Bernardi Tanusii nob. Pisani Epistola de pandectis pisanis. In Amalphitana direptione inventis, ad Accademicos Etruscos ..

171쪽

sultorum omnium sentent tradit Huberus Oa', ei similis , quam res sacras inquirentibus praeseribit dogissimus Canus vero secunda faueiatu , iat eos hsoricos reliquis anteferamus , qui ingenii BDeeitati quandam 'rudentiam adiunxerunt in de gendum , ad iudicandum, quae Iexjniis rebus Iocum habet, quas neque Scriptores ibiiunt intuiti, nee a fide dignis , qui viderint , audiverunt . Alber. tus ex eo fuit genere Scriptorum , qui quae auribus

exaudierunt , quae oculis acceperunt, vere efferunt, vir enim bonus erat, at minime prudens rerum judi-Q infe aliqui eandarum , quae essent eX diversis veterum monumenis

Gonan R eligendae. Annius ille famosus , qui istoriam Izrii M*: Italicam fabulis putidissimis, Samposluris inquina-ης μ' , ab Alberto est avidissime descr)ptus , quoties populorum Italicorum antiquissima essent inquirenda.

Nostrates hujus culpae Albertum una omnes voce re-

Prehendunt . Exteris ejus culpae testes sint Soelis alatini , qui tabulam Geographicam Italia Muratorianis Scriptoribus rerum Italicarum addendam, l-Iustraverunt1equent aculo famoso Ioannes annius hodie nemini ignotus 'illano deterio , dum Ruscos tantum , sed omnes pene halis municipales Scriptoras exitiali sua se sodale uum Albertum in Daseae descripιione , in originibus ideo eiurandum

misera infecit O , in sua Italia saepe Cluerius. Quo DD. in I. f. de testi

172쪽

Quo ergo judicio qua Prudentia ab eo vetera monumenta ui specta dicamus,examinata ,selecta, qui Annii mendacia cognoscere non Potueri s Pandectarum in Ventio Alberto erat saeculis quatuor antiquior; adeoque quod de Pandectarum inventione sci ibebat

Albertus erat e monumentis veteribus educendum.

Iisdem fere temporibus , quibus vixit Albertus, tres di cti homines quaesiverunt diligenter locum , qui Pisanis Pandectas dederit, Bologninus , Ol terra. nus, aurellius. Duos scimus, Pisanorum Chro nica magna cura investigasse, Taurellium , Io Io-gninum Volaterrano eandem fuisse solertiam , ejus ingenium, mosque suadet, qui tot libros legit, ut

Commentario urbanos componeret . Res illa erat non ceditis, sed ex manu scriptis adhuc historiis eruend . Ergo ut Albertinam Constantinopolim Taurelliana Amalphiae praeferamus , ut Taurelin

lium . Bologo inum , Volaterrarium triacla Alberia

tus, maiora sibi iste fuisse sedulitatem , peritiam ingenium, madentiam Judicium ostendat, necesse est, quam illis fuerit, sibique fuisse, illi probave rint . Nullam, ejus , quod scribit de Constantino. poli , causam , nullam rationem affert . Contra vetro rem ita narrat, ut suspicionem nobis injiciat aut errantem, aut divinantem Ita Iiae suae iactum illud adiecisse. Ipsa itaque audiamus verba, quibus ille Pisanorum Ornat Rempublicam eon eran riυerennavi Fero a Pio In noeengo Pontefice Romanoda Roma caeciato , passaron etiandi neu Sicilis e. sic acciarne uegiee , he aveva serpato detto Ream , ne qua tempo conserυarono voti felle annicon molli altri mogbi Portarono ancheda Coi tantinnytili is Ponde te cheis presente stroviano in Tirente4 Fumurimente da loro os diuto

173쪽

Salerno, fecero alire Ese opere per a Gies. Labnae vetanta iliopa amor Uolemi sin-ωνaseae, che tenevos si Senio φυtolico, Ufendo in gustrea cy'Genoetes tanι s istic , che lipoeis ci , e re ιι toro Vesου Aeciυ covo ornandosi di moti privi ιυL. Di hanc narrationem diligenter consideret, diffiteri non Poterit, totam esse illam de rebus Innocenti II auspiciis, gratia auctoritate gestis, adeoque quod de Constantinopoli dieitur, medium esse inter Pisanorum gella , quae ad idem hellum Siculum pertinent, auxilium In nomeentio contra Rogerium latum, tutelam regionis Neapolitanae , Salernum obsessum , praemia , quibus Innocentius Optime de se Pisanos meritos affecit. Quis igitur hic Constantinopoli locus i Si tanti fuisset Albertiis , ut ejus librum Lipsius aliquis Casau bonus , Gruterus , Salmasus, a novius suis curis , sudiciisque dignati essent , jam esset aut Neapolis, aut Amalphia ibi Constantinopoli substituta , emendatusque aut librarii error , aut RIberti ipsius , qui dormitaverit. Quis enim credat, alienissimam ab omnibus, quae ibi narrata sunt , admixtam fuisse a vigilante Constantinopolim illa ipsa dignitas,qua Pisanam Ecclesiam donavit, Archie piscopum de Episcopo illius faciens pontifex ad res Neapolitanas pertinet , etsi eam perperam Innocentio eidem II adfixit Albertus, quia alii multi adfixe runt ejus generis Scriptores si dignitati illi , pacem ab eodem Innocentio inter Pisanos . Genuenses

174쪽

eonstitutam eum qua nihil commune habuit dignitas illa Archiepiscopalis , qua Pisana Ecclesia ab Urbano II, Gelasioque item I donata jampridem fuerat Pacifla , quae dicitur ab Alberto comsi tuta , ut esset Pisanis praemium navata Innocentio operae, & bellorum in Apulia , Campania , Lucani gestorum, prior illi: bellis omnibus scit a L.

Inconditus itaque adeo Scriptor cum Taurellio, cum Volaterrano comparetur Oscitanter ille turbavit Omnia , nec ullum attulit monunientum , quod ille facere debuerat , qui res antiquissimas narraret quod Taurellius fecit qui eum Jurisprudentia ponteret, Maliarum scientia rerum monumenta biconquirenda esse , vidit . Volater an ille nomen, non verba Et tulit, alii verba Volaterrani retulere Granci pariter quem Taurellius audaverat , nomi

ne uritaxat commemorato , verba Drimus cl. Mu-

xatorius indicavit, quum ranci carmen ecleret in

te italicarum rerum Scriptores Annalium d nique Gr phianorum verba Taurellius omisit,Breneis mannus Primus inmodice Bononiensi deprehensaptiblicavit . En vera omnia monumenta, quae au- rellius laudavit . En , ut Iurisconsultorum verbis utar duo restes Albertus Taurellius , quorum

. , -

175쪽

iussat, iustiti ad iri itilem hominem 3 ,

veni, si gloriosum nem magnificum Pande rum, quas edebat primus , Taurellius esse voluisse , facile illi , obviumque fuit, de iis magnifi- eum illud proferre, quod Politianus , quo Landinus doctissimi , sed poetici homines praedicaverant, fuisse illas authographum Iustiniani, ademque Constantinopoli Pisas recta translata . utila ab Amalphia laus , nullus honor , nulla Pandectis illis auctoritas addebatur . Inquirentem. vereo Taurestrum origines Pancedurum ea cura,

serebat viruit, inmussimum , eo mu- quo is erat inmitii illis , ut sesertistitur inopinatissimum, elebrandumque tota Europa imbrum, in quo nis Taurellii inodo, sed Prime is , ct Etruscorum decus versabatur, iis opibus,

quibus esse debuis instructus Setiator, amicus Pram. eipis, trerum Etruscarum vir potentissimus, qualis Laelius Taurellius erat, admodum verisimile est. potesse ea monumenta Invenire, quae Alberis Co 'stantinopolim indicaverint, si monumentis urus erat Albertus in ill1 narrationes Verisin ille est , talibus monumentis usurum saltem fuisse Taurellium , ut profiteretur , varia esse ab antiquioribus tradita de

quaesitis Reipublieae Pisanae Pandectis . III At, dicitis Academiet , quid Albertum G santinopolim duxit, unde Pisanas Pandei ias evehe retos nuntini monumentum vetus, nullum an 'mis

auctorem lubuit illius originis Faeila dim est.

nimi authographum Pan Mi in esse, ea φ-

176쪽

νν arche pes, sive auctet apb Iustiniani , elut loquimur pro libro originu idem tellatus est Panei rotus libros Iurisconsultorum illius temporis vel leviter lectitent, hoc Iurisconsultis illis si te ulla haesitatione persuasum fuisse , facile peripi-eiunt.Maximus illius haeresis paullo ante quam 1cribe.ret Albertus Italiam suam,auctor erat Politianus alia

qui uolumen ipsum Iustiniani Digestorum seu Pan deci artim dubio procul archeιγpum 4 ,ita Pandectis quoque iis , quae nune Florentiae publice asoeυanium ιibro istis Iusiniani Principis archetvo eadem alias Hoe Budaeo persuasum 6 hoc Tri- sano Calco hoc Ludovico vives hoe

caeteris Alberti aequalibus . Qui hane opinionem exceperant , in proximam alteram facile descende- hanc, Pandectas illa , quae archetypum Iustiniani fuerint , a Constantinopoli , ubi Iustinianus Digesta condidit , delatas fuisse . Dum Pisana monumenta Iatebant is locus latebat , a quo acceperint illas Pisani . Qui vero de re aliqua scribunt, Xcurrunt

aliquando in parum perspecta AE coniecturis implent historiae lacunas, ut alibi laudatus Raconius de Uearulamio animadvertit historia temporum nectifaria ini amist Pand lib. . cap. I. ara De e Iaraeg. Interp. lib. a. cap. 3.

177쪽

simemoria rerum saepiusfatiscit veluti Ba lavacua continet, quae ingenii, Θ eonj cturi occupa.ν fatis licenter consueverunt, prUertim quae aetate Scriptori, multo σοι quioris . Qui scripserunt Constantinopoli delatas suisse Pandectas, certum aliis quid proferre volebant, sed cum historia destitueren . tu , nihil illis aptius, nihil pro habilius Occurrebat, quam ut Trmarent, illas inde esse profectas , ubi primum compositae sunt , unde ad omnes manare debuerant. Nolunt homines diu dubii est statuere aliquid vel temere malunt , quam in obscuris

agitari ψ quare ergo arbitror eo , cum Deum ess ecem negaret , qualis vero esset, lateret, ad idoIaeolenda delapsos corporeas illas religiones is surda numina, &inemcaces Deos tamdiu retinuisse L&vero Philo voluntaria oblivia caussatus est. Cum multa quae homines reformidare blant , audacter subii si equidam Hercules diceretur, omnia e)usmodi ab Ilercule patrata feruntn , adeo , ut locis , e tempori-hus non convenientibus , eorumque diversitati uno Hercule non su Teientes, fuerit Hercules multiplicatus. Alias alsi ob causas , Goves plurimos ,

Mercurios o Veneres effecerunt. Postquam Pande diasConstantinopoli arcessissent, a nemine sibi timebant , qui inde ers acceptas aliquando esse negaret, cum primo certe illine diffusae sint, primus ille certus fuerit fons Pandectarum . Sie Philosophi , cum eXcogitare rationem non possent , qua primum lio' minibus ignis extiterit, ad illud confugerunt Fulmen detulis in ostreas mortalibus ignem Primitus inia,Omnissammarum didiιν ardor.

Fuit illis in hac re Constantinopolis , quod esse solςt

178쪽

-,inibus Deus, quem ad illum deemrimus, in eo quincimus, eum mente

nostiae in erim inquis ui progredi longius non possunt . Ergo per gium sibi iniu-Maii is Antiquissimae Eumlarum Urbium originem assequi non potuiuent Egyptii Diospolim eam esse,

dixerunt a et Oui Urbium Italiorum. Sieularumo Graeearum vera invitur concutores . n. F. Melibus belli Trojani subsistunt, in quibus , vetera m monumenta , Praeter sacra Iudaeorum, omnisque

memoria subsuit; itaque ocines antiquas Urhes aliis quis ex illis Proeeridia dicitur eondidisse , quibus milius aferri si et antiquior Ea hae itaque tam num seu assectione, seu consiletudine sinueniendi eonjectura defectrebus historiarum , Constantii in ni storiam Pandectarum venit, in alio, eonjectura i , quibus restitutae Iurisorudentiae ria defuit , Irnerium Constantinopolim ablu uuius ad Iuris Civilis scientiam comparandam , quam m- αrso Occidente leges barbara τ is sei nee lib. 3 v I 18 F.

179쪽

i datos servandoἰ tradiis tribus su a Bienem anno edita laaec scripsit

ui o ibi pandectarum Pisanarum .ex Gry- ζα ita bu, e uiam in additionis seu men

Cirini, modo scriptam in m. rgine , adeo ut Bokγ-

πarii bs odi hodie esse videatur

is enim Pandiatas nunc Florentinas , M

180쪽

mnseant Oholitanae fuerunt remst, eo itationis ιorumdem per Jumnianum Ocror Tmum Imper νονem . Bolognino iraque OCU compita senis Constantinopolim dedit. Aliis eun de ea indem dedisse, redibile est ob Pisanorum annalium desectum, qui statim ac detecti sunt, Constantinopoli Anaal phiam addiderunt. IV Caeterum qui Grandi nuncia verit, eandrum Albertum, quod . Banoniens fuerit , ct in aedibus vixerit , ubi Bolognini libri servabantur, s .hὸ si, hos legisse, ramalphiam in illos relatam repu- non perspec diaste , prorsus ignoto . Si ad historiam , si ad *VηM Geograpti iam libri illi pertinuissent , aliquis esset suspicioni locus . At Iuriscon Lulti libros qui quaereret Albertus , quorum titulus nullam ei spem Ornandi illis italiam tuam pol ceb tu Fortasse Al

herius, qui saepe Perenrinduatia , mori diu Bono.

ni fuit fortasse Iuris p identiam omittebat , de qua libri illi erant fortasse cuin Bononiae esset ille nondum eos Bologninus Fratribus Alberti tradiderat. Ego vero saepe incidi in Fratres,qui bibliothecis suarum Universitatum servandis , monstrandis addicti, ne nomina quidem, aut genus Scriptorum noverant

quos ab iis pqtebam maliquando rigenis libros postulantem quidam interrogavit, Poetane an historicus esset Origenes . Certe Sigonius , qui Italiae seripsit historiam , diu Bononiae vixit, professus est , se Griphianum fragmentum vidisse frugmentum Chronici e tisdam de bello manινα ad Amalphiam tempore Lotharii imperatoris repertum in bibliοι bee I rutram Praedicatorum Bononiae im