장음표시 사용
131쪽
ΤITVLVS DECIMUS SEXTUS. LXXXIX.
grscis tradidit.simulacroru consecrationes. Se hymnos Orpheus, Linus. 'Museus, qui circa tempora Troiani belli fuerunt, imitati Aegyptios. 8c Phenices inuenerunt. Et sic eiusmodi deliramentavi magnis auctoribus celebrata sunt donecUeriora omnia de diuinitate nostri tradiderunt.illorunaque ignoratio fundamenta omnia vers sapientiae peruertit. Aristoxenum musicum scripsisse referunt. indum quedam virum gravem.& eruditu venisse Athenas. Socratemque qui ad eu visendu ae saluatadu accesserat rogasse,quona pacto optime quit pia philosophari posset. Tum socratein respondis e. si consederi, quo modo homini vivendi Socrates dum sit,At indum risisse.dixisseque neminem posse res humanas scire qui diuinas ignoraret. O sententiam singularem,& homine doctissimo dignam. Quis enim potest cognoscere quomodo vivendum sit, qui id diu uinum,quod in se habet,ignorat.&auctorem suum non cognoscit Hanc etiam sententiam testati videtur Plato quum philosophiam trifariam par Philosophis titur. Primam enim partem de naturavniuersi esse dicit. Secundam de plato trifaria hominibus. Tertiam de oratione. Quid est aliud naturam uniuersi condi partitur templati,nisi deum agnoscere Et certe de diuinitate sanctissime ac pie tissime locutus est Plato.deum unum esse dixit. Neque hoc assequutus est Socratica aut Graeca aliqua disciplina sed ex sacerdotibus Aegyptia: cis sacrisque eorurn libtis quorum adeo studiosus fuit Ut in Aegyptu UD . ue perrexerit,diutiusque discendi causa illic manserit. Scribit enim Dio Uiodorus. orus Siculus Aegyptios sacerdotes in sacris eorum libris scriptum haubuisse Orphea Museum, Melampoda. Dedalum, Homerum,Solonem, Pythagoras Pythagoram, Platonem,Eudoxum,Democritum Aegyptum petiuis levi a sacerdotibus ediscerent,quorum disciplinam si quis ignorabat,non se Deus quibuatis se didicisse arbitrabatur. Et certe de deo apud priscos nemo scienter olim cognit' disseruit nisi prius Aegyptiorum , Caldeorumque disciplinam plane noα Graeci sapie,
uerit. Nec pudeat Graecos qui parentes omnium doctrinarum ambitios tiam aliis a se dici affectant. lateri hanc sapientiam ab eis.quos Barbaros appellant cepta ferre de se didicisse . Quanquam & mathematico: ipta ab eisdem acceptae mas bent. ximum incrementium apud Graecos secerunt. Musices tamen inuenα Z etli' &am tum non Aegyptiis tradunt Graeci sed Zetho.& Amphioni, quos cad: phion mustes mi tempore fuisse aiunt. Eam autem rudem admodum extitisse perhio inuentores. bent ad tempora usque Samii Pythagorae.qui eam inuentis suis excul; Pythagoras tam ornatamque omni ex parte reddidit, adeo, ut a quibusdam non muα musicus. sices cultor,sed primus inuentor extitisse dicatur. Ipse Uero Orpheus, qui Orpheus. multis seculis ante Platonem fuit Versibus suis omnes Uirtutis studiolos inuitat ad hautiendam ex dictis suis diuinam disciplinam, ex qua quide Deus unus. cognoscerent auctorem mundi qui unus esset deus,qui omnia creauit,omnia fouet.omnia nutrit qui oculis humanis no cernitur sed sola mente per m cipitur. uique nullis malis mortales afficit.quum sit bonorum omnium es 'ς η'v causa.& effector deinde addit neminem mortalium unquam deum vidis . . 'q*δ' se nisi pentissimum quendam senem Chaldaeo sanguine oriundum. De inceps cum iam peroraret addit,se h didiicisse ex monumetis quae olim deus tradidit in duabus marmoreis tabulis.
. QVIS NON IN T E lligit ex his dicti, Orpheum Mosaicam Mosaica sa. Dpientiam attigisses Cuius quoque nequaquam expers fuit Linus, dixit pientia. h iij enim deum
132쪽
Ouidius me: tha .li. i. Chaos. Epicurus
enim deum omnia creasse, et septima die cuncta pessetisse. Hese etiam sententiae accedunt Homerus,& Hesiodus quorum alter septimam diem culta absoluisse ait.& tenebras,Vmbrasque Acherontis soluisse , alter leuptimam lucem sanctam.& praefulgidam illuxisse. Posuerunt quoque in principiis rerum Hylen squalidam cscam,& informem quandam conissionem, quae deinde a deo fuerit discreta, quos Ouidius noster notis illis versies imitatur Ante mare & terras.& quod tegit omnia coelum Vnus erat toto naturae vultus in orbe,Que dixere chaos , rudis, indigestaque m les.Cum reliquis qui sequntur a i , H V N U posteri omnes poetae latini imitantur, sed ab aliis hyle,ao aliis autem Chaos appellatur auctore Hesiodo.Res tamen ignota erat pene omnibus Graecis praeter paucos admodum, qui ab Aegyptus didicerarant. Unde quum Epicurus adolescens esset,& a Grammatico quodam. ebros Hesiodi vellet perdiscere rogauit eum quid esset Chaos. Atqui quum inus ille ei satistaceret in expositione.diceretque eiusmodi explanati Osnes a philosophis querendas esse,mis Itonem a Grammatico petiuit, G in Democritum accessit operam que philosophis diligenter impendit. N U N C vero ad propositam rationem redeo. Aratus etiam Vnum deum fatetur. principio enim operis sui dicit. Ab Ioue principium mu's. Iouis omnia plena. Eandem sententia posuit Pythagoras,& discipuli eius omnes. Pindatus enim quasi Pythagoricus dixit .vnum patrem, creatoroianamum, atque optimum opitia i omnes habemus. Epicarinus e eiusdem disciplinae sectator dixit dei omnia Videre, nihilque eum
re posse, cuique omnia lactu possibilia sciri ha es quoque e Vnus e septem graeciae sapientibus censetur.ividit,nec racta nec cogi hominum deum unquam fallunt, stili As- . in Ex his tot tantisque sententiis plane eognosciminuς - - Pyth/goras. Ossisse.& veriora qusdam de rebus diuini qus sivissς omni Ea
dixit esse animu pei Universas mundi pδrte Omnςmquς Π es, M.tem,atque diffusum ex quo omnia,qus nascuntur animaliave M 'Cicero autem in Iibro de consolatione eiusmodi verba protu M,' deus ipse,qui intelligitur a nobi salio modo intelligi potest ni itata quaedam libera,&segregata ab omnicocretione mortali,oni Ny &mouens sed harum diuinarum reru vetitas diutius latuit. molancipites tenuit ad tepora usque saluatotis nostri CHRIST I. na oia mysteriaveritatis luce holausaperuit nosque e lestium a rch hε, copotes reddidit.&exmise is beatos foeticesque effecit, adeo, ut ni ipsos deserimus,& voluptatib' illecebrisque dediti a virtute deficimi diuis aeternisque numinibus perpetuo sempiternoque aevo fruituri sun is, D H A NUsapientiam sequantur reges,ac principeS, nec permittP quempiam de religione christiana male sentire siue de rebus coeIestib' uos sermones inducere .sed Dryopem Atheniensem imitetur qui lege lit in qua capitale erat de deo no recte sentire, siue de religione nouos fit afferre. Vt enim impium esse arbitrabantur Athenienses incredula me tem habere & numina contemnere sic rursus inani superstitione teneri. ldeliramentis ac vano timore animum perturbare. Superstitio igitur vilent, Religio autem virtutis,quam quide philosophi diffiniunt scientia esse diu,
133쪽
esse diuini cuItus. Qui autem omnia quae ad cultum diuinum pertinet. reueraelarent,& tanquam relegerent religiosi dicti sunt a relegendo,ut scribit tacero libro secundo de Deorum natura. Servius Sulpitius religionem dictam es. tradidit,quae propter sanctitatem remota ac seposita sit a nobis Scab aliis humanis actionibus. Princeps igitur Pius & deo numinibusq; optime conciliatis bene ab omnibus audit cuncti eius dicto obtemperant fideique eius libere se creadunt. Haec virtus Numam Pompilium ex priuato,dc quasi rusticano hoomine Romanorum Regem reddidit.Tantaque eius pietatis opinio fuit, ut ducerent illum diuinum coniugium meruisse .Egeriae nymplis Numa misceri putabanis qua per consuetudinem diuinorum fieret consiliorum conscius. Neglecta religio nonnullis regibus aliquando exitio fuit. Lucius Pisoptimo annalium scripsit Tullium Hostilium Regem ex Num iubris eodem,quo ille consueuerat sacrificio Iouem e coelo deuocare conaαtum. Sed quoniam parum rite quaedam fecisset fulmine ictum petiisse. Ex Aegyptiorum opinione putabat veteres virginibus foeminis diuinum spiriturn infundi,& quaedam diuinae sobolis principia ingigni,in mascuralis autem nullum cum deo corporis congressum. Sibyllae hoc declarant, quae participes diuinorum consiliorum fuisse perhibentur.& futurorum p sciae, quas tres tantum extitisse multi veterum opinabantur. Varro auαtem decem connumerauit. Primam quae de Persis cecinit. Secundam Liubycam. Tertiam Delphica. Quartam Cymeam. Quintam Erithream. quae Graiis Ilion petentibus perituram Troiam cantauit,& Homerii meudacia scripturum. Sextam Samiam. Septimam, Cumanam Amaltheam nomine quae ab aliis Horem phile vel Demophile dicitur. hse nouem liubros Tarquinio superbo obtulit pro quibus trecentos aureos Philippeos postulauit. Rex precii magnitudinem aspernatus est.& eam tanquam inusanam ac fanaticam irrisit. Illa indignata tres in conspectu regis libros cre
mauit.& pro sen reliquis idem precium poposcit, rursusque a rege contem tui habita tres alios exussit,& pro tribus qui supererant nihilominus eanαem summam efflagitauit. qua pertinacia motus rex trecentos ut posceαbat, aureos nummos numerari ei iussit. Hi tres libri summa religione diu tius asseruati sunt donec Capitolium Sylis dictatoris tempore. incendio absumptum extitit. Prserant eis interpretes viri grauissimi quos quidem in rebus dubiis Senatus semper consulebat.Octauam supra dictis adnumerat Varro Hellespontiaca,quam Solonis Scinti tempore fessae assirmat. Nonam, Phrygiam qusAncyrs vaticinata est. Decimam Tiburtam Alubuneam nomine que pone Anienem fluuium pro dea colitur. Phoebades etia qus phoebo sacre sunt,ut Menades Mimallones, Bacchs,libero patri. num phς,& virgines vestales.& alis foemins numinibus dicats, quarum alias diuinandi peritas alias miraculorum compotes, alias diuing sobolis propa trices ni isse legimus diuinitatem quandam ex viris apud Grecos habuit Melampos apud Romanos vero Matti'. Maioti Scipioni religioαnis opinio non parum sufflagata estad dignitatem auctoritatemque conara parandam.quaquidem assecutus est, ut ante legitimum tempus Aedilis fieret Tribunis etiam pistis aduersantibus & quartum ac vigesimum ananum agens in Hispaniam proconsul mitteretur. Quum duo egregis impe h ius ratore
Tarquinii suu exbi auaritia ex Sibyllaecumans liαbros perdidit Capitolium
igne sylis teupore absumuptum est. Solon. Cyrus.
Phoebades Mimallones Scipio maior
134쪽
ratores breui tepore in eo bello cecidissent ex quo quide virile togam sumesserat.consueuerat quotidie mane Capitolium ascendere,& solus Aedemouis ingredi ,diutiusque remotis arbitris commorari. Hinc multitudinem omnem opinio inuaserat, Scypionem ex Iouis adytis diuiniora quaedam Numa Pome consilia accipere,sicut Numa Pompilius olim ab Egeria nympha acciti pilius. Marius.
de negle. rexIigione Pompeius. Verrius
urbis. pere consueuerat. Sacerdotes quoque Iouis . Sc aeditui palam testati sunt ferocissimos illos canes qui pro Capitolii foribus excubias assiduas exerucebant nunquam in Scipionem oblatrasse quum in alios omnes ferociter semper fruirent. Et ille quotidie ante lucem primus omnium accedeuret quinetiam ei eblandiebantur tanquam familiari hero. Matius quoque non paruam auctoritatem in exercitu ex superstitione quadam aslecutus est. habebat enim mulierem quandam secum Martham nomine, quam vaticinandi, diuinandique peritissimam esse aiebant. Haec per exercitum Iectica elata honorifice circumferebatur cuius etiam iussit rem diuinam faciebant, tantumque potuit fama huius mulierculae,ut a Senatu deuocarata libertate donaretur,& honore ac muneribus decoraretur, ut quae diutinorum conscia futura posse praedicere ab omnibus vulgo diceretur. Non defuit etiam quaedam simulatae superstitionis species Sertorio viro foratissimo.& ducum omnium sui temporis pugnacissimo. Nam cicurem quandam ceruam habuit candidissimo colore, quam ei diuino munere das tam omnes milites Vulgo asserebant: in cuius rei fidem saepenumero diacebat Sertorius se sisnum pugns a cerua expectare: a qua quidem exitum, euentumque perdisceret: verum quum haec aliquando ad horam solitam non rediret.id signum inlaelicitatis esse dicebat. Idcirco in aciem non es se prodeundum,nec cum hoste certandum sed paulopost quum insperato cerua rediisset, exclamauit Sertorius hosti concurrendum esse, victoriamque exploratissimam ab illa portendi. Qua ex re concitati milites arma ac pugnam deposcebant.& spe victoriae alacriores facti. fortius, pertinaα eiusque pugnabant. Vnde paruo temporis interuallo Pompeium apud Saguntum profligauit,sex milibus caesis,& dimidia exercitus parte deuleta. Summa religione plar isque in rebus semper usus est populus Rosmanus,non modo inter ciues& intra urbis moeniaFerum inter peregiis nos hostes & in re bellica. In pontificum enim disciplina sanestum fuerat, ut neq; oppidum Messi urbs aliqua ante oppugnaretur.quam Romani sacerdotes deum loci prae; fidem euocassent,& illi vovissent religionis cultum apud Romanos ac Io cum ampliorem,templum,delubrum, sacellum aut aram. Hinc effectum est ut intra Romana pomoeria sngularum prope gentium numina pro pria sacraria habuerint propriasve aedes, Crevitque deorum numerus ad irrisionem,usque. Sed dei illius nomesub cuius custodia erat Roma diutius occultum fuit.ne qua hostilis euocatio fieri posset.ut Verrius Flaccus stris psit. Summa religione dudum Romani natalem urbis suae diem celebramuerunt.qui fuerat decimo Kalendas Maias.in quo Vrbem totam per Vias compita festa Iauro velabant.Maiores csdebant hostias.& nonnunquam publicum praebebant epulum.
His igitur rationibus.& exemplis concludendum est, religionis,pietastisque cultum deum optimum maximum regibus principibusve optimo conciliare,
135쪽
LIBRI TERTII PROOEMIVM. XCIII.
eonciliare.&eorum actiones Deliciores reddere. Atqui mortales reliqui inde eos obseruant tanquam diuina quaedam numina inter homines. At contra impietatis fama omnia dissiciliora reddit,& principe ipsum omnitibus minibus obnoxium facit.Quis enim cum eo quippiam agere volet. quem nullus dei metus. nulla religio nulla fides.nullum iusiurandum retiis h& a prauis actionibus coercetsPraeclare Cicero in libris de Deoru nae Cicero tura hi pietate erga deum sublata,fidem & humani generis societatem tolli.&iustitiam virtutum omnium excellentissimam. Vergilius quum mi Vergili .ro carminis praeconio Aeneam efferret, sola pietatis laude eum ceteria du cibus praetulit. Nec quicquam magnum illum agere inducit, nisi propicia, tis numinibus peractisque rebus sectis. Quippe qui arbitrari videatur teli, gionem ac pietatem omnes in se virtutes continere. Imitatus hac etiam in re. Vt in omnibus alitis,Homerum . qui priecipue hanc virtutem inducibus suis laudat. υ Sed iam praescribendus est finis huic secundo volumini, in quo de educatione & eruditione fututi regis tractauimus. Properandumq; ad tertium Giton quo quidem dicemus quibus corporis exercitationibusvii debeat,&cum quibus hominibus praecipue versati,quosve cauere eum expediat.
pontificis Caietani liber secundus de regno & Regis inustitutione explicit.
PRAEFATl O TERTII LIBRI DE RE m
gno & Regis institutione ad Alphonsum inclytum
LURIMA vetustissimi poetae sub placidi aliis
cuius figmenti inuolucro, humanae viis iustit imis peris praecepta tradiderunt, quae ex Uberrimo sapietis fonte eruta, ad formadum a prima ac tenera sinute regem, principemue pertinent Alphonse dura omnium celeberrime,sine quibus etiam vix fieri posse arbitror Ut quispiam diuturno tempore modiderate ac tute imperet.& populos ciue omnes dicto audientes habeat. sed quum priscum illud hodi. ininum genus durum agreste atque omnino indo, cile euetire ad iniuriam rapinamq; pro liue,potius quam ad laborem,inradu linamque erectum blandis quibusdam fabellis opus fuit,quibus illecti homines sensim a deprauata ac violenta consuetudine discederent, & ad Euristeu. n. iuuitiam aequitatemque redigerentur,&sc per obliquam iucunditatis ses chadie rex tam adrectam virtutis viam deducerentur. Eius quidem rci in primis
elui modi erit exemplum Euristeus Archadiae rex qui priscis illis seculisutum impetium in Graecos,& in alias quasdam nationes diutius magna
136쪽
XCIIII. LIBRI TERTII PROOEMIUM.
cu laude exercuit vir fortissimus fuit & frigoris aeItus inediae atq; omnia laborum patientissimus: feras quoque humano generi inimicas & imma nisiimos Tyranos hominibus infestos claua ,sagittis,uiribus, Vi,atq; omni Ambhitryo. impetu insequebatur. huic quum Thebas lustraret Amphitryo Here Hereule . lem filium,quem ex Alcumena genuerat indolis pereximiae &viriti prσου ter aetatem admirandarum comitem dedit,Ut Uirtuti consuesceret.labori obduraret,& a Thehanis nequitiis ac voluptatibus arceretur. Qui patuo tepore interiecto,superatis maximis illis laboribus,quos nouercali odio.ab Euristeo ei imperatos fidisse poetς fabulatur,in eiusmodi ducem atque imis peratorem euasit,Ut ei mortales omnes parerent:& iustitis arbiter in omni terrarum orbe haberetur. post obitum vero non modo diuus, sed prinsens gentium deus coleretur.& delubris templis,atisque neraretur interrosiuto etiam per eius nome iureiurando tants dignitatis Ut nec seruili, nec muliebri voce pollueretur. Exercitatio quidem principum a tenetis annis ea res est.qus eos excellentes in re bellica praestat & inietos longe magis stu, diis ciuium. Princeps enim strenuus,celer,&industriusvscordes odit ignavos, ac desides insehatur,cuius exemplo quia libenter illum omnes imitatur fortitu dini ac labori.ut Universi studeant opus est. Sparti animi in Sparthani reges armis, ac rei militari indulgebant, quorum Ampli. Iitis magistri. nam Universi iuuenes sectabantur. Proinde Sparthani militiae magistri habiti sunt, adeo, ut quaecunque ciuitas imperatore indigeret, illum a Sparthanis acciperet. Creteses vee in Creteses Uero Venatione& re nautica exercebantur. Idcirco optimos natores& canes alebant.& imperium maris diutius tenuerunt. nautae . in Crotoniatae aute Olympiaca oleastri corona oblectabantur. exinde in Crotoniatae Unius olympiadis ludis septem Crotoniatς. qui csteros superauerunt e cursores. ronati sunt. Hinc prouerbium ,Crotoniatarum postrem',reliquorum GH
Thebani voae in Thebani contra deliciis profluebant,& relictis omnium virtutum stuluptuosi. diis tibiae modulis insultabant.inde prouerbium quoque ortum est auctois Aulesu, sit et te Alcibiade, ebani quado cytharoedi fieri nequeunt,auisti fiunt.quod cytharoed' es Cicero etiam in oratione pro L. Murena inseruit. se no potest. in Ioues omnes,& praecipue Milesii deliciis choreis tripudiisque induti Ioue, milesii. gent,quasi perpetuo feriati sint. Sybarite quoque qui Crotoniatis finitimi SVba fiteoim sunt interfluuios enim Cratheidem&Sybaridem habitant omni u molmollisiimi. lis; imi habentur,veneri, ac luxuriae dediti nullum ciuem magis laudabant Sardanapat'. quam eum qui aliquod nouum libidinis monstrum exhiberet. unde AH, Qualis p in , stoteles Smyndiridem Sybaritam in luxu ac deliciis Sardanapalo simile
cep talis podi fuisse ait. Cum Homero igitur cocludamus tales esse populos,quales sunt pulus. principes qui illis imperant.Tu vero a tenetis annis semper in assidui arCytus. duisque laboribus educatus ea primae militiae tuae exempla dedisti quae nomodo Cyri tyrocinia antecellent.verum cum Alexandri ac Cs satis gerastis compa rentur. Atqui hoc pro com perto duco quscunque agis loge gra tiora tibi esse. si ad Ueterum ducum atque imperatorii fortitudinis ac pro bitatis exempla accesserint.
EXPLICIT PROOEMIUM LIBRI TERTII
137쪽
TITVLVS PRIMUS INCIPIT LIBER TERTIVS is SICUT ALIAE SUNT REGIS VIRTV m
ira aliae priuatorum sic diuerse sunt corporis exercitationes, que non omnes passim Regi conueniunt.
TRATO Lampsacenus vir fuit magna eloquetia summaque doctrina. hic complura librorum volumina scripsit,inter quae Unum de regia philo uphia ad Ptolem sum Aegypti Regem inscripsit. Eius libri indicem multi admirati sunt,ut qui dic rent philosophiam semper Unam atque eandem esse sapientiam quae nunquam a seipsa discederet. sed semper eisdem praescriptis sibi constaret, nec
mutaretur auditorum .aut discentium varietate: quibus quidem respondendum fuit Ueram esse philosophiae constantiam.Ut asserunt sed cum profi, leatur diuinarum humanarumque rerum cognitionem discedendum alia quando est ab infinita illa cogitatione quaestioneq; quae cirrce aps pellatur,&ad Κλοs αν quae finita quedam ratio est perducenda erit oratio. ut personarum, locorum ac temporum con*derataqusdam discretio ali quando habeatur.Non enim acuta illa qus a dilecticis subtilius disputanditur,regi conuenire Uidentur. Neqiae etiam ea quς prster communem hos minum opinionem sunt,& a Stoicis Eo κλα vocantur, neque abdita Dexmocriti aut obscuriora illa Pythagore,qus multorum annorum silentium desederabant. sed elatiora qugdam que de ciuili vita tractantur,deque optimis hominum motibus praecipiuntur,& rationem, orationemque perfiαciunt redigenda sunt ad regiam institutionem. Nam mediocritas illa quae in ciuili viro laudatur, nonnunquam in rege neutiquam satis esset,nec nus merum perfecis laudis in eo impleret. Ea enim quae in viro priuato liuberalitas dicitur in rege magnificentia sit oportet. Et fiugalitas quae ni destiae temperantiaeque comes est maximis laudibus effertur in ciuili via rosin rege autem minoris est laudis,& frigidior utique habetur. Audi Cid ceronem & intelliges quae fortasse non satis clare exprimere atque explaunare possum. Omnes sunt in Deiorato rege Virtutes regiae. Quod te Cartisar ignorare non arbitror .sed prscipue singulatis & admiranda fiugalitas. Etsi hoe verbo scio laudari reges non solere fiugi hominem dici,non mututum laudis habet in rege fortem .iustum . seuerum, grauem, magnanimum. largum beneficum liberalem .hς sunt regis laudes illa priuata est,ut v let quisque accipiat. Ego tamen frugalitatem id est modestiam & tempeurantiam Uirtute et Ie maxima iudico. haec maximi oratoris sententia plane docet maiora esse ea que a rege expectantur,quam qus a piluato viro. in Magnete admirationis in rege habetur clemetia ,de qua idem orator in Iulium Caesarem dixit,multa sunt monimenta elementiae tuae Caesar: sed
maximae incolumitatis eorum quibus salutem dedisti. Post Pharsali eam enim victoriam omnibus ignouit Caesar qui se ei permiserat,sed hsc nue missa faciamus. m de his latinis dicemus in sequenti libris,in quibus de virtutibus
Ciceros Deuiota ro Vltra medium oracitionis.
138쪽
Syderu septeerrantium Saturnus.
Venus Mercurius. Luna. Parcae.
de virtutibus disseremus. Nunc autem satis erit ostedisse alias regum proeprias esse Virtutes alias priuatorum,ut ex hoc etiam intelligamus corpo uris exercitationes non omnes ad reges pertinere: sed earum quasdam regibus,quasdamvero priuatis hominibus conuenire .Quinetiam Ut etates nostrae per naturam varianturAE diuersitate quadam secernuntur, sic etiam quaeque earum suo studio,suaque exercitatione tenetur. Scribunt qui de sederum natura ratiocinatur,animas nostras diuino nutu per signifera, lacteumq; orbem dilapsos ex singulis quibusq; spheris singulos quosq; motus siue affin' ducere. Ex sphera illa superiore quae Saturni dicitur ratiocinationem & intelligentiam accipere. Ex illa autem Iouis quae huic proxima est.vim agendi. Ex tertia,quae Martis nuncupatur,audaciam atque ardorem. Ex quarta, per quam sol labitur sentiendi,opinancti. rationem. Ex quinta, cui praeest Venus desydeni cupiditatisque inotum. Ex sexta,qus Mercurii dicitur,vim pronuntiandi & interpretandi. Ex Iudina vero quae finitima tertie est ut ait Cicero naturam ferunt adimplendi augendique corpora. Est enim Luna quasi vitae,ac mortis terminus. I ni mi siquidem ab ea defluentes terrena accipiunt corpora quae S mortalia sunt & caduca .a quibus quum jeparantur,ad superiora inde redeunt,aeu vfruuntur sempiterno. καHac opinione ducti veteres poetae qui ut diximus) Astronomiae potitissimi erant.sub figmento fibularum Parcas virtuti Luns adhibuerunt. Ut prima esset Clotho quae generando homini praesit. Secunda, Lachelis. qus eidem nutrimentum prebet.Tertia Atropos,qus cum postremo occidit,qus nomen a curca interpretatione accipit, quoniam nunquam conauertatur. sitque semper inexorabilis - α - .
Vitam corporis animati sol & luna prscipue adiuuant. Nam sentire Nerescere a Sole & Luna proficiscuntur. Sol quidem sentitat auctor et t.L na Uero crescendi:& sic utriusque luminis beneficio vita frui videntur. ciuersatio tame& peruentus ad humanos actus .iam ad haec duo numina qua ad alia quinque errantia pertinent. Quum enim nascimur a bole spiritum. a Luna corpus a Marte sanguinem in Mercurio ingenium b Ioue des yde iv,a Venere cupiditate .a Saturno humore accipim quς singulis quibus singula queque accepta reddere postremo videmur quum morimur. λω His prspositis rationibus consequens est,ut singula hominum stas singulum ducem. prssidemue habeat a quo studium actionemque accipiat. Luna siquidem primam illam teneritudinem ac molliciem blando quodaossicio permulcet &benigno: uberique humore infantiam fouet. Mercutilius deinde pueritiam accipit & illam lusionib',sermone ac disciplinis in stituit. Venus adolescentiam deinceps amplectitur,eamque cupidinibus allicit generadi potestatem prDet. Sol iuuentutem gubernat,cui animosae vires addit,& ad altiora sublimioraque erigit. Mars autem Uirilitatem prinet.& diuitiarum cupiditatem affert.& rixarum,contentionumque studium Iuppiter vero qui senectutem regit grauitatem & matura quandam benignitatem largiturn pacis studium insinuat. Saturnus decrepitam stastem regit, frigiditatem quandam .morosam ac tardam exhibet,& obliui iam rerum omnium despicientiam.
λ His igitul manifestis rationibus constat non posse prscepta Moercitas
139쪽
tionis totius vitae simul tradi,quum singulae quaeque aetates diuerso studio teneantur. Scite enim vulao dicitur,studium Unius aetatis imium alteri affert. Sed nos in primis libabimus exercitationes illas quae ad pueritiam Scadolescentiam pertinet. a quibus quidem relique omnes vitae partes institutionem .eruditionemque accipiunt. Bene igitur a faceto homine illo diticebatur,QUALEM sementem feceris,lalem&messem facies. 8M '
utilitate,de optimis equis 3c eorum patria,de equestri militia.
Mnsum exercitationum quae ad futurum Regem pertinent,praecipua habenda est equitandi ratio,qus ridem in pace iucunda est, in bello autem non moO Utilis, verum etiam perquam necessaria. Qui enim inepte & indecore equo insidet in primis ab aliis irridetur deinde inutilis in pugna ad omnes bellicas actiones habetur. Non aduersaris ictum susti,nere aut cauere potest non hastam suam dirigere.
non eam vina aut cubito compresso stringere, non equum flectere,non ex eo iaculati,non arcum temdere aut quippiam utilite aut decore agere. Sed paruo ictu minimaque successione excutitur adeo ut ab omni equestri militia extrudendus sit. Et p*sertim nostris temporibus.quibus maxima ex parte equestri pugna descernitur.Instruuntur enim cohortes Cataphratiorum equitum,qui adoper Cataphrani. ti per omnes membrorum artus ferreis laminis nulla ex parte vulneribus patent. Tectisque equis vehuntur operimentis scorteis siue ferreis,quos
rum quidem splendor adeo fulget, ut aciem oculorum occursantium Per stringat.Cataphratiorum equitum militiam primi omnium Persae inue: Persae. nerunt Ut Graecorum historici testantur, 3c ex nostris Amianus Marcelli,nus. Quintus etiam Cursus in historia Magni Alexandri contra Persas eiusmodi verba protulit. Equitibus. equisque tegmenta erant ex ferreis laα minis,serie inter se connexis in modum tenuis pluuiar.Ut Marcellin' a&tit. Graeci tamen prisci verbi barbariem exhorrentes Cataphratios appellarunt,quasi munitos Undique,& circunseptos armis μαῖω siquidem verubum, munire ac sepire significat nde sepes est vel maceria, sed ad diuerticulum redeat sermo. Equitandi ratio a teneris annis percipienda est antequam corpus obdurescat, obstipumve fiat dum nerui sine rigore sunt. & membra faucile quoscunque Usus accipiunt. consueuit equo insidere puer admodum Iulius Caesar, qua in re adeo agili corpore extitit,ut reflexis post terga mas Caesar. nibus,muum saltibus,cursibusque immotus ipse concitaret 3c euestigio habenis regeret,statimque in exiguum orbem circunflecteret,& a praecipiucursu retineret. uinetiam ut Oppius vir elegans Ec eruditus meminit. Oppius. duobus, pluribusve notariis 'penumero Epistolas diuersarum rerum abuα
de admodum inter equitandum dictitabat. Equo vero in re militari usus
140쪽
Idem refert est Caesar admirands celeritatis , 8c tantae etiam ferocitatis, ut neminem Pli. cap. xxv. praeter eum sessorem pateretur: sed omnes alios dorso excuteret. hune Iib. vii. equum perhibent humanis pedibus anteriores ungulas similes habuisse. Equ' saris. Et hac quoque effigie illum sculptum ante aedem veneris genitricis se vis Pii. e. klii. li disse Plinius testatur - - - - . - i. ' in Alexandri Regis equus qui a toruo aspectu uue ab insigni taurini cadi Bucephal ex pitis quod in armo inustum habebat, Bucephalus appellatus est, magna: Pli .c. icto. admirationi odinibus fuit. Et praecipue quum neminem etiam praeter Alexandrum regio instratus ornatu in sedem acciperet, alios autem Curtius in vi omnes reiiceret. Credebatur enim ut Curtius scribit sentire quem vetita Alexandri heret,submittebatque genua quum rex vellet ascendere. Sc illum dorso
sponte accipiebat. In praeliis autem admirandς cuiusdam operae fuisse perhibetur .in Thebarum quidem expugnatione quum grauiter Uulne is ratus esset, Alexandrum in alium equum transilire volentem neutiquam passiis est, sed dolorem contemnens fortiter in officio permansit. Prodi inde nequaquam admirandum est hunc Regem tanta beneuolentia hunc equum complexum fuisse,ut in vita ei plurimum indulserit,& post inuteritum nauatae operae gratias retulerit. In India enim Bucephalen Hubem aedificauit. quam quidem ab equi illic sepulti nomine nuncupauit. hunc equum Alexander ipse quum puer esset domuit .erat enim admisrandae ferocitatis,nec tractari ab aliquo poterat, nec etiam sessorem vitur accipiebat,sed passim singulos extuitabat.quod quum cerneret Alexam der,blande illum per iubam apprehensum .reiecta sensim chlamyde,seu curus ascendit. habenisque quam primum subegit.hoc cum admiraretur
Philip. dictu Philippus desilientis ex equo filii caput osculatus est,dixitque aliud iam
de alexatio. tibi par regnum quaere.Macedonia enim te non capit,quasi ex tanta indos Ie iam conciperet illum maximum regum omnium fore. i Magna docilitas.& quasi intelligentia quaedam in quibusdam equiscernitur. Omitto Bucephalum .de quo multa 8c admiranda quidem referaruntur. Nicomedes Bythiniae Rex equum habuit,cuius praestantisisima. fortique opera diutius in bello usus fuit:sed quum deinde interemptus Nita comedes extitisset,equus moerore tabeque consectus nunquam pabulum accipere volui dicque prae multorum dierum inedia peti it . Grati enata equi monimenta reliquit Octauius Augustus, cui sepulchrum marmo rareum statuit.&de eo Germanicus Caesar carmen scripsit,ut refert Pli onius. Penes Cimonis Atheniensis viri clarissimi sepulchrum, equarum monimenta non parua impensa constructa cernebantur quibus bis victor in olympiacis ludis coronatus fuerat.
- EQV A R UM usus in maximis, subitisque Iaboribus tutior est
quam equorum. Mittunt enim urinam inter prosiliendum surrendumve, nec minimo momento ab opere cessant. Equi vero in cursum plusculurn sistunt meiere nequeunt,& dum lotium continent aut stranguris morb statim exanimantur,aut iugulis humore repletis perpetuo inutiles fiunt. Od Ii 4M F. Sarmatiis longinquiora itinera acturi ut Plinius etiam scribit, unius
Pli. lib. dc ca, diei inedia equos prsparant, exiguum eis tantum potum prDente , ADPisdicti , que ita per centena dc quinquaginta passuum milia, continuo cursu illis