De morbis mulierum et puerorum praelectiones

21쪽

PURGAT. MENSTR. SuPPRES. IIsa uteri constringuntur, et menstruatio continuo supprimitur difficile in posteriana reditura . Sic de timore sentiendum est. Constringi per hunc affectum Omnos corpori S partes , et potissi naum externas jam notum est . Universee cutis pallor magnus, et frigus pavorem statim excipiens id indicare potest . Eandem constrictionem uteri in actu praecipue menstruantis vasa ob pavorem accipere poli unt mediis nervis, qua, factis justo rigidioribus, menstruationi praepeditur .

. S. Sed et eandem rigiditatem ha-Id sumbere poli unt vasa uteri ob alias causas, Si intra uterum enascitur uleus , quod postea in cicatricem abit, iam vasa per

memoratam cicatricem excurrentia duriora eVadunt , atque aegre admodum distendenti sanguini cedunt, et sic cessat m 'nstruatio. Sic si tumor durus uterum corripit, vasa ejus ab tumore compressse dilatari non possunt. Vidi frequenter mulieres scirrhum uteri gestare, et menstruatione carere . Nec novum est observare mulieres ivvenes abortum passas in

menstruationis incidisse defectum tota vi-B ta

22쪽

iS ARTICULUS I. ta perdurabilem. Tanta enim perturbaotione uterus per ab ortum assicitur , ut eius vasa non amplius distendi patianuitar a venienti sanguine, et cessat penitus menstruatio. Hae mulieres cum aegra vita

(c Mir iri quis vestrum potest me in per .

uirendis suppressionis menstruationis causis abortum recognoscere, quasi nesciat post abor, tum advenire rupturam canaliculorum uteri ,

a qua potius haemorrhagia uteri, Auam menstruationis suppressio e pectari debet. Is sane mirari desinit ad sequentia animum advertens. Post abortum fieri solet vulvus uteri , quod

transit in cicatricem obcallescentem vasorum indolem facientem. Quando abortus oritur ta. les sunt causae supponendae , quae utero tan, tam laesionem inferunt, quanta valet pertur, hare naturalem ejus oeconomiam , ut non sit

sussiciens naturali obeundae functioni , idest

foetum gestare , & in lucem edere . Si uteri substantia perturbatur non possunt vasa suo naturali fungi ossicio , idest non possunt cedere trusivae sanguinis vi , ideoque non dehiscunt sanguinem: effusura . Vidi non raro post abortum mulieres habere puerperii suppressionem , neque pmplius Ilienstruatione gau-

23쪽

PURGAT. MENSTR. SuPPRES. IpEt inter uteri vitia menstruationem impedientem numeranda est illa pellicula, quae ad nascitur aut ad ostium colli ute.ri, aut ad internam vaginae superficiem. Hac sit ut venienti ab utero sanguini via

penituq occludatur. De hac membrana orificium uteri praeternaturaliter occlu

dente mentionem facit Hippocrates (d .

B et Et

dere . Recordor juvenis annorum I 8. robusto viro in matrimonium conjunctae . Haec ob magnum inopinatum metum trimestrem abor.

tum , praeviis summa S uteri cruciatibus , patiebatur . Post duos dies suffcientibus uteri expurg tionibus sine causa manifesta orbata est. Post id varios per abdomena dispersos dolores cardialgium & colicam aemulantes habuit , a quibus optatorum remediorum ope liberabatur, Paulo post rediit ad pridinum sanitatis suae statum. Verum octavum nunc cursrit annum et neque amplius concepit, neque, menstruationem vidit. Tota est pallida , et humoribus lentis, viscerumque abdominalium obvstructione laborat . Subest animo meo metus bonis moribus ornatam juvenem in len cophlegmatiam incidere .

d) In lib. de natur. Muliebr- & de mulier, morb. Cari, T, VII. p. Tro,

24쪽

Et fatetur egregius Benevoli, se curasse virginem diu menstruationis suppressionem habentem indro ductione catheteris, Laborabat haec virgo etiam vesicali is cliviaria, cui occurrebat catheteris immissio. ne intra urethram. Sed catheter intra vaginam fortuito immittebatur, et adhibitavi rumpebatur pellicula superius vaginae

orificium obcaecans. Hac disrupta pelli, cula cum multo sanguine e lues o ab utero veniente, tumor, qui ab congesto intra uterum multo sanguine oriebatur, disparebat, et ablata pressione collo vessicae urinariae facta, urina sponte fluebat, et menstruatio dehinc apparuit. (e Recordor virginis annorum I p. ab suburbano oppido Venienti S, nostrumque nos comitam petentis, quae diris abdominalibus doloribus, et potissimum uteri ac vaginaeragionem occupantibus quaerebatur. Dum explorabantur pudenda, ut in assed fana sedem morbi causam invenire potuisse

mus observata fuit densa pellicula circusaris(e) Adire potest. Benevoli observat. p. 8o et seq.

25쪽

laris ostium vaginae penitu; occludens. Narrabat mihi mater virginem n Unaquam fuisse menstruatam. Pelliculam statim abscindendam praecepi . Hac ubi incidebatur atri coloris sanguis ad plurium passuum distantiam effundebatur. Exierunt e pudendis adolescentulae quindecim fere librae humoris faetidi nigri cantis coloris cum summo ae rotantis emolli mento. Post hanc operationem discessit e nos conato virgo, nec aliud de ea res sui. Quod de pellicula obcludente octium vaginae, aut orificium uteri sentiendum quoque est de imperforatis , aut de naturali vaginae angustia nec humorem ullum transeuntem , nec aliud durum corpus admittere valenti. Non raro praecipiunt chirurgi virginibus coniugatis ob sum inam vastinae aneus iam virum admittere

non potentibus pessaria eX radice gentianae, quibus sensim dilatari solet vagina,

ut et menstrua , et penena commode pertransire , patiatur . Imperioratae chirurgica quoque aegerat manu.

S. 6. Caussae vero, quae ipsum sanguinem respiciunt sunt omnes illae, quae Valent ipsius lentorem generare, quo effici-

26쪽

tur , ut penetrari angustissima vasor uni uteri exhalantia oscula non possint , et menstruatio aut deficit, aut imminuitur . Notum enim ex physiolooicis est sanetuinem dato impetu praeditum esse

debere , ut datam vasor Um Uteri resistentiam possit superare . Quando est: viscidus et lentus sanguis ex velocitatis defectu hunc impetum adipisci ne- . quit. Multas ab causa; sanguis viscidus evadit . In primis considerari debet debilitatus fibrarum tonus , quo efficitur, ut sanguinis elementa non possint intime commisceri, et uniri, unde in lentum abeunt fluorem . Sic si oritur in corpore mulieris plethora , quae ab caussa quacumque, nempe a suscepto inassueto pei dum frigore, a pavore etc. per uterum exonerari nequit, tunc redundans in cor

pore vasa plus iusto distendit , debili

tatque . Sic ob defectum oscillationis v ausorum in lentorem abit sanguis , constituiturque ita, menstruationis defectus. Vita admodum sedentanea , et iners solida etiam debilitat . Diuturnus maeror eundem in solidis parit esse ctum Acutus morbus, & potissimum data

27쪽

data febris solida , 3c uterum assicere valens menstruationem impedit . Post morbos acutos solida debilitari cunctis

innotescit . Sed & dantur aliae cau-

(fj Mihi praxim exercynti frequenter conatigit videre per venientem febrim uteri expurgationes , & potissimum i ne instruationem descere . Id contrarium esse videtur rabioni, qua creditur ausum per febrim circulatorium motum excretiones, secretionesque humorum , aut alias sanguinis eductiones augeri debere . Verum attente rem perpendenti innotescere pote si sa inguinis eductiones augeri quando circulatorius motus augetur naturali non praeterna iurali modo . Sic a saltu , pilae lusu , chOraea , a calefacientibus & spiritussis ingestis, ab magna laetitia, magnaqtie ira, longa deambulatione , equitatione etc. auctum circillatorium motum excipit aucta menstruatio . Quando circulatorius motus per febrim augetur , tunc hic motus est: perturbatus , neque sanguis tantam trusivam vim habet naturalem , quanta satis est vingendi rum vasorum uteri resistentiis . Nam , ut fusus in lib. de febriba, nostro demonstratum est, in febri adest virium vitalium , & voluntariarum improportio. Hoc sit ex perturbato fluidi nervet in partes sub

28쪽

assae ipsum sanguinem afficientes. Sic cibo .

rum dissicilis digestionis, & spirituos ruini

abusus potest sanguinem lentum Sc vi

scidum efficere. Quae mulieres carnibus

fumo & sale duratis, leguminibus, sun-

capite stas influxu . Hunc perturba tu D influxum spirituum excipit universalis musculorum debilitas , quae vulgo dicitur debilitas, febrilis . Haec debilitas fit a languida fibrarum oscillatione , qua efficitur , ut arteriae licet celeri & frequenti oscillatione sanguinem urgeant, attamen ei levem, & veluti fatuum dant impulsum . Hinc deficiente vi trusiva in sanguine , deficit ratio, qua vasa uteri dehiscant , sicque cestat menstruatio in febri. Hoc ratiocinium licet verum esse possit , attamen nos semper putamus , quasdam febres peculiari modo uterum assicere, in eo ita constituentes perturbatum fibrarum, vasorum,& nervorum statum , quo visceris functio laeditur . Hinc quemadmodum: a quibusdam febribus supprimitur menstruatio , fluxus lochialis, aut alia uteri expurgatio , ita a quibusdam aliis febribus hujusmodi evacuationes morbose nimis augentur . Sic mulseres sub febris cujus dam ingressu habere uteri haemorrhagiam no, vum non est in praxi exemplum.

29쪽

pis, pinguibusque cibis nec non spirituo in liquoribus nimis indulgent in menstruationis su por 3ssionem incidunt propter summum sanguinis enatum lentorem. Vidi superioribus mensibuq nobilem virginem in menstruationis desectum incidere ob gelidarum potionum abusum. Et mulieres , quae in aere crassis & humido, omnique pene elatere expoliato vivunt obsolidorum ineri; am , & fluidorum lentorem menstruationis defectum pariter habent. Odores suaveolentes, veluti mos at, thuris, rostarum, caryophiliorum, atqueal orum corporum suavia effluvia emittentium supprimere actu fluentem menstruationem experientia docet quotidiana.

Hoc per nervorum consen im accidere certum est . Tandem 3c eundem morbum concipere possunt illae mulieres, quibus deficit veneris exercstium . Hoc accidere potest Sc ob maerorem , quo animus ob tantopere exoptatae scinctionis

defectum afficitur , & ob deperditam frictionem , quam uterus & vagina invenere substinet , Sc ob defectum seminis vasa 8c fibras corporis mulieris spirituosa veluti elasticitate replentis. Nulla

30쪽

ARTICU Lus Lasheic occurrit mentio de lentore illo quem sanguis concipere potest ab ingres su cuiusdam morbosi , degeneris, & forsan venenati humoris , nempe gallici, cum Id vel simplici meditatione vobis notum esse possit , nosque alibi venere os morbos descripturi rectius expendere tentabimus.

. p. Ex his, aut aliis ex causis orta naenstruationis suppresso in mulieribustionissigna. suis non caret signis , symptomatibus que a medico rite noscendis . Totius corporis gravitas & inertia magna persentitur , animus evadit tristis & moro sus . Cerebri functiones quodammodo laeduntur, & si hysterismus affligit, sar vior evadit. Respiratio parum sit anhelosa , qui anhelitus ad sevem motu ni augetur, ciborum digestio vitiari incipis,& frequenti aut acido , aut nidoroso ructu mulieres vexantur. Et frequenter lingua albo sordidoque velamine operi

tur . Cutis , & Eciei color prae primi rubicundus est, inde paulatim incipit aliabescere usque dum defaedatus , & nimis pallidus evadit . Pulsus sunt in primis

turgidi & pleni, dehinc languidi, & si ad cau