장음표시 사용
521쪽
Ain si re si elui qui arach et una om me libre ignorat qu'il es di quandri P ac fiet , et u il lait appiis depuis, et te connais
g. l. A qui et contre qui ccite action est donnese
XXI . Cette action est donia hera 'acheteur et par achete urii ou enlendoris elui qui a chet oti ait Pheter par uia utre, comme par exemple par son solido de procuration D. v Et hine si plusi e ursistit achet ensem hie, iis auron totis celle action, de manthre cependant que, si iis 'otii pas achel eti Ommuri, cha cun 'euxi 'aura celte actior que potiri ne parti dupi ix. En esset si hac uu 'euxa' achel et eniter, hac tin 'eux Aura celi actio en eniter , et a connaissarie des aut res nepotiri a tui uire ni cur ignorance tui servi M. Et coite action est donno non seu lement a I achete ur, mais
d' uti sidhi commis , 'est laiss ventire par uti homine in solvable hiati achete ui de ma uvat se so ense Z-vOus que et te action niveὐtre doniasio contre lui , qua nil l sera libre, comme contret 'hom me libro qui a seitit 'dire scias potir romper elui quit 'achelai prae suis porthd pense que celte action do it hire donia de contre te vetideur et , ei que e vendi doli et re assimi id aurata
ete trompsi , et 'il a 'actionisii ibi contre et asi ranchi Potir augmenter te 8 doutes a cet gard , o stippos que te vendeta est in solvabie, et que et te acii OH Put seu te subveni h l'acheteia trompo Marcellus ri ponit que, dans ceti es sic ,''achete uri 'action deri'. victi in contre te veri deur; mais sur
522쪽
6 LIII. a L. PANDECΤΑRUM TIT. XIII. g. III. Quid in hac actione eniat cum qua alia POSSit On-CU VCTU, et quando extinguaturi
XXIV. enetur infactum, qui dolo se vendi alicui passus est. In tantum ergo tenetur, quantum dedit i vel in quantum obligatus est scilicet in duplum . l. 18. U. o. a. de liberalicatis Ulp. lib. 55 ad ed. 6 Sed utrum pretium tantum, an etiam id quod pretio accessit duplicetur, videamus Et putem omne omnino quod propter em P tionem vel dedit . . L 18. . .u Vel permulavit bel compensavit eo nominea nam et is dedisse intelligendus est . l. 19. ' d. tit Paul. lib. I. ad ed. Quemadmodum alibi rursus dicitur Dedisse intelligendus est etiam is, qui permutavit vel compensavit n. l. 6. si o. 16. de verb signis ibid. ι Vel obligatus est, duplari debere is L Io. o. a. de lib. catis Ulp. lib. 55 ad ed. u Obligatum accipere debemus, si exceptione se tueri non potest. Caeterum si potest, dicendum non esse obligatum . d. l. o. g. 3. si obligatum vel ipsi venditori accipere debemus, vel alii obligatum. Nam quod dedit, sive ipsi venditori, sive alii ex jussu eius sive ipse, sive alius dederit, deque continebitur . d. l. o. g. 2. Proinde si quid cuidam ob hanc actionem licito iure dedit, dicendum est in hoc edictum cadere, duplarive . . I. o. g. I. XXV. Interdum evenit ut is, qui comparavit, habeat in quadruplum actionem. am in ipsiam quidem qui sciens pro Servo de-Diit, hinc habet in duplum actionem; et praeterea in venditorem, vel eum qui duplam promisit, in duplum actio a est . . t. o.
obligatus est . Secundum quae, id quod alter eorum solverit, nihil ad exone-gis ideri similem servo statuimero, qui pridie qua m libertas ei competeret, se vendi passus esset. Unde tacite colligendum relinquit, locum non esse huic actioni in factum adversus hunc in anumissum, quemadmodum bule torus non esset in specie statu liberi.
Haec decisio Marcelli contraria est decisioni Pauli in I. c. si h tit supra, Π. 8 ubi Paulus aequiparat eum cui libertas debebatur, ei qui iam liber erat et utrique denegandam libertatis petitionem censet, quam se, partici P3to pretio, aenire passi sunt. Ergo non minus debent in hac specie aequiparari; imo magis, quum facilius dari debeat haec actio infactum, tiam libertas denegari.
i Emptor. α Scilicet evictionis nomine.
523쪽
e palement enire dans celle actio , et doit hire do ubi M. XXV. Il arrive quoiqueso is queri 'acheleur a ne action Ourie quadruple; 'est4-dire, ne action Our te do ubi contre celui qui a sit sciem ment vendia eo nam es clave, et en ore ne actionpou te do ubi contre te vende uri contre celui qui s' est Ouinis
524쪽
so LIB. XL. PANDECTARUM TIT. XIV. randum alterum pertinebit; quia placuit hanc actionem poenalem esse. Et de post unum non datur. Nec cum Uecessoribus,
quum sit poenalis, agetur . l. 21. . o. II. de liberali caus. Modestin lub. I. E OUmS. Et alibi rursus Haec actio post annum non datur , quum sit honoraria est autem et poenalis . l. a. g. 6. E. d. a. Ulpiau.
XXVI. 6 Igitur actionem quae ex hoc edicto oritur, maritimis sione 1 non extingui rectissime dicetur; quia a verum est auctorein convenim non posse, post quem , ad eum qui ad libertatem
Proclamavit, perveniebatur M. AMP. d. l. I. v. quum actioHem.
Si libertus tu enitit osse dicetur.
ALTERA prisiudicialis actionis species est, in qua quaeritur an quis ingentiaι sit, an libertinus. I. Quum quis in possessione servitutis ad ingenuitatem procla mai, liberalis causa est, de qua Supra tit. 2. Quod si quis ex possessione libertini latis ad ingenuitatem Proclamet, datur etiam ea de causa cognitio extraordinaria. Circa hanc autem cognitionem observandum quod qui Se X libertinitate ingenuitati adserant, non ultra quinquennium quam manumissi suissent, audietitur . . . . I. Saturninus, lib. I. PVOCOn. Et quiderm re oratio tuo prohibet apud consules aut praesides provinciarum post quinquennium a die manumissionis in ingenuitatem proclamare , nullam causam aut personam excipit v. l. c. Papin lib. 22. quin St. Igitur xx qui post quinquennium reperisse instrumenta tige
si Manumissionem hic accipe , non pro vera ac micaci manumissione quae in liberum hominem id quo hic agitur cadere non potest, sed pro laudo facio manumittentis. a Quia pro quam cis Sensus est Quamvis postquam emptor manumisit liberum hominem quem deceptus emerat, tuti desinat posse convenH4 GVc tor actione ei s julatu venditor scilicet Mos quem etiam iad eum ipsu ita qui ad mersalem mclamnose perueniebatur tamen hac manumissione non extinguitur haec actio in factum qua tenetur homo qui ad libertatem proclamavit Ratio disparitatis in promptu est. Actio ex simulatu victionis
nomine, nascitur ex victione : est autem evictio, quum res empta emptori
invito per judicem aufertur quod cadere non potest in emptorem , qui bo' Π inem emptum manumittendo, sponte illum a se dimisit Verum haec actio ira fractiam quae in liberum hominem qui se vendi passus est, competit, Quadias quam ex dolo ejus competita haec autem causa durat, etiam Post 'lud m
525쪽
XXVI. . on dira done que t action qui nati de et diti est pas teitate parra 'assi anchisse ment i), parce que a te vende urite petat pa fratre acti Onia , et qu'On ne do it actiori ne qu'aprhs luice lui qui est parveniaria libert n.
II aune utre sphce 'action 1 si judiciolle dans laquelle nexamine si uia Omme est ingsinu ou assi anchi. I. Lorsque quel lu'un tant en servitia de si clam est 'silat 'hommensi libre, 'est a cause 'etat don nous votis pari ci-dessus
Mais si uel lu'un, iant en possession dera 'sitat 'asfranchi i si clamera 'ἡtat 'ingsenu on ut dou ne aussi a cet esset ne actio uextra Ordinatre. I saut observera et gar que u ceu qui 1 si clament i hiatd 'ingsitius, laut dans 'sitat 'assi anchis , De dolvent plus trehcoulsis 'i y a plus de in Dan qu 'il sint sit assi anchis D. Et hine u le sinatus - consulte qui si se nil de si clamor i ing6nuit de aut e prsesidens oti te consul apros in Maris durio urderi 'ast ranchis sement De ait auculae exception, ni de personuesti de motis D. Ain si , elui qui preten d aprhs inlans , avo i recola Vrsi des
1 Par assi anchis semetit it aut erit endre ici non tin asi ranchissem erit veritable et efficace , qui ncaeut pas tre appliqvgrari' homine libre doni ils 'agit, mais te saltis de elui qui assisanchii. a Quia our quam cis L sens est, quoiqueri' acheteu ayant si ranchil' homine libre qu'il avait assisanchi par crreur, ne uisse plus actiora ner, en vertu de la hos stipulge te vendeur api h leque ii devait attaque celui qui a fictam e s liberi si cependant 'actiori en ait doti celui ci est tenta .ri' est pas tein te par sola assisa tichisse ment cla ais oti de disparit est facile hsai sit. 'actiori decla hos stipulsi en casta' si viction nati de l'gviction, et ilyra ε viction lorsque a hos a tyetileuge par a atorii da juge ad'acheteur,
526쪽
tiuitatis suae adseverant, de ea re ipsos principes adire oportet cognituros n. t . d. L 2. . .lΙaec jure Pan declarum. Ex constitutione autem Iustini ni h ecquinquennii pretes criptio abrogata est. l. m. cod. . a. Ubi causa status o debeat. II. Ad exempluit hujus cognitioni , qu ae datur quum quis ex possessione libertinitatis ad ingenuitatem proclamat similis cognitio datur, quum quis ex possessione ingenuitatis ab aliquo in libertum vindicatur. Et quidem, si si libertus alterius, alio agento, ingentius pro nuntiatus esse dicetur, sine ulla exceptione tem 'oris, patronus ejus cognitionem sole exercere v. l. I. Marcel. lib. 7. digeSt. Similiter Papinianus : a Patronum pos quinquennium sententiae pro ingenuitate dictae, quo ignorante re, judicata est non e S Sepr ae Scriptione temporis Summovendum respondi . . . apin.
Ex constitutione Leonis, cubicularius riticipis nullam post quinquennium Super ingenui late sua quae , tionem pati pote St. l. . Od. II. 5. de Pr OS. GCr. Cubla.
III. Haec cognitio, an quis sit ingenuus nec ne ex illis est, quae 'rinjudiciales dicuntur; quia saepe huic locus est, non principaliter , sed relative ad alias quaestiones quae ex illa pendent, et ante quas illa judicanda est. Hoc enim casu, haec cognitio dicitur
Puta, α quotiens de hoc contenditur, an quis libertus sit; Sive Operae petantur, sive obsequium desideretur, sive etiam a mos actio intendatur, sive in us vocetur qui se patronum dicit, sive nulla causa interveniat si , redditur praejudicium. Sed et quotiens quis libertinum quidem e confitetur, libertum autem Gaii-Seii se negat, idem prie judicium datur. Redditur autem alterutro desiderante M l. 6. Ulp. lib. 38 ad ed. Quum autem in hoc praejudicio uterque affirmet, alter se patronum, alter ingenuum merito quaeritur, qui in Oreus, quis actor sit. De quo hanc regulam tradit Ulpianus Sed actoris partibus semper a), qui se patronum dicit, fungitur, probareque
i Id est, sive id ipsum , an quis sit ingenuus, an alicujus libertus,
quaeratur principaliter non relative ad ullam causam ex supra dictis, aut si milem. a Scilicet iis omnibus casibus quibus non est in possessione iuris patronatus. Alioquin onus probandi spectaret illum qui ad ingenuitatem proclamat et ita concipienda esset a praetore formula. Vide notam seq.
527쪽
Ι en est in si par te roi des aride cles mai Justini en abroge ceti pre Scription de iuvans. II. xl'instar de celle aclio , donnsed celui qui sciame 'iugsinuit datisci' hiat 'asfranchi, on e doniae ne paret ile a celui qui sitant en possession de l'silaod' ingenu est revendique commeassean chi.
contre uti utre, 'est Son patron 'exercer i action satis aucti ne exception de tems .
Suivant ne constitution de 'em pereur Lhon, te valet-dechambre dii prince sicla resingsinu , ne e ut plus , pre cin Pan , spro uve de contes lations fur son ingsinuit ε. III. Ceile action, fur la question de avo i si quelqu uti est un est pascingsinu est ne de celles ii 'On appelle prsijudici elles. parce qu'elle a sola veni lieu, non a comm action principalem ais comme relative a 'autres question qui en si pendent, et avant les quelles elle do it hir jughe parce que dans e cas, te u- gement de ceti question est appete jugementi rhalable. Par exemple , urio ute les sol sinuli syagit de avo i si uel qu'un est ast ranchi sol qu'o lui demande de trauaux ou aut res services sol qu'on intente contre lutine action dissam antea soliqu'il ait cit son patron en jugement sol ensia que celte question sol principalement in lenthes I , on retaxian jugement prsia- labi ea et to utes es sol que quelqu' uti convientd'ὐtre uti assi anchi, mai prsiten die pas ire elui de telle ou elle personiae, ito i
Mais orsque 'un et 'aulre affirment dans e iuge mentprsialatile , 'uti ii ii est patrono 'aut re u 'il est ingsinu, i Dalie Dexamine teque do it hire demandeur u sisen deur a cetέgar Ulpieti tablit a rhgle vivante se C 'est tota j our a celui qui se dit patron de procside comme demandeur I), et de prou-
528쪽
5r LIB. XL. PANDECTARUM TIT. V. libertum suum necesse habet aut, Si non probet, vincitur . . L
Caeterum regulam hanc ita intellige, prout ab eodem Ulpiano alibi proponitur Generaliter in praejudiciis is ac loris parie sustinet, qui habet i intentio ueni secundum id quod intendit . l. 12 is 4 c. s. C exceρt. Ulp. lib. 38. ad ed.
Ne de statu defuncto It m Post quinqueΠΠit m iam atUI . A tractationem de praejudicialibus actionibus, appendicis vice
est hic titulus , in quo quaeritu an et intra quod tempus de Statu defunctorian quaeri pOSSit. I. De statu defuncti agi non potest, nisi occasione aluerius cognitionis. Hinc Diocletianus et Maximianus rincipaliter de statu defuncti agi non potest. Si vero ex peculi quondam ejus quem tu bona reliquisse commemoras, res vindicentur, vel ejus filiis moveatur Status quaesti haec omnia solemniter praesidali notione decidi debent . l. 13. Od. 7. 6 d lib. cauSα. Sed nec semper occasione alterius cognitionis, de statu defuncti quaeri potest. Et quidem duae constitutiones ea de re in hoc titulo reseruntur, Nervae scilicet et Marci de quibus, separatis agendum articulis.
De constitutione disi eroin, me de statu defunctorum Post quinquennium quin cituV. II. re rimus omnium divus Nerva edicto vetuit, post quin quennium mortis cujusque de Statu quaeri n. l. 4. Callis tr. lib. 1.
Ee jure fisci. . Sod ti et divus Claudius Claudiano rescripsit , Si per quaeS
1 Id est, si interpretatur Cujacius, obsero. 5 37. his secundum cuius
intentionem data a praetore et concepta est formula Pata , si quis tanquam patronus Peteret ab aliquo obsequiales optra , et redditum sit hoc modo praejudicium : Si Paret Lucium Patronum I. Is Lucius actoris partes υ, tinebit, quia secundum eius intentionem c epta est huiusce praejudicialis actionis formula. Contra, si quum quis ab aliqua actione excludendus di ceretur eo quod e et libertus , is ver se contenderet ingenuum, ita reddi tum sit praejudicium, si Paret Caium ingenuum esse maius actoris partes sustinebit.
2 Sensus est Primus quidem Nerva rem generali edicto des ivit moti lamen hoc edicto novum ius introduxit. Idem enim ante illum D. Claudius
rescripseratu nimirum ut, etsi Per quoestionem nummariam rinjudicititia
statui ieri videatur, id est, etsi non principaliter, sed propter quaestion cin
529쪽
C tit re , dans eque on examine si et pendant que tem ilest permis de contes ter 'sitat de ceu qui Orit Oris , est neesphcera' appendice a trait des actions prἡjudicistiles. I. Ιli'est permis 'at laqueest' hiat 'una omni mori, qu 'Li'occasion 'une auire conle Station. C'est potarquo Diocleti ei et Maximie disent se ii ne eulpas intenter ne action principale contre 'sitat lanioni me mori; mais 'i s agit deci sita des ensans, ou es biens que ous dites avo i fait parti dii sicut de cel hom me mori, O ut cela dolietre jugsi par te president . Maisin ne petat pa toujOur mel ire 'sitat 'uti hom me mort enquestion ari' occasion 'une utre assa ire on apporte ρ me dans e litre de ux consillulon sur et te aliore; uti de Nerva, etl'auire de Marc-Αurhle Delles formeront eu articles separes.
De la constitution de 'en ereur Nerva our Mndre de re-chercher P tat de ceu qui soni moris de 'tiis Plus de inq
II. u erva sisendit e re inter de contes ter 'hiat 'aucune person ne morte depuis tu de in Dans .is Mais et ilem pereur Claude avait sij dit, dans uri rescrit
i) 'ost k-dire, vivant l' interpretation de Culas, Obs 5 37, elui enfave ur diaque te pre tela a prono ric par exemple, si uel lu' uti demandati comme patron des scrvices hin uel lu'un , et que e prsite ur si di s 'ilyamitque Liacius Oiliti trons et Lupius procsiderat comme demandeur, parce quela sormul dia iugement prsia labie serat conforme sa demande Mais si, a contraire o di fait que quelqD'un otiatre ἡbo ut de so aetio parce qu'il sera it assean clii pendant qu'il se prsiten drait ingsinu , et que te iuge mentprεalabi portat 'il amaras que Caius Oil in nia, Caius procsidera comme demati deur. et L sens de laclo est que erva a dέc id la hos e nasin siral, aisque soli ditin' pas introduit uti nouueau droit; puisque Claudius avait dito an rari rescrit, que quoiqu'une question 'intύrhis sicunia ire senibi; porterprξjudice , celle deri' giat, 'est-h-dire, que , quoique la question surri' glat
530쪽
tionem nummariam pristjudicium 1 statui videbitur fieri, cessare
quaestionem . l. l. c. g. I. --
g. I. Ad qua quoestiones hinc praescr*tis Pertineat
ΙΙΙ. re Si quidem in doleriorem conditionem qui statum re tractaret Secundum ea quae dixi, praescribendum est D. u Quid ergo si meliorem p veluti pro servo libertus dicatur quare non admittatur Qui deni in si servus quis dicatur, quasi ex ancilla natus qud ante quinquennium mortua est quare non liceat probare liberam sui, se hoc enim et pro mortua est ' Et Marcellus, libro quinto de Ossi c. consulis, scripsit posse. Ego quoque in auditorio publico idem secutus sum n. l. I. g. . Marcian. lib. sing. de delatoribus. Similiter Hermogenianus Ante quinquennium defuncto, status honestior, quam mortis tempore suis se existimabatur, iudicari non prohibetur idcirco, etsi quis in servitii te moriatur, post quinque unium liber decessisse probari potest . . . Hermog. lib. 6 juris Pitomar. IV. Quum autem in deterius retractatur status defuncti, huic praescriptioni locus est, quantumvis in directe per aliam quaestionem retractetur.
V. G. re sed nec ejus status retractandus est, qui intra quin quennium decessit' si per hujus in odi quaestionem , praejudicium suturum est ante quinquennium in ortu M. d. l. I. g. I.
Im nec de vivi statu quaerendum est, si quaesii hujusmodi praejudicium facit ei qui ante quinquennium decessit. Et ita divus Hadrianus constituit . d. l. I. g. 2. Hinc Papinianus ou esse libertatis quaestionem diis in
serendam, propter matris vel patris memoriam post quinquerinium a morte non retractatam , convenit D. l. a. apiri lib. I .
SPOHS. nummariam moveatra quaesti in te stata defuncti quae rLriudicanda sit, ut ad quaestionis immari δ decisione ira perveniat utri esset di statu quae Stio et per consequentias , altera x videlicet si O t quinquenni iam O matur. Item reser Suetonius in Tito n. 8, vetuisse illum quin i e cui, syunm H functoriatu fiatu ultra certos annos. Quod similiter intelligendiam est, non ut ea de re edictum proposuerit, Sed forte quum consuleretur, ita rescripserit.
1 Praejudicium est iudicium quod raece dit. Ιpitur Per quoest Πem num-ιnariam feri r iniudicium sta tii significat Per quaestionem HummariaΠ3feri, ut praecedat judicium de stata.