장음표시 사용
291쪽
repraesentabunt , nempe E, & sic progredientur, donec externus totum sensum steganographica illa methodo Interno insinuarit. Quod si internus adsensum verborum ab Externo transmisssorum respondere desideret : faciet hic idem cum facibus in fenestris, quod Externus antea fecerat cum facibus in statione truncorum, dc hic cum semicirculo primo imposito trunco, quod prius ille cum lemicirculo primae fenenestrae imposito. Hic modus elli aliquo modo perosus videatur,certissimus tamen est & facile in praxin deduci potest, ut experientia nobis
evendere. MAgnetem in unam lanceam pone, in alteram tantundena' ponderis alterius rei, ut aeque pendeant lances: mox ferrum supra tabulam positum accommodabis ut magneti in lance appositae haereat, & secundum eorum amica puncta , ut perfectissime cohaereant. In alteram lanceam arenam paulatim ini j cies. idque donec lance a ferro iam per attractionem eleuato separetur. Sic arenae pondus expendendo
quaesitam magneticam vim habebis: Ita Porta, Vel
292쪽
Mathematicus. 2 60 vel aliter ex mente Nicolai Cusini Cardinalis. sic posito ad aequilibrium in bilahce in una parte
ferro,&magnete in alia,si amoto magnete tanti ponderis alio graui in locum posito magnes
teneatur , ita ut ferrum in bilance sursum ad magnetem moueatur, quo moto ii extra aequalitatem in alia parte pondus aggravetur, quous que ferrum ad aequalitatem redeat magnete immoto remanente ; Dico per hoc pondus retrahens virtutem magnetis proportionaliter ponderari posse. Sicut enim se habet pondus in una lance positum.ad pondus in altera, sic arena uni imposita ad ti activam virtutem magnetis in altera positi applicato serro. Huius sublimis proportionis consideratione confisus Ioannes Tayner motus perpetui machinam eruere coratus
est. Quae quamuis aliquam veritatis speciem theorice loquendo praeseferre videatur:practice tamen eam in opus deducere prope impossibile, ob exquisitissimum aequilibrium quod requirit, propo Gionem que exactissimam,ac iudimisibili quodam modo coli itentem: vel non nisi ad- modii dissiculter possibile esse mihi persuadeo: sed ne quicquam huic tractatui deesse videatur, breuissimis verbis eius huc structuram oste-dere visum fuit. Fiat rorula leuis concam subtilissime elaborata in interiori tabulie superficie lauiculifient & denticuli ferrei, unius ponderis
293쪽
omnes limbo aut margini assigendi decliues
propinqui, ita ut non amplius a se distent,quam unius fabae aut ciceris spissitudine, lit etiam diista rota per omnes tuas partes aequalis ponderis tam iusti,quam ab artifice ingeniosissimo fieri possiti Deinde autem assiges per medium,super quem Voluatur rotula , axe omnino immobili remanente:cui de micrum leuissimum imponatur bene firmatum , in cuius summitate magnes collo-χetur ; Quibus peractis collocetur lapis super fulcrum, prius tamen inoualem redactus figuram, tali arte ut polus Boreus versus denticulossit parum inclinatus, scit. ne virtus ipsius ex directo, sed cum quadam inclinatione agat, aut influat in ferreos denticulos: veniet itaq; quilibet de cuius ad polum septentrionalem a magne te attractus. Cumque ex impetu labentis rotulae illum violenter transgressus fuerit , ad partem meridionalem lapidis pelueniet, quae eadem ibium repellens fugabit, quam rursus polus Arct, cus ab altera parte attrahet: & quo citius rotula
suum praestet ossicium intra denticulos quos
aptabis rotulae interiori eo fere modo quo rotarum molari u capsulae aquis excipiendis adaptari solent. θ exiguum include calculum, rotundum,
aeneur vel argemeum tanta quantitatis, vecori
mode inter duos quosque denticulos recipi possit. Cum ergo rota Meuabitur cadet & calc lus
294쪽
Mathematicus. 27Ιlus in partem oppositam, cumque motus rotae iaimam partem sit perpetuus & casus calculi in oppositam parte inter quoslibet duos receptus etiam perpetuus erit, qui quidem suo pondere
appetet centrum terrae imumque locum. Calculi vero huius proportione ad tractivam magnetis vim iuxta probi. diligentissime expendes, consistit enim in hoc totum artificium, atque haec ex mente Tayner.
PROBLEMA CXI. Uodus per gemmam explorandi horas.
SV matur,annulus cui adam s, vel sin aragdus insertus teneatur penaulus filo, manu immota supra aquam in medio Vitri, mouebitur sςnsim sponte, dum vitrum attingit, datq; tot ictus, quot sunt horae temporis.
PROBLEMA C XII. odus duos cultros flatu oris circa labium vitri orandi.
T Raeparetur lignum uno circiter digito longum in summitate&extremitate acuminatum, summitati duo cultri & transuersum infigantur, dc dein digito moderentur, dum veniant ad aequilibrium quodammodo , post extremitas ligni aculeata imponatur labio vitri & haerebunt cultri etiam extremitate minima solo oris flatu
295쪽
De Solis vastitate se di antia a terra.
Sol in se continet totam quantitatem terrae 'centies & sexagies : & distat a terra quatuor lmillionibus milliarium millionem voco decies icentena millia dc amplius,minutiae enim numerorum hic non computantur.
De cursu Solis quoi Ῥidelicet milliaria mna hora percurrat, si a 4. horissuum circulum peragat. peripheria δε vastitas orbis solaris tanta est
ut sol Σ .hoi is situm circulum peragenS, Una ho- rapercurrat II oo Oo. nralliaraum, id est, unum millionem ¢um quadraginta millia milli arium quod tantundem est,acti terrae ambitum i& gyrum circumcurrat quinquagies. Ambitus . enim convexa coeli Solis continer 27. milliones& trecenta sexaginta millia miliarium , qtve si in 24. horas diuidas,inuenies numerum dictum,&paullo amplius. ι .. a
De distantia caeli a concavo firmamenti.
Terra a concavo firmamenti, siue coeli octaur& stet lati distat octoginta millionibus cum medio milliarium spissitudo firmamenti est eadem, scit.Octoginta millionum. Quanta est ergo di stantia coeli noni decimi & coeli empyrij
296쪽
Mathematicus. 2 IDe velocitate Bestarum in aquinoctiali positarum. Qineuis stella in aequinoctiali posita singualis horis conficit i. milliones milliarium, & in super tertiam partem millionis, hoc est tantum, quantum eques o. milliaria quotidie confici ens posset 29o ,annis conficere, rursiam tantum quantum si quis una hora bis millies ambitum terrae obiret,& circumcurreret, longe plus spatij conficit, ideoque longe velocius est nonum coelum, ac magis decimum, quot putatur primum mobile. De meloeitate temporis. Tempus tam velox, quam est ipse motus priami mobilis,cuius est mensiira Tempus ergo fertur velocius quam sagitta, aut quam globus tot mento aeneo eiaculatus, hic enim egeret o. diebus ad hoc, ut totum terrae ambitum obiret, qugstella una hora obit bis millies. Noli ergo dot
'uot annis eget molaris efirmamento in terram esuruι' Lapis molaris si inciperet cadere conuexosrmamenti versius terram. opus haberet9o. annis ut decideret,& terram attingeret; licet singulis horis caderet ad ducenta milliaria; natura aliter enim non posset amplius spatium transire.
297쪽
Divide enim a Co. milliones tot enim sint terra ad convexum firmamenti) in dies &annos dando cuique horae 2oo .milliaria, dc inuenies rem ita se habere.
LARITHMETICA ACULEATA di MSphinx Thaumaturgica OEdipopartim sol Iutamiartim adhuc ex seuprincipjυοι uendam coronidis loco lepide objcit. ACULEUS I.
De Limace. LImax fuit ab hirundine inuitatus ad prandiisum infra leucam unam , in die autem non potuit plusquam unam unciam pedis ambulare. Dicat qui velit,in quot annos vel dies ad idem prandium ipse limax perambulauit. Solutio. In leuca una sunt Uo O .passus, T sOo. pedes, 9 O.Vnciae, quot Vnciae, tot dies fuerunt, qui faciunt annos 2 6.& dies a Io. II.
De homine se aliis hominibis in via i
obulantibus. QVidam vir ambulans per viam , vidit sibi alios homines obuiantes, & dixit eis, Vtinam fuissetis alii tantum, quanti estis, & medi
298쪽
Mathematicus. tas medietatis δc rursus de medietate megietas, tunc una mecum centum fuissetis. Dicat qui vult, quot inprimis ab illo visi fuerunt.
1 ILDe duobus proficisentibus vises etconiis.
DVo viri ambulantes per viam videntes cico nias, dixerunt inter se: quot sunt 3 Qui con ferentes numerum dixerunt, Si essent aliae tantae& etiam tantae Sc medietas tertii, adiectis duabus, centum fuissent. Dicat qui potest quot fuerunt quae inprimis ab illis viis sunt. Solutio. Quae inprimis ab illo vise sunt, sue runt 36. adde adhuc 3 6. 8c huius medietas sunt 18 .isc huius numeri medietas sunt 9. dic ergo si ea 2.3c 18. fi ut 9o adde 9. fiunt99 adde loque tem,&habebis Io o. & 28. M tertio sic,fiunt 8 . dc medietas tertiae fiunt I . sunt in totum 98. adiectis duabus,IO O. apparent.
iv. De homine se equis in eampopasientibus. QVidam homo vidit equos pastentes in
campo , optauit dicens, utinam fuissetis mei &esetis alij tantum, & medietas medieta tis, certe gloriarer super equos centum. Disternat qui vult quot equos inprimis vidit ille ho mo pascenῖes.s 1 Solutio.
299쪽
SoIutio. 4 o. equi erant qui pascebantur, alij tantum fiunt 8 o . medie tas huius medietatis, id est zo .si addatur,fiunt IOO.
De emptore in denarijs centum.
DIxit quidam mercator, volo de centum. denarijs centum porcos emere, sic tamen ut verres Io.denariis ematur, scrofa autem J.duo Vero porcelli I.denario. Dicat qui intelligit,quot verres,quot scrofae, quotve porcelli esse debeat, ut in neutrisnec superabundet numerus,nec mi
Solatis. Fac '. scrofas & I.verrem in F .denarijs,&δo. porcellos in6o .ecce porci 9o.in s. residuis denarijs fac porcellos io. habebis centenarium in utrisque numerum.
solidorum communem FVerunt duo negociatores habentes centum selidos communes, quibus emerent porcos, emerunt autem in solidis χ. porcos 3. volentes eos saginare,atque iterum venundare. & in solidis lucrum facere. Cumque vidissent tempus non esse ad saginandos porcos, &ipsi eos no valuissent tempore hyemali pascere , tentavere
vsnundando si potuissent lucrum facere , sed .
300쪽
non potuerunt, quia non valebant eos amplius venundare nisi ut empti fuerant, id est ut de s. porcis, 2. solidos acciperent, cum hoc respexis sensi dixerunt adinvicem, diuidamus eos, diuidentes autem & vendentes sicut emerant, fecerunt lucrum. Dicat qui valet, inprimis quot porci fuerunt, de diuidat ac vendat, & lucrum faciat., quod facere de simul venditis non valuit, Iibrasso. Solutio. Inprimis o. porci erant , qui socisolidis comparati s sicut supra dictum est o in a. solidis,s. porcos: quia siue quinquagies quinos
siue quinquiesso. dixeris, et, o numerabis: quibus diuisis. unus tulit ars. alter similiter Ias. unus vendidit deteriores 3. semper insolido:alter vero meliores duos insolido. Sic euenit, ut is qui deteriores vendidit. de rio. porcis, o. solidos sit adeptus: qui vero meliores, 6o .solidos est consecutus: quia de inferioribus 3 o. semper in Io. solidis: de melioribus autem χo. imo. solidis sunt venundati:& remanserunt utrisque 3.porci: ex quibus lucrum 4. solidorum de a. denarios facere potuerunt.
De Diseo. F st distus qui pensat libras so. siue solidos