Francisci Patricij Senensis, ... De regno & regis institutione, opus profecto & historiarum varietate & sententiarum grauitate commendandum, cum titulorum, vocabulorum, factorum, dictorumque memorabilium indicibus debito literarum ordine dispositis

발행: 1531년

분량: 449페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

391쪽

CCCX LVIII. LIBRI OCTAVI

querunt viamque immortalitatis ac verae scelicitatis assemiunt. Sed ex omnibus humanis meritis nullum gratius nultuque acceptius deo pietate praestari potest,& apud veteres etiam ipsos laus pietatis esteras omnes laudes anteibat.quod ex Virgilio cernere possumus, qui Aeneam pium semper canit.conqueriturque insignem pietate virum tot adire labores,quas asserat solam pietatem innoxiam esse omniu laborii periculorunque expertem. Quinetiam optimi reges Victis hostibus. subactisque regionibus templis. fanis,delubris sacrariisque nimirum pepercerunt etiam

eoru deorum . quos neque nouerant neque onerabantur. Sapor Persat utri

Sapor Rem rex sacris christianis neutiquam initiatus extitit attamen quum victor in virgines quasdam christiano titu diuino cultui sacratas incidisset.custodiri eas intactas,inuiolatasque iussit, M pristino more nullo prohibente religioni inseruirepraecepit, VtAmianus Marcellinus refert. Legimus quibusdam quoque in templis pecunias,resque pretiosas oes depositas .saluas,intactas semper etiam ab hostibus extitisse. Solis delu.sό1 aElubili brum in Cilicia fuit,in quo Magnus Alexander ingentem pecuniam deis

posuit,ut illic custodiretur ad aduersos fortunς casus. Inuiolatum etiam te, plum fuit simiae Iunonis in quo Calisthenes atheniensis vir fortis .&ma

Iunεί, samsae gni nominis filiδ ru dotes credidit, ne siquid ei accidisset illae orbati. destit.

templum.

Cambyses. Solis arde=.

Xerx tutae.indotateque relinqueretur. Atqui deus ipse quociique nomine pro getium variis linguis, aliisque religionibus vo tur, semper auguste sancteque eoli ac venerari a mortalib' voluit.Proinde sacrilegos, impiosque oesmanifestis poenarum exemplis grauiter ulciscitur. Cambyses persarum rex ille numinum contemptor, qui sacra omnia prophanabat & ludibrio prsque militibus suis exponebat, ac sacris etiam simulacris. diuisque imaginibus impias manus admouebat, diuinam in se iram sensit. Hic in aegy pto multa templa vetustissimi operis violauit diripuit, expilauit.incendit euertitque.&prseipue solis Uem in Heliopoli admirandς vetustatis ac pulchritudinis, ted per aegyptum ,&alias regiones. quas lima sit monimeta impietatis ac Uecordiae suae reliquit. Templa em ut ait Strabo cretesis igne ferroque euertit nec manibus clarissimoru aistificum pepercit. simulacra quidem imagines, picturas, obeliscosque ora mutilabat.excidebat amburebat,Ut eu diuinis numinibus, Elarisque opifi, cibus nocu hostibus bellum gerere videretur, sed eiusdem scelera, atque immanitates tandem ultus est deus optimus maximus. Nam quia poten

tia viribus. victoria atque aetate floreret.quiique se tutu ab hostibas esse putaret, nec quippia formidaret.& multis quoque satellitibus stipatus incederet se per ex equo prosiliens lapso sponte sua gladio e vagina femur sibi ipsi transegit ,quo ex Vulnere paulopost magno cu dolore interiit, poenas, que impietatis.acsces erum suoru deo beneuolente pertulit. erxes Dati i stius malo auspicio inchoatu in graecos a patre bellum prosequi instituit,& cu innumerabili exercitu, acclas Ie in Elladiam trans misit adeo ut vix fides scriptoribus adhibeatur.qui prae magnitudine reruvani ac mendaces esse credatur. Apraecipue cum dicunt flumina ingentissima ab infinita multitudine suisse exhausta .montes in planiciem stratos

ad diuersa maria pontium iugis conium per vim iteromnibus prsbuisse. Tanti

392쪽

TITVLVS QVINTVS DECIMUS. CCCXLIX.

Tanti Vero exercitus dux primo in Thermopylis a Leonida Spartanoarum rege superaturaeinde Themistocle duce vincitur. Mox Mardonio prsfecto relicto amissa esasse Ic maxima exercit' parte trepidus in regnu Xerxis exitus

una ratum naui se recepit. Et quum ex ignauia, ac vecordia cotemptui, neglectuique suis omnibus esset ab Armabano eius praefecto trucidatur, sed Xerxia implasi & malorum.& exitii huius causam qu frimus, sacrilegam impietatem fu tas in de .i se inuenimus. Ante enim quam nauali praelio cum graecis cogrederetur

quatuor militum milia ad diripiendum Delphici Apollinis templum miserat, Ut numina etiam bello superare posse videretur. Qui milites oes ad unum usque imbribus procellis fluminibusque deleti sunt.Vt vix nuntius

uintae cladis euaserit adeo ut facile omnes intelligerent nullas esse mortaubum vires aduersus infinitam summi dei potentiam.

Brennus quoque Gallora dux quu macedonias magno praelio superas Brennus Galset inani ac futili gloria elatus templum etia delphici Apollinis aggredi lotum ditis.

conatus est, cauillatusque leuiter in numen dicebat deum diuitet atque opua I tum esse.proinde oportere eum bona hominibuet elargiri, quibus ipsep utiquam indiget. Sed quum impium facinus inchoaret,subito terrsmotu Ga lli omnes repente in terram prostrati sunt,& quamuis neminem conutra se armatum cernerent multis tam e vulneribus trucidabatur. Inter haretempestas quam maxima inhorruit grandine ae pluuia commista, qus impios scrilegosque omnes consumpsit. Dux tanti sceleris Brennus quum dolore vulnera ferre nequiret seipsum pugione traiecit. Quinetiam hoc memori proditum est milite nullii ex tanto exercitu incolume euasisse. Onomachum homine furacissimulegimus noctu thesauros eiusdem Onomachus. templi conatum essedere, sed repente maximo terremotu perterritus eteplo euolauit effossionemque reliquit. Antiochus. in Antiochus quoque rex nocturnum exercitum ad diripiendum dodo,nei Iouis templum duxit..ua quidem re agnita sacerdotes oppidaos oesmagno tumultu euocauerunt.& concurrentibus finitimis rex lapidibus ob - Iutus est.& omnis eius exercitus trucidatus interiitDodonei Iouis oracula Uinioneu ora omnium templorum Uetustissima habita sunt. Sc multo tempore in Uni: .uerso terrarum orbe sola extitere, ut refert Herodotus Tolosanos quo, Πςx o in in

ut milites quam ex impio sacrilegi pussitum aurum in patriam referret uviςxpe

ubita lues uniuersos inuast. verum oraculo moniti aurum in lacu demer, uppiQμο ς serunt sicque confestim ab intolerabili peste liberati sunt,sed longo tempo

re post Cepio Romanus consul quum famam rei accepisset aurum iactis QR R Jψιφὸin lacum retibus, serreisque uncis expiscatus est. Prom de Ut sacrilegis reus nRTV. . . concurrentibus in eu ciuibus pessime multatus extitit. unde diutius in pro . I ' 'uerbio mansit,Vt aurum Tolosanum pro in Delici viatico diceretur. Idem ' ψ yli aurum Narbonesea quibusdam appellatura prouinciae nomine. est enim LV V h .

Tolosa urbs in narbonensi Gallia. nest 'ipsa CS E X T VS Pompeius nauali praelio ex Sicilia ab Octauio pulsu, ad de HOpti

Lacinias arces delatus est.ibique temptu Iunonis vetustate ac religioe sanctissimum .8c regum ducum principum populoriaque amplissimis donis opulentissimum militibus suis diripiendii piaebuit. Ex quo quidem sacris legio miserabiles calamitates pertulit. Nam deinceps semper continuis periculis iactatus est,& diuersis casibus vexatus. Demum autem a Marci i G Antonii

393쪽

CCCL LIBRI OCTAVI. Philipp'

cedo.

Gethae. Antonii militibus victus . ac mancipatus est.& ad Titum Antonii prstichum ductus impio sanguine poenas commissi sceleris dedit. ALIA VERO ex parte cernimus impiorum ultores sumas gratias a deo, atque hominibus promeruisse. Philippus Macedo Mais maς gni Alexandri pater, quum magno odio pene omnibus mortalibus esset.& eius fides fluxa ae labilis vulgo habereturi essetque valde s

spem, quando nullam' vincendi rationem turpem esse duceret .&amieitias artifici dolo semper simulando. ac dissimulando fingeret ,hac una tantum ex re beneuolentiam ac gratiam cnnctorum pene mortalium sibi conciliauit, regnumque suum non modo latius propagauit, Uerum etiam ad spem imperii totius orbis terrarum se erexit . Nam contra Phocenses. qui Delphicum Apollinis templum diripuerant. vltor impii sacrilegii extitit.& violatam religionem caede . ac sanguine ima piorum expiauit. Qua ex re magnam apud omnes gentes gloriam . ac famam aTecutus est. Cuncti enim illum vindicem sacrilegii. &numinum Ultorem exuti Te praedicabant. meritoque eundem dignum victoria.&maximo quoque imperio omnes exclamabant. Quae qta idem

opinio summopere ei opitulata est ad res omnes preclaras quas deinde gessit conficiendas. G E T H AE PIISSIMI olim omnium mortalium hasbiti sunt. Ut qui optime , ae sanctissime de immortali deo sentirent.

complures enim eorum animas dicebant sempiternas. quae etiam post Orporis obitum ad beatiorem vitam transirent . qua ex re longe mes Ilus esse arbitrabantur mori. quam Uiuere. Proinde puerperia lugebant, funera autem lusu,ac festo cantu celebrabant.Hactenus de pietate. Nunc

de Religione.

DE RELIGIONE

TIT ULVS DECIMUS SEXTUS.

. .. 'ELIGIO HUIC VIRTVTi Opaei

ligio. 'ma . atque inseparabilis comes accedit, de qua p.u ca dicenda erunt, quum quod in superioribus libris nonnulla de ea libauimus.tum qui quod alterutram laudat, utramque effert. Quocirca quaecunque de pietate dicta sunt. communia Utrisque esse videatur . Nam si pietas agnitio dei est sui diximun - recte eam comitatur religio, quae ex opinione mutorum philosophorum scientia diuini cultus esse dicitur. Et quum Sexatus Empericus pietatem scientiam eolendi dei esse dixit. pietatem pro religione posuit. Sie enim philosophi harum duarum Virtutum nominib' indifferenter utatur,ut poetae Prognen,ac Philomela mutua denomina

394쪽

ΤITULUS SEXTUS DECIM Vs. CCCL 1.' i

tione usurpant. Religionem Servius Sulpitius ut diximus in secundo volamine dictim esse tradit, quae propter sancti talem aliqua remota, atquae seposita sita nobis, quasi a relegendo id est reliquendo,Vt a carendo etiRm OeE dehasiiseerimoniae dicuntur. Cicero vero religionem esse dicit,quae superioris cu* ia deo. h i; Miusdam naturae quam diuinam vocant curam .cerimoniamque δsserat IR Ii .ile iuEiione etiam in libris de deorsi natura religiosos a superstitiosis discernit his verubis. Non enim philosophi solum,Verum etiam maiores nostri superstitionem a religione separauerunt. Nam qui totos dies precabantur, & immodilabant ut sibi sui liberi superstites essent. superstitiosi sunt appellati, quod Reli ei ost x sunomen patuit postea latius .Qui autem omnia,quae ad cultum de ru pora ostitiosia duritinere diligenter retractarent,dc tanquam relegeret sunt dicti religiosi, φκ disse, ut hes Cirelegendo. ut eligentes ex eligendo tanquam a deligendo deligentes,eκ in eeroni, vel, telligendo intelligentes. His enim in Uerbis omnibus inest vis legendi ea: ' 'dem quae in religioso ita factum est in superstitioso. alterum Vitii nomen alterum laudis. hscille. Ex his postremis verbis Ciceronis discere possuamus rei gionem omni laude dignam esse.Superstitionem vero explod dam .atque eitciendam qua qui imbutus est,quietus animo nunquam esse potest. Semper enim mortis, diuinaeque irae timor imminet. ceu saxum

Tantalo impendet ut poetae aiunt aut nudatus ensis Demadi in dionysii Dcm dra

Eleganter Quintil. religiosum a superstitioso secernit eode intellectu

suo diligens a curioso seiungitur. Qui veta religione corde δέ animo meditatur. semper optime agit. oibus si quide actionibus suis deu interesse opinatur. Proinde nuqua perpera agit, sed Epica i Sieuli poetae istam secum cogitatione receset.qui e Pyli agina didicerat nihil cla deo esse posse,qui, doquide ipse cora oia cerneret mihilque ei impossibile factu esse. Virtutem praeterea atque honestate sedulo ante oculos habet.qui N comitibus sedeo

optie cociliari scit.vitia ola ex horret.qua si vinisti,deoq; inimica. quaeque hominem in elicem faciant turpissim g euique seruituti ad dictum inuanes superstitiones 3c setas .vanasque ostetationes spernit,ut qui malit bonus esse quam videri. Pueriles quasdam formidines,&anilia quaedam deliramenta respuit, ac berie agendo , beneque holitando optime sperat. Quin etiam omnia pericula sese petate polle existimat. quippe qui procoperto ducat praemium bonis poenam autem malis a summo deo perpetuo statutam esse. Poenas turpium delist orym daturos post interitum scelerautos homines, non media patres nostri sanctis sit ni Christi vera illuminati Ado fit in a. Uerum etiam prisci. qiii studiis sapientiae perdocti extiterunt. assimarunt. Vnae Empedocles Agrigentilius eiussit odi sententiam protu. Empedoclis. t. D qui onςs eos qui i liter vixerunt aether. M pontus expellit, terra non sentenu/ accipit . Sic ab alio in aliud elemetum deiecti miselabiliter admodum ve D Onup xantur donec expiati, ac purgati ab omni terrena l Mad pristinam coeli sedem.Unde defluxerunt. redeant.& arum fruantur sempiterno. Democritus

autem dixit deum orinia agno re omneque mortilibus εἰ darς,3 ausero te posse. ς'ippe qui r c omnium soIussit. Sed he multis sectorein dem ier. conchuaeiadum' esse stii tuo deeere legem piuiti,ac religiosum esse. . Nec quicquain agere aut inchoare,nisi propitiato deo egristianis e erimoniis . Nam caeteri omnes ritus irridendi sunt, & a sanis hominibus cons

G ii tenendi.

395쪽

LIBRI OCTAVI

la' enim haec religio diuina.ae coeIestia praecepta edocet, quibusi diuinae maiestatis instituimur. pie, ae sancte Viuere erudimur.

CCCLII.

tentat. Soli' ad cultum i&ad cognitionem veri. atque unici dei omnium conditoris.atque artificis perducimur.a quo plaenam Delicitatem, perpetua, sempiternamque nan- eitamur. Quam deceat regem religionis obseruantia AIexander docuit. Nam quum accepisset seruum quendam suum.qui in eum grauiter deliquera hin Asyllum per religionem inuiolandum perfugisse ad Megabitum literas dedit .vt illum si ex Asyllo egrederetur manciparet. 8cinnetum ad semitteret. sin minus id fieri possit,in Asyllo nullam vim ei afferat, quando per religionem non liceret.

EMPLU M quoque Dianae Ephesiae ius Asylli etia habuit, quod

quidem eiusmodi fuit , ut ex eo nemo quouis crimine damnatus educi posset. hoc templum Alexander ad stadium perduxit, & opulentiis compluribus auxit. M. vero Antonius illud etiam mirifice amplificauit. Octauius autem id indigne ferens templum illud funditus euertit .asserens scoteratos homines eiusmodi impunitate in dies magis, magni sque augeri.& alios bonos viros labefactare. Asylum primus omnium eondidit Casdmus,ut Thebas quas nuper aedificauerat maiore populo compleret. Huius exempIum imitatus est Romulus quum romam statuisset, ut incola, tum fraequentiam augeret. id tamen ei .posterisque perpetuo prcbrosemuper obiecis extitit a malevolis,obtreetiitoribusque romani nominis. unde illud Iuuena lis. l. Et tamen ut longe repetas longeque reuoluas Nomen ab infimi gentem deducis A sylo. Libertatis ecclesiasticae ius inuioladu.Dians ephesfg templum.

Asylum quis

primus eodi est. Iuuena . satyraviij. in fi . Assectio.

D DE AFFECTU SEUM AFFECTIONE TITULUS DECIMUS

..m: SEPTIMUS.

ctionem appellare . iustitia deinde nobis pracstat. Utrunque enim nomen a Veteribus inuenio usurpatum . Se alterum pro altero Lepe positum . cum intellectu tamen inter se diserant. Est enim assectio generalis quaedam inclinatio animi ad dile, ictionem . beneuolentiamque hominum quum rebus aduersis angimur, laetamur ρutem secvnsi Asiectus autem sit, quum hane dispositionem perducimus ad actum, ut quum adsumus homini etiam ignoto. ducit hae antini bonitate . Npraecipue in his rebus, quibus facile sne det timento nostro possumus

r benigni

396쪽

TITULUS DECIMUS SEPTIMUS. CCCLII i.

benigni es Ie dc opem indirenti asserre. Ut monstrare erranti viam , son, rem sitienti ostendere Iumen pati demostro Iumine accendi . Haec dchia similia homini debere videmur quodam iure naturalis assectionis erga vanus nostrum .Sed naturalis ordo exigit,ut antecedat assectio,sequatur et .ctio, deinde actus..dhineeps vero habitus , quem actuum frequentatioi perficit . ut Aristotelei Meet. Sumitur etiam pro accidente qualitatis Assectio. Iasiectis. ut sit animi , aut corporis subita alaeuius rei causa commuta- Eliatio. tio. Ut si quid nobis boni. aut iucundi ex tempore nuncietur, tunc redi Actus. i pentino gaudio, hilarique Iaetitia perfundimm . vel si videmus rem diu Habitus. iira nobis cissideratam vel contrae si repente eernimuscirem ali uam qus nobis timorem. Dimidinem , molastiam vel aliquam incutiat. Hae omnes a sutiones dicuntur.quaesuapte ruitura lacile decidunt rus in actu diutius persistent. unde fiat habitur; qui est quasi quκdam praeceptio ualitatum. Cicero autem ait habitum esse animi. aut corporis consantem . 3c abisti ita Equa In te fersecthomirn, ut virtutis , aut alia

cuius artis.

U vero ad hia alliclibnis significationem redeo, quae ad inum tutum ordinem nostrum attinet. Assero nanque assectionem erga hoarmineέla natura omnium parente Sortalibus 4nditam esse. Diligit enim . a. snt Rodque animal suum genus . 3c eum similibus suis facile congregatur. t eterea ingenui hominis est hominem beneuolentia eomplecti ,&ad ineundam gratiam. eonciliandasque amicitiat plurimum conducit. Ateontra 'angusti. peruersique animi est homines odio habere . gaudereque potius malis quam bonis eorum laeta ri, solitudine aequalium congresa sum . consuetudinemque fugere. quum homo longe magis animal fodias te sit. quam apes, fomlics. graculi palumbes Optare calamitates. pes stilentias sterilitates.bella AE alia communia mortalium mala. Ei uis

di homines Miraas illi est osores hominum a graecis Vocantur, quod perosi sint omne genus hominum.Tales fuerunt nonnulli. quorum Veteres meminerunt. Elexmoruperuersitate . qua ex virtute aliqua nomina sua ex omni obliuione Uendicarunt. Lepide.ac secete iocatus est Plato in ' morosam .atque odiosam Timonix Atheniensis vitam,& tamen ex locis ν ,hailao: MUillis a salibus titile intelligere possumus Platonem illius mores ex ἔσruisse.& ea cauillado protulisse .ut ex malis motibus facilius bonos dignousceremus. Virtus enim vix terni posset, nisi ex vitiis. quae ei contraria sunt ostenderetui, nec perfecta satis haberi posset, nisi aduersis in rebus exerceretur. Aurum siquidem igne probaturivi in tuto prouerbio dicitur. Bonum quoque ex malo dignoscitur,malum autem ex bono. Similis mostibus Timoni extitit Mison .eui ab odio nomen futtiis quum inter homiα Timon. y. . nes Versaretur, sempererat moestus in solitudie vero ridebat. Similis etiR Misonis . N. Apemantus. Sed ut hi omnes homines odio habebant. sic communi h - .i.ab minum odio digni sunt.&quasi rationis expertes eum bellisis, ac feris a cis odio. uitatibus & ab omni hominum eoetu extrudendiae deturbandi. In homunum enim figura torulam lentiatque inanianissimi sunt, εc animo prorsus essetato. Timon in sepulchro suo quod pone sterquilinium fieri voluit Timonis epieiusmodi versus inscribi mandauit. ἰ taphium.

G iii Nomen

397쪽

i CCCXLIIII.

LIBRI OCTAVI.

Nomen non quaeras. dii te lector male perdant. Execratin eos post interitur, quos perosis in vita perdere nequiuerat.

Sunt etiam quidam .qui animi rigore ingeniique torvitate immites infle,' xibiles inexorabriesque esse videantur Sc id quide ex habitu corpotis ostedunt. proteles etenim sunt lucidi macilenti moros,anxii taciti, soliua . M. erassus Se atra bili semper exuberant. Qualis fuit M. Gassus pater eius. Crassi,qgi Age Iastus, tum exercitu apud parthos interii qui omni vita nunqua ridere visus est. Democrit te proide Vulgo ab MSω dicebatur.quasi irrisibilis quum cotiatici μα lamnus. . a ridendi gratia dictussitati Democritus ' αὐ- honoriscavi cognor' inaretur. Nos autem his omissis hominem instituimus qui non modo parasit humanitatis Uerunt aliis iure optimo praesit.& beneuolentia, lac gratia oes toplectitur .in quo locupletari liberalitatem magnificentia nequeat. saltem ab onini contum ella atque iniuria tueatur. n. liti R :: L

Humanitas. -- - NIX AS assectioni coniuncta est.quam quidem conseruate debemus i homines recte num cupari volumus .Homo erum qui naturs obsequitur Homini nullo pacto nocere potest. Natura nobis hoc praescribit.vt homo homini semper pro Qus viritus tanti fuit Video digna esse viceretur Scribit em Uarro Herculem honoris gratia hoc est

maloru euersorem cognominatum extitisse. quod semper holm adiutor.ae defensor esset. est siquidem tueri adiuuati

Aleka υ-a re Rhine arcere. Vnde nomen etiam Ale&andri dictum putant. Inge, ἡ ctu, ' '' nui quidem animi est homines adiuuare eisque quibuscunque rebus posse, mus prodesse, atque opitulari. Qui enim beneficium dant, deu imitari vi edetur. qui semper olbus prodest. Qui vero repetunt feneratores haberi posGratiam Ues sunt. Aedogratia tu apud romano in medio Bri erant, Vt ora intelligere possent holas Oibus hominibus gratos esse oportere in referenda gratia abudantes. Lepide Plautin' ille comoedus ait. Improbus est homo ille qui beneficia scit sumeren reddere nescit. sed ut pietate. c religione semper deo debemus, sic homini benignitateac misericordia. Iure optimo igitur. Athenienses misericordiam non pro affectu, sed pro dea colebat. Ut homines intelligerent se diuina etiam praestare .dum misericordes essent.

A.Gel .e. xvi UMA NITAS quidem ut A.Gellius declarat est benevole

lib. xiii. t tia quaeda .ae dexterilax erga omnes homines permista,qua grsciΦελπι γα - πιαμ eleganti Verbo.quasi erga homines amorem appellat. Sed quando hu. O. O manitatem plurimu adiuuat prima eruditio.& puellaris illa institutio qua masαν graeci Vocant,idcirco pro insta tutione,doctrina ac disciplina bona' etsi artiu eleganter ea veteres usurpaverunt m humanu pro erudito frequeni T ter posuerunt. humanioresque literat dixerunt. Nec id prosecto ab re.

Literae huma Eiusmodi enim humanitas nulli animantium generi praeterquam homil

Hereul es ales xi cacos dict'.

398쪽

TITULUS OCTAVUS DECIM Vs. CCCLV.

ni a natura concessa est, humanitatis vervi eomitas i Ila Iepidissima ex pamnibus mortalibus regibus ac pricipibus magis conuenit. Quanto enim oupulentiores sint,tanto pluribus prodesse pollunt. Opes quidem priuatorutenues sunt,dc in paucos etiam siveluit humaniore quadam benignitatevupolIunt, nisi in his rebus,quae dando non minuuntur,nec pereunt, Et in his etiam quae a mediis quibusdam officiis princi in a ri r. γω Lycurgus ut ciues suos ad humanitatem instrueret eos assuefecit vineque optarent neque ulla ex parte scirent seorsum priuatimquet vivere. Sed veluti apes omnes ad γ' communem conuerterentur. Semperque circa regem Uersarentur.Ad humanitatem vox illa maioris Scipionis peltinet, quum ait malle se ciuem unum seruare,quam mille hostium perdere Nec

minus responsum illud Alexandu ad rii numantiqui ei gratia age. t. ς ipi*ni di

quod tam cimenter tam caste atque humane segessisset in cnoiugem aetitias eius,quas captivo b beret.ait enim. Nunciate clario omnia.quae lis kς 'φ' beraliter.atque clementer egi,non amicitiae eius me tribuista'. sed naturae ' mee. Bellum cum captiuia ac Demitus gerere nin solio: aritiatus sit opor iri tet quem oderint. φ .: λ Senior Cato magnam apud Romanos sapientiae Iaudem habuit. ii, into iςnior dam Uero obtrectatores Atque aemuli eius dicebant illum quibusdam in rebus humanum esse,& prscipue in domesticis institutis eum G tabant un.quibus humanitatis oblitus esse videbatur,ut fieri solet in reb' prosperis. sensum enim beueuolentiam ac concordiam seruorum libertorum.& relis quorum familiarum inprimis odio, suspitionique habebat. proinde illorum discordia. ae simultate plurimum Istabatur,ear qua dicebatilange melius rei familiari,ac domestics consultum iri.quam si omnes inter se optime conagruerent. familiae enim cocordiam,conspirationem in patrem familias esi se arbitrabatur.Satiusque esse dicebat,ut quisque mulos veritus delatore. formidaret.Seruos de ide senio assectos,aut aliqua ex parte debiliores ima Mellioresque fictos quam primum venundari iubebatae si muta essent animalia quam si imminuta utilitate. quam antea percipere consueuerat.nihil. humanitatis eis impendere teneretur. veluti si non intelligeret no sem tar exigenda esse ab hominibus ea omnia, quae iure exigi possunt, i : ASed natui atque humanitatis rationem esse habendam .ut sublata etiautilitate humanitatis, clementiaeque officia eisdem exhibeamus,quum omnes paulo humaniores viti ex humana quadam ubertate equi , ac canibus senio consectis non modo pabulum .aς cibum verit metiam quandam sensactutis indulgetiam praebuerint. Indecorum .indignumque esse Videtur,ut .seruis aliisque animalibus veluti calaeis utamur,quos abiicimus,postquamvis fracti atque attriti sunt,nobisq; nihil prosunt. Clarus.atque illustris vir Cimon athe. apud Athenienses & in omni Graeci ahabitus fuit Cimon. Is equarum m. niensis iniicianimenta,quarum opera victor in olympiacis ludis coronatus fuerat, iuxta dis filius etiasepulchrum suum magna impensa collocari voluit,ne ingratus Vlla eX Par erga equas Gre mutis etiam animalibus videri posset. l . - ingratus. Pericles quoque Atheniensis Anaxagorae discipulus vir temporibus Pericles erga suis maximi nominis extitit.& eloquentia adeo clarus Ut cum cocionare prsceptorem, tur Poets dicerent ex illius verbis coruscationes tonit queeseri,& ligua situm anarii eius fulmen iacere. Attanaen ei a plavisque visio datum est. quod negligen gora ingrat'.

e iras G iiij tius se

399쪽

CCCLVI. LIBRI OCTAVI.

tius se gesserit in prsceptorem suum. Erat enim reipublicς intentus pedeses.& Anaxagoras grandior natu inopia, angustiaque rei familiaris promebatur adeo, ut iam per inediam mortem tibi consciscere destinasset. Hoc quum rumore ac fama, Pellelis ad aures percrebuisset confestim ad eum perrexit.&supplexesusis lachrymis eum orauit, obsecrauitque m si viis iam perissum elli nee ulterius vivere destinasset .sua saltem causa eo silium mutaret sibique inuere decerneret quando eiusmodi consiliorum so. cio plurimum egeret.Tum Anaxagoaa, attra Peridie .QVI Iucerna indi*ςς δ qui get oleum instillat. Eratast tune Pericles quan ingratitudiniis, atque inhas RQ gς tinim manitatis incesseretur. Aedeiceps liberalitatis humanitati munera Iar Qiς- nu, benigniusque ei exhibuit. V in vi ' Tenuiores alere, nudos operire infirmis opstulari. captiuos redimere a catecte. homies quoque rio es eκ Pte innoxio liberare humanitatis munus est peregregiu. Phocio vita pudAthenienses summae auctoritatis quuDε . . ab amicis obiurgaretur,quod imprcbu quenda in capitali iudicio defendetioeionure -phobuoiusmodi patrocinio indiget. Et qua enis Θμη μφ' i xe admodum rogaretur ab assini P,necessatis sque Aristoigitὀnis hominis flagitiosi.ae scelestissimi qui obesus e trilina in earcete ab Atheniensibus

aeoliteistus fuerat,vi ad illum visendum accederet ,respondit non grauate se id factitrum,tum amicis dehortantibus conantibusque eum ab instituto itinere reuocare.sinite inquit quoniam loci gratia Antargitonem iucum eius quatri in publica custodia visere ae salutare possumus. - scribunt etiam Cimonem virum illum illustrem cuius paulo ante mcl tionem fecimus eomites semper seruos secum habuisse.qui pecuniam dei ferebant.visi quem inopem .aut indigna egestate oppressum cerneret.qua primum illum larga benignitate adiuuaret. Patere etiam attia locupletum a mendicantibus hominibus humanitatis munus est quam maximum. Nec auscultandum Plauto comico poetae puto,quanquam latinae lingus pater pter vetustatem dici potest Senex enim in magna annons caritate Opera

Plauti inopia tuam prs inopia pistori locauit,& tris in pristino scripsit comoedias acuen,' didit ut Uatro ait. Nam traio paupertatis assectus hanc immite.atque inuhumanam sententiam effudit. De mendico male meretur, qui ei dat.quod Inhumana edat. t quod bibat.Nam & illud quod dat .petit,& illi producit vitam ad Plauti senis miseriam. Longe melius factitabant.Vetustissimi romani.qui coenarum retentia .cui liquias mendicis iam per erogabant. Nam postquam ditiores illi ex prima tamen adsis, mensa cibum sumpserant accedentibus bellariis.quam secundam mensa putatur laeon appellabant numinibus coronatis poculis libabant vina:& statim atria ex quidam apud pectantibus ante fores tenuioribus aperiebantur,ut ederent. de ab inopu plura reh.in clamore,qui sodales deuocabant ortum est Verbu panditur.quasi panis da

apophth. Ia, tur. exinde usu venit.Vt pro Uerbo aperitur, panditur dicerent. Multi etiam eo. eo tempore palam in propatulo vescebantur,ut frugalitatem suam omniuRomanoruobus ostenderent. Neminemque aduenientium ab eorum mensa. arcebant, mos. hoc exem plo ductias Iuvenalis mensarum sui temporis voraginem satyri, Panditurvet, eo more carperet ait, bum .vnde. Quis fercula septem secreto coenavit auus

I e. saty. t. Deinde ostendit iudiciale quoddam vectigal pensitatum suisse.& in spora. h. tulam redactum,quod pauperibus erogaretur. Conqueriturque quod a di uitibus

400쪽

TITULUS. NONUS DECIM Vs

CCCLVII:

uitibut di iperetur. idcirco addit. Quid facient comites quibus hine toga calceus hine est. Et panis sum usque domi Antiqui reges ae principes tibiis praecinentibus ecens signa dabant, quum

mensς sternerentur,apponerenturque fercula. Ut inopesesum properarent. Unum sibi persuadeant reges ac principes oportet excellentis animi musnus esse tenuiores alere omnibusque bene lacere etiam si ab eis nihil unis quam accepturi essent. U.cognomento Calligula.quum imperaret vel ex hoe eomiter egisse laudatur,quod tenuiores quosdam saepe inuitaret. Et in epulatione quadam iucudit couiuis fuit,quod equiti tomano cotta se hilarisus.iucudiust vesceti pies suas de mensa benigne admodum transmiserit.

, DE FACILITATEM TITULUS,NONUS DECIMUS.

ACILITATEM sunt qui putant ad humani

tatem accedere quae Uel species eius sit.Vel comes,& - quasi germana soror. Facilitasvirtus est in rege omnium grati stima ad ineudam gratiam, beneuolentiamique seruandam. Nihil iucundius his qui reguntur esu iit se potest quam quum intelligunt aures illius qui res tu .ngnat eis patere nec querelis eorum clausas esse. Face : titus quidam scurra iter iocandum dicere solebat, mala ., ti lese cscutienti quam surdastro domino inseruire. Nam si ille minus cernit quae facit magis e re sua esse potest,quam si min' audit quscunque dicit. Princeps qui facile audit multorum iturias cohibet. Multi enim gratiores acceptioresque sunt principi iniustiores,iniquiores fiunt quum cogitant rem posse dominum latere.At quum secum mussitat quid si resciverit ficile enim aurem praebet.extrudemur.minus nobis fidei habebitur. enas dabimus. Tunc abstinet.& mitiora, melioraque cogitat. Sed nimis multa audire cogitur is, cui tota commissa est res publica,nee auliter facere potest ut sapienter ait. Cicero accedit tameni ad sapientiamnvirtutem multos audire. Monemur enim saepenumero alioru dictis.& ea perdiscimus quae nobis obscura sunt mutamusque sententiam in melius errata nostra. si qua sunt corrigimus. R ri. niue γω M. Antonius cognomento pius.qui sapientiae studiis.& vitae innoceno M UNA Plia Cssarum omnium optimus habitus est.*pe sapientes atque optimosviros clam accersiri iubebat & seorsum remotis aruitis ab eis sciscitabatur, quid de se quisque sentiret loqueretur'e.& ea emendabat,qus iure optimo reprehensa esse viderentur. Cautiores melioresque reddebat eos qui ei in consilio aderant. verebantur enim ne ille extra ab aliis quaereret.quid facto

opus esset.& ipsi haberentur .aut minus prudentes,negligentesve,aut verη .ri e . - suti nimis .atque infidi .siue assentatoresadulatoresve qui se putarent obses t aquium pis stare si eonsilia eius probarent,& mores ac vitia imitarenturi phill-, Deilitas Philippi Macedonum regis multaru ciuitatum animos ei e& .'Pp m' ciliauit.adeo,ut plures beneuolentia quam armis subegetit. Principes vero U

SEARCH

MENU NAVIGATION