장음표시 사용
371쪽
Nulla tutela. nullis armis. nulloque defensore eget innocens, nec sibi. nec alteri nocet. Uitia enim declinat.Uirtutem autem amplectitur. Et sic vitam prudentia, δέ consilio instituit Vt neque peccet,neque iniuriam alieui inferat.
Hoe sentiens Plato in libris de republica ait.Virum probum ad rectei vivendum sibi ipsi sufficere: recte autem agere nihil aliud est.msi cuin vir
tute. 8c officio vivere.& sibi. suisque prodesse, alienis vero non obesse. Ille sibi nocet.qui vel per auaritiam necessaria vitae suae demit. suum de fraudans genium.Vt comicus ille ait,Uel ex contrario per luxum atque libidinem omnia prodigit.nihilque ei satis esse potest. Stoici optime sentiuntia qui diuites omnes illos esse aiunt, qui coelo.& terra Uti possunt . Et Elaec Horatius ti ς LV leotum nostrorum princeps δit cus Ode. iκ ii' hicin possidentem multa Vocaveria Recte beatum ,rectius occupat Nomen beati.qui deorum Muneribus sapienter uti Duramque callet pauperiem pati,
Peiusque leto flagitium timet - . . .
Ille etiam sibi ipsi intutiam infert.qui libidinibus illecIus bona animi perdit. nullis bonarum artiu studiis indulge gnavis .secordisque deditus aut inter oscitates degit aut in ganeis popinisa ultrisque latitat, omnelque
impuritates in se admittens crapulam exhalat. vinum euomit, 3c reliqua omnia agiti quae libero homine indigna sunt. /Haee & his similia qui facit ipsi nocet iniuriusque est .alitique exeplo. ae eontagione obest. Ille autem iniuriam alteri facit.qui homine emit. putisat, iolat .conuicio obiurgat,aut aliqua turpidine Vitam cuiuspiam inficit, rem e alterius interuertit. Hic contra iustitiam peccat cuius primum uis nux est neminem Isdere. Hic humanam societatem dirimit, quum iustitis obiectum in primis sit hominum seruare consortium. Eiusmodi iustitis sponsio homines a solitudine auocauit.& in multituudinis coetum p gos villas.oppida. Vrbesque induxit ut secuti a ferarum incursu .& abcii alia vi essent,nemoque eis nocere pollet. innocetiaN praecipue in genus suum,naturae munus est. Leo in leonem non soluit.nec pardus in pardum nec draco in dracone. Sed quaeque animalia in suo genere congregantur dimicantque communibus Viribus contra dissimilia. Ho, mini vero insidiae semper,&coplura ab homine mala imminent. adeo ut solus ex om nibus animalibus in suo genere tutus esse no possit. Verum ΑΗ Η έ hol - est illud Aristotelis maeulia,cu est. vi optimu omnium animalium en holico e. ii. ad si mo qui lationi paret sic deterrimum cum rationi non obsequitur. Magna virtus in homine est innocentia .et quum nemine laedit. neminique iniuriam assere. et quum a turpidin .ac flagitio abstinet. Hiceltille, Horati 'flaces quem ab omni periculo tutum etiam solum,& inerme Flaccus cecinit. Me. xx. h. i. Integer vitae,scelerisque purus,
Non eget maurus iaculis,neque arcu.
Nec venenatis grauida sagittis
N Im innocentiae sus eonscius nihil timetivere
372쪽
ait. Magna est vis conscientiae,iudices,& magna in utranque partem . Vt neque timeat ,qui nihil commiserunt,& poenam ante oculos Uersari pubtent.qul peccauerunt. innocentem Virum omnes homines mira beneu lentia com plectuntur,eique.& se.& sua omnia tuto credunt. Hic ciuiles risxas dirimit. seditiones discordias inimicitiasque conciliat, iurgia comptiαmit: 3c disssidium iram,atque odium ad beneuolentiae integrationem redigit. Hic est vir ille cui tute fidendum esse Plato ait, et quem theogiu poestam siculum testem inducens affirmat omni auro, omnique argento esse potiorem. λω innocentem damnare maximum pene omnium criminum habetur.
Quod quidem diuinum numen.& probi etiam homines vlei lcuntur . Ar, Archilochus.chilochum poetam.qui nihil in eum comeruerat sola inuidia clariotis cartiminis octidit Archias.& quia caedes sine arbitris peracta fuerat,nulla in eususpitio erat,Uerum quum solennia de more Apollini celebrarentur, freti quensque populus in templum conuenisset clara Apollinis voce Archias quod recenti innocentis poetae caede pollutus esset,Ut templum egrederes
tur iussus est. Quo quidem egresso sic deferente deo poenas dedit obrutus a concurrente populo saxis.vel ut alii scii bunt ad sepulchrum poetae duactus iugulatusque in ferias innocenti vati sanguine parentauit. Cecili' metel λ Innocetem isdere tanti est. vi omne anteacts Uitae decus obscuret. Ce lux iniuste dat cilius Metellus, quu eonsul esset nihil delinquentibus dat macis vltro bel* uiaei, bellumlum intulit.triumphadi solum cupiditate pellectus, et quamuis mice b mouit.
eis susceptus in urbe eorum salone hyemem transegisset, multisque muneribus ab eis affectus extitisset, veru tamen quu roma rediisset tri uphuper ambitione ei delatu .sine ullis meritis egit.in quo, & a militibus per ludi abrium cotemptus est.&ab Universo populo irrisus. Atqui per omne te pus
notior extitit,quod innocentes leserit,quam quod prsclarum aliquod facianus domi forisve pro re publica gesserit. , Gloriantur etiam homines ob id quoque quod recta putant innoceres ulcisci, unde Dido apud Virgilium ait. Vita virum poenas inimico a fratre recepi. Et non modo illustres,atque ingenui homines innoxii sanguinis vindicta
inter laudes suas connumerati volunt. veru obscuri,&m seruitute etiacon . .
stitui Asdrubal Hamilchatis gener hispanu quendam virum elatu, Scine Npy'
nocente iniuste interemerat eius seruus nactus occasionem neutiquam Ui - . . . - .
tae sus parcens AsdrubaIem gladio transegit.verum a satellitibus, quibus ' ille stipatus erat copraehensus .inter tormenta risu exultabat. Laetitia per: Hfusus quod vultus innocentis heri interitum trucidaretur. PRAECLARA quidem virtus est innocentia. quae Ut vindices semper paratos habet, et tam sublimem .quam humilem fortunam exoranat,regis finem diximus ex Platonis sententia, similitudinem dei imitas ri & virum i lium Delicitate magis praestare , qui per similitudinem ma gis deo adheret. Deus in primis gloriam ex innocentia assequitur, Ut qui nullis malis mortales unquam afficiat,ut non modo facti libri . sed vetustissimus poeta Orpheus cecinit. Sicut enim deus auctor. atque artifex omnium bonorum est, sic rex quoque efficiat. Vt prosit omnibus, noceat nemini. reges qui ab innocentia absunt,manifestas poenas luunt, nec Vri
373쪽
quam quieto animo esse possunt. Attalus. in Attalus Asiae regum in nocetiam,amicorum ac cognatorum caede foedauit qua ex re in vesaniam, vecordiamque conuersus barbam submisit.&capillum reorum in modum non in publicum prodire,non populo se ost de re,Ut quasi amens manibus interfectorum poenas pendere inderetur. Omissa deinde regni administratione hortum fodiebat. Deinde erariae nabricae se tradidit,m orbum que ex solis ardore cotraxi t.quo septima die de cessit.populumque romanu haeredem instituit. Cuius opes romanis praelatae iniuria Asiatica Universam ciuitate infecerunt. Aequitate testamenti gratias Romano populo rependit. εe Asiam,quam ab eo dono acceperat. moriens deinde eidem legauit. C.caesar. in C. CAESAR innocentiae Iaude non caruit,cuius quasi peculiaris virtus esementia extitit,qus cum innocentia optimum habet commercium. in eius exercitu maxima aliquando seditio insurrexerat,& in principes seuditionis concitatoresque tumultus omnino Ut animaduerteretur opus taearat. Proinde iussit quosda securi percuti,ut paucoru supplicio reliqui quies sceret. Sed quida ex illis quum duceretur se innocentem esse exesamauit. Tum Gur re diligeter cognita eum liberum intactumque dimitti lassit: et illu, qui eundem perperam per calumniam accusauerat fustibus , caesum interimi,ne suo iudicio innocentem quepia damnaret.
MAXIMA INNOCENTIAE laude Euagoras rex Cy,
prius claruit Ut qui quandiu Vixit. neminem unquam iniuria aliqua assecestit.& in omnes semper iustum imperium exercuerit. Epaminudas quorue Thebanus muItis virtutibus excelluit. sed innocentia omnes aetatis uae duces anteluit. Nemini siquidem iniuriam intulit hosti nunquam inisposuit ,&aperto marte semper certauit. Innocentissimus quidem fuit ma io r Aphricanus.& Uera animi virtute ac probitate principes omnes omanium gentium praeuertit. Istatum ab inlusia abfuit,ut ne captiuo quidem corpori unquam illuserit malueritque ciuem bonum seruare,quam hostes plurimos perdere. Nec minas decorum putabat hostem clementia quam armis superare. Qui quum repetundarum post victoriam romae per inuidiam postularretur.possetque inimicos longe superare, voluntarium exilium subire maluit,patrisque cedere,quam intestina clade ciuitati nocere .is ab ineu te aetate miram semper innocetae indolem prae se tulit. Erat enim alloquio blaudus,perfacilis in audiendo suavis in respondendo,&mirus artifex concisIiandae gratiae.Quinetiam ab eius congressu nemo discedebat.quin fateretur se plurimas gratias debere . Scribit Plutarchus Scipionem ad Antio, chum regem missum venisse cum Annibale in sermone. & inter mulata eum rogasse, quem maximum imperatorum omnium fuisse censeuret. Tum Poenum respondisse Alexandrum Macedonum regem priamum sibi videri. Secundum Pyrrhum Epirotam. Tertium seipsum esse Annibalis ius putare. Tum quum leniter arrisisset, Scipionem dixisse . quid arbitrareris dicium de sci Annibal, si me vicisses Tum audacter illum respondisse. praeferrem pione. me omnibus . Quoquidem iudicio laetus Scipio intellexit se neque posthabitum neque in comparationem adductum, sed punico ingenio, , quasi occulto quodam iudicio se Ionge alijs o albus fuisse praelatum. ὶ Nec in
374쪽
Nec in similitudinem deductiam extitisse. Neque immetito Annibal id iudicium protulit. Nam si Fabius.& maximus dictus est,& seruator restitutorque rei publicae,quod bellum detrectando.cumstandoque iuuenile exultantiam Annibalis represserit,quodcveo non pugnauerit quid de Scipione dicedum erit.qui Annibalem magno prstio fuderit bellum consecerit. 8c eius patria subegeris morthaginenses ipsi qui fugatis .cssisque tot romanorum exercitibus, subacta pene omni italia urbeque obsessa iam sibi orbis terrarum im perium desti nauerant.illuc rerum perducti sunt Ut de propriis laribus anxii nullo pacto moenia se tueri posse cofiderent, nisi hostis clementia impetrata A quo.& pacem fusis Iachrymis implora rut,& seruitutis conditiones non recusauerunt.
Pomponium Atticum in nocetem admodum fuisse CorneIius nepos Pomponius scribit,ut qui neminem ,nec dicto lacessiverit nec facto steruo isserit Me atticuβ morque accepti beneficii semper extiterit. Hominibus quoque non fortunae erat amicus,eius quoque Iiberalitas non callida fuit.Non enim florentibus se vendicabat. sed afflictis, ae miseris sedulo succurrebat. Dicit etiam illum ad hastam publicam nunquam accessisse . nulliusque rei prsdam,neque mancipem factum fuisse. γω Phocion Atheniensis pro eius mirifica innocentia gratis,iu, fuit Phocion asregi Alexandro ad quem orator missus fuerat ab Atheniensibus.quum in theniensi . Ie victoria eIatus propter captas a se Thebas ad supplicium posceret Oesmosthenem .Lygurgum Hyperidem,Sc Charidemum oratores prsesarissimos,qui contra eum in senatu Atheniensium locuti fuerant. Phocionis Uero dignitasatque auctoritas tantum valuit apud Alexandrum. ut Athenienses aequis conditionibus ei eonciliauerit magnos illos ciues a de ditione .atque supplicio liberauerit. Sed iam res postulat.ut de amicitia disseramus. est enim secuta species earum virtutum, quas iustitia pollicetur.
MICITIA est virtus reciprocs beneuolentiar, Amscitia.
aequitate quadam similes inter se mori bus ac virtute concilians. Haec diffinitio a veteribus Academiucis manat. Sed Pythagoras breuius exponens dixes Cice de amiarat amicitiam esse aequalem congruentiam. Ciceα citia. ro autem UOIuntatem esse ait erga aliquem rerum bonarum illius causa,quem diligit,cum eius partu luntate. Et alio in loco dicit amicitiam esse diuinaruhumanarumque summa cum beneuolentia,& charitate consensionem . In libro vero secundo de Delicitate,& miseria ait. Quid autem est amare ex quo nomen amicitiae ductum est,nisi velle bonis aliquem affici quam maα . . ximis etiam si ad se ex his nihil redeatraptim e Aristoteles persectam aα - , micitiam non nisi inter bonos viros posse esse affirmat. Similitudo enim Rim b0 mδη virtutis esscit ut mutua beneuolentia inter se homines teneantur,quando; A .... quidem boni sunt. proinde diutius permanet. virtus enim constans,&pers ....'' Q'
375쪽
altas egit radices auelli neu quit. Consuetudo. petua est.optimaque fundamenta charitatis iacit. et ex quotidiano usu virtutis maius semper incrementum accipit, et mutuis animis. mutuisque ossici is tin dies arctius nectitur, firmaturque amicitia. quam natura musnere, reque ipso naturali. Nihil enim minus humanum esse videtur,qua non respondere in amore his a quibus prouoceris. Videndum tame est,ut
nihil simulatum,nihil fictum,nihil occultum in amicitia sit, sed omnia auperte in veritatem ac virtutem diligantur. - Alcibiades optim' artifex cociliandarum amicitiarum habitus est,no autem seruandarum. Tegebat enim vitia sua leporis.atque eloquentie elypeo.quae deinde quum apparebant .amorem, ac beneuolentiam in odium malevolentiamque conuertebant. Amicitia in primis hec praestare debet ut inter amicos Voluntatum, missiorum,sententiarumque magna sit consensio.idem enim Velle . atque idem nolle optimum beneuolentis vinculum habetur. Amor ille amicitis artifex quum ab honestate proficiscitur, princeps est ad necessitudinem c5ciliandam beneuolentiamque augendam,quae deinde confirmatur beneficiis ultro citroque datis acceptisque.& assidua quotidie cosuetudine alitur. NON frustra ductum esse puto. Absentiam plerunque obliuionem beneuolenti indueere ET SILENTIUM multas amicitias dirimere: Sed haec inter eos diei possunt,qui non vera virtute,sed leui quadam um bra. mctoque simulacro inter se coniuncti sunt. Vera enim inrtus non incerta labilis caduca .aut mutabilis est. Sed altissimis infixa radicibus nulla vi labefauctati,dirui avelli locove dimoueri potest. Stabiliaquidem , firmaque sunt
omnia,qus ex ea nectuntur,nec paruo momento impelluntur, ac corruunt.
Amicitia quae virtute nititur nulla locorum intercapedine obliteraditur,nulla temporis diuturnitate senescit,nulla taciturnitate minuitur, nulla suspitione.aut noua beneuolentia dirimitur. Prudenter Stoici veram amicitiam sapientium nexum. c vinculum esse arbitrantur firmum ae stabi Ie& omnino in dissolubile. quod nulla consuetudine nulloque conuictu indiugeat, sed absens sem per praesens sit. Et in alto etiam silentio loquatur. idcirco affirmant Sapientes sapientibus i quos nunquam etiam Uiderunt benediuolentia coniunctos esse .firmaque amicitia teneti. Boni bonos amant, Vel ex hoc ipso .quia boni sunt. Probitas quidem illa est.quae inter eos necessis tudinem conciliat. Nihil est enim amabiliusvirtute,ut ait Cicero libro primo de deorum natura quam qui adeptus est,ubicunque gentium erit,a n
bi, diligitur. CONSUETUDO inter malos amicitiae nomen usurpat.quum sit
conspiratio.vel coniuratio quaedam utilitatis .aut Voluptatis causa quae ex improbis eos assiduo usu deterrimos.nefariosque facit.ut enim boni bene agendo ex mutua consultatione meliores fiunt. sic mali male agendo seseque inuicem adiuuando deteriores semper evadunt.Omnis profecto beaeneuolentia a Voluptate aut Unlitate suscepta tandiu permanet quandiu vusui .aut libidini est. eadem ratio qus amorem conciliabat, si tollitur dilectio illa quam primum concidit. Et .vis e cernimus. amor ille in odium conuertitur. Haec est nimia illa amicitia quam Theophrastus dissidii cau, sampisrunque esse dixit honestus autem amor nihil studet, nihilque cuupit,nisi eum bonis quam maximis assici quem diligit, etiam si ad se ex
376쪽
his nihil redeat. Nam qui sua eausa bona alicui cupitiis non amicum dili, Ex tae. de.fi. gere.sed utilitatem suam querere videtur. Si enim amicitiam ad fructum. bo. 3c mal. lib. accommodum nostrum referamus, non erit ista amicitia, sed mercatura ii. quaedam utilitatum nostrarum. Greges quide & armenta non pecoris gratia, sed quod ex his fructum percipimus.diligimus:hominum autem beneuolentia.& amicitia gratuita semper esse debet. Ciuilis prsterea institutio. atque coniunctio non recte amicitia dicitur sed societas communis utilitatis gratia instituta. Inter complures siquidem,quorum studia diuersa sunt. states inequales 3 artes dissimiles vix amicitia ulla esse potest.
LATO tres amicitis species in primis facit, nasturalem,ciuilem hospitale. Naturalem nostri tria fariam partiuntur, ut sit prima pietas,secunda indul
de. . Tres amicitis species. Pietas. ientia,tertia necessitudo. Pietas est obseruatiaqusam primum erga deum. deinde erga patria.& eu qui legitime imperat. Tertio Vero erga paretes maioresque omnes. Indulgentia Vero est amor in liberos,ac descendentes noltros & in eos etiam, qui im Indulgentia, perio nostro subiecti sunt.Necessitudo aute est chais ritas in consanguin e affines, cognatos, natos, geti Ietque omnes.
Secunda amicitiae species est.qus ciuilis vel socialis dici tur. Hse volu Necessitudo. tas est erga ali quem,rerum bonarum illius causa quem diligimus, cum pari eius quoque voluntate. Quς quidem in primis ab electione pficiscitur ex smilitudine bonorum morum .conciliatur autem assdua consuetudine. . Praestat haec amicitie species propinquitati. ex propinquitate enim benes uoIentia tolli potest. Saepe accidit,ut ex diuerstate morum affines male inter se conueniant,& tamen inter se affines icon anguinei ve sunt. Ex amici, tia autem beneuolentia si tollitur amicitia ipsa corruit. At propinquitas ipsa remanet.etiam si inter se propinqui illi digladiarentur. Tettia hospitalis amicitia voca tur, quae a superiore non differt,nisi quod illa inter conciues est,qui ciuili quadam societate coniuncti esse videntur. Haec autem inter peregrinos.& hospites. qui nullo nisi humanitatis iure nobiscum tenentur. Stoici.& Academicorum nonnulli his tribus speciebus amorem addunt, eumque cognatum amicitiae esse affirmat. Eorum sententia ut iam dixi, mus explodenda est. blanditur enim gr orum leuitati & a graui ta te . seueritateque latina longe aliena est.Qui amat.lenocinio formae delectatur,quero amatur amantis obsequio. forma naturς donum licet peregregium sit, tamen breuissimi temporis est quo quidem labente amor etiam cor σit. Proinde rursus concludendum erit. solam virtutem Uetam amicitiam praestare,o eadem quoque diutius conseruare, reliqua omnia ficta. & caduca sunt,&paruo momento rapiuntur.Amorem ab amicilia optimo intellectu
377쪽
ehu secernit Catulli poets querela, quum ait. GITamare magis sed bene velle minus,in ostendat amorem violentis esse amicitiam autem betineuolentiae. Et alterum insane cupiditatis,alterum Vero prudentis volun talis. Sed de amore satis a nobis dictum est supra,cum de animi perturba. tionibus libro quarto diximus in quo omnes eius affectus expresumus. Explosa multis argumentis eorum sententia, qui amorem amicitig cognatum esse dicut. Sequamur nune has tres Platonicas amicitiae species, quas probamus,Videamusque ciuomodo eis regem ac principem uti decediat. Non est enim nostri consilii species omnes amicitie complem,earumque diuersas rationes subdere, sed ea dumtaxat libare quς ad rem nostram pertinet.& prscipue quum graeci philosophi complures libros de amicitia
ediderint,multis argumentis, variisque opinionibus refertos, quos omnes Cicerounico de amicitia libello sapietia grauitate,&eloquentia superauit. Decet in primis regem pietas,quae ut Cicero definit est virtus P qua sanguine conluctis,patrisque beneuoIis ossicium .& diligentem tribuimus cultum. Pietas in parentes tanti fuit apud romanos,ut ex ea nonnulli honotis cognomentum meruerint,vt Metellus ille qui pi' dictiis est. Nam qua puerellat magna cum gratia ac pudore.&scita etiam verborum facundia Iro reuocando patre ab exilio senatum .populumque exorauit. Cuius quisem restitutio tam grata Universis ciuibus extitit.ut integer dies non satis fuerit dum ad portas Urbis obuios quosq; ei prodeuntes exciperet. Sed lisc virtus Ionge magis emicat,illustriorque habetur,quum stladios in patriam fuimus,cui ossicia omnia debemus. Plens sentveteres historievirorum sortium exemplis ,qui non modo rem familiarem ,ver etiam vitam propatria effuderunt.
Decior si pie, is Atqui ut alios omittam,qui innumerabiles extiterunt, Trium deciorutas admirati. qui se pro patria voverunt, pietas omni ex parte admiranda mihi videtur. Pater enim in bello latino filius in bello Aethrusco, nepos autem in MLIO eontra Pyrrhum sese quasi hostiam Plutoni pro exercitu romano sponete vovit. Eadem pietate tenetur rex in ciuitates,ac populos,quos regit, qua ciuis quisque in patriam suam. Et omnia ossicia,que priuati pareti . ac maesioribus praestare debent,rex ipse naturali iure praestare tenetur. Et eandem induIgentiam in liberos, descendentesque omnes, in qua quidem videnda erit,ut praescriptum it Iud Solonis teneat, quid nimis. Nam neut nimis morosa seueritas in filios plemnque nimis prodest.sie nimia illa indulgemtia *penumero obest. Est enim peccandi non modo illecebra, verumetia manifesta licentia.
Regnis qui se in Admirantur graeci scriptores potius quam Iaudant reges illos, qui viviri a εν, ε δ ine atque ineolumes filiis regnum permiserunt,ut illos regnantesviderent Vt
fecit Ptolom sus in Aegypto. Ariobarzanes in Cappadocia. Seleucus i Sitia qui se regnis abdicauerunt in illis fili i. dum ipsi viverent potirentur. Eiusmodi indulgentia parentibus plaerunque discrimini esse solet.& eau sim nonnunquam particidio praebuit,ut de Prusia bithinis rege scribentes histolici aiun illum per filium Nicomedem cui regni habenas unius perimiserat ne tum es Ie.
Darius Darius quoque a patre Artaxerxe vivo rex factus interficiendi pat is consilium cepit. Sed ructa coniuratione dum patri insidias parat,deprshensus cum adhueviueter
378쪽
scum sociis poenas j arricidis deo pateme pietatis,ae maiestatis vltoti persoluit. Eucratides Bactrianorum rex virtute ac rebus gestis praestantissimus Euentides
fuit . et obsessus a Demetrio indorum rege cum trecentis militibus tantuquadraginta hostium milia assiduis eruptionibus vicit, & omnem indiam subegit. Deinde quum Victor in regnum,ut suis gratularetur se reciperevellet filii insidiis .cui vices suas gerendas dederat,excepi' trucidatus est.nec omnino contemnenda est barbara illa vox qua dicitur. Nullum regnum sine domestica caede,aut parricidio esse solet. υ Decet etiam regem necessitudo in affines, consanguineosque omnes. Quo quidem loco rursus omnes qui imperant monet sunt,ut ab omni humano sanguine abstineat. Sed prscipue ne suoru sanguine manus polluat.
Multino solum externorum,sed etiam romanorum imperatorum seruuitiam immanitatemque in suos exercuerunt.& ex parua quadam suspitione homines sanguine & genere se contingentes peremerunt.
in Tiberius Caesar filios neutiquam paterna charitate dilexit. Druso eni via ; mortuo paulopost funus ad negocia rediit iustitio longiore interdicto indiu sii. 'moniisque restitutis. Et quum necessarios suos magna ex parte interemissset Delicem priamum Vocabat,quod superstes omnium suorum extitisset. 4 C. quoque calligula naturam saeuam,ae sanguina iam habuit, adeo ut Calligula ne adolescens quidem prohiberi quam potuerit.quin poenis eorum qui ad supplicia ducebantur,eupidissime semper interesset. Quinetiam deinαceps quum imperaret .nunquam in quenquam nisi crebris & minutis icti bus animaduerti permittebat.dicebatque id fieri oportere, ut sentiat se mori. Turba quoque fauente aduersus studium suum exesamauit, utinam p
pulus romanus Unam haberet ceruicem.
De Nerone nihil dicendum est. Nam si carnificina eius vel leuiterat Nero tingere veli volume hoc plenis marginib' etiam i tergo ut exare opus est. Cruentus Domitianus Cruentus Commodus, sed costantinus horum Constantin saeuitiam aemulatus omnes alios immanitate superauit ut Amianus Mat 'cellinus refert. Multa etiam impietatis exempla fgyptis reges dederunt.
m Ptolem sus ille qui pulso per haudem Antigono Macedonis rex fint, Ptolomeus
assandram sororem, quae antea Lisimacho nupserat.simulato matrimor philadelph nio,Vrbe,quae ab eius nomine etiam cassandra dicebatur expulit. filiosque eius Usimachum.&Philippum.quos sibi aram tenens ante Iouissimulae crum adoptauerat, trucidauit. Nec ipsi etiam Ptolom scelera haec inulta extiterunt. Nam deo optimo maximo tot periuria ac parricidia ulciscendite,repente a Gallis spoliatus regno captusque,Vitam ferro amisit. γω Ptolem eus quoque alter qui ob impietatem philopator cognominatus Ptolampis fuit patre ,ac matre interfectis argvpti regnum occupauit. philopator.
γω Ptolomaeus etiam alius quia saeuitia Philon dicebatur.filium ex se,& Ptolomeus Uleopatra sorore ac coniuge sua genitum inseparabiliter Tragico scelere phiton dictus trucidati fecit ne illa filium i Nypto aliquado regnaturum sperare posset. sother. Eiusmodi facinora nulla unquam religione expiari possunt.& preclara regum imperatorumque gesta adeo obscurant.Vt ex eis nihil perpetuae meumoriae mandetur,nisi quod turpiter egerunt.observent itaque pietatem indulgentiam necessitudinemque reges,praeter priuatos omnes, Memines rintque
379쪽
inique principum, regumque Vitam longe magis exemplo quam Virtute etiam ipsa prodesse. Haec praecipua munera sunt naturalis amicitiae.
1, DE CIVILI SEU SOCIALI AMICITIA. MTITVSUS DECIMUS
E C V N O A Amicitiae species est illa quam ciuile,
siue socialem appellat Plato. De hac quide tribus moedis cogitadum erit. Primo enim dicemus ciuilem amicitiam esse illam, qua singularum ciuitatum ciues pautrio quodam iure inter se coniunguntur. Magnum beα ne uolentis vinculum est eiusdem coeli aerisque spi ritu - haurire,eiusdem terre fructibus atque alimentis vesci. eandem potare aquam Ab eisdem p rsceptoribus erudiri, eundem sermone audire,ac reddere,eisdem artibus,ac studiis consuescere, eisdem lusionibus oblectari eisdem moenib',munimentisque asseruari .eisdem legib'guber, nari eisdem sacris initiari.eademque religione tueri. m Multa quoque inter se communia habent ciues,Vt templa fora the
tra,porticus,& complura alia,qus ad communem Omnium usum sunt con
stituta.& mirifica quadam charitate ciues inter se connectunt. Hsc est codimunis illa amicitia quam si quis ex hominum Vita tolleret solem ipsum e mundo eripuisse videretur,ut ait Cicero. Hinc sit amicorum illa copia. quam Una ex rebus honestis atque expetendis Academici veteres & Peripatetici esse dicunt quum complures ex civibus nostris festiuitate vernaculi sermonis,lucuditate morum Uitaeque suauitate nobis asciscimus Rea benignitate perfundimus qua sine incommodo nostro multis gratificari posisumus .Hac communi beneuolentia qui caret in solitudine degere videis
tur,& Uitam insidiarum ac timoris plenam semper habero, Epicurus voluptatis assertor, hanc solam amicitiam ex omnibus proubat,eaque a voluptate non posse diuelli affirmatac ob eam re maxime codilendam esse,quod sine ea .nec tuto nec sine metu viui possit. Nam praeci puam illam,Ueramque amicitiam, quam coniunctione in orum ,& virtutuinter paucos celebrari dicimus respuere videtur,quum ait Sapientem amicum nullum esse quaesiturum.Hoc etiam asserere videtur Aristippus cy renaicus, quum dixit amicum necessitatis causa complectandum esse. Communis lisc amicitia,que inter plurimos celebratur regi praeter Nieras omnes conuenit. Similitudinem nanque cum patre familias aliquaeX parte tenet,qui liberos nepotes,coniugem totamque domum generali quadam beneuolentia complectitur omnibusq; cupit bene esse Sc sngulos quosque beneficiis afficit. Compensat tamen eadeo aetate dignitate ac se xu.rex eni in ciuitatevniuersa quasi paterfamilias est: regnum autem paternum imperium habetur quod quidem ad omnium Vtilitatem gubernatur. Regis cura eius Regis cura est,ut qui ab eo reguntur optima quaeque habeant.in distriga subditos buendueroo quamuis omnibus prosit, meritorum tamen seruat discrimen, qualis. S excellentioribus plus tribuit honoris, tenuioribus autem plus utilitatis. Virtutia enim praemium est honor,indigentiae quidem lucrum. Proide vi, dere
380쪽
TITULUS UNDECIMUS. CCCXXX vitr
dere debent reges ac psincipes Vt hi quos aliis gloria, e dignit,tepisserui. ab omni lucro abstineant,contentique sint fructibus praediorum se timilia 'que suam alere.Qui enim recte ager cum populo potest ille.qui Lucello intentus publicas functiones negligit, utrem semiliarem augeat Tenui res vero solertesandust iique sint,& labori incubant . artibusque insudent, ex quibus victum sibi ac necessarita sui, abunde suppetere possintate quid eis desit quod ad viis commoditatem pertineat. Rex Profecto cieque onis ni biis par sit in iure dicudo ac etiam in suo cuiqvitribuendo. Sic quoque in prohibendo quosque ab iniuria,ac violentia. H est illa am scitia quae conni κa ciuium beneuolentia tutissma custos ac comerregibus principibusq; esse solet qua quidem dum muniti faetint. nequτ externa.neque intestina, arma formidabunt. recte Theopompus Lacedrmohies rex roganti cuidam quo pacto regnum stibile futurum esset. respondit. Si reges volutate, Thcopompi suas cu amicis cGmunicabulΔ civibus nullam inlisam afferri permitteti rosponsum,
L T E R A huius ciuilia Amicitis pars est,euius sadanaenta Virtus & similitudo morum iacit eosue tuis . 2 4 4 A' Vero assidua deinde perficit. Hse quum recte eo, gruit,pfecta amicitia dici tutanee nisi inter bonos via ros.& similitudine motum. ac Vitae conuenienter esse potest.Hi ut simul versentur simulque uiuat π'
est,ut de se & Scipione apud M. Tulliu loquiturLr cita, s
lius nec pluribus Unu quempiam elia amicum ex iu ' 're huius persectar amicitiae datur. Sicut nec in Veneris illecebris permitti,
tur,ut Unus complures amet,aut Una pluribus iungatur. Idcirco raro admodum haec amicitia esse cernitur. Nam in omnihominum aeuo vix tria, aut quatuor amicorum paria cum magna admirationet a grscis scriptoribus colebrantur. Neque id quidem admirandum esse ceseo. dissiciles enim ac coplures conditiones exigit. Nec sortas te pauciores illis, quas p Syngrapha stipuletura lena cui cleretς nomen fuit adolescens ille Rigysippus apud ' Plautum. Non parua conditio habeti debet e quam Euripidea tragicus .r praescribit τα δίι κοῖ,α hoc est amicorum pinnis communia,Sc praesedi nauma snasstim nostris temporibus in quibus auaritia adeo plerosque inuasit,ut de quo naria secenatidiano bono,ac victu seipsos defraudet,nemini bς nigniores sint, nihil mi iii.ad fi. eo inopi etiam ex his rebus quae eis superfluunt impartiantur,vixque ab ae Amicorum Iiems manus abstineant. Quinetiam anticitiae iam vulgo non virtute , sed omnia comta n litate aut voluptate probatur. Vadem quisad mortem se pro amico da munia. bit ut Pythagoricus ille fecit Dyonisio Tyranno Aut quis dicet se esse . Orestem quum sit Pylades. ut pro amici incolumitate occidatur I SED HAEC magna amicitia in optimum regem vix cadere pcis Amscitis Nieli adeo enim reliquos ciues excedit.Vt nulla aequalitas excogitati possit, se meritimi neque comparatio aut similitudo, nisi per summam alicuius hominis viti vix repibus tutem,per quam quidem bono regi optime semper conciliatus erit. Sed inest.