Thaumaturgus mathematicus, id est admirabilium effectorum e mathematicarum disciplinarum fontibus profluentium sylloge. Casparo Ens L. collectore & interprete

321쪽

208 Thaumaturgus pararet. Dicat qui vult, quot cameli vel asini, siue oues,in negotio loo .solidorum fuerunt. Solutio. Iunge ergo'.& s. fiunt I 2. I 2. namque unciae libram faciunt:prorsus iunge simul γfaciunt iterum I 2. ideoque bis'. faciunt 24. 24. autem unciae faciunt et .libras, id est solidos o. deinde duciquia fac.&c. Reliqua selationes demerantum potest autem qui ue ratione arithmetica Propositiones istas ad exercendum ingenium soluere. c. XXXVI.

De homine se ovibus pascentibuS.

QVidam homo vidit de monte oves pascen tes, & dixit: Vtinam haberem tantum &aliud tantum, & medietatem de medietate, &de hae medietate aliam idcirco medietatem, ego centesimus una cum ipsis meam ingrederer domum. Soluat qui potest, quot oves vidit ibi pascentes.

XXXVII.

QVidam paterfamilias stabilivit cortem nouam quadrangulam, in qua posuit scrofam quae peperit porcellos 7 .in media sode:quia una cum matre, quae Octaua est, pepererunt igitur unusquisque in omni angulo 7. de ipsa iterum in

322쪽

Mathematicus. 2ystin media sode cum omnibus generaliter peperit .Dicat qui vult, cum matribus quot porci fue

runt.

XXXVIII. De Scala cum centum gradibus. Est scala una habens gradus Io O. in primo

gradu sedebat columba r. in secundo 2. in tertia 3 .in quarto 4. in quinto s. sic in omni gradu usque ad centesimum.Dicat qui potest, quot columbae in totum fuerunt.

XXXIX. De porcis. Homo quidam habuit so o. porcos, dc iuLsit ut porci numero impari in tres dies, occiderentur. Similis est de 3 o. sententia. Dicat modo qui potest , quot porci impares siue de 3 oo. liue de ' o. in tres dies occidedi sunt, haec ra- . tio indissolubilis ad increpadum composita est. XL.

De salutationepueri adpatrem. QVidam puer salutauit patrem, Aue inquit)pater. Cui pater, Valeas fili, vivas quantum vixisti:quos annos geminatos triplicabis,&sume unum de annis meis&habebis annos centum, Dicat qui valet, quot annorum tunc ipse, puer erat.

323쪽

3o Thaumaturgus XLII. De columba. Columba sedens in arbore,vidit alias volantes, dixit eis: Vtinam flassetis aliae tantae&adhuc tantae, tunc una mecum centum fuissetis.

Dicat qui potest, quot columbae erant inprimis

volantet.

QVidam homo ambulans per viam inuenit

acculum cum talentis duobus. Hoc quoque alii videntes dixerunt ei et Frater da nobis portionem inuentionis tuae: qui renuens noluit dare: ipsi vero irruentes diripuerunt sacculum.&tulit sibi quisque solidos so.dicat qui vult quot homines fuerunt. QVidam scopus iussit panes in. in clero diis uidi .Praecepit enim sic,ut singuli presbyteri binos acciperent panes, diaconi dimidium, lector quartam partem, ita tamen fiat, Ut clericorum & panum unus sit numerus. Dicat qui valet quot presbyteri,uel quot diaconi, quotve lectores esse debeant.

XLII. Desaeculo. XLIII. De epistopo. XLIV.

324쪽

Mathematic tu. 8OIeis:quanti estis in schola Z unus autem ex eis res pondit dicens, nolo hoc tibi dicere, tu numeranos bis, multiplicater, tunc diuide in quatuor partes,quarta paIs nostrum, si me addis cu ipsis centenarium explet numerum, dicat qui vult, quot fuerunt qui pridem obuiauerunt ambulanti per viam.

XLV. De carpentari'. XL VI. De vino in vasculis. CEntum metra vini, rogo ut dicat qui velit,

quot sextarios capiunt, Vel ipsa etiam centum metra quot meros habent.

XL VII. Depatre miliau distribuente. PAterfamilias quidam moriens diuisit qua

tuor si iij s. suis quatuor vascula vini :in primo vase erant modi a so .in secundo O. in tertio 2 O. Ec in quarto io. qui vocans dispensatorem domus suae ait: Haec quatuor vascula cum vino intrinsecus diuide inter .filios meos sic tamen ut unicuique eorum aequalis sit portio, tam & in ino,quam&in vasis: dicat qui intelligit, quomodo

325쪽

3or Thaumaturgus modo diuidendum est, ut omnes aequaliter ex hoc accipere possInt. XLV Hl. De camelo.

PAterfamilias quidam habebat de una domo

sua ad alteram domum leucas 3 o. & habens camelum qui debebat in tribus subiectionibus ex una domo sua ad alteram de annona ferre modios 'O. &in unaquaque leuca isdem came ius comedebat semper modium unum:dicat qui valet quot modia residua fuerint.

XLIX. De dissensatore in monasterio.QVidam pater monasterij habuit Ιχ. mona

chos,qui conuocans dispensatorem domus suae dedit illi oua zo . iussitque ut singulis aequalem daret ex eis omnibus portionem: sic tamen iussit, ut inter s. presbyteros daret oua 8J.& inter .diaconos 68.&inter .FI. Dicat rogo qui valet, quot oua unicuiq; ipsorum in portione evenerunt, ita ut in nullo nec superabundet numerus. nec minuatur,sed omnes,ut supra diximus,aequalem in omnibus accupiant portionem.

326쪽

Mathematicus. 3o

frumentum univer ale quo omnifaria figura de Aribuntur. DR separetur instrumentum ex aere aut ligno si mappa sit magna quod pluris quam 3J. auto. solidis constare vix poterit, sex regularum dictarum, quae ad inuicem applicari poterunt,

327쪽

INDEX THAVMATUR

GI MATHEMATICI

ACivi an sine curuatione vel fractione queat me larem sustinere. 2 Ager ab utroque capite intres resuras siectus quoi rigas habeat. 23,u Ager in in aqualet perticas diuisus quot a ipennes. laudit. 289 AEdificans s. magistris discipulo uno, si cuiuis magistro quouisie 2 . denarij obtingant, discipulo medietas, quantum quilibet Z 297 Altitudo rei radio ν ualia specula reflexo messur

tur. 217 Amphoras pini g. potuli, inqualibus in duas aquales portiones diuidere. 2IAqua aquam quomodograuitate excedat. 227 Aquagrauitas qui exploretur. 2I' Aqua natura desiendens, cochis Archimedis qui rise

cendat. 2I

totius mundi qualiter in aerepsit bubissere, a

terram ne gutta tendente. 7 7 qualiter corpulentia cuiuslibet impoliti corporis

determinetur. 2Ig

lisa ita paratur, νt injusta bilantane

Io Oo. cedat. 227

Arca clausa auro plena, relictis alijs alio metallo reseratis, eligatur. 6ς Arena maris, imo mundi totim, quibus et phris expri' menda. 229

328쪽

1NDEX. Arietum cornibus se impetentium imaginaria pugna. persorium commodissimum. 2II

ID Acilius pngue erectus siustinetur. 2IMBaculus duobus plenis liquore vitris impositus necfusione frangilsir. 12 Baculi extremitate modiolus aqua qu si se ipse Asti'

Baculo nota mensiura, sole lacente turris altitudo e ploratur. aue s Baculi tres se ipsiis nixi aere seu stentantur. IN Basilica longa et O. lata Iro. quot eget lateribus pro pauimento,si quilibet longus sit pede rvo 3.Pn cist, latus uno pede. 292 Bilance aeris, aut ignis leuitas expenditur. 222 Bilanx in aere aquilibris inqua an mimavilibris.

Bursa di ilis aperta, fabrica. 88

Coeli distantia a concavo firmamenti 272. altitudo 2 2. Himentis quis euentus. 2 SCicerum inusitata multiplicatio. 2o2 Ciconiae castu a duobus itinerantibus rises quot numero.

Cissino aeque expansio inaequales circulos 3 q. vulgari Ruram oualem delirabere. 8 Icircini eadem apertara quadam super linea recta describere. 2 ij α Cir

329쪽

INDEX.

Circino perfectum circulum delineare, aut in eo centrum praecise invenire. viri in disscilius. 9 o Circulum, data triapuncta utcunque dis' ta connectentem describere 49. nihil ei addendo , aut demendo, in perfectum quadratum redigere ΤΙ. datum in quadratum aequipollentis area convertere. SI

Callana longa pe s ioo. lata 6 . quot habet cupas, qualibet bit longa T. lata . operuius unus q. cupa teneat 7 .pedes. 29 3 .in tiuitate quadra habente in uno latere pedes Moo. in alio IOOO .instote 6oo.quo ossint recta securi domus ita ut quavis in longo o. in lato 3 o. habeat. 29 o. aliud exemplum de triangula de rotunda ciuitate ibidem. 292 Collectio pomorum. lapidum G. certa lege a corbe di- flantium, quantum stati, exigat. 2 O IConducti erui conditionata. 2O8

Consti illa lepida ct facilis'uctura eorum. II . Corpus solidum o durum postue duo foramina inaequalia transeunda utriusique capacitati adaequa

330쪽

INDEX. Cupa tribus Uulis liquorem e fundens , qaantum per

quamlibet. 27 8 Cupidinis poma. Isso

Discus ex partis metallis constatus quantum ex quouμ continet. 277 Disposito, e qua. quid ex qκouis numero velis eligere, merare, re ultet eadem fumina. Distributiopomorum inter Gratias is MusaS. Diuidere 8. ampboraue tribus inaequalibuspoculis. , a

dine dij iis quis tetigerit, aut mente designarit

a T. alicujus statem i6ι. plures numeros cogitatos I o. minores. Si quantum quis pecunia habuerit in principio Iasius ex residuo deperdita Sp.

summam rerum,quas quis manibus clausis con tinet, una tantum, quantum altera comprehendat 62. r uuantem ex pluribus aleis actis summam 63. 6 . uter duorum globorum ejusidem ponderis, ex diverso tamen metallo, it examini propior inclausa pixide. 69 Diumare quantum quilibet sium erit, splures aeque multum 8 . 8 s. quot sint puncta in tribus elemi chartis 93. quam chartam in cumulo quis