장음표시 사용
151쪽
ALLEGO R IAE QUAE D AMseptuaginta, sub regibus quatuor Iudae, ordine ars genere sibimet succedentibus,id est, ia, Ioathan, Achaz,ad ultimum Ezechia. Sub quo partes magnae uoluminis eius, uis ad calcem
Hieres nias Propheta excelsus Domini, simplex in loquendo,N ad intelligendum facilis, qui in omnibus dictis N pamonibus suis, Redemptoris nostri imaginem praetulit. Hic postquam in typo Christi, regna destruxit Diaboli, iustitiaeq; & fidei a dificauit
imperium, iubetur prophetare super omnes gentes, Aegyptuni uidelicet & Paliestinos Moab A Amon, Edom. Damascum & Cectu, & super regna Assur, necnon super Elam & Babylon. Inter haec autem uidit uirgam uigilantem diuinae correptionis N potestatis,ollam quot succensam,id est, Iudaeam plebem igne carnalium de*deriorum ardentem. Aspicit & duos cophinos ficorum in praefiguratione duorum populorum. Descendit & in domum niguli,& uidit diminutione ualis prioris,& noui instaurationem. ad designandum desectum prioris populi, & successione futuri. Sumit etiam calicem suppIicii, ait uniuersis gentibus porrigit. Accepit & lumbare sub exemplo populi Iudaeorum, quodq; putrefactum, proiicit illud in dispersione trans flumen gentium ostendit & calicem aureum Babylonis, per quem inebriatus est muri dui letifero hausto idololatriae haustu. Iubetur proiicere in Eu
Traten uolumeta lapidi alligatum, ad demonstiandu interitum Babylonis, uel figuraliter totius mundi.Increpat etiam hic delinquentes,& adconuersionem prouocat. Ad ultimum, plangit ruuaam Hierusalem,templi l excidium,& dispersione gentis. Exortus est aute duodecimo anno regni Iosiae regis Iuda, Prophetiam eius per quatuor reges extensa est, id est, s ub Iosia, R Eliachim. NIoachim,&Sedechia, sub quo euersa est Hieroisyma. Septua ginta duobus annis & tribus mensibus prophetauit, excepto illo
tempore, in quo post euersam Hierusalem in Aegypto cum po/pulo fuit.
Ezechiel quos in Latinum uertitur, sortitudo Dei, hic figu
152쪽
rans tropice Christum, stat iuxta fluuium seculi, & pra clara contuetur mystcria cernit similitudinem gloriae Dei, & quatuor animalia in similitudinem Euangelior ii, & rotas se inuicem conti nentes,in typo Testamentorum: uidit & aurigam, id est, Chri stum deorsum igne iuditii,sursum elactis, id est, diuinitatis sui gore rutilantem. Comedit quot libr u diuinae legis, in quo scri . una est lamentum poenitentiu , de carmen iustorum. & uae eo xum, qui post peccata poenitentiam non egerunt. Dehinc acce pii laterem in quo obsessa Hierusalem pictura describitur, uel in quo sub typo Christi, eiusdem Hierusalem, id est, totius Ecclesiae, quae est e latere Christi larmata,mysteria descributur. Capit etiahic Propheta somnum sinistri lateris in typum mortis peccatOR. qui ad leuam positi, aeterna supplicia sustincbunt. Ac demum α. sinistro, in dextro latere dormire iubetur, propter spem eoIu,qui per mutatione morum resurrectionis gloriam obtinebunt Aspicit interea & duas uirgas sibimet copulantes, in similitudine cir/cuncisionis N gentiuiri. Sive aquilam sub Nabuchodonosor uel Antichristi figura, magnis alis,& uolucri celeritate totius mundi. imperia occupantem plangit. Praeterea sub specie principis Tyri, beatitudinem Diaboli, quam amisit, & ruinam eius magna cum lamentatione deplorat. Ad ultimum, unicaeum uel arua dinem gestans metitur sub specie sanctoru mystice Hierusalem Inter haec mystice subiicit quaedam moralia, falsis comminatur Prophetis, atq; speculatoribus praecipit, ne retineant malitiam. Quatuor etiam ultionu poenas peccatoribus praedicat. Animast Iedire ad corpora sua,prophetat. Ostendit quoq; unuquenq; pro se rationem Domino redditurum, nec in progeniem posse ultra defundi labem paterni delicti. Obiurgat inter haec Soboliam ROlibam, omnem turpitudine Samariae & Hierusalem, natiuita remi obiecit contumeliosam. Saepe etiam ad poenitentia capti uos prouesar populos, & post praeuaticationem admonet redire conuersOI, Hic auteni trigesimo quinto aetatis suae anno,& capti . vitaris quinto, in chaldaea exulans Prophetauit, ibis uaticiniam
153쪽
Daniel interpretatur iuditiu Dei, qui etiam de Christo cunctorum maniscitior est Prophetarum. Deniq; iste non sesum uenturum praedicaui ut careri,sed etia tempus incarnationis uel passi oni'. per ordinem Regum, uel numeru diffiniuit annoru, ita ut potius no uideatur futura pardicare, sed quasi transacta narrare. Hic aulcm quatuor regnoru cernit frequetius uisiones, eorumldifferetias sub diuersis imaginibus. De Antichristo quoq; ostendit, q, ipse sit cornu pusillum, id est , paruo tempore Icgnaturus. De cosummatione Hier usalem, uel mundi pluras psit, siue de die iuditii,& regno sanctorum. In fine autem uoluminis Prophetiae suae, S usannae historiam,& Belis, Draconisi fabulam ponit. Hic autem liber apud Hebraeos non Hebraicis quidem literis,sed Chaldaica lingua scriptus est. Prophetauit in Babylone, quan do S Ezechiel. Oeteas Propheta,qui intelligitur salvans, in duodecim primus
profundior reliquis in sententiis,&operosior intellectu. Iste ad eas tribus, quae uocans Effraim&Samaria, domus Ioseph & Israhel loquitur. Sed per Estraim haereticos arguit,qui recederes qualicunq; ex caussa ab Ecclesiae unitate, participes facti sunt idcioin. Per Samariam aurem,eorundem haereti oru demonstiat figura. qui praxeptor u custodes se esse mentivtur, & sub praetextu ueritatis mendaciu colunt. Historialiter, Iudaeos in Christum ultimo tempore credituros,pronunciauit. Tertium quoq; resurrectionis Dominicae diem praedixit. Prophetauit aurem in diebus Oziae Regis Iuda,sive Hieroboam Regis Israhel,quando & Esaias. Iohel Propheta,qui interpretatur incipiens, iste ad Iudam tantum RHierusalam uaticinium proferens, in principio sui uolu, minis, post uoluptuosa couiuia, ad Iuctum prouocat Hierusalem. excidium pronunciat. Praedicat quoq; uocationem gentium, δή super congregatos credentes superuenturum Spiritum sanct um. Prophetauit sub Ioachim rege Iuda, quando & M icheas. Amos,qui interpretatur bonus, uaticinauit in Samaria RHie
IusaIcm. Tria&quatuor scelera sentiu sub totius undi figura describens
154쪽
s Ac R AE sc Rip T T R AE. describens. Primum ital scelus, quia omnes in Adam peccaue
runt. Secundum,quia in se naturalem legem, immemores ratione, non intellexerunt. Tertium quot eorum, qui datae legi non obedierunt. Quartum inexpiabile eorum, qui in Christo non crediderui. Pro quibus sceleribus intonat Dominus ignem. id est se latentiam aeterni iuditii illaturum. Hic autem aduentum Christi sub Dominica uoce ita praedicat: Ego firmans tonitruum, Rcreans spiritum,& annuncians hominibus Christum suum. Re/liqua uero, quae de Amosia, siue Hiero a. siue Israhel loquitur, tropolinice ad haereticos reserenda sunt. Prophetauit a utem sub Ozia, eo tempore, quo Oseas uel Esaias. Abdias, id est, seruus Domini, inter omnes Prophetas breui or numero uerborum, sed gratia mysteriorum aequalis. Iste contra Idumaeam eloquens, increpans mystice superbia Edona, prioris uidelicet populi audariam, et Iacob fratrem suum, id est Christum occiderit in monte Syon,qui est Hieruselem futura. Salinetorem δἰ sanctum, qui est Christus Dominus, annunciar, ari in monte Esau, per que figuratur Ecclesia gentiu futuraru, intonat Diio regia u. Prophetauit sub Iosia Rege Iud a, quando Miuheas. Ionas,qui interpretas columba, tam sermone et naufragio suo,
passionem Christa, morte mi eius uel resurrectione figurat. Sive quod de naui in mare, tanqua de cruce in terram proiectus est, siue Φ in uentre citi exceptus tanqua m sepultura terrae tribus diebus ac noctibus reconditus est: uelm in figura Ninive, poeniteatiam mundo praedixerit. In sequentibus autem inpum gerit tu datorum, qui salutem gentium non tantum aduenire noluerui,
sed dum ueni inuidi sunt. Ninive quot gentium significat speciem, Ionas in hoc loco Iudaeorum Nam quemadmodum Nini uitarum salus ad aemulatione prouocauit Ionam, ita redemptio gentia scandalii secit Iudaeoru . Metrito &contra oriente ciuitatis
sedisse legitur, stib umbra Haederae, quia eade plebs separans se a salute Ecillesiae, dolore auida contra Christum, id est, orientem Ecclesiae. lingua suam mouese nititur . sedcns sub umbra Legis.
155쪽
Quae umbra ferme arefacta est, quia adueniente Christo uetera transierusi R ecce facta sunt omnia noua. Prophetauit autem sub Ozia rege Iuda, quando Oeteas & Amos & Esaias prophetarunt. Micheas Propheta comminatur Samariar iram Domini, ob caussam simulachrorum: interitumi populorum Israhel uenturum denunciat,locum etiam,in quo Christus nasceretur,dcmonstrat. Prophetauit sub Iosia,quando & Sophonias. Naum,qui est consciatio,simulachra gentium exterminanda pronunciat, necnon& urbem sanguinu Hierusalem, post cuius interitum, pedes annunciantis paccm, id est, Saluatoris adue tum proclamat. Abacuc , amplexas siue luctator sortis, in principio uoluminis sui describit Diabolii cum membris ac moribus suis. In fine ue ro pronunciat aduentum passionemq; Saluatoris. sophonias, eculator mysteriorum Dei, & abscondens,canit captiuitatem urbis Hierusalem, α Romanis suturam, per uocem clamoris α porta piscium, & per collium conuitione,id est, montis Syon, qui est collis Hierusalem, necnon & aliarum gentium euersione praedicat, terrorem diuini iuditii intonat. Loquitur etiam contra Moab & Amon. Sed per ipsos tanqua finitum, po puli Dei, & proximi Catholicis sacramentis haeretici argui tur. Hic tertium diem resurrectionis Christi prophetat, atq; aduenis
Christi, totum orbem sub uno iugo, Domino seruituru ammisecia undum. Prophetauit aut sub Iosia, quando N Hiercinias.
Aggaeus, qui interpretatur solennis, hic in uaticinii sui textu templum Domini restaurandum praecepi .contritionem praedi cat gentium,uel commotione totius mundi praedicit, ac sub figura Zorobabel,Christi aduentu. Septuagesimo autem anno captiuitatis populi, prophetauit duobus tantum mensibus, Zachari am uaticinio suo praecedens. Zacharias, qui nominatur memoria Domini, postqua Dcuin pariibus prophetauit, uidit S uirum sedentem super equum Iufum,in figura coloris Christi roseum sanguinciri passionis siue
156쪽
tuor,siue fabros,in figura gentium, quae Iudam & Is ahel disper/gentes, graui pondere depresserunt. Intuetur similiter&Iesum. sordibus carnis & mortalitate uestitum, quibus ablatis, indutum immortalitate & gloria. Cernit A lapidem,qui est Christus,septehabentem oculos, id est, septilarmis Spiritus plenitudine. Inter haec intuetur turrim & titionem extinctu, id est, Diabolum. Candelabru uidelicet in figura Christi, cum lucernis septe, quae sunt Ecclesiae, necnon &duas olivas ad dextram S ad sinistra candela hri, duorum Testamentoru typum significantes. Assumit quos idem duas uirgas funiculi & decoris,in typo Iudaeope & gentium. Aspicit deinde duas mulieres, id est, haereticora plebs, siue Iudaeorum, in alis suis leuantes amphoram, id est. Diabolicam doctri nam: massam plumbi, quod est pondus peccati grauissimur siue uolumen uolans, in quo peccata hominu & supplicia describun
eur. Uidit&quadrigas quatuor. uno praedicationis Euangelicae iugo currentes. Post haec aspicit equos missos ad praedicationem mundi. Primo rusum, praedicationem martyrii. Secundo ni grum,squalore poenitentiae. Tertio album, candorem baptistam ris. Cernit quo &tubas, sanctoru gestantes figuram, per quas Dominus mundo canit, ait Angeli. In quo duo exaduerso poκpuli iunguntur. Sive paxillum, figuraliter Christum infixum in cordibus populorum . Describit nant& pastorem Antichristu. opus & intentionem in sinistris habentem. Equum quo in fi gura plebis haereticoR,& ascensorem Di abolum. Praedicat etiam fontem in domo uiri David, patente in Iauacro regenerationis. Alia quaecunt scribit, aut de aduentu Domini, aut de passione eius,uel de seculi fine, siue de iuditio futuro. Prophetauit autem anno secundo Darii regis Medorum, his temporibus, quibus ocAggaeus,anno Ixx .desolationis templi,& captiuitatis populi. Malachias, qui interpretatur Angelus Domini, in principio
uaticinii sui demonstrat Iudaeorum in Esau dilectionem, mino
157쪽
ris populi in Iacob. Insequentibus autem ueteres Iudaeulctimas reprobat, A sacrificium transforri annunciat. In finem uero ad uentum Domini,diem quoq; iuditi, ustolumi pranata,& impiorum poenas. Iohannem etiam praedicat ante primum aduciatu Domini missum, & Heliam ante secundum aduentum annunciat esse mittendu . Inter haec nonnulla moralia,&disciplinis con
gruentia opIicat,in quibus corripit populum sue sacerdotes de spicientes nomen Dei,at 3 eius sacrameta, pollutis oblationibus&sacrificiis uiolantes. Pra monet etia Episcopos doctos, & sine macula esse debere,&caetera sine personatu acceptione populum ueritatem instruere. DiscCrdes quoq; arguit. Decimas & primi fias reddendas Apostolis Ecclesiae praecepit. Obiurgat S eos, qui coniuges suas despiciunt, & aliarum amore nectuntur. Similiter εἰ illos,qui miseriam suam dolentes,scxlic itatem laudant eorum,
qui huius mundi prosperis perfruutur. Prophetauit nouissimus in Babylone, Aggaeus & Zacharias. Esdras scripsit,populum Dei expleto captiuitatis tempore, imperante Cyro rege Persarum, in Hierusalem suisse reuersum, ac sub Eorobabel ,& Iehu filio Iosedech sacerdote magno,sive Nee
mia, muros Hierusalem, templum S altare renouatu, ius quolsacerdotum restitutum,& sanctae religionis cultum,maeus 3 opi bus gentium, principumi Persarum muneribus perornatum. Machabaeorum libri duo, licet non habeantur in Canone Hebraeorum, tamen ab Ecclesia inter diuinoru ues o minum annumerantur historias,praenotant au. : tem praelia inter inbraeorum duces, gen
teso Persarum, pugnami sabbato ru, de nobiles Machabaei trium. Pho foedus quin3 amici/tiarum cum Roma i Iu ducibus.
158쪽
EVANGELIORVM praedicatio quavis quadrifaria sit.
una est tame, quia ex uno eodem ore diuinitatis processit. Haec sunt enim quatuor flumina de unofonte Paradisi nisὰ nantia, quae quadruplici unione decurrunt, ac per totum mu dum cαlestis praedicationis ministrantis fluenta gratiar & fidei uirorem infundunt. Haec est illa in Zacharia quadriga Domini. in qua per omnemorbem euectus, leui iugo colla sibi cunctarum gentium subiicit. Hi sunt enim & quos sub quatuor animalium specie uisio prophetalis scribit, id est, hominis, Ieonis, uituli &aquilae. Nam qui primus ut homo ordinem humanae natiuita tis designat. Secundus, ad instar Ieonis rugientis, statim in principio suae diuinae potestatis fortitudinem intonat. Tertius, uictimam sacerdotis praemittens, quasi uitulum, mortem insinuat. Quartus,more aquilae aspectans coetu, terram auidus trans Iasiatis natiuitate Verbi occulta mysterii intelligetia penetrat. Sca& haec tria illaanimalia,quae in terra gradiunc actuale uitam se quendo,ea tantumodo prosecuti sunt, quae homo Christus Iesus in terris temporaliter gessit. Quartu animal contoplationis acie
coelestia inspicit, & paulatim operu plurima diuinitatis sacrameta gessit. Ex his primus & ultimus ea praedicauerunt, quae ex ore Christi audierunt,uel quae ab illo facta uel gesta uiderunt. Reli/qui medii duo ea tantummodo,quae ab Apostolis cognouerunt. Quorum quidem Matthaeus Euangelium in Iudaea primus scri, psit. Deinde Marcus in Italia. Lucas in Achaia. Ultimus Iohannes in Asia Ex quibus latus tantum Matthaeus praedicationis suae historiam Hebresco perstrinxit stylo, reliqui uero Graeci ser
Eristolao Paulus Apostaeus quatuordecim praedicationis suae
159쪽
ALLEGORIAE Q v AED Arrperstrinxit stylo,ex quibus aliquas propter typum septiformis riclesu eptem scripsit Ecclesiis,conseruans potius, non excedens numerum sacramenti propter septimrmem Spiritus efficatiam. Scripsit autem ad Romanos,ad Corinthios, ad Calatas,ad Ephesios, ad Philippenses,ad Tessalonicenses, ad lassenses, ad Heahraeos. Reliquas uero postmodum singularibus edidit perMnisi
ut rursum illum septenarium numerum ad sacramentum unitatis conuerteret. Argumenta autem earundem Epistolarum haec
sunt. In primis Romanae plebis fidem collaudat. Corinthi os gemina doctrina castigat. Apud Galatas per gratiam fidei excludit opera Legis. Ephesios magnificat in fide quam acce perunt. Laudat Colossenses pro eo, quod in fide steterunt. Philippenses Euangelium custodisse gratulatur. Tessalonicenses in prima Epistola fide crevisse & operibus. In secunda, persecutiones tolerasse, sortiter gloriatur. Instruit quoq; per Timo theum & Titum Ecclesias. Philemonem de emendato seruo Onesimo. Rogat ultimo Hebraeos,qui in Christo crediderunt Npostmodum persecutionibus Iudaicis torti, a fide Iecesserunt. conlattat,& ad gratiam Euangelii reuocat. Petrus scripsit duas Epistolas, quae Canonicae nominantur. Scripsit autem eas his, qui ex circuncisione credentes, in disper. sionem gentium erant. Quae quidem uidentur quibusdam esse planiores, dum tam profundis repletae sunt sensibus, ut per eas, qui possimi perscrutari diuinae scientiae sensum, quasi per breue quoddam receptaculu, magna sibi mysteria reuelare contueane.
Iacobus frater Domini scripsit unam Epistolam, ad aedificationem Ecclesiae pertinentem, cuius sententiae immensam scien tiam,claritatem, legentibus uidentur insundere.
Iohannes Apostolas tres stripsit Epistolas,piarum prima ossa
160쪽
tum charitatis commendans, tota in amore Dei R fraterna di lectione uersatur. Secunda quoq;,quae electis scribitur dilectionis hortatur officium, denotat etiam 1eductores, & ab haereticis am monet declinandum. Tertiam autem Caio scripsit, in quaces laudat eum in mimo ueritatis, & opere misericordiae. Deinde denotat proterviam cuiusdam citotili, S de Demetrio perhibet testimonium uaitatis.
Iudae Epistola increpat blasphemantes in Christo,& quosdam impudicos, sub exemplo impiorum, qui per superbiam S luxuriam sempiternis ardoribus tradati sunt, pro quibus ammonet Ecclesiam, ut eos arguat, & ad poenitentiam cohortetur.
Actuum Apostolorii historia, natantis Ecclesiae fidem opust
describit, cuius quidem scriptor Lucas Euangelista monstratur. Continet autem quae in Iudaea, uel gentibus, per gratiam sancti SpirItingam α Paro,a omnibus Apostolis operata uel gesta sui In Apocalypsi, lohannes, postquam scribere septem iubetur Ecclesiis, aspicit filium hominis sedentem in throno, & uigintiquatuor seniores, & quatuor animalia procidentia ante thronu. in dextera quoq; tenentis librum septem sigillis signatu, in quo hellum de aegestas,mors, clanior intersectorum, finis quoq; mundi notatur . Scribit deinde duodecim milia seruorum Dei, qui si gnantur in frontilius. Ibi septem Angeli tubis canunt, sequentegrandine R igne cum sanguine in terram. Tertia quot pars terrae ibi comburitur, & tertia pars maris sanguis efficitur, astralipsa rutilantia tertia partem fudoris amittunt . Ibi de putei fumo locustae producuntur, daemoniorum accipientes potestatem l dendi,qui no sunt agni corpore sanati. Praeterea comedit Euan gelista librum Τestamenti, oris praedicatione suauissimu,& ope rit difficultate amarum. Metituri coelesti templum. descripuit