장음표시 사용
91쪽
tum numerum esset relaturus Beatum Carolum, adornandum fuit iter Federico ad eatruelis sui apotheo in iidcirco Conseruatorum, & Collegarum punctis facta est potestas Iosepho Rimmolatio . Antonio Gigaeo, &Benedicto Sociaco, ut irent comites itineriS, atque conditorem Collegii sui Romam prosequerentur. Quan diu vero in ea urbe commoratus est Borrom S, caeremoniae eius pompam, & magnificentiam regio sumptu curauit. Nobis tamen satis erat Indicasse nonnulla, cum
Zδηε, ς ' eam consecrationem totam Grattarola diserte descripse--raui seiosi di rit, sicut vi urpaverat Iple ocuIIS , Oc elus caeremoniae inl-tia, atque exitum solicite apud Purpuratos Patres, & rei quos ordines tractauerat. Sacrae quidem vesteS tum tegendis aris, tum ad sacros operantium amictus acupi eas, gemmisque distinctas ita miratus fuerat Angelus Rocca Praesul literatissimus, atq; Aedituus maior Summirio . uriti PontificiS: ut vaticinaretur, Quirites eiusmodi indumen-ν p v ta opes visuros nunquam ι immo ipse Pontifex Maximus negaret Romanas acus phrygiae eius artis opera conari posse . Nos cum libros rationum in hac Bibli theca consuleremus , qui expensas consecrationis fideliter narrant, ancipites diu fuimus, utrum pluS aeris in eam carsimoniam impensum sit, an effusum an virumque. Sive enim italico, ac phrygio opere elaboratas vestes aestimamus, quae ad Romanam, ac Mediolanensem pompam sunt paratae, sue substructam in Romano Templo Diui Petri insanam molem , siue in apparatu Metropolitanae Basilicae Insubrum , vestiendis videlicet immanibus pilis, ac pingendis tabulis, quarum maiores facta Caroli spectantibus osserrent, minores vero mala,& morbos a caelesti Auerrunco depulsos referrent, tum
excitandae in ipsius Sanctissimi Praesulis tumulo arae sub prosundo despectu testudinis, ingentibus impensis
92쪽
BIBLIOTH. AMBROS. LIB. II. 6 I
omnia peracta reperimus. I anti nimirum stare debuerat Mediolanensibus ea pompa ; alia enim omnis aut minor fuisset magnificentia ciuium, aut impar eius magnitudini, cui caelestes honores quaerebantur .iEam sane dum instrueret pari animo, sumptuque Federicus,
commendauit Antonius Seneca maEnificentiam Princi- . . pls, monuitque, ut magnitudinem, ac fastigium Am-M i m,- .hrosianae infulae, tum sacri muricis decus acceptum Beato Caroloreserret, qui teneram Illius aetatem compositissimis moribus finxulati cum enim vir Sanctis imus curam in se adolestentis Federici reciperet, Ludovici M iactae viri te istimi, atque ipsius Senecae iudicio, professsus est, se formandi patruelis sui libenter negotium suscipere, quod Ecclesiae toti, Mediolanensi praesertim, futurus esset adiumento. Nec fefellit ea diuinatio vatem ;tantum enim oraculum Federicus impleuit. Iam redierat Roma Cardinalis . cum abit naissus a Borromaro in '''' Hispanias Franciscus Bernardinus Ferrarius. Placu It Fe-derico ingenium hominis, non modo quia obeundae erant prouinciae, quae allustres viros gignunt literis, verum quia dexteritatem miram inesse Ferrario intelligebat ad illam negotiationem. Accedebat Graeci, Latinique sermonis scientia, tu apta indoles captandis moribus ex terorum , & quidem bene coeptis aspirauerat primum fortuna , postea Obstitit propter incommodam valetu-
dinem Ferrarii. Sic nostris consilijs fata imponunt: &quibus mens valida est, eorum conatibus corporis interdum imbecillitas ossicit. Cardinalis probauit iter maritimum breuius, ac utilius ob Saulianam Bibliothecam, quam prostare pretio apud Ligures acceperat. Iuuit hos pitem Ferrarium Genua: Bartholomaeus Clappius, quem
ad Bibliothecam Cucullatorutu deduxit Orientalium cat. Maiai , in linguarum codicibus opulentam, atque eadem opera eo ''U' ''. plorare
93쪽
plorare iussit libros, quos Episcopus Brugnati ceu amplam Musarum gazam comparauerat. Simul ex eiusdem Clas pii literis intellexerat Borromaeus, quam diligenter suum pensum accuraret Ferrarius in exquirendis libris descriptis in Coenobio, quod vulgo vocant H ta- linum; sed diu stra locatus labor negotiationem perdidit uenam ea lege Philippus Saulius suos codices legauerat Coenobilis, ut eos allico faceret ex haeredes bonis suis, si libri unquam venum irent. Itaque nauigatio cogitari serio coepta est ; quippe Ligustica expeditio non vltra
quaerentem morabatur . Obstructos enim uero alios Omnes ventos fuisse,praeter Iapyga tum putamus, cum soluit Ferrarius, nam celeri adeo, pacatoque cursu lymphae detulerunt vectores, ut triduo transmiserint mare inscrum, ac tenuerint Barcanonem. In ea urbe prospererransacta negotiatio est uenam quemadmodum totius cuterioris Hispaniae creditur florentissima, ita quaerenti Fer- rario plurima volumana obtulit notae primoris. Et quidem codaces lectissmorum scriptorum, quales fert Hispania literatis hominibus, atq; Academ ijs compluribus felix, in officinis proponebantur emptori, nec alibi plumbeis formis impressi ue singulari fortasse ornamento eius urbis, aut ciuium studio, aut opportunitate portus, quo facile: ad regiones exteras deuehuntur. Prosectus sar cinone adiit Ilerdam, nec sine magno peregrinationis suae compendio, ab Ilerda Caesaraugustam. Inde Complutum venit inclytam Omnis literaturae sedem ue habent hic nimirum scientiae cultores optimos mira ingeniorum felicitate grassantes ad summum decus, earum praesertim facultatum , quae nodis implicant mentes. Complurensis enim Academia omnium Philosophorum scholis abdita disciplinarum mysteria interpretatur. Tanti igitur gymnasij fama peregrinantem Ferrarium serius dimi-
94쪽
sit, quod alloquio doctoruin hominum fiueretur,&coquirendis codicibus in ea urbe omnino longius resistere deberet. A Complutensibus vadit in Carpetanos, atque ad Hispaniae totius columen Madritum. Caelum etiam exteris mite: tellus non modo pluribus aquis irrigua, sed
hortensibus etiam opibus , qua soli ingenio, qua cultu ph ς' , Riρη- ditescens. Amnis, vulgo Manetanares, ex montium ca-zzz M. Icumine delapsus ad regias aedes fluit. Iungit utramque ' ripam fluminis pons multiplici arcu subnixus : alueum,
vero definiunt arbores mirae saIubritatis aquas vehemtem, tum curandis corporibus, tum adleuandos aestus.
Forum ingens quadrati operis veteri hippodromo similliamum, late sinum Madriti aperit, id loci spatium cingitur propylaeo, quo sublata spectacula ad despiciencios
ludos . Regis palatium veteri structura conditum, et fiontem motis excitauit Peregrinus de Peregrinis Archimedes Mediolanensis, cuius ars potissimum eminuit fastigio immanium operum, quae in urbibus, agroque Insubrum admiramur. Madriti Ferrarium comiter habuit
Hieronymus Caimus Patritius Mediolanensis, In supre- να I; is ν εω IAmo rerum Italicarum Consilio Rex ns, ac peregrinatio ni hominis nunquam suis stud ijs defuit. Inde itum ad Toletanam urbem; quidquid ibi apothecae proposue - - - rant venale , accessit Ferrario ue nam urbs ea , qua magni tudine, qua stequentia ciuium, atque vicinia regiae sedis, literarias eiusmodi merces habet opulentissimas . Salmantica tum vero fuerat obeunda, quemadmodum Baetica Prouincia, ac Lusitana: verum quia inanes cas sedes libris periti Iocorum affirmabant, minime illam ex- ped itionem Ferrarius suscepit. Et quidem Salmanticen. si itinere, quamuis breuiori . fortasse abstinuit, quod iam morbo tentari coepisset: alioqui nobilitas gum nasj in, uitasset hominem in rebus eiusmodi minime hospitem.
95쪽
Interea cum apud Carpetanos curaret Mediolanensissi. bliothecae incrementa, Escuriaci ingentem Bibliothecam a Philippo Secundo Rege Hispaniarum substructam timspexit in Coenobio Laurentiano . Insanae quidem molis conclauia, quorum alterum vulgatos codices, alterum descriptos continet Philippum hunc Macedone mai rem esse assirmabunt, atque Philippico nomini insensum Demosthenem conciliarent, si ab inferis posset excitari. Invasit ab Escuriaco reducem Ferrarium longinquus morbus, tum quia nondum assueuerat caeso, tum quia iter secerat ad inquirendos codices Quintili mense, cum Procyon furit noxius nimium corporibus. Dissicile autem expugnari poterat morbus; quod enim prassentissimum erat insecanda vena remedium, ea incidi minime poterat, cum esset eacos mau os. Se se tamen laboranti Ferrario pro virili adituros, & Hercules Ramusius me
dicae falcutatis peritissimus, & Hieronymus Castanus nuntiauerant Cardinali, qui ad deferendam Philippo Regi unam ex costis Diui Caroli missus fuerat Madritum
a Federico. Defunctus tandem morbo excessit e Ca petanis , atque Caesaraugustis conuenit Gabrielem Soram virum ex Sodalitate Iesu doctum in primis, qui instructam a se Bibliothecam humanissime Ferrario ostendit. Redeunti placuit iter terrestre, superatisque Pyrenaeorum montium iugis , quae Hispaniam dirimunt a Gallia , contendit Auenionem ad Patritium Faltorium suauissimum hominem sui saepissime eius viri comitatem laudauit mihi memor maxime ossiciorum Ferrarius a quo cum audiuisset Faltorius acceptissimum fore Bor- romaeo A ntistiti, si codices, & membranas conquireret ad opulentiam Ambrosianae sedis, omnem suam ope
ra adhibuit, scriptis etiam ad Cardinalem literis, quibus monebat Federicum de libris a se repertis: quos interre
96쪽
censebat codices Decretalium sui vocant) descriptos, ornatosque pictura, ijque ferebantur quondam in Ioannis Vigesimi Secundi Pontificis Maximi potestate fuisse. ΛTransalpinis ad Gallos Insubres reuenit cumulata Cardi- 'nalis laetitia, cum Espitem Ferrarium cerneret, aduectamque simul librorum copiam, quam Hispana pere grinatio comparauerat. Nihilo selicius peregrinatum, legimus Michaelem Maronitam , nec morbo tristem tantum', sed etiam funestatam ipsius Maronitar Ietho expeditionem, quemadmodum narraturi sumus. Michael hici cuius ante meminimus, cum esset inter Fede-ι -nmis. rici fam iliares, multum sibi emendatis moribus, ac literis demeruerat herilem animum, seque negotiationi tantae idoneum probauerat. Porro Maronitas appellari gentes
eas satis constat, quae Libanum montem colunt squam- In inis aliae eiusdem factionis etiam in urbibus Damasci, Hierapolis, Tripolis Syriae, atque in insula Cypro ver-- 'sentur )a Marone quodam morum,ac disciplinae seuerioris restitutore . Accipit igitur a Cardinali Michael commendatitias literas ad Marcum Parutam , & proceres Venetos : quibus magnopere commendauerat Borromaeus Maronitam euntem ad damnatas sere terra
rum Orbis prouincias , Persas videlicet, Babylonios, Aegyptios , & Medos 3 cur autem prosectionem hanc unam minime alicui de Collegis mandauerit Federicus, idcirco opinamur, quod pars alijs peregrinationibus Ἀ- si, pars operibus lucubrandis essent addicti, quae veluti scriptorum vicaria terras omneS peragrarent. Fortasse Νetiam Hispanae peregrinationis exitu permotum Car- . dinalem arbitramur, ne Collegae morbo impliciti Musas habere res suas iuberent, aut missum ad populares suos consulto Michaelem : ut, cum patrias sedeS repeteret , gratior esset tribulibus , atque adeo timΙ - gen
97쪽
gentem praedam ex Maronitarum sorulis conveheret. Ergo Maronita literis Federici commendatus optimatibus Venetis, Parutae opera maxime usus est Venetijs, admissus etiam in onerariam navim, quae Praetorem Hierapolis ad sedem illam, honoris obeundi causa, ferebat. e. . . Idibus Iunijs ingressus iter ad calandas sextiles Corcy- '.ὴ ram tenuit, peregrinatione Salmatii viduatam opibus,
statimque alias insulas cogitauit Zacynthum videlicet,
δε '' & Cretam . Ex Zacyntho quidem, cum eam insulam adijsset, scripsit literas Cardinali, indicans operam , fluuiumque suum in comparandis codicibus ;,quae sane D.e. r. lib. 3. literae desiderare videntur Ripamoniij in scribendo i et s dem,qui claronitam ex Corcyra recto itinere proicetum Tripolim Syriae assirmauit, ad quam urbem concessit postea magno peregrinationis fructu. Namque oblatis sacris muneribus, quae large tradiderat abeunti Federicus, incendit adeo Prauulis, atque ciuium animos, ut pro se quisque gestiret hunc Iiterarum institorem cumulare codicibus, nobiliora quaeque depromendo. Inde, postquam refertam libri, arcam religiosis hominibuς Franciscanae familiae in Italiam profecturi&commisit, ad montem Libanum peruenit. Natale id fuerat solum Maronitae , atque cum ibi Antiochenorum Patriarcha principe tanquam in sede cunctos late pulOS moderetur , detulit Michael Antistiti sacra dona , exuuias nimirum Diui Caroli, casulam unam, atque calicem ad rem
diuinam. Quae ira unera cum mirum in modum Petrum Patriarcham devinxissent Borromaeo, gratiasd eande egit,ir.ωι. - . significanS praeterea animum suum, atque earum gemitum vota : velatum se tradito amictu fecisse coram Archiepiscopis,& Episcopis, qui sibi obtemperarent: eundem calicem impositu aris ad potum Diuini Sanguinis, populo interea sacris circumfuso: omnes simul, cum l. ι-
98쪽
tingia perageretur, Pro incolumitate Federici implorasse clementiam numinis e aliquot Chaldaeorum libros iam creditos Michaeli, aliosque traditurum insuper, si offe- .rantur ι quod ad se attinet, obaeratum,ac nexum esse Carinclinati , quemadmodum id intellexit ex Georgio Amirato Archiepiscopo, cum viveret Clemens Oetatius: eiusdem benignitati commendatum suo quoque nomine velle Georgium Antistitem Cypri ad legationem Romanam profici centem. Haec Patriar a illius sensa fidei ter exposui, quemadmodum litene narrauerunt legenti . Ventum inde est Hiero lymam ue in ea urbe Biblia
descripta chaldaice sunt emptaue iamque volebat Baby- ea , . sia Balonem c verum, prohibente procclla , maluit adire Byzantium, quam in Aegyptum penetrare. Byzantij vero quamquam iam dudum artes ingenuae ob tu cie feritatis impotentiam defloruerant, plurimos tamen coemit libros, qua Medicae, ac Astronomicae, qua Arithmeticae facultatis, Turcicis item, Persicisque literis exaratos c dices , Partita Veneto homine eam conquisitionem, iuuante, qui tum Constantinopoli morabatur. A Byzantio reucrtitur Hierosolymam; audiuerat siquidem ex Franciscanis complures Chaldaicorum libros in ea urbe venales proponi. Lustrata iterum Hierosolyma post varios tempestatum, atque locorum, hominumque castis, ex quibus partim bono dolo , partim beneuolentia Diuum emerserat, Hierapolim reuenit, ubi Persici, a citis. que Armeni sermonis volumina collegit. Inter haec adesse Iethum homini: sive vis morbi deiecerit Michaelem longa nauigatione , laboreque consectum, siue cum obiret vicinas regiones, contracta tabe,nam vulgaris morbus per eos dies finitimas Hierapoli sedes depopulabatur . In coenobio Franciscanorum mortalitatem exinpleuit: ex eoque ordine coenobitarum unus fatum Ma-I et ronitae
99쪽
ronitae nuntiauit Cardinali. Triste id nuntium suit, cum desiderio ipsius Michaelis, tum iacturae metu, ne collecta librorum copia periret; quamquam veluti funeris pro uidus Maronita miserat cuncta ad Paru tam , eaque post- modii reddita Federico. Maximam vim pecuniς Borro-maeus in consanguineos Michaelis effudit, gratum hac rationei animum suum testatus, cum reddere superstiti beneficium haud integrum esset. Sic ereptus nobis ςst Maronita neutiquam rudis, & barbarus, quales habet tellus illa cultores turcica crudelitate efferatOS, verum suauitate morum oc disciplinis ad humanitatem factus. Profecto spem Borromaei pr cidit lethi malignitas, reuersus enim Maronita tanto negotiationis suae fructu, quantum attulit, caetera suisset executus, quae literaS eXOrnare
potuissent. Omnis itaque peregrinatio in Michaelis funere conquieuit: nec quisquam amplius ad exteros missus , nisi Gigaeus, cuius expeditionis rationem reddemus, cum tempus poscet. Et quidem me quoque iuuat, V
Iut ipse in longi itineris partem venerim, conquisitiones tandem omnes peregrinantium Insubrum descripsisse.
Tot enim terras Europae, atque Asiae, quas certe nun
quam pedibus teram, regionum inter se interuallo longa dissociatas, peruagari scribendo debuit ut iam aliena peregrinatione sessus litus libentissime attingam. Praeterea
ne ino non unus equu magis animum ageret ad euoluenda rerum monumenta, quae pene habitant in oculis uenam citra mendacium reseruntur, ac legentium anim blanditer tenent. Quamobrem redimus ex peregrinamtionibus ad Ambrosianam molem gestiente animo,
cum caetera deinde futura sint in expedito, veluti qui se itineri commisit, si ex saltibus, ac praeruptis montium iu gis euaserit, reliquam viam vorat: ita nos eo lubentius prosequemur rcliqua, quo longius iter emensi peregri
100쪽
nas regiones peragrauimus aliquando, immo tot maria aliena nauigatione traiecimus. Hic idem annus Collegium ditauit; nam Pontifex Maximus pecuniam Tici--ψnens Borromarorum Collegio Iue ex superuacaneo re ditu redundantem tanto rursus operi donauit: atque a Mediolanensi Nosocomis empta praedia in agris Lau mellinae rem Ambrosianam amplificauere. Super haec Dp in m. conquirebantur adhuc codices ue Alexander Turrianus Antistes Scythiae, & Hierapyinae sic egerat cum Cretem sum Archiepiscopo: ut ambo operam suam omnem in t πιννιν pria..comparandis voluminibus promitterent. seque eam pro- ' uinciam caeteris Cretae Episcopis demandaturos, quorum nomenclaturam suse suis in literis exsequitur Tur- virianus.)Pisis collegerat Gratius descriptos codices Gradicorum , qui olim in potestate suerant Mercurialis: ac Romae aureis numis quindecim emerat Papirius Bariolus. Iibrum de illustribus Italorum familijs, cui ut arbitra urin adulterinum Fanusij Campani nomen veterator Cicaretius imposuit. Neapoli res feliciter procedebat
Fabi j Leuci dexteritate; quaerebatur autem ibi a Guido - At,h. 7 cie ne Caualcantio Arabici sermonis docto liber vocum eiuS a P, - , s. i.
lingua: svulgo Camus quem cum Regi Hispaniarum an ηοῦ
tea dono dedisset Caualcantius, indicabat eiusmodi c dicem Byzantii centum aureis venalem esse. Hunc vero Camum accepimus post, ac lin uar Arabicae studiosis profuit magnopere. Et quia Federicus inducere in Collegas nostros Arabici sermonis scientiam decreuerat quemadmodum postea felicissime Gigaeus est assecutus) transegerat negotium Franciscus Platea cum Dida-co Ureensi verbis Borromati . ut se Mediolanum ad do uta 'U' 'Etrinam eius linguae conserret. Satisfacere tamen Camdinalis voluntati minime potuit Didacus, quod Neapoli ob rei Hispanae commoda moraretur: sudia quidem, sua