De morbis mulierum et puerorum praelectiones

31쪽

chexiam morbus accedit incipit quodammodo cutis tumere, & pedes oedemate corripiuntur . Nec raro accidit, Ut redundans sanguis in vasis sibi per extraordinarias corporiS partes viam faciens foras exeat la) . Horum phaenomenorum ratios ) Mira & stupenda fiunt quae practicis

quotidie occurrunt loca videntibus , per quae exit sanguis menstruus . Nec institutionum stricta ratio patitur omnia recensere , quae ab auctoribu, dicta sunt circa in concruas viaS , quas tenet sanguis extra corpus exitum tentdns . Nonnulla tantum attingere lubet . Apuerili aetate usque ad sexagesimum annui Avidit Panaroli mulierem per vomitum sanguinem menstruum educentem Pent. I. Obser. 6. Schen chius viderat virginem imonialem carnOsam & sanguine plenaria singulis meiasibus per oculos & aures menstruare . Observat. mediet. Lib. IV. p. 6 o. E naribus singulis mensibus exire sanguinem in muliere menstruationis suppressionem habente cum summo levamine observavit Bartholinus Obser. Acad. v. s. observ.Zq. Hoc in praxi quotidie medici observant sic qum confirmatur quod dixerat Hippocrate vlib. aphor. v. n. g. mi uteri menseruis desilientibus sangu nem ex naribus .friere bouum V

32쪽

2sARTICULUS r. ratio haec est. Post menstruationis sup

pressionem vasa sanguinea plus justo

sanguine turgent . Oritur compressio,

quam sequitur neces aria circusat onis humorum tarditas hinc Sc pauca flui

A gingivis, & dentibus exire mensi ruum sanguinem viderunt Rossenius de homin. primos l. c. 28. p. I S. Heurnius, Hollerius & A. Lusitanus apud Bartol. his . medic I . cent. I. p. TZ. Eundem sanguinem e calvariae capillis stillare quolibet mense observavit Sylvius de Leboe prax. medic. lib. q. c. Per sudoris vias exire menstruum sanguinem refcrunt acta Beri. decad. Iv. v. Ruyschius refert in epist. ad Boerhaavium se vidisse mulierem ab epidermide sanguinem stillare . Per fonticulos , per ulcera exire quolibet mense sanguinem reis ferunt Medi c. Essais an l. observ. T. IN. n. et . & Halle rus in comment. Praelect. Eoerh. t. 66 T. Per oes opthagum , ventriculum , alvu imperque os exire ipsum sanguinem viderunt Lusitanus, Boerhaavius, dereliyenus, R dyschius, aliique . Nos vidimus virginem , cui post metum continuo supprimebantur menstrua actus uentia . Ab anno I f. usque ad Z . sanguinem eduxit e pulmonibus , e ventriculo mo- do cum tussi , modo cum vomitu , e naribus,

33쪽

di nervet quantitas secernitur, & imminuitur excretorum eductio. Sic auoetur corporis pondus , dc animus eX pertUrbata naturali corporis oeconomia e Vadit tristis, Semper in corpore aegro tristis per legem ossociationis animus est. Et quemadmodum ob imminutam solidorum aes ionem lympha lenta & crassa est , nil mirum si lingua , tota interior oesophagi , ventriculique supelficies albo obtegatur velaminei nilque mirum si aut dysorexia aut pica corripiatur virgo . Cum autem ob auctam semper in dies arteriarum distensionem imminutamque idcirco earundem os illationem sanguinis elementa uniri Sc

conjungi non possint, factum est, ut ipse

nt per octo & plures annos in omni menstruationis periodo , clauso penitus utero, iam modo unam modo aliam sibi sternebat sanguis for s exitum tentans . Patet igitur eX his nullam esse in corpore muliebri partem ectua manstruus sanguis exire non potest.

34쪽

sanguis in serum facessat , quod serum ad totam corporis superficiena undique ducitur pallidum facturum colorem. Et

avectis in dies hujusmodi seri particulis

auctoque ob solidorum imbecillitatem humorum lentore, turgere incipit cutis , & oedema ad pedes adparet . Sic ad leucophlegmatham sternitur via. S. S. Hisce , aut similibus sympto ma-tibns menstruationis suppressio in virginibus ludit . Et patet evidenter vertim esse quod Boerhaavius dixerat turbari

ex hac caussa functiones omnes animaleg, vitales, & naturales. Nam aut dicatur sanguinem menstruum ob quandam moram 3c naturalem calorem in utero acquirere ad putrescendum tendentiam, sive dicatur sanguinem menstrUUm redundare in corpore vasa arteriosa debilitare aptum, sane ab urraque causa memoratae functiones laedi possunt . Nam quando degener & vitiosus sangui fer

tur ad caput tenerrimam cerebri cona. bagem laesurus omnes animales functio

35쪽

PuRGAT MELSTR. SUPPRES. 3Ines perturbari debent . Id Hippocrates

indicare voluit dicens (i, Menses non supprimi utile . At ex suppressis sunt

comitiales . Nec novum eis videre ex suppressa menstruatione nymphoma- Liam ortam, quae delirii species est. Et

Celsus subjungit quibus feminis men-

frua non pro eniunt, necesse es capitis acerbis imi dolores sint . Hujusmodi vitiatus sanguis ad pectoris , Sc abdominis viscera dues: us eorum functiones perturbare debet . Quod si per auctam nimis plet horam vasa proprio elatere orbantur , tunc pertui batam circulationem functionum omnium laesio excipiat necessse est . s sod si sanguis per alias vias , quemadmodum notavimus educitur , cum non nisi per vitiatam, & perturbatam organismi aetionem exeat vita mulieris in tuto non est . Et . diuturnam menstruationis suppressionem, lumborum,

36쪽

ARTICULUS I.

32& coxendicum dolores , viscerum abdo.mmalium obstructiones , perturbationem digestioni, & chylificationi dicatarum virium , cach extae , 3c hydropis ortum, tandemque mortem sequi praxis quoti-- die estendit . Putat cl: ' As ruc m non requiri gravem in utero laesionem , ut inde seminis magna oriantur incommoda; sat erit uterum habere ob suppressionem menstruae purgationis vas sitim distensionem, Sc nervorum aliqualem irritationem , & ob regiminis imperium, quod habet uterus in corpore ni iliebri miras excitari perturbationes , functionumque laestiones medicis quotid.e datur

videre ,

s.f. Ad curationem quod pertinet, iam satis probatum esse puto mensium sup- suppressi pressiones fieri & ab uteri vitiis , & a

fectum curare non potestis, nisi hisce prospiciatis causis . Nimirum sic is tu xta solitum resistentioribus rigidioribus .uteri vasis emollientibus , & relaxantibus

37쪽

PURGAT. MENSTR. SuPPRES. 33bus medicamentis occurrere debetis. Hinc solibus ex malva, althaea, foenu raeco,

chamae inelo , & his sit milibus herbis emollientibus paratis emolliri uteri vasa debent . Quapropter praecipiendum uirginem sedere pluries de die supra vascalidis hisce decoctionibus plenum ea ratione, ut vagina excipiantur solus emollientes . Et pariter utile admodum erit insessus earundem decoctionum parare ,

in quibus repetitis in die vicibus virgo

immergi debet . Neque nos paenituit conjugatae mulieri mensium suppressione egvasorum uteri rigiditate laboranti siphone intra uterum immittendas decoctio ines memoratas praescripsisse . Harum decoctionum contactu mirum quantum , emollita fuerint vasa uteri,& facilem distentionem , indeque dehiscentiam recipientia sanguinem menstruum ubertim effuderint . Neque interno horum reo mediorum uiui parcere debetis . Copiosam decoctionem chamaemeli , multam quantitatem seri lactis cum eadem decoctione copulati non sine magno fructu propinatam observabitis . Postquam haec medicamenta oer aliquot dies data

' C sunt

38쪽

sunt, nec apparet adhuc menstruatio, interim videtis nimis redundare in corpore sanguinem, praestat phlebotomiam instituere ex pedis vena eaeratione, ut accelerata sanguinis velocitate per vasa hypogastrica contra auctam resistentiam vasorum augeatur trusilva fluidorum vis. Nec raro contigit videre post hanc institutam medicinam redire menstruationem. Sunt qui ad obstinatas men Struationes suppressas revocandas adhibent aut

cucurbitas ventosas inguinibus , dc sinui muliebri, aut vulvae labiis hyrundines, aut methodo Archibaldi Hamilion utuntur. sn Quod si uterus callosa cicatrice, scirrho,

n) Sanae virgini desecreunt areari fluentes menses ob susceptum intempestive frigus . Ro.seus faciei color in pallidum commutabatur , appetitus , & ciborum lio depravabatar,

pulsuq erant languidi , magna corβoris inertia selita exercitia impediebat. Huic curandae virgini arcessitus laudatus Haimilion duodecim ante menstruationem diebus vapori tepido exponebat virginis pudenda ,& sequenti die dabat catharisticum aloeticum . Post hoc vesperi hora septima splenium adplicavit cruralibus arteriis eois loco, in quo tourniquet apponi pro extirpa-

39쪽

PuRGAT. MENSTR. SUPPRES. Srho , aut alio duro tumore captus sit praestat & interno , & externo emollientium memoratorum medicamentorum

usum pariter instituere . Semicubea bis

C a de

tione femoris solet. Splenium , circumducta fascia , premebat crurallem arteriam , sed non tam valide, ut penitus sanguinis cursus impediretur . Eodem in tempore aquae tepidae vapori virgo exponebatur . Post: mediam ab incaepta operatione horam aegra sentiebat pondus , & plenitudinem in regione uteri, pulsusque apparuit frequentior . Datum fuit hoc in tempore cardiaci remedii parum,& post sesquihoram ab adplicato splenio apparuerunt menstrua, qUae triduo absque ulla molestia fluerunt . Secundo a fluxus menstrui die splenium ablatum fuit. Hoc methodo frequenter obstinatissimas mensium suppressiones curasse cl: Hamilton fertur Ess. an d. observ. Phys . T. II. p. do . Neque apud nos hujus machanici artificii, virtus ad provocandos suppressos menses frustunea fuit. Remedii operatio in hunc modum est intelligenda . Ligamenta uteri rotunda veniunt ab antimis uteri partibus, & intra inguina se disperdunt. Ipsa vasorum sanguineorum esse con plexus ad instar sunt culi saetos notum ex an tome est . Haec vasa cum iliacis , & cruralibus vasis communicant . Easia compressi

40쪽

ARTICULUS I.

de die instituenda sunt . Et tentabunda veluti manu extracti cicutae mediocrem quantitatem cum sero lactis copulatam quolibet mane sumptam praescribere haud vanum erit. Si adest membrana orificium Vaginae, aut collum uteri obcaecans

hiaec est diligenti chirurgi manu abscindenda . Et summae vaginae angustiae occurrendum est pessariis ex radice gentianae, ut jam diximus, confed fis . . Io. Remedia , quae sanguinis lentorem tollunt innumera esse possunt . Ante horum remediorum praescriptionem bonum erit repetitis emeticis ex radice i pecacuantiae cum granulo tartari emetici copulata paratis excutere pri-

mat ne in vasis iliacis, & cruralibus impeditur fluxus sanguinis ab ligamentis venientis. Turgentitaque sanguine linc ligamenta , & ideo non recipiunt illum venientem a vasis uteri, quae ultra debitum dilatata dehiscunt, sanguinemque emittunt . Hujusmodi medicamenti virtus in variis mulierum aegritudinibus , semper autem pertinentibus ad uteri vitia locum quoque habet , prout ex dicendis infra polebit.