De morbis mulierum et puerorum praelectiones

101쪽

AFFECTIO HYSTERICA si

in nervis morbos e ad Versam mutationem faciant , sive quod fluidi nervet

ataviam tollant , sive quod cerebrum , nervosque in aliam conditionem commutent , & ear indem partium rob Ur procurent, sive quod per vim operentur specificam, certum est hystericae passionis eradicativam c Aram ab ipsis remediis posse expectari. Nobis in usu est pulveris valerianae sylvestris drachmam unam accipere, & cum decem granis mos hi electi,& cum quindecim guttis liquoris anodyni copulare, & in pilulas cum extracto ligni visci quercini redigere. Harum pilularum usum per plures menses pratrahendum jubemus. Ceterum haud denegamus serum laeti de G p l-

sericas convulsiones incidebat , ut haud raro videretur morti proxima . Adhibebantur eff-caciora ex artis penu desumpta praesidia, sed omnia incassum fuere adhibita. Post duos annos, in quibus morbi tyrannidem virgo experiebatur, ita a convulsionibus vexata fuit , ut contractis manibus,& pedibus harum partium motu integre privabatur. Vixit per sex menses in lecto jacens articulationum motibus Orbata

102쪽

puratissimum, lac ipsum, immo ipsa la.

diaeta, balnea frigida per sex menses & ultra protracta, his similia, ex

eo quia ab humoribus quam cunaque roblunt acrimoniam, noVamque in nervis

contu ilionum phasibus esset misera aegra sub quando meum petiit consilium . Post auditam morbi historiam statim unum, & alterum leve emeticum imperavi, de pulverem valentinae sylvestris cum liquore anodyno copula tain post emeticorum actionem sumendam jubebam. Sero advesperascente emulsiones frigidorum malorum cum additis papaverum seminibus in loco coenae bibendas concedebam ,& clysteres emollientes praescribebam. Post hujus remedii usum per mensem protractum convulsiones in diem evadebant temperatiore , ac quadam modo cessaverunt , & aegra in starum reperiebatur e lecto e ire , & gressu li- cet dubio per cubile ambulare. Munus motum squoque recuperavit, & qui erant antea conistra est soluebantur digiti . Menstruatio , quae

antea irregularis erat ordinata fiebat. Sic virgo & a morte, ' ab articulos una contrant Dinare , di a crudelissimis convivisionibus ab incita cutis remediis libaa evasit .

103쪽

AFFECTIO HYSTERICA sylinducunt mutationem , possunt morbum penitus curare. Quando cum hysterismo copulatur mensium suppressio , tunc te via eminenagoga prae cribi possunt . Exhi; eligenda sunt illa, quae contra causam indicatae suppressitonis agunt . Sic v. g. quando morbum facit magnus san guinis viscor seligere potestis mira rham , moschum , & pulverem arte misiae. Vidi summopere profecisse cerussam martialem ad drachmam semis cum mi rha copulatam . Haec remedia per plures menses dari possunt cum balneis friapidis , cumque decoetionibus .chamaemeli interne sumptis conjuncta. . et . Sed hystericam passionem praecipue

curat recte Non naturalium rerum administratio . Absit ab animo hystericae quae, cumque maestitia & timor , solique voluptati, di laetitiae Vacet. Motus est instituendus modo pedestri itinere, modo equitatione, & si fieri potest, peregrinatione, qua sola novis semper ideis animus delectatur, & corpus per susceptas frequenter concussiones roborari potest. Ducat suum incolatum aegra in loco, qui sit undique aere campestri, A

Sequiturba 'ericae

104쪽

ARTICULUS it vegetabilibus es fluviis repleto perflatus. Cibus debet esse pene semper vegetabilis , & facilis digestionis . nec aromatibus, nec multum spirituosis particulis infectus . Opimus semper est frugalis, liquando sumi debet haud raro accipiatur cum laeto, & debachanti hominum concredu, a quo enascitur in animo voluptas, quae procurat manducati cibi facilem digestionem. Matrimonium, si possibile sit, ineat cum amato viro hysterica virgo, cumque eo cohabitet ad finem filios con cipiendi . Ut plurimum enim, veneris usu, & filiorum procreatione curari hystericam passionem experientia constat.

ARTICULUS V.

Grao dilatis incommoda . Descrip '- S a 8. R IT Ulieres virgines multis mor-

. pi agrovi- s v, bis sunt obnoxiae. Sed in coniugali statu constitutae ob graviditatem, partum, puerperium, & lactationem multa quoque incommoda patiuntur. De his dicere institutionum ratio postulat. Agemus primo de incommodis

105쪽

GRAvIDITATIS INCOMMODA . IOIgraviditatem comitantibus . Quando concipit mulier ob mutatam uteri conditionem plurima morbosa accidentia patitur, quae tam varia & multiplicia sunt ut medicis observantibus summae sint admirationi. Tota machinae commotio in principio graviditatis indicat novumens incipere vivere 3c vegetare in visceribus, in quibus est elaboratum. Hinc

nova a natura instituitUr cura , LOVA -que parantur directi ines pro viventis propagatione . In tanta igitur corporis mutatione nil mirum si in graviditatis initio sequentia patiatur incommoda mulier . Nauseant proe primis cons Uetos cibos, & avide cupiunt inusitatos , atqUeaci a conditione praeditos. TUI Unt, VO-mitant Sc aliquando pertinaciter, a 'Uibuet incommodis ut plurimum post quartum mensem liberantur. Licet haud raro ad usque partum iisdem vexantur morbis. Turvent mammae non sine dolore, cessat menstruatio, & a Vago per stomachum, per renes, per lumbOS, per inguina, per pubem vagante dolore e XCI Uciantur . Syncope, & dyspnaea noctu

potissimum adiligente laborat initio suae

se g

106쪽

certa gra mi uatis

graviditatis amicissimi mei conjug iuvenis pulchra, quae, hoc signo adparente, quatuor vicibus suam praedixit graviditatem, & quatuor robustos bonaque praeditos sanitate peperit filios. Vertigines,

aurium tinnitus, alvi stiplicitas , urinae decolores frequenter eductae, animi morositas, vitae taedium, corporis inertia ,

universalis languor, faciei pallor, re

non raro hystericae adparentes convulsiones, atque nonnullae alia multiplicia incommoda conceptionis signa sunt, prout frequenter in praxi observatur. At minime denegamus haec signa non raro esse fallacia,& graviditatem minime in

dicare ualere Uy . Quando legitima re

(hj Credunt medici tari varia morbosa accidentia graviditatem comitantia pendere debere ab uteri nervorum motione, quam ab adveniente novo corpore, scilicet ovo saecvndato recipiunt. Habent hi nervi per corpus universum commercium, & possunt , modo uni, modo alteri parti nunc una , nunc alia ratione affectionem communicare At & id ipsum accidere potest ob alius causas, ne pet

107쪽

GRAVIDITATIS INCOMMODA. Iovera est conceptio crescit in dies ute rus, & distendit, comprimitque vi cera in abdomine contenta, ex quo dira adparare solent accidentia. Corporis gravitas magna est Sc ad parvum motum summa debilitae . Omentum majus sursum urgetur, & non parva apparet spi-

ob lympham, aquam, mucum , sanguinemque intra uteri vasa morantem, quemadmodum ita menstruationis suppressione fieri solet, aut in alio morboso uteri stato, nempe obstructione, hydrope etc.,& tunc apparere possunt graviditatis symptomata, quae vel solertissimum in praximedicum decipere solent. En ratio cur si e-

quenter occurrant medicos quaerentes certa grais

viditatis indicia. Et quantum adhibuerint di .ligentiam in tanti momenti re statuenda , non nisi frustranea evadit sedula attentio. Sud riori anno in coniugata iuvene opparuerunt omni 'grare viditatis indicia, quy cum sensim crescente uteri abdominisque tumefactione ad usque septimum mensem duravere juvenis maritum haud imis peritum medicum deceptura . Ad sinem septi. mi mensis noctu aperiebatur uterus , & tantum faetidi subluridi sanguinis copiam educebat, ut morti proxima mulier redderetur . Neive quantum videre potui intra humo ei ab

108쪽

Io ARTICULUS M.

randi difficultas. Pedes , & vulvae labia

inflantur , varices in crure apparent haemorrtioides vexant , urinae mingendii reo uens & molestus conatuq oritur, nec

non alvus dissicilis evadit , 3c induratis admodum lacibus multum dolet . Haec signa dependent ab magna uteri compressab utero eductos aliquid apparuit organi Zatum . Tota materia erat fluida , Otidissima, nigri cantisque coloris . Hoc advenit iuveni post duos genitos filios bona praeditos sanitate, & signa , quae apparuerunt erant penittissimillima illis, quae duas antehabitas graviditates comitaverunt . Strictu institutionum ratio non patitur omnes recensere caulas indicantes graviditatis signorum fallaciam . Vos, adolescentes, cauti eae tote in determinanda hac re , quae numquam certis definiri potest signis . Mihi in usu est dicere certitudinem graviditatis non nisi post sextum mensem , quando nempe scelus motus incipiunt in utero ieri , & a matre, ni edicoque explorante percipiuntur, apparere. Vos non spernere debetis apparentia conceptionis signa , sed tantum ab his vitis concipere spem' graviditatis potestis, quanta suffcit , ' ut prudenti operatione & mulieris vita, de vestra existimati in

109쪽

GRAVIDITATIS INCOMMODA. Io S

pressione supra intestina, & vasa abdominalia venosa, in quae conrivare non libere potest sanguis a pedibus & a podice redux, unde fiunt pedum oedemata, varices, & haemorrhoides. Dyspnaea accidit propter impeditum descensum diaphragmatis intra abdomen , a quo

parum pectoris cavitas dilatatur, 3c aegre a dextero ad sinistrum cor transit per vias pulmossales sanguis. f. as. Hisce apparentibus praVidita- stilamo potis symptomatibus occurrere potest s te. nibus . & prudenti methodo institutiq

vomitus, singultus , aliasque convulsio. num species aegre ad imodi mi , nisi completo quarto mense compescere pote.

in tuto collocetur. Consulite Dominos Deo soUer het ampi det uroe mees ' , Maurice IITrahe ises malad. ises femmes gr Fes Le uret art Ees accouchem , Rout in in Truta. iuria mansere de rectiellir les enfans , De La Mortetra te des accouch. aliosque gravissimos de arte obstretica di scriptores.

110쪽

ios ARTICU Lus v theriacali copulatam mane, & circa meridiem manducandam imperare , & advesperascente die aliquot liquoris ano

dyni , aut laudant liquidi s dentia mil

guttas in decoctione chinc hince bibendas . Dyspnaeam , dc syncopem phlebo, tomia prudenter in manibus aegrae instituta curare solet. Stricta alvus clysteribus simplici aqua institutiq, esu olerum,& fructuum horaeorum , nec non cochlearibus olei olivarum inter manduis candum sumptis , de his similibus laxan. da est. Evitentur sedulo vel ipsa cathartica ecco protica, quae ob irritatio. nem intestinis , indeque utero factam possunt abortum arcessere, qui in graviditatis initio facile advenit . Si adest quaedam sanguinis acrimonia aqua anti- venerea, sero lactis depuratissimo, apti- is corbuticarum herbarum usu est tollenda . Ceterum gravida mulier potissimum primis conceptionis diebus debet laudabili victus ratione uti, & si qua sit

desiiderium circa datum cibum ipsum sollicite expleri oportet, ne perturbata

mulieris phantas a tenerrimam embrionis, aut foetus machinulam perdat. MO-