De morbis mulierum et puerorum praelectiones

131쪽

i FALsus CONCEPTUS. ABORTus. I a te extraneum , sive sit mola , sive polyi pus, sive quid aliud . Hoc vero noni nisi summa diligentia tentari debet, quemadmodum sapienter monent Mauriceau, De La Mot te, & Leuret (t . . et . Abortus est foetus ante debi

tum terminum ab Utero exclusio. Cum di autem juxta naturae legem ista tutum sit post exactum nonum mensem foetuq ad

debitam maturitatem per Uenire , recte computatimque hoc tempore in lucem Veniens partus fit naturalis (u , sequitur , ut ante hoc tempus quamcumque mulierem inducem edentem scelum abortum pati dica-

su) Circa verum naturalis partus tempus is uere discordes auctorum sententiae. Alii ante notum, alii post decimum mensem mulieresi parere debere credunt . Utramque sentenetiam suis observationibus unusquisque firmare putat . Verum ne in controversiis , texendis tempus teramus , firmiter statuimus novem menses naturam exigere voluisse pro debita foetus perfectione. Et si ut plurimum indecimo mense mulieres pariunt, id accidit ex eo, quia frequenter in mensum computatione error concipitur . Primum suppressionis

132쪽

1r8 ARTICu LuS VI.tur . Verum in usu apud practicos es

septimestrem , & od timestrem partui non dici ab ortum , sed potius partum

anticipatum. Nam plures hoc in tempore enati foetus vivunt,3c adulti facti homines valida optimaque fruentur Va letudine . Duplex distinguitur abortus

menstruationis mensem frequenter paucorum dierum spatium absolvit . Sic v. g. vigesima mensis die mulier concipit, & jam decem reliquos dies pro uno mense computat . Qua nido finiti sciat novem menses juxta datan computationem jam non sunt nisi octo menses, & decem dies . Quapropter alii vigintdies sumendi sunt de decimo mense,& idcirco mulieres frequenter pariunt in decim mense. uod si observatur quandana mulierens os duodecimum, vel decimum tertium mensem, immo & multo serius parere , id accidere potest hoc modo . Mulier patitur menstruationis suppressionem , sanguis distendenvasa uteri, nervosque data conceptionis signexhibet. Credit mulier se esse gravidam, durre vera nulla est in utero facta conceptio. I hoc errore potest esse mulier per aliquot menses. Si autem intra hoc tempus re vera concipit turic incipit foetus incrementum , quod percitui

133쪽

FALSus CONCEPTUS . ABORTUS. Ias

species , alera est quando ovum sarciana idatum in uterum est descensum ,& ad-

Titur exacto nono mense . Sed juxta concea pium errorem partus accidere deberet post tempus statutum novem mensum . parit mullier circa duodecimum , decimum tertium velavigesimum mensem , licet re vera pro dea

bita foetus persectione novem menses impensii fuere . Cauti ex tote juvenes in hac re defi-:nienda , ne in foro contendentibus haeredita- item inuria fiat , dum aut legitimus haeres a bonis paternis arceatur , aut falsus haeres in haereditatem immittatur . Universali enim naturae lege sancitum est , scelus novem men

sium citi su indigere pro debita perfectione ad quirenda . Quod si septimestris, octimestris scit is vivit, & adolescit in conditionem sani hominis, id accidit ex eo , quia in optima

gaudente sanitate matre , optime construe usi situsque foetus citam adipiscitur perfectionem. Licet non negem aliquando mulieres non co gnostere propriam graviditatem propter appa rentem adhuc menstruationem , quae e sola a vagina fuit , dum re vera uterus praegnans est. Quando duorum vel trium mensum spallio ex multo embryonis incremento quaedarai manifestiora signa graviditatis apparent , tunc rincipit credere mulier se esse gravidam unius

134쪽

igo ARTICULUS VI. huc non adhaeret ejus stando , alte, xa quando per placentam utero embryo est adligatus . In primo casu exire potest ab ut ero jam evolutum Scverum embryonem continens , nec eo, lore , nec multa sanguinis effusione mulier laborat , In secundo casu numquam abortus accidit sine dolore , P haemorrhagia , Haemorrhagia, dc do lor accidit ex laceratione vasorUm ne, Xum placentae uterique constituentium . Verum cum cordatioribus practicis crediet mera sis, dum duorum , vel trium mensiuna graviditatem jam habet , Parit juxta naturale tempus, & credit septimestrem filium in lucem edere, Amicissimi mei conjug superiori, bus annis peperit infantulum optime enutritum, & bona gaudentem sanitate , Mirabatur valde cur septimestris foetus sit tam optime perfectus , Nam aiebat se ex observatione menstruationis si restae septem gestationis menses numeraste Sed, faes a rerum observatione , diligenter cognovi, partum accidisse intermino novem oestationis mensium. Adductar

a me permultae rationes non adhuc persuaserunt honestam,& pulchram matronam se par tum naturalem novem mensium habuisse

135쪽

FALSUS CONCEPTUS . ABORTUS. Igi

dimus non dici revera abortum eXouisionem ovuli non adhuc utero ad haerentis , dum nullum semina incommodum patitur, 3c dissicile est: embryonem in ovo videre sic ab utero educto. et s. Causae abortum constituentes sis rum

aliae sunt a matre , aliae lunt a Ioetu . tuae fibri A- Quae sunt a matre reducuntur ad

quentia . Uterus debet esse dilatabilis, ait in dies crescenti foetui aptum parare possit locum . Si rigidus , compius usque usio , certe foetum crescentem ample6hi nequit , qui circa tertium quartum uermensem peribit . Si uterus eth scirrho-sus , obstructus tuberculisque plenus , Ter te liberam non admittit sanguinis circulationem foetui alendo opportunam.

JUteri pulposia Sc molli parti adhaerere

sortiter debet placenta , per quam Uus tritionem a matre Venientem recipere: debet scelus . Quod sit tenera est uterilsubstantia , & valde mollis , sane . pavarum grandiorem foetum continere ne quit, qui sic sacile perit , dc ante ju-lsium tempus ab utero expellitur . Prael terea uterus si admodum declivis fit , S: in serius prolapsurn soetum detinet,

136쪽

agais certe ab ossibus in nominatis pressus moritur paulo grandior factus . Deinde mulier debet foettii opportunum inquantitate , & qualitate nutrimentum exhibere , ut incrementum ipse capiat, Sc debito in tempore veniat in lucem. At hoc nutrimentum esse potest copiosuim , ut in plethoricis, helluoniburum,& parum exercitatis feminis accidere solet , Sc suffocatur sortus . Et potest nutrimentum esse admodum deficiensiit accidit in an orexia , aut dysorexia asse sis, vel perenni vomitu veXatis , vel nimiam humorum effusionem habentibus , vel morbo correptis acuto dcc . , t Unc abortus Ob mortum foetum feri solet. Sic ab acri & deleterio sanguine enutritus perit in utero si tus ,& abortus accidit. Si mulier vehementibus animi pathematibus agitatur , uti ira, pavore, summoque desiderio alicujus obsonii dec. , tunc ob summam in

neruis . & vasis Uterinis enatam a ita-

tionem , perturbationemque accideri solet abortus . Et potest uterus violentas habere compressiones , quemadmo,

dum accidit m mulieris anteriori lapsuae ii

137쪽

& iis in casibus , in quibus verbera abdomini dantur. Novi seelestana iuvenem sex mensium priBgnantem , quae ut occideret conceptum filium multa , gravia verbera inflixit uteri regioni. Narrabat mihi se id secisse ad vindi candam injuriam ab suo viro jam adul-ltero facto acceptam . Proh ne rum s Petriit masculus insans, Sc abortus sae fugi est, qui fuit admodum laboriosus im- probam mulierem in grave vitae peri

culum constituens . Chorsea, saltuS, vel hementes motus aut equitatione , aut

spedestri itinere instituti , validi nixus

in sublevandis ponderibus 8cc. abortum quoque facere solent . Si tandem mulier medicamenta eminenagoga fortiora propinat , sacile abortum patitur . Sedi eae vitio foetus potest quoque accidere: abortus . Sic si hydrocephalo , aut hy- drope laborat scelus , si funiculus um-lbiticalis propter longitudinem infantis

a collo contorquetur, si pro brevitate sui niculus ab status motibus cum placenta: ab utero sejungitur , si placenta e Xi- .i gua suerit cum utero debilem nexumi constituens , si prae justo durior , au

138쪽

guorem , abortu subsequente , peribit

(x) Hactenus expositas abortu S causas . Valere foetum interficere unusquisque videre potest . Q uando in utero est mortuus scelus, nisi exturbetur, grave negotium & medicis , aemulieribus facessit . Mulieres in grave vitaeclis crimen constituuntur , & medici fama periclitatur . Vos , adolescentes , summa qua decet diligentia, mortuum in utero foetum cognoscite, ut petitis ab arte opportunis auxiliis mulieribus tantum malum habentibus , moXque morituris, succurrere facile possitis . Si nullum amplius foetus motum percipit mulier, si grave pondus in utero habet , quod tamquam lapis quo vertitur aegra procumbit, si foetidi & corrupti humores e pudendis prodeunt , si frequeny corripitur syncope , si faciem habet perterritam , & oculos ob tenebratos , si turgidae faece uni Ac decidunt mammae , si tenesmo laborat , & noctes vigiles , aut insomniis plenum somnum

ducit, tunc in utero foetum mortuum gerit mulier . Horum signorum foetum in utero mortuum indicantium ratio est sequens. Dum vivit in utero sortus, praesertim, quando est per-

139쪽

FALSuS CONCEPTUS. ABORTIS. I s

ifectus, semper aliquali spontaneo rn 'tu agi- i tari debet. Sic ultimo gestationis tempore vel simpliciter inspicientibus abdomen occurrit foetus irrequieti stat s modo unam, modo alteram uteri partem ferientis . Quando nullus percipitur motus , sane de foetus morte haud

spernendum dubium habere potes is . Sed unico hoc signo haud semper fidere debetis. Narii pluries mihi accidit mulieres videre , quae

putantes se gerere in utero foetum mortuurri ex nullo percepto motu , tamen vivum &forsan bonae sanitatis filium pepererunt. Quando est mortuus scelus jam nullo vitali actu se amplius in utero substineri potest hine tamquam lapis decidit quo vertitur mulier . Faetidi humoris eductio fit, si apertis membranis statum obvolventibus , & effusa aqua, datur aeri in uterum ingressus , sicque tenerrimae foetus partes corrumpuntur Zc decidunt. Ita fit , ut ex visis hujusmodi putri dis ab utero venientibus hurnoribus de tuta foetus morte statutum ab obstetricantiabus sit. Et eo verior est accidens , quo cuinti culte, aut alius partis ad scelum pertinentis eductis accidit. Verum sedulo advertite ado

140쪽

lescentes, ne hujusmodi signum fallax aliquando cum sit in errorem gravem incidatis . Quando cliorion, & placenta incipit ab utero separari multus effunditur sanguis , qui si aliqua ex causa coit in grumos uteri orificium obsarciretes, sane corrumpitur per Peris accessum , & sic corruptus educitur, dum foetus adhuc in utero vivit . Immo ut pluridianum accidit videre quasdam mulieres , qua ante naturalem partum emittunt multam scetidi sanguinis nigri cantisque quantit tem . Et si gemellus alter moritur , dum alter viven est, certe educitur scelidus ab pudendis humor, di vivit in utero foetus. Facies statum hominis naturalem repraesentat , quae, quan 'tristis, & obtenebrata apparet, indicat in citi pore adesse aliquid vitios , quod vitae sinem minitatur . Id facere potest mortuus in uteros intuS , cujus corruptione corrumpi potest

etiam uterus . Mammae cum utero summum habentes commercium collabascunt a malo uteri ista tu . Nam dum servat foetum mortuum , andeque nociturum uterus male assicitur , 8c

disponitur ad irreparabilem corruptionem subeundam , Hunc infelicem uteri statum man inde