장음표시 사용
141쪽
Vtilem equorum statem Uano in libris suis de re rustica ad sextum
decimum annum usq; esse existimat. Senectutemq; eorum obseruariasserit ex canis superciliis N praecipue si sub eis ranae lacims cernuntur. Vita
ni men longeva,qua ad quinquagesimum usq; annum Plinius extendit, mi optanda est. Hunt enim inutiles non modo rei bellicae 8c vectandae sarcinae,ac trahendae rhedae,sed etiam admissurae.Vltra quidem vigesimuannum non posse generare equum doctissimi qui qui de agricolatione scripserunt assirmant: nec equam utiliter Ultra decimum concipere.
γυ Qua forma legi spectarique equum oporteat luculentia versibus docet Vergilius quum dicit. Continuo pecoris generosi pullus in aruis
Altius ingreditur,& mollia crura reponit, Primus 3cire viam se fluuios tentare minaces Audet:&ignoto sese committere ponto. Nec vanos horret strepitus, illi ardua cervix, Argutumque caput, breuis aluus obesaque terga, Luxuriatque toris animosum pectus honesti Spadices glaucique color deterrimus albis. Et gilvo tum si qua sonum procul arma dedere Stare Ioco nescit micat auribus 8c tremit artus. Collectumque fremens,voluit sub naribus ignem. Densa iuba Sc dextro iactata procumbit in armo.
At duplex agitur per lumbos spina,cauatque Tellurem ac solido sonat ampliter ungula cornu. Sed Columella libro septimo de agricultura summa elegantia ae diligem tu per singula qusque membra eximiam equorum formam ostendit, inihil profecto adiici potest.
-- Primum equorum domitorem Bellorophinta fuisse tradui. qua ex re Poetae equi Pegas Se Caballini fontis musi, diciti fabula finxerat. Frenis equos subigere 3c ursinis,leoninisque pellies sternere Peletronius docuit. Sed Thessali pelli montis accols equestre pugnam primi inuenerunt.qua ex re illos ex dimidio viros.ex dimidio vero equos fuisse fabulatur antiquitas,dicuntur Centauri quod primi aculeis equos foderint. Est enim κεντάω stimulo,pungo.Murio autem non modo incertum ventum significat: sed pro aculeo vel stimulo apud Graecos poetas usurpatur. Hi Scythe equoru equitatusq; prolatia gloriatur.seque mortales omnes sagittadi,iaculat ex equo ratione atque usu praestare .pfitentur. Parthi quoquesta scythis ori udi sunt. eiecti enim patria nouas sedes quesiverunt.
equestre etia militia magna virtute exercuerui. Eoru enim administratio
post defeetione Macedonii imperii sub regibus fuit.quibus ut locupletissimus quisque erat,ita plurimos equites regio exercitui prDebat. Hi pugnat aut P curretibus equis aut terga dantib fugietes quide sagittas mittut,id post scythas optime facere cosueuerui. Proinde saepe simulat fiaga, ut indicautiores sequetes facili' sagittis figat. No diu prstiatur.sed magno ac praecipiti ipetu pisruque etia in ipsa certaminis ardore prstia deserui,rursusq; post pugna ex fuga instaurat ut tue vel maxime periclitet hostis.quum se magis vicisse putauerit.Hoc etia declarat versus ille Vergilii quum est.
Peletroni'frenis equos pimmus lubegit.
142쪽
Fidentemque fuga Parthum,celerique sagitta. . Parthi non solum in beIlo, sed in omnibus ciuilibus fimctionibus equis ve chantur,illi coaevia dc publica priuataque munera obeunt. Hoc quoque dis, crimen inter seruos ac liberos est,quod serui pedibus,liberi autem equis in Lydi velocissimos equos habuerunt& non modo ad cursum alacres, verum ad delectandos currus praeceleres &sponte sua currentes. de ilis Iud in Prouerbio fuit. L Y D V S equus nee calearibus fodiendus est ecflagello csdendus. Et Pindarus de eo qui lente sequebatur,ait. pedes lyudum currum sequi videtur. in Argivi etiam laudem suam in equestri militia habuerunt. Opti emamque equorum sobolem inter duo flumina Inacum & Herasinum Iae, to pabulo alunt. . in Numidae non caruerunt equestri Iaude frenis autem non adigebant equos: sed virga inflectebant:habebant tamen eos adeo sessoribus obsequetes Ut solo naturς instinctu regeretur veluti si frenati essent.insteri numiαdae a Marone dicuntur. Et Silius illius aemulus ait. Numidae gens inscia freni. Quis inter geminas per ludum mobilis aures. Quadrupedum flectit non essens Virga lupatis Laudat etiam idem Poeta equos Hispanos Sc praecipue ad raptandum e
Iophon. in Colophon Ioniae urbs optimis ac velocissimis eopiis equel tribus ab μ' dabat adeo ut semper ea pars victrix euaderet,pro qua pugnabant. inde et κοΣόφ-α COLOPHONEM addere pro rem finite ac perficere veteres insiste.. ei dicere solebant. , . Sueuos tur in equestribus praeliis summopere Iaudat,dicitque eos in certaminibus saepe desilire ac pedibus praeliari. equos enim eodem verastigio quo relinquunt permanere assuefaciunt.ut ad eos celeriter te quum Venetia. is Venetia Italiae prouincia,cui incumbunt rheu se in ea Patauium .quae Patauium. eunctas eius regionis urbes quondam antecelluit,optima equarum armen ta habuit non modo ad procreandos alendosve mulos,quos praeter omnes alio, laudat Homerus robore ει fortitudine:Ueriam ad equorum excelalentiam quorum sobolem Dionysius Tyrannus summa diligentia in Staciliam transtulit ad equestre certamen.Eκ qua etiam paruo tempore Procgenies per omnem Graeciam propλgata est. . Patauini ex hac equorum praestantia non paruam laudem meruerunt in equestu militia.nam temporibus Octauit Caesaris quingentos equites in supplementum Romanae militiae miserunt: Vetustiotibus autem temuporibus maiores copias miserant, Vtiesert Strabo. ui etiam assent υ αses equestri quondam militia floruisse,a quibus Romanus Senatus aliqua: do militares acceperit ordines Astutia Hispaniae regio suos praesert equos, qui ciuilibus negociis pe utiles habentur propter celerem artificiosamque ambulationem in bello autem nullo usui sunt:Unde Silius cum de populis illis loqueretur ait. His parma sonipes, nec Marti notus ad idem Patauini.
143쪽
AMinconcusso glomerat vestigia dorso, Aut molli pacata celer trahit essedi collo. Veredi etiam equi pernices admodum habiti sunt,& in venationibus Veledi. perutiles,sed insultant simul & tergiversantur adeo,ut incautum sessorem
Agrigentini magnanimos equos alunt,& non solum ad pugnam,veru Agrigentini . ad Olympica certamina alacres, ut Pindar' canit. Ex his oraculo Apollii Pindarus. nis moniti Cappadoces amissam equorum sobolem reparauerusiadmissa α Cappadoces. iiis ab Agrigentinis acceptis. Admirabilem equorum alacritatem apud Vettones. Vettones Hispanir populos fabulosam esse opinor,quorum matres ad Ee us Uentophyrum verss sine mare concipere dicuntur. Sed ut consensu omnium ge qus coci piut. tium Romani mortales omnes singulis quibusque virtutibus excelluetur, Romani. se etiam in equestri militia praestiterunt:quamquidem tanti estimarunt,
ut alterum ex itibus ciuitatis ordinibus honoris gratia equestrem appella, uerint.Et quum nono post reges exactos anno,in maxima bellorum dissi, cultate dictatorem primo creassent,cuius dicto omnes parerent. Magi struequitum ei adiecerunt Ut ostenderent dictatorem statuto quodam tempore regem esse magistrum autem equitum militiae ducem Non igiti irpi gelat reges ac principes qui alios militari gloria anteire volunt, domitorei orbis terrarum & gentium,nationumque omniu Uictores imitari. Nemo i enim potest virtutis laudem assequi.N magnarum rerum Compos esse,quia Romanorum imitatione abhorret.Et ille se sciat viam immortalis famsassectare.qui illorum vestigia indefesso animo terere studet.Parum enim Romanorum paucitas aduersus Gallorum infinitam multitudinemvaluis Romam se inarum etiam eorum breuitas contra Germanorum proceritatem γα Galli. tuisset.Parum eorum probitas cotra Alphrorum dolos 3c artes Graecoru, Germans. nisi disciplina.Usu.exercitationeque militari εc virtute atque costatia mor Aphti. tales omnes praevertissent. sed de equitandi exercitationa hactenus. Nue Graeci.
autem de pedum pernicitate 8c cursu, pauca dicamus.
14 DE CURSU AC PEDUM PERNICITATE
de aliis emporis exercitationibus quae ad regem pertinent in re militati.
TITULUS TERTIVS.CHILLES QUEM HOMERI PRAE Homerii.
conio fortunatum exclamauit Alexander, quum it, Alexander. lius sepulchrum in simo cerneret heros fuit animi virtute 8c corporis robore praestantissimus.Is quum ab armis ocium erat,se ac socios sitos omnes currendo statutum spatium exercebat,ut qui pro comper to duceret,currendi alacritatem plutimum rei belalicae conducers. Panticapes.
SCRIB VNT quidem Cosmographi locum esse apud Panu Ex Strabo. E.
ticapes,qui Nomadas .Georgosque disterminant quem cursum Achillis xi.& Pli. lib. appellant.hoc est atruον an quo ludicra certamen victoriae celo iiii .cap. xii. Maiat,3c cursu longe alios omnes praeuenit. Pyratica enim classe ponticu adn.
144쪽
mare aliquandiu infestaverat. Et ubi segnitiem pelagi aut reflantes venae Cursus Achil tos cernebat,no sinebat socios per ignauia torpere.Hinc Homerus Achilli, . lem Uelocem pedibus saepe appellat nouerat siquidem Homerus. vir ille fortissimus militare otium tumultuosum esse,& in ducis perni, ciem saepenumero conspirare.Vere enim dicebat Cato senior. Ni HI LCatonis dictu agendo homines male agere discunt. Epaminundas Thebanis vir fuit Epaminudas omni virtute praestantissimus omnesque artes ac disciplinas calluit quae Thebanus. ad summum quemque imperatorem pertinent. Is postquam adoleuit,pae Iestrae dare operam coepit,non tam magnitudini virium inseruiens quam velocitati.agilitatique corporis illam quidem ad Athletarum usum, hane autem ad belli utilitatem exi stimabat pertinere. Exercebatur igitur quotididie mane currendo destiendoque,vesperi autem luctata,ut stans aliqua, do in armis hostem contra se statem complecti locoque exturbare posset: vel terrae illidere siue fugientem saltu,cursuve as equi. Sed modica sit haec currendi exercitatio.ut dignitati.valetudini, ac sa, Iuti optime consulatur. Meminissse enim debemus Philippi Lysimachi
fratris qui quum nimio cursu contenderet. Ut Alexandrum celeri equo dedi uectum assequeretur,spiritu praecluso cecidit:& inter regias manus expirauit. Equidem dexteritate quandam corporis in principe sequor,nec in prarsentia quaero alacritatem illorum Aethiopum,qui Troglodytς dicunt quos Merodotus serpentibus vesci ait, Sc mortalium omni u pernicissimis pedibus esse. Nec pdigiosas illas curredi ostetationes optarim, quales prςα stabat Canis ius cursor Lacedaemonius. vel Philonides magni Alexandri etia cui sor quos alacres adeo fuisse scribui ut alites potius quam homines credi possint. Nec Ladas segnior his habitus est,quem ita pedum pernicitate ac corporis leuitate prsstitisse aiunt,ut quum per puluerem,vel arenam curreret nulla pedum vestigia imprimeret. Polymnestor Milesius puer
quum capras pasceret. leporem Iudicro certamine assecutus dicitur. His omissis veram virorum fortium celeritatem quaeramus. Alexam der Macedo praeter esteros equales suos currendi celeritate prsstitit. Et
quum aliquando rogaretur a familiari quodam suo, nunquid in stadio ceratare vellet Olympiaco.Respondit. Agerem id quidem quam libentissis
me. si mihi certamen cum regibus est ei.Uerum si cum priuatis decernis rem .iniqua admodum victoria esset. Haec magni regis sententia docet regi nullum corporis certamen esse debere risi aduersus regem Athleta:
rum exercitationem libenter spectauit Alexander.& victores dilexit,aGDatius. feeitque muneribus. Quocirca victo Dario non paruam prede partem in Italiam ad Crotoniatasdono misit. ob gloriam decusque Phayli eorum cociuis prsesari fortissimique Athletς. Papyrius cur in Papyrius cursor qui de Samnitibus sub iugum missis & de recepta luessor. certa triumphauit .vit fuit omni bellica laude dignissimus .8c animi vi rtute corporisque Viribus peregregius,huic praecipua pedum pernicitas honoris
cognomentum dedit.dictusque est cursor. vicit enim currendo omnes matis suiuuenes. Et in re bellica milites cursu ad omnes congresti promαptiores.a Iactioresque accedunt. Nam ubi sensim N lento gradu invadunt...ti facile Victoriam hosti prstant, dc ut eorpore Ianguescunt,sic etiam animo
torpent. Hoc quoque in vibrandis sudibus, iactandisque hastis cernimus.
Troglodyte. Herodot'lib. Dii. cui titulus est melpomene ad fi. Canistius cur
145쪽
procursu enim tela plurimum comitatur,multoque grauius feriunt,quam de loco firmo ae stabili missa. ex quo quidem paruo conatu mittuntur, Aplaga ipsa longe minor Ueni tam G. CAEsar in epistolis suis docuit Plagas valde fortius ex impetu adigi virosque ex incursu promptiores fieti. Quadoquidem stantes ictum aduersari lexpectare videnturAE ex segnitie quasi torpescere.Non frustra io Pelopidas
tur Romani veteres instituerunt Ut ineunte praelio signa undique cocursrerent. Iamoremque Universi extolleret. Eiusmodi enim rebus & hostes terreri.& suos incitari existimauerunt. Matius septi,
in Pelopidas Daban' palestram cursu summopere delectabatur β om es consul.
ni exercitatione que aliqua ex parte militarem usum adiuuare posset. Marius quum septimum iniret cosultatum,iamque in maxima esset senectae te quotidie in campo cum adolescentibus exercebatur, agilitatem corpo iis ad arma tractanda AE ad equitandum in tanta aetate annum enim octos
gesimum agebat omnibus ostendebat. Ad cuius rei spectaculum copluures concurrebant non tam exercitum Uisuri,quam Uires ac robur grandςui Q . - 'consulis cum iuuenibus congredientis. Sic etiam Pompeius copias suas tu tcrudo,currendo equitandoque exercebat ad postremam Usque eius expoditionem . Et praesto aderat praeter aetatem ad omnes maximos Iabores.
γυ Quid de sertorio loquar: qui toroso, lacertosoque corpore extitit.&ad robur celeritatem, laborumque omnium tolerantiam idoneua fuit .isnan; Methllu, inque stabili.ae pedestri pugns ab ineunte state assuetus manus conserere ro Sertolium. bore vitibusque corporis .cum quocunque hoste certare sempererat parautus. Et moles cursu scadere,aspera queque atq; invia saltu trasilire nuqua detreelabat. Unde missus coua eum Metellus,quo se verteret, ignorabat. Pompeius inquum cerneret Sertorium mirae celeritatis virum esse,mineque fortitudi, Sertorium. his quique etiam vanis artibus insultaret. quocirca quum se non satis esse .i mira sertorium putaret,collegam cum nouo exercitu a senatu impetrauit. PQmrii missusque est Pompeius qui primo impetu a sertorio fugatus vix euasit. Equo enim deiectus.quum vulnus insuper accepisset nulla alia ratione poterat effugere nisi milites qui eum inuaserat capto equo.preciosa. fulgeti Pueros ad mi
Que phaleris ephippiisque ornato inter se de praeda decertassent. quod lixi δm delegit quidem quum cerneret Pompeius.celeri cursu elabitur . et i ea suis prote Alς Ud
gitur. hae prorsus expetientia docemur pedum celeritate in re bellica nomodo utilitati verum etiam saluti aliquando esse. λυ Triginta circiter puerorum milia delegit Alexander ex variis genρ Alexadri obilibus , quas Ulcerat, quorum singulos oculis lustrare. ac spectare voti tui luit deinde eos inscis literarum doctrinis institui iussit. Et omnibus mi
litaribus disciplinis Macedonico more exerceti ac variis armora Usibus consuescere quibus quidem coplures probatissimos diuersarum artium prἴceptores adhibuit. Is iam exoleverant,& eximia virtutis indolem ostedebant. Erant enim exercitatione promptissimi,&strenuam quadam corporis agilitate praeseserebant. Hae quide manu consuete militiae suae addi ita, quod reliquu erat totius orbis terrarum subigere potuisset, nisi fuisset in ipso iuuentutis flore vita fraudatus. Annos enim tres Sc triginta natus, uno mense addito, diem obiit,vir praeter omnem humanam potentiam inimi magnitudine praeditus,quem non modo necessarii omnes, verum
146쪽
Barbari ipsi, quos pauloante Vicerat uxerunt. - Atqui Darii regis mater, quavis e lato fastigio ceciderat Sc filium erudeliter peremptum audiuerat Sc amissa etiam proprii corporis libertate. in custodia seruabatur.tamen freta clementia. indulgentiaque victoris in eam usque diem passa est Uiuere. Audita vero Alexandri nece, mori desti. nauit & sibi ipsi violentas manus attulit . Nee putandum est eam hostem filio praetulisse sed crededum filii pietatem atque indulgentiam in eo imuenisse quem secum hostem fore sormidabat.
λ Sed ne extra metas sermo noster decurrat, regem Ac principe sic educare atque instituere a teneris annis debemus.ut intelli Ut se ad animi fortitudinem, corporisque robur parari .non autem ad delicias .illecebras.ae Voluptates quibus animus effoeminatur,ac torpet.Corpus vero languescit
atque omni ex parte eneruatur' ......
reicit in Incumbat igitur,Ut primum per aetatem licebit, rei militari exemplo OP ' miioli, Scipioni, Aphticani. ut septimum decimum statis agens nnu, H. et . . perductus est in castra Cornelii Scipionis patris suisotia Annibalem, ut sese PQ 'limi, & disciplinae militari consuesceret in qua breui tempore adeo emi; cuit. Ut quum primum pubesceret patrem vulneratum apud Ticinum. εο ab hostibus circunuentum equestri prstio seruauerit. Qua ex re ciuica coarona donatus extitit. deinde quum quartum Sc vigesimum vix imp 'euissset annum Proconsul in Hispaniam missius est quum pater eius, δέ patruus Annibal. in eo bello cecidissent. et annibal pene Italiam omnem subegisset. uin Amylcar. etiam Annibal ipse quum decimum aetatis annum ageret.ab Amylcare patre in Hispaniam Ut militiae consuesceret .deductus est. Et deinde moetuo Hasdrubale. qui imperator Amylcati successerat, militum omniv c sensu imperator ab exercitu declaratus est Annibal.quum sextum dc vige Philippur. simum tunc annum impleuisset.Alexander autem sextum decimum ananum agens. primam militiam exercuit. occupato enim philippo in bello contra bietati . megarenses spreta Alexandri aetate . qui rei Macedonicae preerat, magnis contractis viribus defecerunt. Ille veto.vtiam ostendoret futurs magnitudinis indolem celeri contracta manu eos inuasit.& prismo eos aperto Marte fudit mox aute incit c capta Urbe ciues omnes exepulit. novosque colonos iduxit. Qua ex re Macedones adeo admirati sunt
Iul. Cesar ige ut iam Alexandrum regem .Philippum vero imperatorem appellatiniamuit visa Ale-S E R AE quidem militiae Iulium Caesarem pertesum fuisse cerniuxadii ima e mus,quum ingemuit.Visa magni Alexandri imagine apud Gades. quod eam usque aetatem nihil prsclarum ipse egisset.qua ille magna orbis paratem subegisset. proinde haud scio an Tyronu exercitatio satis sit, quae fi Quinquenio. bat inludo vel apud lanistas a Romanis vel quinquertio illa,que in Ag
Pentathlum. ne celebrabatur a Graecis πωτα odicta quod genetib' quinque certarent, Quinque hse id est pugilatu.iactu cursu.saltu. luctatione.Ut eorum nomina declarant. certandi gene quae sunt eiusmodi Ni vir discus .es Ο cursusin αλμα sali καλι lucta. πιειra probat iure id est caestuum pugna pugilatusve. m ad Ueram militiam capesscosulti in. l. so sendam alia qusdam ratio habenda est,ubi in aciem descenditur,dc cultos let Ede Ales ste concurritur.illic puluis .aestus sudorsitis clamor militatis. hostium in H. sc aleato. cursus.timor spes.& alia multa adeo animum perturbant, ac distrahunt,ut
vix illi lysi qui a teneria annis talia perpessi sunt,eadem perferre valeant.
147쪽
Quocirea veram militiam futuro regi ab ineunte adolescentia tracta nudam esse duco. Nec alienum erit externis bellis cum dignitate. 8c glotia interesse. ut Ulyris domi in pace & ocio Uiuatur,quo consilio ducti Hymes.Menelaus.The Menelaus se ,& Pirithous longinquas egere militias adeo, ut ad inferos usque pex Theseus. netrasse a fabulosa antiquitate dicantur,inc etiam declarasse videtur Pio Pirithous. Iemsus Aegypti rex,qui quum summis laudibus efferretur. a quibusdam Ptolem susquod milites quotidie bellicis laborib' exerceret,nec sineret illos per ignauiam ac desidiam tabescere. Tacete, inquit,& quis rege admiretur qui adhacusque statem,quam,nunc ago nihil memoria dignum egetit, nec redibus a se gestis,qualis sit ostenderit. Pirrhus, Sed quadam inani medit atione se effert Pirrhus Epirotarum rex disciplienam militarem solertissime ac diligentissime semper meditabatur,ut qui duceret ex omnibus artibus hanc vel maxime regi conuenire. In qua qui dem tanta consecutus est laudem .in omnibus ducibus, imperatoribusque '' 'g'd 'sui temporis preferretur. quod Uerum esse Antigonus docuit, qui interroαgitus quis praestatissimus omnium ducum ei videretur, resp5dit. Pirrhus. D, i ei ad sensum usque peruenire contigerit. imperatoria, etiam artes o, Vin φῖς ς mnes optime calluit PhiIopomenes Acheotu dux,qui per omnem aera ' 'tem suam semper ocium perosus est.
ANDI usum non solii pedibus equitibusque persdiscendum esse pluribus exemplis monemur, sed ptiam regibus imperatoribus.ducibusque. No enim Iuli'Cς.nado homini per naturam.Vt plosque animalibus. datus liberatur. est sed disciplia usuque perficitur. Iulius Caesar qua ad Alexandria pugnaret, irruente hostium multitudine solus a suis in ponte destitutus fuit verum quuampetum ulterius serre non posset,& multis missili. bus impeteretur in mare semersit,ae nando per ducentos passua ad prori Campii, maimam nauem euasit, elata leua ne libelli, quos tenebat perfunderentur palu tiui. damentum vero mordicus trahebat,ne hostis spolio illo potiretur, Utque tutior aliquantulum a telis esset. CAMPUM martium romans in quo iuuenes exercerentur, tota Tiberim elegerunt, in quem post Gymnica certamina se mergeret non modo, ut puluerem,sudorem ve abluerent & a lassitudine aquae beneficio tollerentur. Uerum ut omnes nandi usum perdiscerent. Cui non tantum equites peditesque consuescerent, sed etiam equi ipsi qui longe aptius, Itaberiusque flumina traiiciunt.si natare consueuerint. Nec undarum verticibus facile cedunt.nec terrentur aquarum impulsu.
Multos quidem in historiis legimus beneficio optime natis equi inuae periculum euasisse. Et ex contario nandi imperitia coplares parua etia
148쪽
Uirgilius. Orati' dicies. Valerius maxXI. li. ilii .de fortitudine. m. i. Porsena. Valerius .maz
Uale. ma. li. iii. de for. c.ii. Sertorius.
altitudine impetuve aquarum obrutos,ac demersos. c admirandu Ostidem est. vi primum enim Umbilico tenus abluuntur. Vix gradum figerepos Iunt .vel rapaciore unda vestigiu subducete vel lubricis saxis falle tib . Atqui altior aliquatutu aqua holem eleuat,nec prs tereules pedes pessum accipit. Quo fit ut iperitoru plurimi desyderetur: peritoru vero perpauci. Nandi igitur scientia neutiquam praetermittenda est,etiam a piincipibus quibus 5c usui & saluti plaeruque esse potest. Ex antiqua italorum disciplina hoc etiam laudatur.infantes enim filios frigidissimis fluminibus abluebant non modo,ut tagoribus assuescerent,verum vivium nandi aptimis annis ediscerent.Vnde italus ille gloriabundus apud virgilium ait. Durum astirpe genus natos ad flumina primum Defetimus, saevoque gelu duramus &Undis. Oratius cocles beneficio nandi patriam seruauit,lat ab hostium periculo euasit . m cum Porsena Thuscorum rex pro Tarquiniis recipi edis improuisum bellum romanis inferret.&ad ianiculum peruenisset, necuexercitu transiret Tiberim ab Horatio prohibitus est. qui dum alii ponte Sublicium rescindunt. lus Etruscos hostes substinuit. Ac deinde scisso ponte armatum se in fluuium misit,& natauit ad suos. Eodem quoque bello quum Mutius Scevola ad feriendum Porsenam hostium caltra pene trasset occisoque scriba quem regem crediderat comprehensus esset,&ini positam incensis altaribus manum exuti pateretur,dixissetque taliter mitimatos iuuenes trecentos in regem esse illum admiratum ad pacem romanis dandam inclinauit, acceptisque obsidibus ab iniuria destitit. t Verum inter obsides Cloelia virgo cum compluribus aliis virginibus aderat quae sollicita pro virginitate. ac pudicitia clam deceptis custodibus fugς.se ducem comitibus praebuit: traiectoque Tiberi roma peruenit. Sesnatus Ueroeam,& comites omnes violatae Iidei increpitas remisit. Forte,na re ordine intellem,Cloeliam admiratus est,& eam muneribus assiecta cum comitibus suis romam remisit. Romani Vero tants Virtutis merito Cloeliae equestrem statuam in vita seposuerunt. Erat enim Virgo insidens
equo qua ex re multi putauerunt illam equo fuisse transuectam, Sed Di nysius Halicarnasseus cui quod cum M. Varrone vixerit magna fides adhibenda est scribit Cloeliam a Porsena rege phalerato equo donatam fius se& ekinde statuam meruisse equestrςm' , O ..m Admiratur summopere historici virtutem,ac robur Sertoris eumque omnium bellatorum pugnacissimum fuisse assi ant. Et alterum Anni balem a Celtiberis appellatu. Eius prima militia sub Scipione fiat aduertisus Cimbros.qui in Galliam transierant,in quo bello quum inlaeIiciter pugnatum esset Sertorius grauiter vulneratus equum amisit:Nindutus tho rara M scutum atque arma tenes rhodanum fluuium rapacissimum qui in
ter rhetos Noricosque fluit, per aduersos fluctus plurimum nando traiecit,&non sine magna hostium admiratione ad suos peruenit.
CH A N C etiam laudem superiori Aphricano Silius Italicus, quum de
eius indole loqueretur his versibus tribuit. Ipse inter medios venturae ingentia laudis Signa dabat vibrare sudem transmittere saltu. Messis sosso undosum frangere nando l.
149쪽
Indutus thoraca vadum, spectacula tanta Ante aciem Uirtutis erant,saepe aIite planta Ilia perfossum,& campi per aperta volantem, Ipse pedes praeuertit equum, saepe arduus idem Castrorum spacium.& saxo transmisit,& hasta. His pauculis versibus poeta hic peregregius omnes militares exercitationes complexus est,in quisque intelligere possit inter Castrenses induti strias nandi peritiam praecipuam es Ie . Qua quide se carere iniquo animo
serebat Alexader. Et quum aliquando maximum flumen cu omni exere citu transmittere opus esset,paucos equitum ad tentandum vadum praemist, cuius altitudo primo summa equorum pectora adsquabat. mox ut in medium alueum Ventum est.ceruitelenus equi abluebantur, tum milites omnes pavore torpebat,& nemo audebat in fluuiu se mergere . Hoc quummeret Alexander. O me deterrimum inquit, qui nunquam nare didiceram deinde cofestim rapto incumbes clypeo audacter traiecit. Cuius exeuplum alii secuti partim nando partim equitibus h endo partim aute subulatis in verticem sarcinis, hastisque nitentes pedibus trasmisere adeo, ut ex talo exercitu nihil pr er pauculas sarcinulas de*deratu sit. sed sic oes madidi undique ripis.aggeribusque fluminis expositi sunt,ut facile exercitus Ois deleri potuisset,si pares ostium copiae illu adueniente excepissent. H Scevola vir admirandae fortitudinis ex eo scopulo quem solus per integrum diem ab uniuersis Britannis defenderat,adueniente nocte in profundum pelagi se deiecit.duabus loricis.& graui scuto onustus ad Caesarem nadoperuasit,a quo laudatus pro concione,& ex gregario milite Uenturio fastis vitis honore donatus est. Quanto etiam usui fuit nandi petitia in pii, mo punico bello ex hoc videri potest. Concitauerant poeni classem. remisque impellebant ea via romana classe per fuga euaderet. Hoc quu cerneret coplures romani iuuenes.cum se e triniis in at tum praecepitat.& subi
to adnantes magna vi hostiles naues in portum propellunt, retrahuntque.
&hoe pacto imperatori suo Luctatio capiendas paruo cum labore prebuerunt. & haec de nandi peritia satis.
DE SAGITTANDI USU. ET ALIIS QVL
busdam ex ercitationibus rei bellicae conducentibus.
ΤΙΤ VLVS QUINTUS.LIAE SUNT PER UTILES IUUE
uenib' exercitationes corporisquς rei militati haud parum conducunt Ut arcum tendere, spiculaque dirigere. Qua in re nonnulli principes praestiterunt, Do.mitianus Caesar tanta sagittandi arte mluit, ut nonuiquam in pueri procul stantis dis'ssam dexteram sagittas lata arte λngeret. ut singaeas per interualla di. gitorum innocue mitteret, nec puerum lederet, neca delimato signo discederet.. c Prisci iit 'divium numinibus etiam suis tradiderui, ut Apollini, Ulans , Cupidini: sed praecipue Herculi quem arcu Stymphalidas aues confecisse
Alexader nassi impetitus. MeuoIs naci peritia. Uitis cetu, όnis egestamo Domitianus Ussar arte agittaria clarus
150쪽
Homerus. confecisse aiunt, &complures hostes peremisse. Et ex illius pharetra ti0iana fata pendere fabulatus est Homerus.Vt ostederet sagittarios plurimuApamenon, in re bellica Ualere .Qua ex re philoctetes.cui moriens Hercules illam doli ' no dederat. accersiti ab Agamennone inducitur,& honore ac praemiis assi
ci,Ut eius ope ad victoriam uteretur.
Ombyst in Aetyopum rex quidam .cuius ne nomen quidem memoris proditum fuisse memini.quum accepisset Cambysem Persarum regem in se trans, mittere destinas te magni rigoris arcum accepit tractumque ad aurem usique nudis brachiis, exploratoribus Cambysis ostendit, Sc sagittam certoietu. magnisque vi tibus excussi. deinde ut illum dono regi suo afferrent iussit. illi abeuntes arcum Cambysi obtulerunt,que tentans rex Uiκ duo digitis magno quidem conatu traxit,&'uum aliis etia prsbuisset. nemo ex tanta multitudine inuetus est.qui illum Ulterius trahere posset. Admi ratus igitur Cambyses Aetyopum regis vires, ab incoepto destitit, & eum
sibi magna beneuolentia conciliauit. Hastam quoque vibrare .ex equo iaculari ensem rotare,fundas excute re, sudem iacere inter militares exercitationes veteres scriptores posueαrunt .& de eis praecepta tradiderunt. de quibus dicere consulto supersedeo. satis sit hec potiora attigisset, ex quibus concludedum erit Principum vita ac Uictum ciues omnes imitari.qui si per desidiam torpebut ignavos quouPb repu que populos nutrient.& luxu delitiisque profluentes. Licetia enim ex diuturno Ocio contrahitur in solertes,& industrii erunt principes,cunctos seu elatores .imitatoresque habebunt. Multum utilitatis Plato exercitationi tribuit,& qusdam etiam pr iupit quae nostris temporibus abhorrenda destabiliaque omnino essent . rsuN equis mulieres, ut certet iubet. in luctatione, iami lapidum, arcu undam missilibus non viros solum sed etiam foeminas adhibet. Haec in liubris de republica scribit. In libro autem sexto de legibus nudas puella s in nudis iuuenibus in quibusda tripudiis saltare permittit.quid turpius in Ga
neis fieri posset .sed malae consuetudini temporum suorum quaedam induli A get Plato.quae a dignitate tanti philosophi omnino aliena esse videntur.
lepinu, CVRGUM sic sectile proditum est,qui virginum corpora cur lycurgi isti u. stas, iustitionibus,tactibusque discorum Ac iaculorum exercuit. non moPlato lilegibus
Εκ u , hi A do Ut iastiorem sobole procrearent. verum Ut aduersus pariendi nixus in ano ἡ, i, facilius repugnarent. sed nostris mulieribus haec neutiquam permittendaeoniel ' sunt,satis illis sit pudicitiam pudoremque custodirem honesta virorsing Virrinhisbai cepta seruare, A quibus nullam aliam luctationem quaerimus nisi contratanae ' illecebras,ac Voluptates,& contra immodicas delitias , quibus platasque
adeo defluunt, ut omnium domesticarum curarum obliviscantur, & luxa immoderataque impensarem omnem timiliarem exhauriant .Pulchre admodum Satyrus ille noster ait. Prodiga non senti ereuntem scemina censum. Sed de militaribus exercitationibus hactenus. Nunc vero pauca de Uemation quae bello pacique comunis esse videtur, dicemus. honestam enim Voluptatem adiuuant,& corporis salubritatem affert