Ludovici Charondae ... Ad titulum de verborum obligationibus lib. 45. Digestorum scholia ejusdemque de iurisdictione, et imperio libellus

71쪽

DE VERR OBLIG.

- . si suum.

Observandum esse monuimus in mare. R. 3I. ut ex stipulatione quamvis a principio inutili consequatur st pulator quod ei jure permittente dari Potest, sicque illa quasi ex post facto

Confirmeturin valeat. Quae etiam est hujus sententiae ratio.

Adaperi stuicquam factumst;

Haec verba sunt Dia i non minus, quam per te non fieri neque per haeredem tuum quo minus mihi ire agere liceat quamvis servitute, quarum vis ac natura hac conceptione explicatur9 sint juris,23st risu deris corp ut etiam in hac stipulatione jus verti dicitur.δεμ ira eo cap.

Haec sunt Ulpiani verba quibus di

putat de generali sententiaSabini,eam que interpretatur. Primum autem Iuliani opinionem refert quae an vera sit necne,omnino non definit, sed ipse di-

72쪽

SCHOLIA CAP. X LVm rcis utajunt gratia hanc stipulationem habere licere juris verba,continere O- cedens,quomodo in specie qua de agittar, accipienda sit,explicat. Caeterum alio loco disert ostendit inter hanc de

illam stipulationem, per te non fieri, neque per haeredem tuum quo minus mihi ire agere liceat, non multium interessis cap.3. pra Sunt igitur duo illa

capita conjungenda, dic ex iis illud colligendum, hanc stipulationem trabere Iicere,&jusin factum cotinere: ideoq, illam ex facto proposito accipiendam esse: quod Sc supra admonuimus,

Haec verba ut superiora de stipulatione habere licere, ad personam servi referenda sunt, cui ipsa suo nomine stiupulanti possidere licere permissum est. Si enim ejus nona ine possideat in cuius est potestar civiliter, nedum naturaliter possidet. Nam usucapere potest etiamsi furiosum vel insantem domi

73쪽

DE VERI OBLIG. num habeat as de usucap. Verum sine possessione usucapio contingere non potest cap. z3. de usucap. Sed cuia1 ipsa sit legitimus & civilis modus acquirendi domin 11 Diu instae seu Fhabitis A non potest currere nisi civ I lis sit possessio.

Iustini ni decisio Lampadio is Ore- ste C data nihil in usu fructu immutavit. Ea enim ad eas tantum altercationes pertinet, quae de haeredum adjectione inter iureconsillios oriebantur. a. 13.C de contra se comm ipulat. Semper autem inter eos covenit hi sum fructuni adhaeredes nunquam transire.

Aliud statuit in constituta pecuniae obligatione seu promissione Iustinianus: Nov. cons. g. haec liud cujus constitutio cum specialis sit, ad alios contractus referri non debet ideoque silve quis stipuletur sive

74쪽

promittat, absque determinatione ce tae personae cum neminem alteri posse stipulari constet, cumque responsionem interrogationi convenite est di/ximus oporteat,perinde habendus est atque si personam ipsam expressisset.

Ad aver. Licet Mersi sint fructus.

Hoc est,Licet fructus qui ab hare depercipiuntur ex vi stipulationis, diversi sint ab his quos iure usus fructus collegit stipulator. Est igitur unus atque idem usus fluctus qui stipulatoris inerte

non sinitur, sed ad haeredes ex conventione transit adeo ut nova constitutione opus non sit, cap. q. uib. mo , o .am. U. p. de usui . leg non ma/gis quam si testator repetierit legatum. usus fructus ut etiam post capitis diminutionem debeatur. ME. 23. Mi

Verisimile est jure consultos observasse aliquando' redum ad elicionem alio

75쪽

DE VERB OBLIG. aliquando eam neglexisse cum satis 1LIi sermonis copendio stipulatione contineantur. Sed&eos de trans serenda ad haeredes obligatione dubitasse Quae ratio Iustinianum movit ut decisionem illam cujus meminimus ederet cap. 13. C. decontrasio commiss=9.

Ad γeg. Sin ero de plurium.

Haec enim stipulati, Cui rei dolus

malus non absit, vel non abfuerit, quati ea res erit, tantam pecunia dare spondes in rem concepta est, nec certam ullam personam exprimit: ideoquc etiam ea comprehenduntur extranei,cap.

I s. adicsolui quorum factum in stipulationem deduci non potest nisi poena adjecta sar.

Regulam tradit jure consultus quae ad omites omnino stipulationes pertinet ut in his concipiendis haeredis perasonam adjicere stipulator promissorve possit,nedum suam exprimere.

76쪽

SCHOLIA CAP. XXXVII si Ad s. Inter incertam. Multiim interest an certa an vero incerta dies adjecta sit. Cum enim diei certae adjectio pro reo non pro stipulatore sit cap. I. infra totum medium tempus ad solvendum liberum illi relinquitur: ideoque etiam statim sol vere vel nyito stipulatori potest.Alioqui discrimen nullii inter certamin incertam diem esset. Quamvis enim incerta sit dies,eaque stipulatoris utilitatem respiciat ei tamen non recusanti solvi ante diem potest. Ut autem obsignatione liberetur promi lar, lux caris. desist. Opportuno tempore loco offerre eum oportet, id est eo quo commode stipulator accipere possit: quod etiam in pura stipulatione obseru

m s. Alteri.

Cum halic stipulationem ex reiicbat, ejusque ratio non ex proprio iure, aut moribus populi Roma sed ex ipsa naturali aequitate &communi quodam

77쪽

DE VERI OBLIGAT

omnium gentium consensu di)cha Ldeatur ex illa ne naturalem quidem obligationem nasci arbitror. Sed di non magis quam pactum quo coim coit ne a me neve a Titio petatur,

ex post facto confirmari posse sentio. Ergo si ipsius intersit, valet stipulatim citam ii poena adjecta non sit. s. aia Cum quis pcenam alipulatur, non illud spectamus,an intersit stipulatoris, sed quae sit poenae quantitas quae in coniditione stipulatibilis posita est , id est quantum poenae nomine promissum iit 4 quaesit conditio atquς qualitas ipsibus stipulationis. Non igitur haec poena, ejus quod interest loco adjicitur, nec ex hoc illam metimur, cum ipsus itis put toris o ital interiit; sed quantacun- que sit, velut in simplum ex iiPulatio-

78쪽

sCHOLIA CAP. XXVm. ne agentes, totam recte persequimur. s. Omnes. Instit. δε action Iraque etiam si nihil interiit , adi conam agi possissentio cum appareat contra stipulationem ipsamque adeo contrahentium voluntatem factum suisse. Verum si poena non tam ex contrahentium voluntate quam ex haeredum noto comι missa sitor is agens cuius nihil interest, doli mali exceptione submovebitur.

In stipulationibus semper respiciendum est quid inter cotrahentes actum sit. Quod si ambiguain obscura sit oratio, commodissimum est id accipi, quores de qua agitur, in tuto sit atque valeat cap. so infra eod. Et quidem cum oporteat congrue promitarem respoderer convenit ut stipulator, cui liberum fuit verba latius concipere, p. 9s. inina eod. ambigui sermonis interpretationem contra se sentiat. In emptione vero di locatione pactione obscuram

79쪽

ψE WERA OBLIG. vel ambiguam, venditori et ei qui Io,

cavit,nocere Veteribus fac uix curo in eorum fuerit potestate legem apertius dicere. eas. 3ς. de act. Quod si obscur 'tas vel ambiguitas orationis non ant ge contractus iniit, consentiantque in c*rpore contrahentes,Verum de acces sione dubitent emptin desconduci

qui vel facile ambiguitatem distulere

poteran imputare tibi debent quod in re propria cautius negotiari non didi , cerint: ideoque venditor, ris qui imcavit,JuVabuntur contris.

Aus Eam quis

In quibusdam manuscriptis codicibus ita legitur: βμm qui ira diras, mosiae cem, o expu icta posteriori particula Quam ego lectionem quibusdam viris eruditis placuisse animis' orti, eamque probabiliorem esse, senti, ut id scripsisse videatur jur consultus, Eum qui ita sicat, mihido. μα Titio; etiamsi personam Titii adjiciat.

80쪽

SCHOLIA CAP. XL Ladiiciat, eadem decem non alia repeteι re ita ut haec stipta latio decem tantum contineat quemadmodunam si ita conciperetur,mihi altio decem. .

Ais S quis ita stipulatus.

Cum aedem sacram in hominum commercio non esse constet , dubitari poterat an haec utilis esset stipulatio. Sed cum res ipsa in stipulationem non veniat,sed ejus tantum aedificatio, atq, ita factum quod publicam respicit utilitatem valet stipulatio. Alioqui nee

ex locato agi potest: cum non in stipulationibus tantum, sed & in locationishus aliisq; contractibus observandumst ut lteri per alterum non quaeratur, nisi contrahentis intersit. s. Siquu in- siam.supra Maecat i I. s. Perliberam de fle.HI.c . 3 e rega jun