장음표시 사용
271쪽
g. III. De seu de a demetire dii bileur.
entre a demetire et te juge meni, si elle est due en vertii 'tin contra de bonite sol ou usqu' i' instance, en vertii 'un colatrat de droit Sirici, comme on aura ouvent occasion de te ot dans luco ur de Pandectes.
De la demetire u cr ancier. L crsiancier est ei demetire orsqu'il a resus de recevoir equi tui tali do surri 'ost remii 'on tui en a salte Cette de me ure duci ea iacie purge celle dii sibi te ur. D'aille urs, te rhancie resus ou dissere seulement de re cevotravectae iustes motiss. g. I. Du castu te ancier refuse de rece Oir. LXVI. Dans e premi e cas , re si te sibit u ayant osser dei argentinii 'o lui demandati, son croancier a resus si de te recevoir, te prsiteu ari'aveni ne tui accordera aucune actionis. Si te rhancier ne demandat pas , ais a resus de re cevoi ceque son sibi teli tui oriati volontairement et extrajudicia trement,la ei ne de et te demetire sera de supporte les is ques, de ma
nihre que par la destructio de la cho se te sibi leur sera libhre deson obligation , quand me me la choseis'ed et due qu'alternati
Par exemple , si 'ai stipulsi qu'on me donnerati l 'esclave Damasoues 'esclave Hsiros. Vous votitie me iure Damas, et 'at te ende metire de te recevoir Damas est mori pat-jeci' action decla stipulation On ausi pondu ii 'on pensa it d aprἡs Massurius-Sabinu , que e ne Ouvat pas agi en vertu de a stipulation ; en esset, sui vantie juris consulte , si te obite uri 'avait a sit en demetire
de payer ceriu'i devait, ii silait hs-lor liber M. LXVII. Tota teso is , ii aut dis linguor entre les actions de droititae ei te actions de bonite sol car an scies premipres, te dem
272쪽
casu liberatio contingito in bonae side judiciis, ipso iure cori
tingit. Hoc docet Marcellus Qui decem debet, si ea obtulerit re ditori, et ille sine usi causa ea accipere recusavit, deinde debitorea sine culpa si sua perdiderit doli mali exceptione a potest se
tueri, quanquam aliquando interpellatus non solverit. Etenim non est aequum teneri pecunia amissa, quia non teneretur, Si creditor accipere voluisset. Quare pro soluto id, in quod creditor ac cipiendo moram secit, oportet esse. Et sane, si servus erat in dote, eumque obtulit maritus , et is servus decessit aut nummos Ob'
tulit, eosque non accipiente muliere perdiderit, ipso jure 3 desinet teneri n. l. a. si 4 6 3 de solution. Marcellus , licio dig. g. II De casu quo creditor acc*ere tantisper distulit. LXVIII. Hoc casu periculum ad creditorem non pertinere docet Scaevola in specie sequenti. . Creditor oblatam a debitore pecuniam , ut alia die accepturuS distulit Mox pecunia, qua illa respublica utebatur , quasi aerosa c)jussu priesidiis 5)sublata est 6). Item pupillaris pecunia . ut pOS- sit idoneis nominis credi, servata, ita interempta est. Quaesitum
est cujus detrimentum esset Respondi, secundum ea quae propornerentur , nec creditoris , nec tutoris detrimentum esse n. l. Ioa.
d. t. 4 6 3. Scaev. lib. 5. e SP. Hoc tamen ita obtinere crediderim, si creditor iusta de causa accipere distulerit. Hinc fricanus Si soluturus pecuniam tibi, jussu luo signatam eam apud nummularium, quoad probaretur, deposuerim tui periculi eam fore Mela, libro 1 o, scribit. Quod verum est Cum
eo tamen , ut illud maxime spectetur, an per te steterit, quominus in continenti probaretur. Nam tunc perinde habendum erit, ac si parat me solvere, tu ex aliqua causa accipere nolle M in qua Specie non utique semper tuum periculum erit. Quid enim si iu-
1 Haec verba sine cυν sua glossema esse suspicatur . oodi. Debitorem enim post moram creditoris, dolum duri laxat praestare constat ex Li. u. a . . soluto matrim. et latam culpam quae dolo solet, comparari. Vel Iegendum, sine culρα Summa.
et Idem ait Paulus in I. 73. S. fra. o. 5. 1. de Nesi obligat Iavoleno autem et Sabino placuisse videtur liberalionein etiam hoc casu fieri ipso
J Supra per exceptionem doli debitor se tuebatur hic Oso jure desiniι teneri, quia actio rei uxoriis est inter judicia bonae si dei. Quia plus eris in se haberet, quam oportet. de Palliap. 3 5 Jure novo, princeps hanc curam sibi serVRVI t. 6 Vernacule diceremus limonnate a lidiariis.
273쪽
injustice, tre lenii de a perte 'une somme que On rhancier aol si ei demetire de re cevoir Certainement si dans la dot it se trou- vallo avo i u esclave qu' i sol decsid aprhs avo i sitsi os fert parte mari, O que e dernier aprhs avo i Osfert sa semine ne Somnae .l 'ait en suile perdum i en sera libsire de plein droit 3his. S. II. Du castu D cr ncierin 'a Oum que di Erer de receus . LXVIII. Scaevola ense igne dans lesphce vivante , que dans ce
le mentisne omine de a mome molina ie yant hi conservsi par Nn tu leur Our e pupilles, en attendant ne occasion decla bien
si Nood solapsonne que es mois me cum sua Sontisne glose, parce lu'il est constant 'lu'aprsis a demetare dia crέancier, te fibite ur 'est responsabie que de so do et de se sautes graves qui soni assimithes a dolci ouriu'il aut lire sine cul a Summa.
274쪽
254 LII '. A XII. ANDECTARUM TIT. In opportuno tempore, vel loco obtulerim 'mis consequens esse puto, ut etiamsi et emptor nummos, et venditor mercem quod invicem parum fidei haberent deposuerint; et nummi emptoris periculo sint, lique si ipse eum, apud quem deponerentur , elegerit; et nihilominus merx quoque, quia empti persecta sit n.
l. 39. d. t. 6. . A se lib. 8 quaest.
Tractationi de usuris recte subjungitur hic Titulus qui derrautico foenore , seu de ita utic contractu agit in quo hoc maxime speciale est, quod sub usuris ultra centesimam licite pecunia credatur.
g. I. De substantia contractus naulici, et in quo OnSistat. I. Contractus nauticus, seu trajectitiae pecuniae, ille est, quo pecunia alicui creditur, hac lege ut, si aut ipsa pecunia, ut merces ex ea comparatae navigatione perierint, periculum sit creditoris, qui nihil hoc casu recepturu erit. De hoc contractu ita Modestinus is r ectitia ea pecuniae St, quae trans mare vehitur terum, si eodem loci consumatur, non erit trajectitia. Sed videndum an merces ex ea pecunia comparatae in ea causa habeantur et ' Et interest utrum etiam ipsae periculo creditoris navigent 3y tunc e uim trajectitia pecunia situ. l. I. Modest. lib. Io Pandect. Caelerum, non praesumitur credita pecunia hac lege ut peri culum sit creditoris, nisi de hoc convenisse manifestum Sit. Hinc Dioclet et Maxim. Trajectitiae quidem pecuniae, quae periculo creditoris mutuo datur, casus, antequam ad destinatum
si Foenus ea est usurae species, quae ex conventione nascitur ut obserV. D. O odi. Refert autem ex Varrone Gellius 16. Ia fretius a statu dictum , et quasi a saetura quadam pecuniae parientis atque increscentis. 2 Id est, an contractus pecuniae trajectitiae sit, non solum quum pecunia ereditur, ut ipsa trans mare vehatur; sed et quum pecuni creditur, ut merces ex illa comparandae trans mare Veliantur. 3 Nhnirum eo casu quo is qui ad eas comparandas pecuniam necePit, Nactus est ut pecuniam non redderet, si merces navigatione perirent.
275쪽
C 'est avec aison qu'aprhs auoi trait de intέrgis, o a trai tedans cerii tre et minsidia temerit dera 'inthi hi, o du contra mariti me, qui a cela de particulier qu'il est permista' porter es tute . et a plus de douge Our Cerat. g. I. De l'esse ice du contrat maritime, et en quoi si consiste. I. Le contra maritime tu par tequeli prhte a latros se aven ture est elui par teque on pro te hin individum ne somnie , Ousta condition qu en cas de perte penit in tu trajet, de laeso in metu destia archandis es qui en auron hi achel sies , elles auronti siri po urte rhleur, qui dans e cas , 'aura tendissi clamer. Modestinus it fur e contra u 'argent lachra a grosse aventure est celii qui a thoranspori fur me , tandis que 'argent qui est si penso dans te porti' est poliat assimil&au premier; mais On examine sicles marchandi se achetsies de ce dernier argent
que n'en Seroni Supporthes par te proteur, qu 'autant qu'i en actsi expressὐment alti si convenu.
si Suivant lauem arque de Nood te offrenus exprime ne es phce d 'in terὰ conventionet. Aulu-Gelle dit. d'aprhs Varro , que foenus ient dei rus, et que et intίrὰ est commemne producti oti de Pargent, susceptibil
2 C'est-h-dire , si e contra est un contra Ira grosse venture, non seu lement lorsqu'o prpte de 'argent qui do it tre transpori au-dela des mers , ais encore torsque 'est pou acheter de marchandises qui dolvent
.', in 'est h-dire, dans te casis celui qui a m prunt dera' argent our Arbeter res marchandi es, a stipulsi 'lu'il ne erat pa tenurae te rendre , si ulle. sirissa iecit dans la navigation.
276쪽
locum navis perveniat, ad debitorem non perlinet sine huiusmodi vero conventione, infortunio naufragii debitor non liberabitur . l. c. cod. h t. c. 33. Unum autem hujusmodi conventio intervenit In nautica pecunia , ex ea die periculum spectat creditorem, e quo navem Davigam conveniat D. l. 3. Modest. lib. 4. regul. Illud autem demum periculum spectat creditorem , quod ex apsa navigatione contingere potest id est, ex maris discrimine. Hinc Dioclet et Maxim. Quum proponas te nauticum foenus ea conditione dedisse, ut post navigium quod in Africam dirigi debitor asseverabat, in Salonitanorum portum nave delata, senebris pecunia ibi redderetur ita ut navigii duntaxat, quod in Africam destinabatur, periculum susceperis terque vitium debitoris, nec loco quidem navigii servato , illicitis comparatis mercibus, ea
quae navis conlinebat, fiscum Occupasse amissarum mercium de trimen luna, quod non ex marinae tempestatis discrimine, sed exprGecipiti avaritia et incivili debitoris audacia accidisse asseveratur, ascribi ibi siris publici ratione non permittit n. l. 3. Od. h. t. c. 33. II Quum in hoc contractu navigationis periculum suscipiat creditor, hinc sequitur quod pecunia credita, vel mercibus ex ea comparatis naufragi amissis , ipso jure liberetur debitor, adeoque pignora quae pro hac obligatione dederit.
Hoc docet Paulus in specie sequenti Foenerator pecuniam usuris maritimis mutuam dando, quasdam merces in nave pignori accepit ex quibus si non potuisset totum debitum exsolvi, alia rum mercium aliis navibus impositarum, propriis que oeneratori bus obligatarum, si quid supersuisset, pignori accepit. Quaesitum e St, nave propria perempta, ex qua totum solvi potuit, an id dam- Dum ad creditorem pertineat, intra praestitutos dies amissa nave, an ad caeterarum navium superfluum admitti possit Respondi Alias quidem pignoris diminutio ad damnum debitoris , non etiam ad creditoris pertinet. Sed quum trajectilia pecunia ita datur, ut non alias petitio ejus creditori competat, quam si salva navis intra statuta tempora pervenerit; ipsius crediti obligatio non existente conditione defecisse videtur. Et ideo pignorum quoque persecutio
perempta est, etiam eorum quae non Sunt amissa: si navis intra
praestitutos dies perisset, et conditionem stipulationis defecisse videri ideoque sine causa de pigriorum persecutione, quae in aliis navibus fuerunt, quaeri. Quando ergo ad illorum pignorum per 'secutionem creditor admitti poterici Scilicet tunc quum conditio extiterit obligationis, et alio casu pignus amissum fuerit, vel vilius distractum vel si navis postea perierit, quam dies praefinitus periculo exactus fuerit n. l. 6. Paul. lib. 25. quaest.
277쪽
pas sormelle ment de ceti convention D.
Mais si celte convention existe, 'argent rhi h a grosso aventure sirit oueste prhteur, du Ourriu'on a cru devoi mei ire te aisseau a la Oile . Cependant les risque de a navigation, 'est-5-d re, es accidens de la mer sontues se uis qui en paret eas , dolvent hire supportes par te prhleur. C 'est pourquoi Dioci sitie et Maximien disent is nisque uousprsi tende avo ir rhisi solas la condition que la Omme votis sera itrendue qua nil le aisseau que t 'en prunteur assura ilial re expsi disipour 'Asrique ferait arrivsi au por de Salonique de maniore quevous ne vota sules Ouinis a Supporter que les risque decla navigalion Ourci' Asrique , et que Dire debile uri, aprhs avo i change ladestination du aisseau l' enc Ore charg de marchandi se pro Libsies qui ontit consisquhes. La aison ilia droit public ne permet pas u 'On Ous asse Supporter a perte de marchandises qui Dyonipas pἡr en mer, mais dans te pori, pares cupidit sordide et criminelle de votre sibi te ur . II. Dans e contrat, te crsianc;er 'ἡtant chargydes risque dela navigation, Ps'ensuit que S la Omine em prunisie, ou les marchandis es qui en on sit achei Hes, perissent par uia naufrage,
te debit eur en est libsire de plein droit, in si que les gages qu'il a
de vati supporter celle perte, Ou VOir Son recolars Sur es aut resva isse aiix J'ai rhpondia que lateri des gages tali ordinatre ment la charge dia sibi te ur, et non crcaracter mais queri 'argentdonii a la grosse ventur ne Ouvant tre si psithia te crean cier u 'auiant que te aissea est arrivsi a s destination dans le
men decla condition, tali letule que par consoquerit 'actionsur les gages tali perime e , hirae par appori a ceu qui 'avalent pas siri, si te aisseau perdit avait Ombr avant te lenas donia 6. Dii 'aliis donesil ' avait o in de oursuites contre aes agesdsi possis dans es aut res aisseaux . A quelle poque te crsiancier Sera-t-il done admis hio usu iure es ages supplementa ires j I losera, Oit parci'ac complis semen de la condition de 'obligation soli par a destruction dii premi e gage, Oit parcia vente qui en
278쪽
a58 LIB. XXII. AN DRCT ARU Μ ΙΤ. II. g. II. Quin contractui nautico Propria si is circa usuras IlI. Huic contra clui haec sunt propria ro'. ut quamvis sit stricti iuris, tamen ex eo usuri ex nudo pacto debeantur. Hinc Paulus In quibusdam contractibus etiam I usurperdebentur, quemadmodum I per stipulationem. Nam si dedero
decem rc jectilia, ut salva nave sortem cum certis usuris recipiam, dicendum est posse me sortem cum usuris recipere n. l. 7. aul.
lib. . ad ed. IV. 2'. Huic contra tui proprium est quod alibi ait idem Paulus :re Trajectitia pecunia propter periculum creditoris quandiu navigat navis, infimitas Suras recipere potest . Paul sent. lib. 2. t. c. g. 3. Ex constitutione autem Iustiniani, centesima, quam in caeteris contractibus interdixit, in hoc contractu permittitur gravior autem prohibetur l. 26. cod. 4. 32. ct Sur. Usuri autem illae, legitimis graviores , in hoc contractu per mittuntiar in hoc solum tempus quo navis navigat, seu quo periculum respicit creditorem. Hinc Dioclet et Maxim. Trajectiliam pecuniam, quae peri vulo creditoris datur clandiu liberam esse ab observatione commu- Dium Surarum, quandiu navis ad portum appulerit, manifestum Ost D. l. I. Od. h. t. c. ca . 33. sortiori, his immodicis usuris locus non erit, si non ea lege Hontractum est, ut periculum creditorem respiceret. Hint iidem rescribunici re num dicas ei cuniam ea lege dedisse, ut in sacra urbe tibi restitueretur, nec incertum periculum, quod ex navigatione magis metui solet, ad te pertinuisse profitearix non est dubium , pecuniae creditae ultra licitum modum te
usuras exigere non pOSSe v. l. 2. Od. h. t. c. 33.
Hinc apinianus Nihil interest, trajectilia pecunia sine periculo creditoris accepta sit, an post diem proestitutum et cotidi tionem impletam periculum esse creditoris desierit. Utrobique igitur majus legitima usura foenus non debebitur. Sed in priore quidem specie, se in per in altera Vero, discusso periculo, nec
si Supple, ex acto p quae verba excidisse ex textu, et restituenda esso recte observat D. oodi. ut ratio contextus demonstrat. sub Id est, aeque uterve εset stipulatio
279쪽
aille tir par Paul, ors iuri di que u 'argent proti a tu grosse aventuro peti pro di ire des intores illinilios , Draison des is quos
anxquel le rhi cur est solamis lant que te aisseau est fur a
Mais Ius linieri , par ne constitution , a siduit 'in thrhi de eqcontra is Ddouae Our ceni, en 'interdis an enti si remunt dans es aut res, et in dosendant cle 'ex code datis ceux-la. D'aille urs, es inli rot au-dessus u au legat ne son permis dans e contra que durant te et is que e viui S SP au est ei mei et iant que les anger en Ont acla charge uirὐleur.
'estio urquo Dioclotien et Maximi ei di sentci ci est orta inqueri 'argent prolo a a grosse ventur et aut au portis et risu ues si proteor, est assi anchi des interet ordinat res usqu' ce que le isseau sol arrivo dans e portis. plus sorte aison, it ' a pacti ei a ces nisi reis immodsii sistorsque les risque ne Oratias a la barge du preteiar, en veriud'une clause expresse du contrat.
ζ' est ourquo te moriae Empereur di sent dans uia roscrii re uisque volas rhletiue avo i prῆt de argent a conditi oti devota te rendre a nome , et an prendre Sur voti ies perils de lanavigation, Ous ne Ouve indubitablementias exiger 'a uiresintsi reis que ceu qui Son permis D.
280쪽
26 LIB. XXII. PANDECTARUM IIT. II.
piguora, vel hypothecae, titulo magoris usurae tenebuntur 1 o l. 4. Pap. lib. 3. re Sp. g. III. De sipulatione Poenali quin solet adjici contractu i
V. Moris sui in hoc contractu stipulari poenam , in iam casum quo in solutione mora fieret, Ser x creditoris ad requirendam pecuniam mi SSO
Circa hanc poenam observandum quod pro operis servi tra jectiliae pecuniae gratia secuti, quod in singulos dies in stipii latum deductum est, ad sine in centesimae I , non ultra duplum debetur . . l. c. g. 1. Item re in stipulatione in noris post diem periculi separatim interposita , quod in ea legitimpe usurae deberit, per alteram Stipii lationem operarum 3 supplebitur . . . . . sin. Haec poenalis stipulatio committebatur, non solum si debitor a servo ad requirendum misso in torpellatus nobiisset solvere ve mini etiam , u si trajectitiae pecuniae poena ui solet promissa est; quamvis eo die qui pri inus solvendae Decuniae fuerit, nemo vixe rit qui eam pecuniam deberet tamen perinde committi potest poena, ac si suisset lieres debitoris . . . Labeo, lib. 5. πειθαυω a Paulo Pit. Hoc tamen sic accipe , uti Q casu proles latio desideretur, quae vice interpellationis sit. an Labeo, ait : Si nemo sit qui a parte promissoris interpellari trajectitiae pecuniae possit, id ipsum testalione complecti debere, ut pro petitione id cederet . . . Pomp. lib. 3. ex Platu. Illud viciens est quod si Servius ait, pecuniae trajectitiae poenam peti non posse, Si per creditorem stetisset quominus eam
1 Non solum exigi non poterunt majores surae , sed nec poterunt Ser vari per reterationem. 2 Credidi inercatori pecuniam trajectitiam, mihi, si navis salva ad portuiti Corinthi perveniret, reddendam : misi servum qui eam reciperet et certam urn mam stipulatus sum in singulos ille quibus ei mora ieret, pro operis hujus servi , quibus ob hari moram interim carerem. ΙΙaec summation potest deberi ultra nem centes in nec ultra duplum sortisci quia in illud tempus promittitur quo pecuniae periculum non iam spectat credito τε m. Porro pro eo demum tempore quo periculum ad eum spectat, potest Usuras ultra legitimum i Odum OnSequi. 3 Sensus est si suras stipulatus sum pro eo tempore quod curreret ex quo Davi Advenisset, orie mini pecunia redderetur et praeterea altera sit putatione certa ira poenam in singulos dies quibus servo meo mora fieret hoc casu, si una ex his stipulationibus minus centcsima sim linia latus, O ter ilia od deerit ex altera stipulatiori conse laici caeter uinci non potero OH sequi ex utraque ultra legitimam sur3m.