Pandectes de Justinien : mises dans un nouvel ordre, avec les lois du code et les nouvelles qui confirment, expliquent ou abrogent le droit des pandectes

241쪽

a di fait ilos os res a ci banc ter 'il est pre Se .it, Ou au juge , Sile rhancior est ab serit. ζ' est ourquo Antonin s si nonce in si dans tin re scri Si votas ave offer ara creatici hre qui retient voti e age , la somnieque vota lui devieg, ave les in throt en Ourus, en proserico dei sim Oins , et que Ous ye en sui te consigia lerio ut sur Son eius de re cevo i , Ous ne se regias tenu de paye les nisi his durio urque votis ui aure offert te principat de la omine. Si elle bi ait absense, votis devie satre te sipo parri 'ortire u pro sident de a

A se faui done 'avo i obserusi totiles es formalit os , a con- Signation ne sera a cesse te inthrotm, 'ayant pas et logale merit alte. Qi si potarquoi sivhre et Antoni di seni : re L 'acheteni a qui lacho se a hi livi si Sera consoriosi ment ii vini deci 'hqui si obligdde parer te in thro is, 'ilis' pas osser te rix de la hos auo eu deur , non obstant te sipolriu'il ei a fati . La consignati On 'est non plus h puthecisgal qu aulant ii 'elle contient to ut e qui est dia La consignation 'uti parti de ad el te ne suspendisas hirae les nisi i de a parti consigni e , , moin que te debite uri 'eut droit de satre des palemens parti eis. Λ in si 'enseigne Modestinus . . Mucius Illius de ant ne somme 'en viron cent Ectis 'Or , et les nisi rhis etico urus de celles Omme , en a do possitne, in sussisatile acl'ac qui de a detist oti a

Modestinus a si ponitu que si Titius 'sita itias autoris Drendi e par parties la Omine u 'i avait em prurithe les inibi pisi 'en latent

pas suspendiis par te sipo de la somnae principale, et que si le

I saut pare ille ment remarque que non obstant i 'extinction et 'obligation par te si pol, si cependant te dehileur, aprbs avo irconsigne a relii si a Omme depossie, et u actionii oti fuit it ses Oit is en demetire de a payer, 'obligation a ropri totile salarce, ei par consoquent les interhis qui en latent usi 'o ut O in tot suspendus. Alias do it 'eniendi e ce que dit .ipitii en ii Si ledebit eu donicie capital oriant nisii hi api sis voti miseri 'tiri et

242쪽

III LIB. XXII. TANDECTARUM DI T. a. postea conventus ut solveret morim fecerit nummi steriles ex eo tempore non erunt . l. 7. Pip. lib. 2. re SP.

XLI. Non solum solutio realis, sed et civilis sistit usuras, titare epillati et novatio. Hinc si qui in ovatione legitime facta liberantur hypothecci et pignus n), usurae non Currunt . l. 8. f. 4 6. I. de novat Paul. lib. 57. ad ed. 1Ioc lamen non trahe ad novationern improprie dictam , quo sit per litis contestatione: ii. Nihilominus on in Mite contestata 3 ,ris irae currunt , . l. 35. ibid. Similiter Severtis et Anto iii is Iudici Cmplo, Usia rarum stipulati non est perempta Superest igitur ut debitorem his temporis, quod non est in judicium de auctum, convenire pos

sis is L 1 cod. 3. 1. de judiciis.

Simili ratione, re quiari stipulati sumus pro suris legi Limis poenam in singulos menses, si Sors soluta non sit etiamsi sollis obligatio in .dicium sit deducta, adhuc tamen poena re S it, Uia verum est solutam pecui iam non esse n. l. o. V. AS. I. grb. oblig. Pomp. lib. 3. ex Plaut. Exceptio triginta et quadraginta annorum , quae sortis petiti O-nena excludit, Surarum etiam petitionem excludit non in suturum solum, sed et praeteriti temporis Dut consiliuit Iustinianus iul. 26. Od. h. t. c. 32. XLII. Denique sistuntur usurae quum sorteria duplicare coepe rint. Caeterum, a Surae uel tempora solutae non proficiunt reo ad dupli computationem. Tunc enim ultra sortis suminam USUrae non exiguntur, quotie tempore Solutionis summa usurarum XCedit eam computationem 5 v. l. o. Od. h. it. 4. 32. Aulon in . Ex nova autem Justiniani constitutione, re usurae minutim et per intervallum solutae cum duplo compensamur etiamsi non uni-

i Supponenduin est debitorem e Uniam quam consigDaverat rece i isseri alio triti non posse conveniri ut solveret, utpote per obsignation enliberatus. Vid. Upra n 30. 2 Vid supra , lib. o. it. 6. 9um. Od. Plan. Olbisur. n. 7. 3 Nam litis contestatio novam tui .afι obligationem magis superinducit veteri obligationi , qtiam veterem obligasiouem extingia it. auri igitur duret

eius obligatio , per glant usurae iam Ure.

Stipulator agendo ex sti ulatu iudicio accepto deducit in iudicium

sortem et usuras quae ad tempus accCpti ludimi cus utici intra nihilominus currunt post tempus accepti iudicii : et superest pii a tio ua possit debi lorem convertire de his rasiaris quae post ter put 3ccepti Odicii cucumeruiit, et non sunt in judicii in de diaetae. 5 Id est, excedit summam sortis ivia, si centum mutuata Sint, si S

243쪽

iiii is cesson par ille menti avo Ir leti D.

XLII. Ensis te intἡrὐt cessent se eo uri quandri sint dou Ithlo principat To a te is, o les ini si rhi sta sis au echeances ueri'im putent a fur ceu qui Oixen do utile te principat il ' ad impiat abies que es in thrhis qui restent diis 1 i'instant dii pate metit 5 D. Cependant, par ne nou velle constitution de iis linion, re es in loro ls avsis peti a peti et par intervalles , Soni compi sis dans

son aptior .

244쪽

II Ill. XXII. PAX DECΤARUM IT . I. versae simul solutae clam duplo compensatur Peliam si non universae simul solutae fuerint . l. 9. Dd. h. it. XLIII. Ex dictis intelligor est usuras conventionales non ex eo solo sisti quod ob oblatione debiti creditor in mora accipi studiciatis litulus fuerit; sed oportet ut sequatur obsignati , t ex lex libus supra allatis satis liquet. l. 6 , 9 et 19. Od. h. t. Quidam interpretes s inter quos Cujactu. contra cinni anti chres eos, quo fructus pignoris vice usurarunt percipi placuit, ab hac regula exceptu in ex rescripto Autonini, recte censent. Maia qua in alii hoc rescriptum de oblatione quam Obsignati secula est intelligant. Ila auteni rescribit ritoninus Ex prie diis pignori obligatis creditor, post oblatam sibi jure I pecuniam , quani non Suscepit, si fructus accepit, exonerari Sortis debit una cerium est M.

l. I. Od. h. t.

Excipiendae pariter usurae sub ea conditione promissae , si in sortis, aut etiam in minorum usurarum Solutione cessatu in suerit :rit id supra H. 38. g. IV De remissione Suriarum. XLIV. Usurae ex tempore diuturno quo exactae nou Unt, prae

sumuntur remi SSae,

Enimvero si divus Pius ita rescripsit Parum juste praeteritas , usuras petis, quas misisses te longi temporis intervallum in dicat; qui eas a debitore tuo, ut gratior apud eum videlicetis esseS, Petenda non putasti . l. 7. . . aut lib. sing. de

Usuras diuturno tempore non exactas, praesumi condonatas docet pariter apinianus in specie sequenti Vir ustiras pro missae dotis in stipulatum deduxerat, easque non petierat. Quum per Omne tempus matrimonii sumptibus suis uxorem et ejus familiam vir exhiberet, dole prael gata, sed et donationibus verbis fidei commissi et confirmatis, legato quidem dotis usuras non con-

i Evincere vult ex hoc verbo D. oodi, ut haec lex accipiatur de oblatione quam obsignatio secuta est. Verum quomodo intelliges quod dicitur. fructus postea perceptos in sortem iis putarit Quomodo enim imputareti lux in sortem quae obsignatione esset soluta ' Quare mallem hanc legem acci per de oblatione simplici, qua in dicit Imperator iure factu in , quia debet esse ejus quod offerri debuit, et et , cui osserri debuit, acta. a Donationes inter virum et uxorem egebant hac confirmatione Xpressae

Bra te se DB tusconsultum paulo ante mortem D. Severi s actum , de quo infra. H. 2έ lit. I. de donat irat vir et Ux Part. 3.

245쪽

lenient M.

XLIII. Ι est aissi de comprendre, par e qui a tydit, que lesinthi his convention ne is ne sontias suspendiis surcle seu motis quele sibi leue yantissert de payer a mi Son crὐancier en demeti resil saut encore, commetrici' vula les texies apporlsis muli ea

ait sal la consignation Voye les lois 6, 9 et 19 , at code dans le

Queique interprhtes , a nombre des queis est uias pensentave rai Son que e contrat 'antichrhse, dans eque i a sit sidsic id que les ruit reprbsentalent les intsirpis hiat excepte decet te rhgle par uri rescrit 'Antoninclaien que 'aut res en lendentce rescri des ossees uixies de consignation Volci ceres crit 'An ton in D, Si te rhanc terra persu es ruit illiin sonds de terre quilui tali en gag depuis des o si res uridique qu'il a resus sies I),il est certa in queri de ite principale sera 'aulatit hcharghe nil aut pare ille ment en excepte les in thrht promis Ouscia condition qu'ils 'auraient lieuriu'a hi aut de palement dii principat, ou es moindres interὐis , comme est' vii ci des Sus. n. 38. g. IV De la remis des inisegis. XLIV. es intίrύt non exigsis pendant Ong-tem , Ont prsi

En esset, si Antonin te te ux di dans uti rescri ous de-ν, mande injustemen te palement 'anciens inlsirpis que duranto ian long intervalle de lenas volas ave Omis de demander, parn bienve illance ou voire .lhbileur M. Ρapinien enseigne galement, dans l'esphce vivante, que lesinthi ἡl qu on a long-tem dissser de demander soni prἡ sumsis remis. mari ayant stipulsi es in thrhis de la dot promise a sasem me, avait omis decies demander Ce mari avait durati io ut letem du mari age , entre lenii a seni me et se es claves a ses operis.

1 Noodi ve ut conclure de colle expression , 'lu'il aut ente nil re cettelo des si res uiuies de consignation. Mais commento Oudi ait it 'lu'on eri tendit e sui est dii, que les ruit persus depuis et te spoque 'imputent surcle capital mar comment lus imputer surri capita paxe parcia consi gnation 'at me doric mi eu erit endre ceti tot des o si res simples quet' Empereti dii tre saltes vivant te roit, parce qu'elles contiennent e qui est dii, et soni saltes h qui elles de valentiatre saltus. 2 Les donations enire mari et semine valent besoin de eite confirma

tion expresse vant te sitiatus consulte retidi peti de tem avant a mori deI'em pereur Sevhre , doni ori parier a ci- apros , ID. a , au ture qui traiis des o latioris enire e mari et sta femme.

246쪽

tineri videbatur, sed titulo donationis i remissas n. l. 5 et .

I. de donat in t vir et uxor Pap. lib. 8 res p. XLV. Similiter creditor qui diuturno tempore minores his, de quibus convenerat, usuras percepit JOC, quod plus est , remisisse

intelligitur.

Hinc Severus et Antoninus rescribunt Adversus creditorem usuras majores ex stipulatu petentem , si probetur per certos annos minore postea consecutus, utilis est pacti exceptio Secundum quod tueri causam potestis etiam adversus defensores civitatis, majore petentes ex cautione si probaveritis semper quincunces et)amitam pupillorum vestrorum, quae majores caverat, dependisse n. l. 5. Od. h. l. 4. 32. item Antoninus u uamvis Bassa, quum pecuniam mutuam acciperet, minores usuras Menophani spopondit; et, nisi intra Certum tempus eas solvisset, ampliores licitas tamen promisit tamen si post tempus cautioni praefinitum creditor easdem accepit, nec maiores sibi dari postulavit, ac per hoc non recessisse eum a minorum praestatione probari potest, eas Suras computari opor let, quarum in exactione creditor perseveravit n. l. 3. Od. h. t. Ita demum tamen debilo uti potest pacto expresso Vel tacito, quo inimi uiatus est usurarum modus, si ipse pacto steterit et in minoribus usuris solvendis moram non secerit. Hinc Scaevola Du Qui semisses usuras promisit, per multos annos minores praestitit Heres creditoris emisse petit. Quum per debitorem non stelerit quominus minore solvat, quder an OXCepito doli vel pacti obsteii Respondi, si exsolvendis ex more usuris Per tanta tempora mora per debitorem non uit 3), posse secun

dum ea quae proponerentur, obstare exceptionem v l. 13. Scaevola, lib. I. CF.

1 Quae donatio praesumitur ex eo quod illas per Omne tempus matri- Dioni non petiisset. α Cin ρOur cent. 3 Ergo, si moram fecit , non potest debitor uti exceptione pacti, qui ipse pacto non Stetit dum moram iacit in solvendis mitioribus usuris. Ita Cujac ad h. l. miter hanc legem titilligit Petrus abit in semes r. legit

que quum Per de itorem non steterit quominus maiores Sol af, pro uominus mores ut sensus sit, ita ex praestatione mitiorum usurarum hoc pactum praesumi, si debitori parato majores ex prima conventione praestare

creditor indulserit ut minores praestaret. Haec emendatio D. Sc ultingio placet.

247쪽

DEM INTERET ET DES FRUIT , etc. 227le leg ne contenantias expresssime noles in t sirpis de a dot , ii tui en avait ait remis a tit re de donation 1yn. XLV. De pine, te rhanc ter qui a pendant long tenas requies nisi i his moi nil res que ceux qui avalent sil si convenus , est pare ille ment censo avo i s ait remis de in throis plus oris, stipulsis , encas de non palement dii principat. ζ' est potir suo So vhre et Antonii di sent dans uia rescrib re Si

248쪽

II LIB. XXII. ANDECTARE TIT. I. ARΤICULUS II. De usuris quin citra conoentionem debentur. Usurae debentur citra conventionem in quibusdam contractibus aut quasi- contractibus, ex mora; in quibusdam etiam ante moram

ex natura causae debiti cin quibusdam ex privilegio personae credi toras. De his singulis agendum est, videndumque quis sit modus

earum Surarum, quae citra conventionem debentur, et quando sistantUr.

q. I. In quibus contractibus aut quas contractibus usuroe citra conuentionem debeantur ex mori XLVI. In bonae fidei contractibus ex mora usurae debentur I . l. I. g. I. Marcian lib. 4 regul. Scilicet ex mora principalis debitoris, non eorum qui accesse'run ejus Obligationi. Hinc statim subjicitur Du Quid ergo , si et filius milias, et pater

ex persona ejus teneatur, Sive iussu ejus contractum est, sive in rem versum est patris , vel in peculium cujus persona circa Oram spectabituri Et si quidem pater duntaxat convenietur ex Ora sua, Don lenetur I): in silium tamen dabitur actio in hoc ut, quod minus a patre actor consecutus est, filius praestet. Quod si filius moram fecerit, tunc actor vel cum ipso in solidum, vel cum

patre duntaxat de peculio habebit 3 n. d. l. a. g. 3.

Similiter in legatis et fideicommissis ex mora debebuntur uSurde EuimVer usurae vicem fructuum Obtinent, et merito non de

si D. Noodi recte censet hoc primum excogitatum fuisse a Labeone itiactione Pro Soci , ut usura ex mora deberetur et quidem non ut usura sed sub specie ejus quod interesset ut refert Pomponius in I. 6o. β. 7. a. Pro socio : jure raternitatis, quod exactissimam inter socios aequitatem sua ciet, ita exigenteri quae aequalitatis violaretur , si alterum alteri in reddenda parte pecuniae communis moram sapere impune liceret. Caeterum ex eo quod

subiicitur in s. l. 6o. Taleua restimationem non faciendam ex facto here is colligit idem Oodi. tempore Labeonis ipsiusque Pomponii nondum obli Duisse, ut in caeteris bonae fidei iudiciis quale est iudicium communi dis

durado, quo cum socii herede agi potest' usurae ex mora deberentur sed hoc demum postea constitutum esse ab aliquo Imperatore Darg. I. s. II. 16.3. de OSili I. a. S. 0. d. 7. . mandati, et I 37. h. fit ubi dicitur hoc constitutum esse. IIuius constitutionis auctorem suspicatur D. O Odi essἀD. ium. a Scilicet non tenetur ex mora sua pater in usuras. 3 Actionem scilicet habebit tam in sortem, quam in us tua, quae ex Orasdii, qui prine ipalis debitor est, debentur.

249쪽

De intres qui soni us an con Uent N. Il est da de intsirpis an convention e vertii de certa in contrat , ii quasi contra is, dii Our de la de me ureri dans certa insa uires, avant a deme ure, en verti de la cause de la de iteri et dans certa in aul res, Draison dia privit sige personiae dii rhancier. Nous traiierons de cha cui de cecinthro is si parsiment. Ous allon svo i que en est te aux, et qua nil iis cessent 'o ire dias. g. I. Dans queis contrat ou quasi-contrais il est dia des int&δs San conUention is cause de a deme ui c.

XLVI. Il est a des intἡrhis 1 cause de la demetire, dans es contrat de boniae sol 1 n. C 'est-1-dire, a cause de la demeure dii principat debiteur, et

non de se caution S.

sol que te sis ait contractsi par ordire dii phre, uinuli ait in Ploy la omine em prurito dans te assai res de On phre u dans sola propre sicules De qui considorera-t-on a deme ure dans cecas: Si l 'on 'actioniae que te phre i ne sera pas tenu de a de- metire eth; mal on donnera conire e sis ne actioni Our e quete phre aura paysi de motus; et si 'est te is qui a sit ei de me ure, te demandeur agi ra conire te sis our e to ut, o agiraporeti lenient contre te phre la coii currence dii sicules 3 D. Les nisii his auront galement liet 1 cause de a demetire, dans te leg et les fido i commis. En esset, cles intsi rhis hiant re presentatis des ruits ne dolventias euratre sipares Ce qui 'ob-

1 Suivant Nood Labsion a petis d'abori que dans 'aclion 8 Ia sociἡt l'int sirpi tali dia duci out de la de me ure, non pas comme inli rὁt, mais comme si dommagement, in si que te apporte Pomponius dans laci. 6o. g. sur lia Ocytsi te droit de la fraternit exigeant ceriu' in liqueri'Fquil enire associ fis raro it qui sera it viol si un des associέs ouvat impuni ment treeti de me ure de remetire de 'argetit apparten antra la socii th mais commei est dit dans a sui te de et te que et te estimation 'est a bassi Surie ait deri'hέritier, te mhme ood e conclut que , da tem cle ab εο et de Pomponius, i n 'sitati as resia que les nisi rὰt sussent diis dans te ac tions de botine sol comme celle de a division d'une commune, i uelle alieu contre l'hhritie deri' associὐ mais que cetis age a sit introduit dans a Suite par fluetque Empereur Dargument tir de laci. a surcie, Ost dela l. 2. . . fg surci mandat, et de laci. 37 au ρ me titi e , si ii est lit

uel rarit pota te capita que pota te intόrὐis, depulsu demetare di sits friti ira debit eur.

250쪽

IA LIB. XXII. PANDECTARUM TIT. I.

bent a fructibus separari. Et tam legatis I et si dei commissis, et in tui cloe actione, et iii Geteris judiciis boraci sidei servatur I). Hoc idem igitur in caeteras obventionibus dicemus . l. c. Ulp. lib. 15.nu d. XLVII. Idem obtinet ex rescripto Severi et intonini in pecu

ni debita reipublico ex causa pollicitationis ob honorem de re t mn, iamve justam causam : i. b. tit. I. de Pollicit injha, lib. O. Hoc non trahe ad aeteras liberalitates quae erga rempublicarnsiunt. Nam ii iii oralitatis in re in publica in factze, usurae noti Xiguntiarn. l. 16. Paul. lib. I. DCret. XLVIII. A regula quam statuimus, usuras ex mora deberi

excipiendus est fiscus qui licet eas ab aliis recipiat, ipse ab iis

praestati di immunis est: scilicet quum ipse contraxit Quum au te .s, in locum privali successit, etiam dare solet n. l. 17. g. . . FH. Paul. lib. Sing. de usuris. Eodem priviligio non gaudent civitates ; nam si etiam respublica fideicommissi post in Oram usuras praestare cogitur D. l. 78. g. 2. V. 31. 1. de legatis ' PApin lib. . CSP. Obi ter Ota Sed damnum , si quod ex ea re ierit Seculum

ab his sarciendum erit, qui post die tam sententiam judicatum sol vere supersederunt. Nec aliud servabitur in litis sumptibus , si ratio si ligandi non ullo ignaviam tonim pi detendentes audiri non oportex: quod in tutoribus quoque probatur M. d. g. a. Scholium. Quod speciat ad judicia stricti juris constat usuras non tiberi ex itiora. Sed nec eas ex die litis corales lilae deberi crediderim hoc enim nullo textu probari potest, et alia est ratio

USurarum quam fructuum. g. IL De usuris quin citra conueritionem debentur', aut ex a tunc Contractu etiam rite morain, aut ex risei legi credi

XLIX. Nonnullae sunt bonae dei actiones in quibus etiam citra

moram natura contractu Seu causae ex qua debetur, Surae Officio iudicis veniunt. Exemplum habes in actione Pro Soci in ut id suPVa lib. 7.

d. a. a. u. c.

1 Non quod actio ei testine/ιto sit botici fidei nam stricti iuris eam esse constat ecl. 7. II 3. . de eo quod cert loc. Sed quoad hanc usurarum catasam, est instar actionem bonae si dei. id supra δι. 5. a In iudiciis autem stricti uris, usurae vicem fructuum non obtinent. Vid supra n. 13. Ol. O).