longiori distantia prolapsum , tanto magis esse erimum&diistractum non disparere debebit Sed haec fiuius, quam par erat: unde iis relictis ad reliqua paucissimis exponenda, ne caput hoc uimium excre
Figura s. exhibet ordinationem lucernae Thaumaturgae megalographicae, Fieri ubi lampas K collocata est ad distantiam quartae partis diametri speculi concavi L,ut ita radii lucis a lampade ad speculum prolapsindeque reflexi paralleli pos- snt progredi ad vitrum planum A B,in quo imago dilutis aqueis coloribus ap- picta haeret. Hoc vitrum AB propius Loti C D adlocatum est, quam sit focus -- e; I, ut radii testacti post Lentem C D ad alteram Lentem EF maioris sphaericitatis Possint remitti divergentes. Haec secunda Leus EF pro ra ione di- . . 1 stantiae loci,ad quem projicere imaginem volumus debet nunc propius ipsi Len-xi priori C D admoveri,nunc remotius poni, quousque distincta satis imago G rima c. H in Ioco petito compareat. Praxis etiam hujus Lucernae apparet in figura 6. riculi 1. ejusqMoqueordinatio mechanica sive constructio ita figur0. Verum, cum de his Locernis plura in fundamento tertio practico tradituri simus, ibidem ea vi-
273쪽
Fundamentum II. Mathematico-Dioptricum
Variae quaestiones circa Lentes in Tubos Teledioptricosproponum citu
Oc capite per quaestiones expedire libet,quae utiliter & curiose adhuc iti ab Lentibus & Tubi eledioptricis inquiri possunt,ne quicquam ex iis p a. termittere videar,quae plenioris scientiae avidus Lector desiderare pollit. ut
cr sit admodum difficile restactiones vitri dimetiri ri varios tamens praescribunt Authores,inter quos haud contemnendus est, qui fieri pol l per Lentem plano-convexam. Supponit autem modus hic: quod omnis radici axi paralles us incidens in superficiem convexa in sphaericam quocunque loco iaciat angulum inclinationis aequalem angulo,qui est ad centrum convexitatis, stabatcu in stiperficie sphaerica inter axem & punctum incideo Iiae comprehendi. tur; ut demonstratum pro. I. cap. q. supra Synt. a. hujus. Quo tanquam si
274쪽
patetur inprimis instruimentum ex asterculo oblongio ri sive regula A B, ut habet Catthesius in sua Dioptr. cap. io . de hinc in figura I. apparet: cui insistant duo pinnacidia, quae sint C A & ID E perforata in punctis F N G, ita ut si cogetur i,siri, ista ' ducta linea recta FG. ea sit perfecte parallela plano A L. t Isus autem hujus in- ti eum pia. strumenti talis est. Quoties itaque ope hujus instrumenti Voles restactiones vi- ...itiis ui indagare: applica Lentem aliquam plano-convexam D E pinnaci. esto. dium D E Q. i. ita ut plana superscies Lentis adhibitae periecte congruat plano pinnacidii. Quod si in tali compositione instrumentum radiis solaribus expo nas & radium aliquem luminis per duo minuta foramina F G,immittas: frangi tur is in egressit vitti & ad lineam IH procedit, ubi designabit angulum H C Ireliactionis,quem facile dimetiri possumusstitque H G N angulus refractus. Ratio husus praxis est, quia cum angulus inclinationis in Lente plano .con - sttii. su vexa peti. cap. 4. Synt. I. huius sit aequalis angulo ad centium, ut cit F G Κ ipsi iii, piavis KL cui peris. primi Eucl. M G Naequalis: & vi praxeos, cum testactio sat pq ς; ei immissione ad lineam I H, possitque I G H mensurati; etiam hic angulus Re rictionis sciri poterit conse liter & Refractus H G N Carthesius loco Lentis adhibet vitreum prisma trian are quale patet in O. Possumus & ope trigonixulgati in P. expressi similiter res actiones vitri indagare. Melior tamen praxis haud invenietur facile, tuam sit ea quae supra cap. 2. Sγnt. a. hujus indieata est.
- blecitam concatum in Telesivio communi auget Ohem disti appa
rentiam, extra Te sopium vero minuit ZEspondeo. Quia certum est ex supra demonstratis, specillum concavum radios incidentes parallelos reddere divergentes, & incident CS aivergen-
s remittere magj Nergentes ; si vero convergentes incidant, minus conver- es essicere. Si oe extra Telescopium adhibetur tale specillum,quia radii, caul, inrq aia singulis objecti dissiti partibus procedunt,sunt divergent v,eos magis diver- ntes ei scit ergo quasi ex puncto viciniore in eodem axe potito: sed liOccit ta--τὰ c rc objectum minus, cum imago in oculo per testactionem radiorum ibidem b u- .inor emciatur. Radii siquidein ad unum punctum objecti P xii N pCni- ,hi J...citos e fiormantes propius ad axem concurrunt. Unde etiam specillum,qu maia tiam. is erit cavum,eo quod radios magis divergentes efficiat ,& quasi a puncto viciniore virtualiter procedentes, eo etiam minus objectum dissitum Ostendet. At vero in Telescopio longe aliter res accidit. Nam quia Lens cava ibidem collocata radios ab eodem puncto procedentes excipit convergentes , & ita minus convergentes efficit, retardat eorum concursum: quo auxe m gis retardatur j ia c. concorsus, eo magis penicilli ab invicem disceduntra imago in oculo malor siti iume. incitur. Et quia cavum specillum minoris sphaerae magis reta dat hunc concursum, etiam majorem imaginem in oculo efficit.
275쪽
a r Fundamentum II. Mathematis ii tricum
Quare Lens convexa quo erit minoris sphaerae portio, eo objecti di simiginem minorem exprimit in oculo: olesti me vicinioris ad certis distantiam imaginem majorem escit initiorti Atio est. Quia quando objectum valde dissitum distincte per Lentem con mia ui, uin vexam minoris sphaericitatis videtur, debet Lens convoca distare ultra loci sui primarii distantiam ab oculo. Unde imago jam ante oculum efforniatur, iqua deinde radii rursus digredientes versus oculum procedunt divergentes, adeoque minorem imaginem sistere dc ni in oculo. vide pro. 17. de tr. Srat.
xk;. f. Quando autem objectum vicinius in ceria distantia distincte videte ceti se oris mus per Lentcni clus modi,debet haec oculo ante distantiam i et me soci sui. ρ, assign- ni,adeoque obiectum esse vcl in foco, aut intra j .intiam ioci,si distincte viicit :velimus. Sed si ita haec se habeam,habebit se L is convexa per modum micro scopii,adeoque etiam necessario objectum malus repraesentare debebit.
D Espondeo. Quia cavum radios nunquam colligit, sed semper eodem mo I dod ad unam partem dissipando projicit, ac humori crystallino unientis tradit. Convexum vero ultra distantiam sui seci ab oculo debile remotum radiuiam ante col lectos Reverses oculo Praesentat; unde neccisario etiam jam aliis oculus assici debet.
etuare a ui comeris feci is non juVantur naso, ut fomlet, iam admoveam: Ioantur autem paululum a nobremoveant λCAusa es quia specillaeonvexa humori crystallino propiora concursumta diorum nimis elongant,& ultra Retinam propagant. Cum vero paululum removentur,cultant & abbreviant concursiam, lonec tandem a J Retanam per. secte deducant.
Quare aliqui etiam acuti mis stetita cois utentes nihilominus re videndam oculo quam proxime admovent λRAtio est. Quia eiusmodi homines aut Retinam nimis remotam habent, aut nacti sunt humorem crystallinum nimis globosiam, qui etiam adiutus a cara , specillo proclonganda specierum ordinata basi ad Retinam eandem tamen mdum assequitur. Quia vero obiectum vicimus adhuc longius basim proiicit; li ipsius ad oculum accessi species suffcienter producitur, ut picturam in des a Retinae loco collocate possit. a.
276쪽
oculorum vident λ' Ta mihi ordinarie accidit, dum cavum specillum oculis appono; semper enim per illud obscure video, 6c cum dolore: quanto otiam acutius cst, tanto sentio maiorem dolorem. Ratio igitur est, quam bene etiam Schcinerus in oculo sito circa i .nem prostri: Mia cavum specillum additum convexo, ad cuius modum '''
'ehabct oculus, balini commvncm Protrudit longius,ita ut imago ulua Rciniam excurrat de confusio in Retina maneat: dumquc potentia videndi intervallum inter crystallinum Humorem S iunicam Rctinam produccre, aut Humorcm crystallinum magis convexare S conglobare conatur,dolor ex nervorum a tractione enascitur, ita ut illachrymatio perlaepe consequatur.
Cur oculis Presbitar um aetate majori aptiores sunt Lentes majoris con exi- iat is ad obicia evicina secernenda fIrantur nonnulli diversae aetatis oculos subinde acutioribus, nonnunquam rei itistioribus uti spccillis. Ratio autem huius diversitatis est : quoniam in Ra iboc va e ma ori Humor crystallinus in oculis magis exsiccatur de flaccidus redditur, ' 3- - nonnihil de sgura convexitatis remittit. Lente vitrea convexa iuperadditare stactio decuitatur,quae sine illa ultra Retinam excurreret. At quoniam aetate Q cel cente adhuc magis magisque humor crystallinus flacccstit,& amplius quasi et planatur, etiam cum tempore Lentes sp illorum minoris sphaerae requirunt Lar, per quas testactio radiorum brevior luic essecta deiectum numoris crystalli isti in deserendis objectorum speciebus ad cavain Retanae supcriiciem lupi' etc. P sit.
T desit,ut Aiquando per 'ec tam cavum oculo propinquum vibit et dea mus 3 sitamcnpaubner removeamus, bene omnia Nideamus 3R Atio est. Quia sipecillum cavum, dum nimis propinquum est, rem objectam
in basim ordinatam modo colligit trans Retinam; undo consul in Retina permanet. Quando autem nonnihil removetur,balim ordinatam decurtat, & in Retinam debite coordinat ; unde distincte oblectam rem videre potest.
m Imed i Molunt,accommodis, melut ellipticis,parabolicis ac
perbolita, 'T X Anc quaestionem cum practici quid involvat, in sequenti standamcnto Pra-
tico sive Mechanico Synt. a. integro cap. 13. cxpedicinus ac resolvemus. Uncne Lectorem interim eo remittimus.
277쪽
Fundamentura II. Mathematis ii tricum
sve solare usurium,quodnonsolum luce velis indice quodam horas demon et etiam singulis horis succenso ignestrepituque facis, non secus ac usitata horol-gia rotarum sub dio Ionando horas denuntiet 'TI Ujusmodi horologium describit Κircherus in Arte mag. Luc.& Umb. lib. 11 io. pari. i. cap. &ex ipso G. Phil. Harsdoriser. in delit. Philoc&
them. pari. a. Tria autem, ut habet Duberus,ad hoc horologium imprimis ne cellaria sunt. Primo pila crystallina,vel si illa haberi non polia, phiala spi, o humore plena. Secundo concha sphaerica. Tertio delineatio horologii iii concha una cum rebus ad incensionem senationemque peragendam neccisariis. Ac
loco quidem pilae crystallinae phiala sphaerica facile haberi potest hac industria.
Ad tornacem vitrariam tibi conflati cures pilam,quantum fieri potest, exacteio tundam: ha c enim easdem proprietates habebit, tuas pila crystallina: nani S li exim ita tam potenter utit, ut in comburendo speculo parabolico aequari pin sit. Hac igitur procurata concham fieri curato, sive hemicyclum vas tantae am plitudinis, ut pila vitrea in centro conchae posita ustorii coni apice sive foco tu perficiem Clus concavam praeci Scattingat. Deinde in hac concha horologium
delicabis cuiuscunque generis: sit verbi gratia Astronomicum intra spatium heliodromum . ni est, tropicos comprehensum, it in figura apparet. Ubi conchasohaericast LMNO, in cujus concava superficie descriptum horologium. Asit pila crystallina vel vitrea aqua p'ena in centro sphame collocata, ita ut ipsa te ram respectit coeli designet. R sit Sol, cujus radii pilam penetrantes uniantur iapuncto ii, ita ut punctum causticum ullionis B praecise in concava conchae super scie finiat. Ordinatis singulis ad horodixin causticam necessariis, ita in opus es e ctumque machinationem deduces. Singulae lineae horariae a tropico ad tussi
cum ita subtiliter exscindantur,ut tamen latitudinem aliquam retineant rimo Hoc peraci 3 vide in sipatio heliodromo parallelum Solis currentem; ubi enimis horas intersecat,ibi fomitem ex cono praeparato minutim disci Ab rimis iniere :in convexa vero conchae superficie ad eadem puncta applicentur canalestotc nalicii sex lamina ferri constructis, quot numerus horarum unitates habet in structi. Hos ccanaliculos veluti mortariola quaedam pulvere impleto: ibi umortariola quoque aisgantur tintinnabula, habebisque omnia ad mitificanalia rodixin necessaria.
usu, hora. Situatam prius magnetice machinam una cum pila vitrea exacte cenzrii obtinentem fulcro tenui sustentatam Soli exponito: semite quoque rimis homrariis, pcr quas Sol co die pertransiturus est,iariis fiet ut mox cum focus ut ii coni ex pila prosectus lineam horariam attingere incipiet in momento fomiten Carpat: pulvere vero pyrio, canalibusque vel mortariolis refertis,uti&co et ni mite contiguo semes accensus pulverem in flammam excitabit: haec mortario ingressa tot bombos edet,quod unitates hora currenscontinebit. Si quoque M tintinnabula mortariolis sui crina posueris impetus in tintinnabula impactus ter bombos distinctos tot ictibus sonoris horam demonstrabit. Haec de horo hiueommo. gio Heliocaustico Vischerus. da in con- verum in constructione ejusmodi horologii incommoditatem haud j
278쪽
279쪽
2 6 Tun amentum II. OUrithematic Dioptricum
quo,hoc est axi parallelos incidentes unit post sphaeram ad quartam diametri
partem, ut supra demonstratum cst pro. 3 . cap. 4. synt. i. huius. Hinc focus eiusmodi sphaerae dum Soli exponitur haud multum ab eadem distare potest ut patet ex coroli 1 et isdem pro.3 . Quocirca facile contingere potest, ut dumittasectis solaribus radiis fomes nitro sulphureus incenditur,crassiore fumo suopi. lam crystallinam obfuscet, unde nisi semper de novo abstergatur ad similem ei femini proxiina hora faciendum omnino inutilis crit. Deinde vel ab ipso ira gore, dum pila nimium igni propinqua existit loco commoveti ac discuti potest. Idcirco etiam parva pila crystallina ad hunc usum omnino non convcnire vide- tum major autem dissiculter haberi potest. Item quia etiam horariae lineae in ipso vase ob minorem eius compagem sibi nimium appropinquare debent; certe re
riculum erit,duin fomes ad unam lineam horar in triccnditur, iacia Oc iplocliaria clea atando apprehendat alium proximum fomitem,cumque limi luci iacendat: quo fieret ut simul plures f imites incenderentur , adeoque inordinatus effectus consequeretur: nisi forsan non una vice omnia mortariola Oriciar -t is, Ed dolum illa,quae proximam horam indicate debent. Sed inde inlitumca tuai tanta: admirationis haud erit.
Ex hisce patet,quod figura Lischeri loco citato non sit bene depicta. gum conum radiosum ab R prodeuntem ad nimiam a pila longitudinem exhibet: deberet enim proxime iuxta phaerulam A in minima distantia, scilicet quarta pallis diametri ejusdem sphaerulae velut Ab contineri. Aut, si sphaera cryli illina
eiusdem v a s L MN O magnitudini pro hoc effectu competens deberet impinni, haud minoicile posset, quam sit sphaera C E D, cum L C sit quarta pari he-jus sphaerae, ad quam locus ut supra demonstratum cli, exillit. Non credo fac tu quod Li cherus per vitream aut crystallinam pilain huiusmodi horologium exhibuerit. Quia tamen tam a I severanter aflirmat: Hujωmia, machinam luredicticam sepe exhibuimus cum tanta ad antium voluptate adpo es ratione, rnurum sectaculum Principibus viris dignius exhiberi posse assemer int. Facilia credo eum adhibit ille vitream sphaeram aqua impletam, quae longius, ut supra coroll. 2 pro. 3 . citatae dictum, ad semidia metrum scilicet suae sphaericitatis i cum post se proiicere solet. Debent autem tales sphaerae in Oiscina vitraria lingulari in diastria culari ut per tectam acquirant sphaericitatem,quam si non obtinuerint, nullius hic valoris esse pollunt. Potest tamen ope si baerulae vitreae aut cir-stallinae,ut in fig. t. apparet, in scypho aut poculo potorio perfecte intus rotundo ac siphaerulae impositae conccntrico alii id horologium curiosum construi. Cum scilicet sphaerula debite imposita in med io collocatur, e acinaedictarein suae Pli ricitatis aquae vel vino astiis immergitur,atque ita Soli expolita longiori&pim tractiori ob minorem refractionem a vitro in aquam aut vinum cono suo luci dissiuno horas S lineas horarias arti licialiter ut communiter aliae figurae solent lapsinsta in D d. a. docebimus exterius incisas aut intritas ostendet. Sed pati
cis ita Artificium indicasse susticiat.
deuem essectum in oculo hraessare debent instrumenta Tet dioptrica, ut res
stantur esse persecta bonitatis T Iximus stupra cap. i. hujus Syntag. instrumenta Teledioptrica, velut micro λ scopia aut Telescopia debero comprimis angulum visorium dilatare , N Tin sub sensibili angulo videatur illud obiectum,quod prius siti, minuto adeoque in inthisi. sensibili spectabatur: lioc est, debet augeri imago ex resta in fundo oculi ut sim sibilem e us partem occupet, quam non obtineret,si absque tali instrumcnto sp
280쪽
staretur. Deinde debet ista imago esse clara, distincta & praecisa; quod fit, dum Clitare di- plures radii ad eandem quamlibet ob ecti visibilis partem spectantes praecise & tk - distincte in Retina competentibus locis colliguntur. His etiam addimus, quod Cumam. escopia probatiora debeant una simul plures objecti partes dotegere. Nam pilasPwm licet in Tubis communibus Hollandicis possint oblecta distincte satis magna re-J p lentari, quia tamen parum admodum de oblecto aliquo totali repraesentant, idcirco hi Tubi jam vilescunt,& iis longe praeseruntur,qui ex meris Lentibus convexis construuntur, ac majus spatium, sive maiorem visibilis oblecti amplitudinem aut latitudinem exhibere solent. Similiter ita Microscopia, quae non tantum objectum aliquod minutum satis magnum repraesentant, sed cisam plures ejus partes distinctedetegunt, probatiora censentur. Item ut oblecta per quaevis initiumenta Dioptrica tanto distinctius clarius vidcantur, ii Uri iacticiat cis perc- sthb. 1stinis coloribus, quia nimia refractione oriri solent, imbuta reprael. ntari; valde tibis, equidem tales colores una cum immissis speciebus commixti imagines turbant, glinis.& earum claritatem obfuscant. Quocirca bene etiam Hevelius in Senelograph. quatuor hasce notas bonitatis in perfectiori aliquo Telescopio requirit Qtiod nempe l. debeat esse clarissimum. 2. imagines rc liquis majores silere. I. Oblecta Qua ubi Minu, colorato. omnium minimam Refiactionem praebcro. Quomodo au. D A boni rem claritas de magnitudo imaginum,quae per a lescopium aliquod i cpraesentari possunt,practice indagariqucani,hunc modum praescribit idem Hevelius. He Vesto.
Modin explorandi borum ut eorum disserentias fecundum claritatemor magnitudisem imaginum,quas repraesentant. I redere,ait,cum uno Telescopio cameram obscuram,admove illud sorami-- ni fenestrae,& obverte Soli ad eum modum,quo maculae Glares solent obser- yari; exadverta autem Tubi statuatur tabula alba, in qua circulus observatorius Dii eremit
si expressus ad magnitudinem imaginis Solis. Postea fac Solem por Tubum circulo observatorio tabulae allabi; quod si discus Solis major fuerit circulo,propius , admove tabulam Tubo, donec Sol periphetia sua circulum exacte ad impicat: udine tunc attende diligenter claritatem Solis, colorem limbi, & maculas, si quae Soli 'δὼμ qm in sint. Hoc facto,alterum quoque Telescopium foramini senestrae impone in eadem distantia tabulae albae, & iterum lumen Solis admitte ; sic facile perspicies numquid discus Solis major sit delineato circulo, maculaeque Solis sint majores prioribus,& utrum omnia magis perspicua vel obscuriora appateant. Quod si ergis notaveris utriusque magnitudinis & perspicuitatis disserentiam, tunc inde va-iorem Tuborum facile aestimabis,praesertim si ductus recte sese habuerint.
' Modus exploranssi Tuborum rentias, num colorent.
I Um Lentes colorent,nec ne,hoc modo explorare poteris. Admove Tubos Υuborem Opticos astris,Jovi,Saturno. vel stellis fixis: quod si haec aspectabilia corpo . x coelestia pura nitida, coloris coetulei, flavi vel rubri cxpertia,rotundaque exhi- huzrint,non oblonga imprimis. Jovem Saturnus quippe raro rotundus per- tium. icitur tunc bonae notae sunt Lentes in suo segmento persectae, & bene politae: μ' vero superficies segmenti in specillis fuerit inaequalis, dicto Edc vitiosa; radii supra modum refringuntur,& colores inducuntur. Restactio quidem aliqua in Lentibus concedenda est, ob quam species rerum visibilium vel ampliantur φὶ minuuntur: attamen quo minor est restacti OLentis, eo magis ad aequalitatemt di nec alienos invehit colores.