장음표시 사용
171쪽
TITVLVS DECIMUS QUARTVR CXXIX.
rerum varietate. tataque mutatione fortunae. Nec solum riyssem vagum, ae peregrinum inducit Homerus Uerum maximos quosque imperatores,
ac duces. Nestor siquidem glotiatur,quod cu lapithis versatus Derit Me, Nestor nelaus autem iactabundus exultat, quod Cyprum Phoeniciam, Aegyptii Menelaus. que aduenerit, thebas quoque viderit,quas centum clauderent portat & sin Thaebs cetugula qusque ducentos haberet custodes equis instructos. Et quod Aethio, portis clauduplam etiam lustrauerit, Sydoniam .ac lybiam. Medea quoque, quum arce tur Cosinthi conscendisset,nitebatur matronis illis, que arci ae templo prin Mede erant persuadereare quippiam mali suspicarentur, vitiove sibi daret, quod longe a patria tamdiu abesset quando multi rem sua bene,& honeste proucula patria gesserint,multi autem male ac turpiter intra domesticos parietes victitauerint inprobatique ab omnibus fuerint. Sed illarum matronarum taciturnitas ostendit foeminarum peregrinatione semper suspectam esse.&turpidinis, impudicitiaeque indicium prsseserre. Unde tragici,&Comici poetae peregrinam,aduenamque mulierem frequenter pro impuαdica ac turpi Vsurpare solent Noster autem Maro Mantuanus. qui home Virgiliui ficas Rhapsodias in omnib'smulatus quot regiones quot littora,quot portus quot insulas euasissse, ac superasse Aeneam suum facit, antequam fugietem ut ait Italiam praehedere posset, ut incunabula Romani imperii ex profuga peregrinatione sua statueret. Sos sis. ωSED nunc ad historicorum exempla descendamus. So ossi omnia Aegyptiorum regum excellentissimus Arabiam Libyam Aethiopiam, Tanais fluui'& uniuersam Indiam ad Occeanum usque peragrauit. Et Scythiam pone Tanaim flunium, qui Europa ab Asia disterminat quibus in locis.& Cos Ionias deduxi atque obeliscos erexit,ut monimenta militiae,ac peregriα Diogenesti, nationis suae perpetuo figeret, eruia
Refert etiam Laertius Archelaum Cosmographum scripsisse Alexa a cheali vita.drum macedonem maximam terraru orbis parte peragrasse, Ut ea omnia Alexader. edisceret,quae ad optimam regis disciplinam pertineret. Proinde Alex
drum saepe gloriati solitum fuisse aiunt,se plura oculis lustrasse qua ne alii riquidem reges Unquam animo.& cogitatione attingere rituissent. P lem LPtolemaeus priscus Aegypti rex diutius peregrinatus fuisse dicitur . Ut ignotas quasda regiones post eum peregrinatibus patefecisse. Piimus i 'g'r si enim omnium ut Diodorus Siculus tradit Aethiopiam ingressus est.ane ψ te eum siquidem nemo in orum in Aethiopiam trasmiseratareque Ae
gypti montes transcenderat. Adeo enim inuit,ae difficiles esse putabatur. γ , ut nemo iter per eos tentare auderet. Cambyses in Iibris suis de puerili Cyri disciplina. Sed Cambyses quum in meroen usque peragrasset perspecta insulae utilitate aeris enim ferti argentia isque fodinas habebat magnam urbem in ea aedificauit in formam Persici Meroe. clypei .ut peregrinationis in diuturnam memoriam stitueret. Et insulae, atque Urbi nomen meroe dedit a nomine sororis sue illic mortue cui teme Romans. plum statuit,&aram consecrauit. Romani etiam omnium mortalium excelletissimi habitabiles omnes orbis regiones,quasi propitum domicilium, propriam veritam peragra
172쪽
bant. Et quicquid uspiana gentium,terrarumve cognitu dignum inuenies bant quam primum literis com mendabant, vel in patriam rasserebat , si res eiusmodi esset, que e loco trasterii posset, adeo ut non modo olim genutium detracta armis spolia reportarent Verum disciplinas, mores, leges instituta artesque omnes acciperent, εc in proprios lares deuectas paruo tem marcellus poris curriculo longe meliores,praulantioresque reddiderut,ut licit Marcus Marcellus imperator ille fortissimus pugnacissinusque, qui ex syracusana praeda imagines.simulachra ac signa quaeque praestantissima Roma aduexit non solum ad triumphi pompami. sed ad Urbis quoque ornamen, tum . vix enim in Italia nota erat Graphidis ars,& iucunda,atque admira, bilis illa scalpturs ratio, in qua deinceps plures artifices ronas claruerunt Asa. Simulachra enim in delubris dicata ad deuictam usque Asiam, aqua ois
M seium, tu uria in Urbem irrepsit ignea,aut fictilia fuerat. Sed aduecta postea OL Mumiui. dique breui tempore adeo creuerunt,ut in Marci scauri sdilitate ina signo Fibiu,. rum milia producta fuisse scribantur. Repleuit urbem signis L.Munitis.
deuicta Achaia. Luculli etiam multa inuexere.. - Fabius quoque Maximus capto per vim Tarento Aeneam Herculis imaginem Lysippi opus sustulit,& in eapitolio consecrauit. Sic etiam coaplures alii imperatores Romani effecerui, qui signa omnia praeclara R In eo, qui vidi'pςrtvlςrunt,Vt no Vrbem tantum Gentiu imperio, sed optimis quibus bi, suae aula, que rubu decorarent. N E Cis sum qui mihi persuadere possim alique stelli incenta n minem persecte sapere qui parua aliqua ora,vel breuiore terrae angulo nuduam eκ Vol unis moenibus delitescens, reliquas nitidi partes ignoret, nullos mora
luerunt. tale prster indigenas suos norit, non mores externos aut consuetudines Varias viderit, sed contentus sit his rebus os in exiguo spacio natalis soli. parvique laris angustiis cernuntur. Et pssertim quum animus ri oster nunquam conquiescat sed diuina humanaque omnia semper meditetur,pabuloque cogitationis alatur,nec diutius in eadem meditatione,ac cotempla: tione persistat Sed noua continue inquirens, vix notis,Veteribusque inuestis contentus esse possit. Cui natura ipsa nocturns quietis tempore varias species diuersaque simulachra obiiciat, ut immortalis ipse . atque diuinus mortale, terrenumque corpus dormire ac requiescere aliquandiu sinat dociaudianus. nec naturali quiete foueatur absitque a reb' agedis. Nec Claudi opoetae a mentior qui beatum illum esse statuit, qui nunquam a patrio solo pedem Cicero. extulerit.sed in nativo agello consenuerit. Atqui beatitudo puerorum haec mihi esse videtur, qui ut ait Cicero Delicitatem ponunt in nihil agendo Claudiani versus eiusmodi sunt. Eoelix qui patriis aeuum transegit in agiis. Ipsa domus puerum quem videt ipsa lenem.
Qui bacuIo nitens in qua repraestarem, Unius numerat secula Ionga casae.
eatus ille qui procul negotiis Vt prisca gens mortalium
Paterna rura bolus exercet suis. Solutus omni scenore.
173쪽
a Sed his omissis ad pereg inationem redeo.Osiris rex quem Aegyptii Osiris.
quasi deum venerantur,terrarum orbem magna ex parte lustiavit, qua eκ
re adeo gloriabatur, ut in coluna sepulchri sui inscribi iusserit,ostis rex suSaturni antiquior filius,qui nullum orbis locum reIiqui ad quem no peneis trauerim docens ea omnia quae pro livani genetis utilitate inueni, ut Dio Diodorus siudorus siculus scribit. cuius li. i. Democritus vero abderites,que Timon phiIosophus omnibus aliis sa sapientibus praetulit,magnum patrimonium in diuturnς peregrinationis in . viatico impedit,ultra quidem octoginta iuges annos peregrinatu, est. Qi i ςim uru ipsemet in quadam epistola sua meminit. Ait enim. Praeter omnes homi nes statis mes mundi regiones, atque Urbes vidi. Neque hoc admirationicuiquam esse debet. vixit siquidem Democritus annos centum & octo,ut
scripsit Hipparchus. Vbicuque enim gentium, terrarumve aliquid se diu scere posse arbitrabatur illuc quam primum proficiscebatur ne quid relin, queret, quod uspiam ab homine disci posset. Perrexit siquidem Babylone& deinde in Aegyptum,ut a sacerdotibus illis geometriam perciperet,& Asbologorusiqua etiam alia eum latebant. Magos in Perside deinde Caldaeos audiuit sectae. a quibus ut Herodotus resert Theologiam,& Astronomiam perdidicit. Habuerunt enim Caldsi varias Astrologorum sectas. secundum diuersas opiniones sortitae sunt nomina a preceptoribus,ut Orcheni, Bors speni. elebriores omnium habiti sunt Uiden, Nabutianus, Sudinus, Se Seleu cus,qui Caldς fuit, ex Seleucia eorum urbe. hic per eius doctrinam noutus fuit Graecis.latinisque mathematicis omnibus sui temporis. Traiecit etiam democritus in Indiam ut a Gymnosophistis propriam eorum disciplinam perdisceret mox in Aethiopiam,& vltra rubrum mare transmisievt doetis quibusdam vitis congrederetur. Sed quid ego Democutum memoros' quasi hic solus peregrinatus sit. quum doctissimos quosque inueniam longinquas regiones discedi gratia adluisse. Nec id ab re esse arbitror. profitentur enim sapietis studium ,quae philosophia dicitur diuinarum humanarumque rerum peritiam . Pro iideres humanae perdiscendς sunt ab eo, qui eruditus es Ie,3c haberi cupit. Hgquidem non angusto quodam diuersorio inueniri possunt, sed ex diuersia locis visisque hominibus indagari poterunt. Fieri enim potest ut quis, pia ex penetralibus nonulla sciat. Sed multa illa,ac pene innumerabilia a complutibus ac diuersis percipienda sunt. Quaeret igitur in ptimis , dc diligenter scrutabitur diuersorum homi,
num mores Varia ingensa,variasque naturas, Principum actiones solertis
sime indagabit Urbanas quoque . ac ciuiles disciplinas secundum varias getes intelliget. Perquiret omnia,quae ad coelestium humanarumque rerum
notitiam spectant. Non ignorabit res maritimas, que qui ni Usui homis Alexander num pernecessatig admodum sunt. Scite profecto in Uteri prouerbio diα mistotele, citur.tuta est nauigatio illa,quqeκ aliorum casibus discitur. Animalium,ar Ex pli. c.xvi. borum plantarumque natura non spernet. Quarum rerum peritiam tanti li. i. licit Alexande in Aristoteli philosopho pereximio hane solertiam demandauerit.Vt perquisitis animalium seminumque naturis,de eis qua diligentissime in reberet, iussitque.vtquscuque huic inquisitioni usui essent.
omnibus suppeditarentur. Petegit opus Aristoteles quinquaginta voluminibus
174쪽
. . Voluminibus,quorum nonnulla nostra etiam aetate Ieguntur cum magna doctissimorum hominum admiratione. Haec omnia & infinita alia, quae ad rerum prudentiam pertinent, no in paruo angustoque loco,diuersorio Ue reperiuntur, sed per uniuersum terrarum orbem sagaci diligentia perciquisita inueniuntur. in Huic labor eorum cernitur,qui Cois ographi, Geographive appellatur,quorum diligentia nos non parua ex parte a peregrinandi labore atque impendio liberauit. Horum primus auctor Homerus extitit ut Hipparachus scripsit qui poesim suam omni doctrinarum genere refersi, et regiones omnes,ad quas eo tepore penetrari poteratanagno studio, magnoque ingenii acumine lustrauit, et singulas quasque urbes aliquo insigni flore versibus ornauit, Sc quasi variis coloribus pinxit. Nec omnino expers peregrinationis fuit Homerus quem in Aegyptum peruenisse nosolum sacerdotum libri testantur,sed ipsius etia scripta. In Cosmogra: phia.
scripta. Inducit etiam He, lenam potionem Telemacho, qui apud Menelau diuertebat, prsbuisse. qua moeroris sui euestigio ille obliuiiceretur,quam quidem a polymnesta hanis coiuge diluere didicisset. Sols enim dios lytanς hoc est Theba
ne mulieres ua,ac moerorem potionibus sedare poterant, & obliuionem quandam maloria carminibus impetrare. Unus quoque Sc Mus s. qui circa Troiani belli tempora Vixerunt, diutius quidem peregrinati sunt, Sc ab
Aegyptiis. phoenicibusque plurima didicerunt. quorum quoque discipliunam in plaetisque imitati sunt. Homerum deinde in Geographia Alexader.& hecateus Milesii ambo, & Eudoxus, qui vicinus illorum tempora
extitit.non diu post claruit Dicearchus,& Eratostenes. qui complura serio ptis superiorum etiam addiderunt, propter cognitionem rein magni meo xandri.qui pluribus Victoriis potitus,coplures ignotas ante se prouinci lustrauit. Et sic uberiorem multo stuptoribus materiam praebuit. Hecateus qui primus omnium de situ orbis libru edidit breuiter patraca scripsit, et notiores quasdatri regiones,atque urbes attigit. Occultiora
autem loca ignorauit. Cui tamen gratis habendae sunt.egit enim quod potuit,& breui quidem compendio posterorum ingenia excitauit 3c ad uberariora quaedam indaganda expergefecit. Nam PoIybius deinde Megalope Straboris,odie litanus,& Possidoni certiora tradiderunt propter receles Romanorum ii ει ita, victorias,qui plurima gentes,ac nationes subegerin, quanim etiam nomiua incognita ante ea tempora omnino fuerant.
in Strabo vero Cretensis vir plurimae lectionis, summa diligentia, uberique drustrina omnia complexus est adeo ut cosummato operi nihil adiici
possit. Caesaris enim dictatoris.& Octauit Augusti teporibus vixit. Quib'
imperantibus Universae orbis terrarum nationes. ac gentes paruerunt, tunc
Romanis.nihil incognitum esse poterat qui omnibus gentibus populis ac nationibus imperabant. Et ipse etiam Strabo Romae degebat,& cum Maurissimis.doctissimisque viris versabatur. Atqui .ut in praeclaro opere suo sepe ipse testatur, longa peregrinatione peregit Aphricamque omnetm , Nplariasque prouincias alias magno cum periculo peragrauit,ut exinde cer Ptolem sus.
tiora scriberet. 3c obscuriora quaedam oculorum fide perdisceret. Non parum quidem adiumenti nobis praestitit Ptolem eus. qui admiaranda quadam doctrina non modo regiones orbis omnes verum singulas pene urbes,
175쪽
TITVLVS QUARTUS DECIMUS. CXXXVI:
penevrbes ad caeli ambitu dimensis est.Polybius tamen Ionge ante eum dimensionem orbis terrarum per milia passuum geometrica ratione computauerat,sic etiam Archemidorus. Et ex romanu Agrippa,ac etiam Nigidius figulus. Alii etiam Graecorum terram ad coeli ambitum digesserat per circulos Scumbras pares. Diodorus quoque sculus triginta annos in . .
opus suum se absumpsisse fatetur. maiorem siquidem Europs atque Asiae . 'μ' . partem se peragrasse refert, Ut ex oculorum sensu certiora quidem literis μδmandaret. Sed Romanorum ciuium consuetudinem plurimum sibi proa PpR iv bia fuisse assierit,eu quies romae diuti' versat' est.& ab eis multa Fidicit clua φ 'do propter imperii magnitudine per uniuersum terraru orbem vagaretur. Dion vero prusensis in libris suis de regno,non mediocriter gloriatur, r. -- cquod annis pluribus,quum patria exularet.extorris atque errabundu, vaga i*pxviςnuatus fuerit. Et multas graecorum,ac Barbarorum terras mendici habitu obluerit. panemque a quibuscunque obuiis quum viaticum ei non suppete
retrogauerit. Addit etiam se plura didicilli,& praesertim a muliere quaαdam heliensi. sive Arcade quae veram Herculis historiam profitebatur. dicebatque se pastorum ic venatorum hospitio frequenter usum fuisse. 8c in complura admiratione digna *penumero incidisse,ex quibus gratam. ac perutilem cognitionem accepinet. Cum secum semper pugillares deis serret,& ea omnia stilo adnotaret quς agnitione aliqua digna ei esse videtirentur. Inducit quoque hanc Deminam,ac fanaticam anum loquentematuque asserentem se fatidicam ac futurorum prisciam a matre deorum fauciam fuisse, profitebaturque multa illam disseruisse de diuina sapientia. de
inspiratione tradidisseque praecepta plurima.quae ad bene beateque inuendum pertinerent. Et admiranda Herculis praecepta attulisse.que utilitate non medioerem prae se ferrent sue vera siue fidia etiam essent.
Miscet enim graecorum nonnulli fabulam historis quasi gratiar musis G res fabula
ut aiunt. Attamen sibiipsis fidem abrogant. Maior nanque, ut Strabo in historice misruit. fides Homero Hesiodo,qui de heroibus scripserunt. habetur. qua stentie Ctesia herodoto.& hellanico qui fabulam historiae miscuerunt. Eos vero qui res romanas scripserunt,eo verius locutos asserunt, quo plura loca oculis Iustrarunt,qua superiores qui vel fabulati sunt vel adulatoribus, ut gratiam principum ex mendacio inirent auscultarunt. Et praecipue quum Greei menda exercitus illi,de quibus sermonem faciut.longe procul ab eis militauerint ei iEt longinquitas difficile admodu redargui potest. testibus enim.& arbitris platrunque caret.& nullo adstipulatore covincitur.Res aute Romane via Historie R uersum terrarum orbe teste citare possunt Ubicuque enim gentiu terra* mans veritas
eum,locoruUe monimenta cernuntur,quae Romanorum imperiu. milituque virtvem inscriptis sculptisque marmoribus testatur,ut mim iam videri possit eade tot exactis seculis non defecisse.Et prpcipue quu nouis s di fiaciis.sacrisque Gibus quotidie nullo prohibente terantur,nouoque usui ceradant. Quinetiam *pe accidit.ut ruina illuuione effossone, tens motu. hiatu .aut alia videsidente terra.Uetustissim simagines scalptur e appareat A e ruantur Ruae mirificam quandam prae sespecie ferant.vivaeque, atque spirantes esse videantur adeo Ut easdem ne minima quidem ex parte altiscis nostri temporis imitati possint.' Mi Tanto ingenia illius aetatis nostris seculis praestabant,vel . vi verius Uenia priscam loquar
176쪽
cut nostratib' loquar. tanto diligentius artibus incumbebant,quanto magis praemiis.&praestabant. honoribus honestabantur. H O NO S enim artes alit ut ait Cicero omis, nesque incendimur ad studia gloria iacentque ea semper, quae apud quosi Honos alit ar que improbantur. Nonne etiam hoc admiratione dignum videri potestites. omnes exterarum gentium,nationuque scriptores. tes romanas longe maCicero tuscu* iore diligentia pereensere, Se pluribus laudibus efferre, quam Romanox lanarum quῖς ipsos,ae latinos alios auctores Nam graeci,quibus Romani impertu ade, monu Ii .i. ad metant,quosque tot cladibus affecerant,& eorum Urbes diripuerant,atque principium, euerterant, illorum laudes neutiquam conticuerunt: sed compIura etiam Romanς res memoris commendarunt. quς e Iaunis scriptoribus relicta interiissent . ab exteris dis Quot pr lare facta .atque dicta a Polybio, Appiano Dionysio. Diodoro. ligetius qua a Strabone.Plutarcho aliisque compluribus referuntur,qus a nostris prstera latinis scripis missa extineta essent nisi illorum monimentis accenderentur. Uluunt igiatur & perpetuo victura sunt, consensu omnium doctissuriorum virorum. virtutumque diuturna exempla posteritati prDebunt.
CSED IAM AD PROPOSItam rationem neseundum est. Et hoc
etiam concludendum Utilem admodum iuuenibus esse longinquam potegrinationem,plurimamque doctrinam ac rerum experientiam praest axe. Et praesertim illis,qui aliis praefuturi sunt, quorum peritia multis mortaliabus prodest. Et eos ad bene beateque Vivendu instituit ,quod quidem prooprium officiu eius est. qui multituatnem regit. Est enim communis omnibus naturae lex,ut doctiores minus institutos erudiant . et meliores deterioribus imperent, ut praesare sentit Dionisius Halicarnasseus. SED quoniam non omnes quibus datum est ut imperent, tute possunt longius evagari.& a patria diutius aberrare propter varia pericula,qug per fortunam semper mortalibus imminent. Optimum in primis erit, ne seipsos a tam utili sapientia defiaudent, ut scriptores orbis terrarum, quos
Cosmographos Geographos ve Graecis nominibus appellamus non modo lectitent Uerum etia perdiscant Ut ea.quae oculis Videre neque , salteanimo, δέ cogitatione complectantur. Inest squidem in eis mirifica quς, dam doctrina ,iucunditate ae rerum varietate coista,quae lectorem neu tu quam ociosum esse permittat. Quicquid enim admirandum,quicquid nouum .aut inauditum uspiam gentium,terrarum morum Ue existi ab illi sie dilucide tractatur.ac si coram ante Oculos poneretur. i
A T QUI EXPERS omnino periculi disciplina illa habeda est,qug
ex Iibtis discitur, vel ex picta cernitur tebella. Primus quidem ut paulo ante dixi qui de situ orbis scripsit Hecateus Milesius fuit . quem complares deinde imitati sunt.& quod ille breuiter in commentatium redegerat. longiore argumento amplificarunt. 6c non modo gentes. regiones, urbes, maria, flumina, lacus, paludes, sontes,montes, animalia, arb res. Virgulta, herbas.& caetera eiusmodi complexi sent: verum dies uersos ritus , ae mores . singularum nationum , Sc vatias horninini naturas, illustres quoque . & praeclaros Uiros virtute , armis i. stapientia . ingenio, doctrina . arte. lndustria , opere . Vel sermone aduiiciunt. Et res praeclare gestas domi, militiaeve suis locis ostendunt adeo, ut ad ciuilem sapientiam nihil pretestantius hae. diseiplina ac cera
di imperat Cosmogras phom,geogra. phortique te cnoutilissima Hecateus primus de si tu
177쪽
Pictura priciapibus per qua utilis. Anaximadet AIexander
C SED QUUM eontemplatio rerum sine inspectione dissicilis ad
modum esse videarur res enim oculis subiecta Ionge clarius iudicium de se praebet. sensus quidem oculorum acerrimus est S auditui.aliisque senasbus praeest redigenda res fuit ad aspeetiim, per quandam simili tudinis
speciem . Ut notior fieret. Quando non omnes possunt loca quaeque lonαginqua adire & oculit ea intueri . quae ambiguitatem praebent Cogitaueαrunt viri doctissimi. & ingenio praestantes descriptione, ac pictura Uten dum esse.ut in parua tabella clare illa spectanda traderent, quae obscuram haberent cognitionem . Ut multi periculo labore atque impensa peregriunationis liberarentur. qui minus commode euagari possunt. Esesi quidem eiusmodi pictura iucunda omnibus, & utilis admodum regibus , ducibus. atque imperatoribus. Bellum enim gesturi in prouinciis ignotis, ea ex piα mira discunt . quae nulla alia ratione tam facile scire potiant. Anaximanti det Milesius Thaletis conciuis . ac perfamiliaris. primus omnium ut rea fert Strabo pictam ostendit tabulam , in qua situs orbis descriptus erat. Fuerant tamen ante eum nonnulli, qui aliquas sibi notas descripserant reissiones. Vt regi bus.ducibus.principibus Ue obsequerentur. ALEXANdrum quem ex virtute magnum nucupauerui. Ut nonulli scriptores perhibent. summa diligentia citari solitum aiunt loca, in quibus bellum esset gesturus. semperque eadem picta intueri Uoluisse, Ut pictuutam illam legendo ea dignosceret ,quae cauenda. quaeUe adeunda essent. Romani etiam idem facere consueuerant, et regiones in quibus pugnaraturi essent antequam bellum decerneret pictas ostendere. ingruente enim
Gallico tumultu, vel sociali bello pictam prsbebant Italiam. Quod quiudem Varro testiri videtur libro primo de re rustica. Inducit enim graues quasdam .ac sapientes ciues de re publica cogitantes.& de propulsando vel inferendo bello inter se ratiocinantes . ait si quidem spectabant in pariete Pictam Italiam. uibus ex verbis ostendit faciem, figuram que regionis in
qua bellum geritur prauaoscendam est e. ex qua cauendi .inuadendique rastionem imperatores,ae duces facile praediscunt, et exinde tutiores alactioresque facti. mulis facilius victoriam nanciscuntur,
EST enim perpulchrum Ut Diodorus sicut ait ex aliorum erratis sntnelius vitam nostram instituere Et non quid alii egerint .sed quid acturi suerint nobis ad imitandum proponere . His igitur exemplis mouendus est rex, quem instituimus.Ut peregrinetur aliquandiu . si tuto id agere poditest,& per sortunam licebit. Cosmographorum scripta perlegat. Et orbis terrarum descriptionem non negligat. Sed cum propertii Elegorum elegantissimi Arethusa dicat. Cogor & e tabula pictos ediscere ni udos. usquidem res iucundissimam ei praebebit exercitatione ciuile disciplina ornabit.& rei bellicae pistisque i reb'usui erit.Vix enim uere potest, ut optieexercitui impare possit ille, et hui'disciplinaeoino expers atque ignar' sit
Cyrus Persarum rex ille opulentissimus. prae doctrine huius ilignorantia cum uniuerso exercitu suo interiit. Ulcerat enim Croesum lydorum regem,& Babylonem.Asam,oriefitalemque oram omnem in suam potestatem redeperat. Deinde per victo iam maiore ambitione elatus. myridi Scitharum regins bellum ultro inferre instituit. Enimuero cum
illa facile eum ab Oaxis fluminia transitu prohibere posset, ut transmittem si rei tamen Uuro. Ii. s. de
178쪽
Strabo. ret tamen permisit,quandoquidem arbitraretur se longe facilius posse ho stem superare intra regni sui terminos,ac fines qua extra. Et pNcipue quuSpargapises. obiectu suminis nullum effugiti ei pateret. rus vero Spargapisem uniticum viduae reginae filium,qui cum tertia parte exercitus sibi obuia veneurat simulata fuga peremit nactus illum sine custodib'Ic epulis,vino, somnoque indulgentem. Thomyris hac clade accepta non tamen prs orbitautis moerore muliebriter animum submisit. sed ira in ultionem successi exuercitum quam primum reparauit,&magno impetu summaque animi forestitudine Cyrum cum omnibus eius copi is in dissici Ies locorum angustias
compulit. Deinde illico dispositis omni ex parte insidiis, improuisa hosti
magna cum alacritate e montibus prosiliuit, et ducenta circiter Persarum milia,eum rege etiam ipso trucidauit adeo ut ne nuntius quide tantae Maadis euaserit. quod quidem vix alias in omni aeuo auditum unqua fuit. Sed si locorum peritiam Cyrus habuisset suuium neutiquam, neque diuortiorum angustus per errorem exercitum suum circunduci permisisset, cum aditus omnes occupare potuisset. Et effugia scientibus satis tuta paterent Sed preclare Strabo Cretensis ait eum Venatorem optime Venationem instruere,qui plane norit qualis.& quanta est silua in qua venatur. Et eum imperatore optime castra disponere,insidias abdere, praesdia Iocare. iter dirigere,& hostem circumuenire qui regionem,ac locos omnes intelligit. Ec diuerticula cuncta plane callet. Agamennonis exercitum dicit turpiter
retulisse pedem, quum Mysiam per ignorantiam veluti agrum Troianis popuIaretur.sibi ipsi non hosti imponi t.quicunque in ignoto diuortio instidias Iocat. Ductores quoque classium εc nauium gubernatores plata que plagarum orarum, tractuumque ignoratia decepti periclitatur,vel aliquid Perperam agunt,cuius deinde quamprimum poenitentia ducantur. Persae quondam Salganeum gubernatorem suum iniuria iugulauerunt,ut qui arobitarentur illum male classis suae cursum ex malea ad Euripum direxisse. SimiIi etiam temeritate Aphricani Pelorum necauerut,dc ex illius sepulchro perpetua ignorantis sus monimenta statuerunt,quasi existimates angustiores quasdam maritimas traiectiones recurrentia freta esse,vel scopulosas syrtes Sc loca nauigiis neutiquam peruia.Umitto Thermopylarum. angustias.quae ex ignorantia Persarum diuturnam leonidae gloriam pepe rerunt. Omitto etiam Parthorum contra Crassiam victoria quae ex insitia quoque regionis manavit,& innumerabilia alia exempla quae praetera mittenda esse omnino duco, ne longior ambitiosiorve esse videar,satisque probatum esse arbitror peregrinationem Cosmographiam εἰ orbis regi numque pictiara regibus,ducibus imperatoribus,principibusque omnibus non modo gratam,ac iucundam, sed vulem admodum, ac necessariam
esse. Nunc autem in sequenti volumine,qusdam quae his. qui im perant cauenda esse duco, referam deo optimo maximo beneuolete. pii Iectores boni qusso consulant.
D FRANCISCI PATRICII SENENSIS. Pom
tificia caietani liber tertius de regno expliciti
179쪽
pROOEMIVM QVARTI LIBRI. CXXXVII. PRAEFATIO QUARTI LIBRI DEM REGNO ET GREGIS INSTI.
ὶ losophus tanti nominis in omnibus recoditis etiams disciplinis eruditissimus cum a rege Philippo puerum, Alexandrum in disciplinam accepisset Ut eum ad veral essidem iusti principis formaret .vique ei nihil deesseti quod ad ossicium fortissimi .ac magnanimi regis permneret, veras Homeri rapsodias ei perdiscendas prae buit,ut ex Iliade coiporis vires superbamque in hostem iracundiam Alex. homerati libros sub puluino serua
duit Ut ex Inaae coi poris vires luperbamque in honem iracundiam quandam sumeret. Exodissi a vero animi virtutes eliceret,&versutias.calliditatesque hominu cauere disceret.Hos Homeri libros tanta auiditate edi dicit Alexander,ut paruo tempore ad parem usque tanti praeceptoris erus
ditionem prope accederet:eosque semper sub puluino habebat, horasque aliquot per noctem somno sibi eripiebat.Ut cum somno poetarum aliqua diu euigilaret. Quinetiam quutri exoris Ieo sinu nauigas ad Heliconem descendisset vidit in teplo musam tripode tali epigrammate inscriptum. Chalcide qui dubium cantu prςuertit Homerum Hunc tripodem musis dedicat Hesiodus.
Hoc Pu rex animi excelsi lectitasseticomiter. ac subridens ait. Hic agrestis poeta rusticorum sententia Homero proatus est sed si de eo reges .imperatores ac duces iudicium fecissent.illum quasi poetarum numen aurea Curetes. corona donassent.hic autem explosus ex theatro sibilis.ac conuiciis evititisset. Ultos tamen Chalcidenses 3c Euboicos omnes acceptam ab H mero iniuriam suspirari possumus. 3c proinde minus equa protulisse se tenuam. Nam quum eos quasi agrestes.atque ineptos irridere vellet. Euaboicos scripsit anteriorem capitis partem detonsam habere, posteriorem vero comatam, qua tonsura Uuretas velutissimi poetarum usos fuissse t stantur. Quin vero ut ad Odysseam redeam multa cauenda esse .multaque fugienda in obeundis rebus humanis callido principi docet Homerus. Vt in primis scrutetur. monet eorum mores,cum quibus versatur, quorum maculas ac sordes diligenter excutiat opus est ut tantum cuique commitarat, quantum in eo fidei.ae probitatis inuenerit . Sunt enim multorum insgenia ad sellendum semper parata. 3 praecipue nonnullorum qui in mas ximis domibus Uersantur. ficta enim quadam comitate.&nugaci , ae φαrio sermone veritatem obscurant ex diuturno quidem obsequio ad assentationem adulationemque educati esse videntur adeo ut ex multis,quae su*tili alloquio blatterant.vix vetitas aliqua elici possit. Sunt etiam complares, qui quum inopes sint remque suam male gesserint. opuIentiores mnes odio habeant bene sibi eosulentes probris insectetur,optimis qui
180쪽
busque inuideant,malos autem extollant. Quinetiam praesentibus rebus minus contenti,nouas semper exoptant,& quum fortunam suam oderint, clopes. omnia quoque in deterius mutari cupiant. Hi sunt Cyclopes illi a quibus Vlysiam astu evasisse inducit Homerus. Quique in nihil agendo vitam beatam statuebant.terramque optabant in qua fiuges omni tempore sine fossione aut aratro passim nascerentur:leges, ac iura ignorabant, neminique parebant alsi luxui ac voluptati ,reliqua fortuns casibus permittebant. Polyphemus Horum principem Polyphemum nomine Mareotico vino in antro sopitum excecinit Vlysses:&se, ac sociosa mortis periculo liberauit. Hς sunt Syrenesilis Acheloi,& Calliopes Musae silis, quarum carmine atque contentu decepti nauis m ergebantur,a quibus ceratis,picatisve auribus euasit Ulysias maledici scilicet assentatores adulatores,delatoresque oesquora' blanditias illecebras nugas ac fallacias princeps summa prudentia, cautaque ingenii solertia,Vt caueat opus est,si tute atque quiete imperare vult. Rinnocentem neminem isdere,sed iam me tempus admonet,ne in exor diendo longior sim verum ad propositum rationem redeam , et insequeri ti volumine ea referam,quae regi cauenda esse aIbitrabor.
quatur rex, non mentiatur.nec mendacium dis . . a .
cat, neque m entiri alios permittat.
lium esti ut ait Oratorum maximus Fortunam quiadem a deo petendam esse.a se autem ipso sapientia sumendam .rex igitur cui sceptra hominum , veneu randaque iura Iupiter indulsit ut ait Homerus) inprimis cogitare debet, se maximam inter mortales omnium fortunam nactum esse. Proinde ea omnia praestare debet quae sui muneris sunt, omnique stodio niti,ut virtutem plurimamque sapientiam assequatur. Ut dignitate a Sapientia. deo accepta sanctissime,lustissimeque stingatur. Est enim sapientia diuina Ex cice. thuse tum humanarumque rerum scientia qus cognitionem contem platur cauculanaru Pli. sarum cuiuscunque rei ex quo quidem fit, ut diuina imitetur humana aute. Πέ omnia virtute inferiora protinus esse ducat. Sapientiae quidem obiectam est veritas per quam immutata ea omnia dicuntur, qvs sunt, qua Ue ruestunt. aut futura esse eXistimamu . . PRAECLARE Socrates vir sapientissimus Veritatem M virututem idem esse dicebat. Sicut enim illa nec crescit nec minuitur, sic virutus semper eadem inuenitur. Et quia numeros suos habet plena omni te,
VER UT I omnia eonsonant.ut in fidibus & cantu serri senim
mus in quibus si quid dissonat,harmonia omnis praeuertitur. Sic Veritas