De morbis mulierum et puerorum praelectiones

111쪽

GRAVIDITATIS INCOMMODA .. IOZtus sit temperatus, & semper evitarii debet concitatior Se vehemens . Saltus, choraea fortis, concussio aut per proprium, aut per communem motum procurata , & his similia penitus sunt interdicenda . Caveat gravida ab animi pathematibus, potissimum sortioribuy, a quibus ut plurimum abortum fieri fre- quenter in praxi observatur. Loricarum ossibuq balenae, & ferris concinnatarum

usus penituu abiiciendus est , & simplici vel laxe pectus abdomenque ciri cumambiente fascia uti convenit. Quanido vero in ultimis gestationis temporibus reperitur femina, tunc nec Oede mata pedum, nec alios podicis, vulvae, vel aliarum partium tumores, nisi post partum , ablata pressione, tolli possunt . Convenit autem per repetitas, sed semper prudenti manu factas phlebotomias

tantam plenitudinem quodammodo exonerare, nec inutile erit datum corporis situm servare. Siet v. g. nec semper erecta perpendicuIariter esse, nec sempersedere debet mulier in ultimo gestationis tempore constituta . Et quando sedet utatur necesse esset elatiori cubile ,

112쪽

Iosne curva machinae positione foetui molestiam asserat. Bonum est nimiam uteri abdominisque distentionem oleo amygdalarum dulcium, aut simplici, aut cum butyro insulso copulato super totum abdomen inuncto mane & sero aut tollere, aut imminuere. Et aliquot olei oli. varum d puratissimi cochlearia aut summo mane, aut inter manducandum interne per aliquot dies sumpta non levem afferre solent opem . Caveat diligenter gravida ab anteriori lapsu , iii quem proclivis est ob grave pondus quod in utero gestat, cuius ratione ipsius machina a linea directionis facile de inat . Si alvus est stricta clysteribus sim- plici aqua institutis laxari debet semper utile est moderatam victus bona conditionis quantitatem ingerere . Q an do vitiosa saburra primae viae OUelai tur,

eam educere convenit magnesia nitri cassia recenter eX tracta, atque alio dulci ecco protico sumpto . Numquam me paenituit ecco protica inter manducandum

adultum foetum gestantibus praescripsisse. A cibis enim irretitae remediorum particulae moderate sivunt avum.& DUl- .

113쪽

GRAVIDITATIS INCOMMODA Iob lam interim utero molestiam creant. . go. Sed alia graviora incommoda praegnantes manent. Jpta enim non raro uteri haemorrhagia , & morbis corripiuntur acutis . Quando accidit hae morrhagia ut plurimum abortum sequitias . Multis: ab causis oriri potest isthaec haemorrhagia. Frequenter fit a separatione placentae ab Utero , Stia a Umpuntur plurima vasa, 'VibUS cum Utero Lectitur placenta , & sanguinem essundunt. Quando partus est legitimus , & natura is semper cum hac haemorrhagia alaceratione memoratorum vasorum orta

copulatur. Heic vero non de illa hae morrhagia , quae partum sequitur , sed tantum de ea , quae primis & mediis gestationis mensibus apparet, sermo est. In hisce temporibu , ii ve ob uteri im

becillitatem , qua haud substineri potest

vel leve pondus, sive ob sanguinis acrimoniam tenerrimas fibras aut placentam cum utero, aut cum placenta chorion connectentes corrodentem, sive ob casum, ob-que alias violentas percussiones utero infli-

ias, sive ob gravia animi pathemata, sive ob extra vires protractum motum, sive Ob

114쪽

IIo ARTICU Lusalia* quascumque causas uteri cum placenta conjunctionem solventes haemorrhagia arcessitur . Sed potest quoque funiculus rumpi umbilicalis , cujus ruptura vel matris, vel foetus culpa accudit. Quando uterus est debilis post se cundum, tertium , vel quartum, & ali-liquando etiam post sextum mensem in lcipit e pudendis stillare sanguis, qui sen-l sim, sensimque aucta copia per aliquos i

dies educitur . Et una die magnam ad.i venientem haemorrhagiam cum gravi dolore, per lumbos & abdomen vagana te copulatam tandem excipit abortus .i. Licet verum sit aliquando apparentemisive stillicidium sanguinis, sive haemor-s

rhagiam vel paucis adhibitis remediis compesci, dc ad persectam inde maturbitatem talum perduci. Hoc accidit ex aut simplici dehiscentia , aut ruptura vasorum illius partis uteri , cui non

adhaeret ovum . Sed acuta febris frequenter haemorrhagiam parere solet . Sive quod augetur per febrim humorum circulatorius motuS, si Ve quod prehenditur uterus Veneno, quo undique perturbatur ipsius oeconomiae, sane per

115쪽

GRAvIDITATIS INCOMMODA Irri advenientem acutam febrim uteri acci-idere solet haemorrhagia. quam frequen-lter ab ortus sequitur. Hujusmodi sive sanguinis stillicidium , sive haemorrha-lgiam compescit corporis, animique quies. Debet enim aegra in lecto, hori Zontalem situm servando, jacere, & ab omnibus curis, animique agitationibus arcere. Phlebotomia in manibus instituta, ma- miluvia frequenter adhibita, fligidae hau-istus, chinchinae decoctiones mane , &sero propinatae multum conserre solent. Albumen ovi cum spiritu vini edulco- etato conquassatum pluriesque de die co- chleatim sumptum in imbecillitate uteri non parum profecisse vidi . Ethyopem lxegetabilem ad grana decem cum pulixere cascarillae, vel optum ipsum ad grana duo cum si marrho ubae decoctione conjunctum ad instar incantamenti operari pluries expertus sum. Admoventi lumborum regioni mu ierculae emplastrum de pice navali consectum quod penitus haud improbare soleo. Ad febrim, si qua

sit, debellandam animus est convertendUS.

Hinc post institutam phlebotomiam ad-:hibuis levibus eccoproticis clylleribusque

Remedia uterinan

116쪽

emollientibus, nec non diluentibus, dc temperantibus, ex sero laetis depurato,& sale polychresto potissimum elicitis, febri adhuc perfuerante, ad corticis per uviani usum animus con VertendUS est. Atque in horum remediorum administratione fidentius insistendum usque dum cum finita febri compescatur haemorrhania. Et haud dissimili ratione tractanda est gravida mulier ab acuto morbo quocumque correpta juxta i reliquorum medicamentorum administrationem. Methodus ergo est sequens. . 31. Acuti morbi in gravidis advenientes duplici ratione periculosi, Scforsan lethales esse possunt. Altera quando per ipsum tenerrima foetus machinula interficitur , altera quando victus tenuis acuto morbo opportunus non ali istatum, cujus mors matri quoque ob

est (, . Igitur debet gravida aegra po-

i) Muliere u utero gerente u capi ab aliquo morbo acuto lethale est . Hipp. verba sunt ophor. lib. V. n. gQ.

117쪽

GRAVIDITATIS INCOMMODA . II ptissimum altioribus graviditatis mensibus panatellain, horaeos fructus , cochola tum, jura vitulinae carnis omni pinguedine orbata, atque aliquot limoniorum

succi guttis infe ei a sumere. Mihi in usu est hydrogatam propinare , quae si pluries, sed parva copia sumitur & sto.

mactam non gravat, & Opportlantina matri, foetuique dat nutrimentiam. Quando

mittendus est sanguis attendi sedulo de bet ad morbi indolem , A praecipue ad

aegrotantis vires. Nam fortis mulier gravida Sc indolis inflammatoriae morbus copiosam sanguinis quantitatem educi patitur, licet id fiat partitis vicibus. Hoc quotidianis experimentis innotescit , Scadversatur illo Hippocratis es ato , quo docetur , mulierem gra idum , fau-gutur, abortiera , magis is grandior sit Ioetus ) . Emetica , & cathartica ea

118쪽

ARTICULUS V. ratione con Ueniunt, Ua eXonerata a

primis viis vitiosa saburra , liberior inde evadat circulatio, sitque: apta ad cri- sim dispositio. Et, si observationibuS praestanda est fides, sancte vobis testari pos sum, adolescente S, emetica levia ex insu sione i pecacuantiae parata in primis putridae febris, aliorumque id genus acutorum morborum diebus , quocumque in graviditatis tempore summopere profecisse. Neque ullus est in iis exhibendis abortus timor , dummodo propinatur prudenti manu, & iis in casibus, in quibus vitiosa saburra primas occupat vias . Et cathartica eccoprotica pariter conveniunt, licet in iis exhibendis cata.tio habeatur, ut non multam intestinis, Indeque utero irritatio fiat . Semper

Hippocratem phlebtomiam , praesertim in adultiori gestationis tempore , damnasse . . Nos sanguitiem semel, iterum , tertio, ulteriusque in gravida detrahimus, sed semper repetita ,& parca copia id facimus attendentes sedulo semper ad morbi conditionem , aegrotantisque

vires.

119쪽

GRAVIDITATIS INCOMMODA . IIS bonum est cum multa aquae SVaIlitate copulata ea exhibere . Et vesperi aducompescendam pertUrbationem, alit ab emetico , aut ab cathartico excitatum

pare goricum ab aqua theriacali liquore anodyno Hos manni, aut laudano liqui- do Sy letaliam ii insecta , aut ab enuibritonibus frigidorum major tam clam addi-ito papaverum semine, aut ab his simili

ius elicitum exhiberi debet (ἰ . Cly-

steres emollientes & leviter subducentes pariter commendari solent . Diaphore itica, Sc diu retica, dummodo cum dilueri H et tibus(l) Utero gerentes sum me canes e , mater a turget, quarto mense usque Ad septimum, sed hiae minus , iuniora autem senio ea Cp reri opo vel Hippocratis aptoris mus est se . V. n. I. In hujus est uti commendationem sit Galenus statum in utero comparari debere si uctui in arbore existenti. Hic frus cri in initio suae evolutionis , & in sua maturitate facile decidit . Quando in principio Ovuli cum utero conjunctionis, & in perfecta scelus maturitate metus est ne fat abortus ob irritatiorem utero communicandam , caveri semper dei et a medicamento purgante , dummodo Aon

120쪽

ARTICULUS V. tibus conjungantur, qUoque conveniunt

Chinc hince usus summopere laudandus est , cujus corticis pulvis exiberi debet eo modo , quo alibi , a nobis notatum est. Convenit quoque ipsum pulverem cum archano duplicato , cum magnesia nitri, cum sale polychresto , &

hi; similibus incisii vis , & antis ebrilibus

salibuq copulare. Gentianellae usum quoque utilem observavimus . Balnea frigidiuscula summopere commendam US , quorUm virtus nuper in septimi mensu gravida iuvene putridor heumatica febri correpta cum summa animi obieescatione experti sumus. Sed advertendum est, ne regra in balneo immergatur dum uterus sanguinem effundit, Fc adest abortus metus. In putridis, Sc biliosiis sebribus magnam quoque utilitatem afferre so lent

i urget materia, idest morbi causa irrequieto motu acta in nobili organo irrumpere minitatur. Verum nos in quocumque graviditatis

tempore ecco proticis tuto utimur , nec umquam abortus accidit.