장음표시 사용
241쪽
lacte relicto, ut scribit Galenus p. dest. Insile a Venereis concupiscenth sanguine Corrumpi testatur Moses in suis aphoris Est
igitur venus reprimenda usu lactucae, conseruae nympheae, Mesii palumborum.Ideni praestat si nutrix viticis siue agni solijs toros .cubitus sibi sternat. Praeter haec nutrixante cibatum moderatis animiti corporis motionibus se exerceat,cibisq; Vescatur citra saturitatem tempestiue ordinateq; qui facile concoquantur, atque succi vitio a reant Quippe ex praui succi lacte cuiuLdam infantis corpus ulceribus suisse rese tum .de alim. Galenus enarrati Infans recens editus rationem victus sumidam sibi adhibere postulat, ut qui caeteris aetatibus temperamento sit humidiore. Lache idcirco pro alimonia uti debet, quoad primores dentes miserit. Emittit autem in septem primis mensibus, teste Herodoto lib. introd. SE Egineta lib. p. Lavandustest balneis aquae calentis,quo corpus molle quam diutissime seruatum ad plurimum augmenti perueniat. Dimotio mediocris quae fit in cunis,vel lectulis encientibus,aut nutricis Vinis, vocisq; modulatio dolorem le-
242쪽
nit,atque binnum conci lat. Estq illi adebsuavis, ut hoc ipso testificetur natura ad musicam texercitia puellulum se propensim, ut Galenus ait p. de .s Itaque ut
paruulorum animos extimulent ad cibum, nutrices blentitia naenias occinere uti
rum illa Pontani lepidissima censetur, uis puer hic 'age Libi tua absconde papil bis,
Hic pueris in surripuisse parat. Tisa rege, en tege is tuas, tu ne improbe, tu ne, Lucioli mammas surripuisse par 'rucioli bucpropera, propera nunc candide Luctis malus properat, luprior ante veni. Visi thais hanc ore premas, hanc corripe dextra. I puer hinc alias, i male quaere alias. verum puero per se moueri tum primuel licet,quum repere coeperit magisq; etiaquum ingredi. Immature vero cogendus non cst, ne crura cius pondere vitienturi Ante lactatum parii flere, pauxillumq; ineblis lambere commodum putat Avicennas, ac bis in dies, aut plurimum ter lac sugere: nam si alimento repleatur, semniculosor euadet,& torpidus Venter intumeseet,ac urinae aquosiores reddentur. Tunc vero
nihil exhibere oportebit,donec cibos prius ingest
243쪽
ingestos consumpserit , ut recte consulit
AEgineta. Nostrates ab Antiquorum decretis, riant recens nanque natos balneo in comcha teperato obstetrices lauant, lotos moblibus linteis abstergunt lasci sq: deligant,aCinuoluunt nec sale iuxta Galeni auicennae placitum inspergunt. Sane non adeo necessaria stas aspergo videtur, quoniam in infantibus ac pueris densissama cutis est. Quod& Galenus ipse . simpl. 5 3 de temp. asseruit. Sed potius in si equenti, nimia lactatione aberrant.tum quod praeter lac, pultem seu edulium a Caleno damnatum p. de alim. quod ex farina triticeam lacte per ebullitionem concinnant,vel anniculis subinde ingcrere, propinare nutrices solii Ablactare autem pueros ante duos ami nos moris est,cui cosuetudini Paulus etiam suffragatur. Abunde, ut inquit tuerit, duo- ζ bus annis lacte infantes enutrire. Inde ad cibos blidiores transgredi primum panem DX legumina,ac carnem S similia omnia prius commansa illorum osculis immittere, D Oportet Equidem pro commansis eduli s
244쪽
s DE ALYBRITAT Isin Regalium natorum educatione,salubres propinare iussi serbitiones, quae fiunt ex pane,simila,amylo,amygdalis,farre, Ordeo, pii ac id genus alijs, aut molle panis in ceratum in iusculis carnium, haedi, vervecis, vituli,manavis,gallinae Interdum cum ala capi elixi minutatim dissecta, aut cum
pectusculo phasidis assi, vel cum poplitibus
perdicis aut attagenis cocisis. Vinum pueris, ac multo minus infantulis, ne unare quidem est utile. Cavebamq; ne a matutiano senino eoq; longo surgerent ante moderatam rictionem,cui ex Galeni consilio, oleum dulce miscendum erat Moderatam aio,quoniam caro nuper coacta mollis est, casei modo qui recens cogitur, ut idem ait
com. a. de Oilic.chirur. Dolicos scit ablactatos, qui tertium aut quartum annum agunt, non modo ambulatione, sed, ut vult Galenus,& vehiculo Anauigio modice agitare licct. Nam in infantia membra nati nondum sunt prompta ad
ambulationem, Ut CXarati Avicenna prima primi.
Pueri perinde atque insantes propensi ad exhalandos, digerendosi corpori sit
245쪽
cos sunt tum ob habitus mollitiem, tum propter temperamenti caliditatem, ut apud Galenu .r. a. α' ther. scriptum extat. Illis igitur copiosa victus ratio debetur. Quod Hippocrates affirmans, p. aph. I 4 I6. qui crescunt, inquit, plurimum habent calorem innatum plurimo ergo egent nutrimento, alioqui corpus absumitur. Insuper victus ait humidus pueris maxime conscrt, non tamen omnis: nam vinum pueritiae circunciditur, quod haustum humectat numium, corpusq; calefacit,tum halitu caput replet his,qui temperamento sunt humido calidoq;. Ex plurimo item cibo, nimioq; somno,ut ex Varrone adnotauit Gellius .nOct. atti pueri impuberes,hebetiores fiunt
corpora eorum improcera,minusq; adolescunt.
Sciendum autem quod pueritia aestatis principio optime degit, ut tradit Galenus 3.aphor. Com. I9. Ex quo sequitur quod si rim a pueritia frigori assuescere non con fert, ut autumat Aristoteles .polit. S c lenus, de .s aliquorum Germanoru agre stes mores damnat, apud quos infantuli quam primum erant editi in lucem,deme
246쪽
xi DE ALUBRITAT Issiebantur in frigidam , ceu candens serrum in frigidum humorem submergitur, ut croboretur corpus periculum de vigore ipsius sumatur Scite tamen Aristoteles perite dixit,ploratus ac eius interruptiones pueris utiles esse ad augmentum,quum sint quodammodo exercitationes Corporum. Quas valentiores pueritia tolerat, quam infantia,propter maiorem quam habent in membris firmitudinem , ita ut septennescquitare concedat Galenus. Hoc etiam aetatis animum finxisse aptio
simum est: etenim si per hebdomadas ut placet Aristoteli praealtato loco, diuidenda sit disciplinae ratio istas disciplinis idonea
septenis erit.Primum igitur a turpibus prohibendi pueri ea enim, ut inquit Aristoteles, diligimus natura, quae prius nobis, currerunt, dc probis consuetudinibus instia tuendi, quae morum ciuilitatem , 5 animo modestiam pariant. Nam quae in pueritia discimus,ut ait Plato in Timaeo,diutius,fimmiusq; meminisse solemus. Hinc illud Horatij,
247쪽
Ephebia, tota puberii adolescentumq;
aetas secundium Galenum coni. in Polyb. derat xiet priuat. optimo temperamento consistit. Q ocirca cre optime degit, .aph.
dium, si ab aetate de consuetudine similium adhibendi indicatio sumenda sit,ut consitit Calenus p. aphor. com is Ephebiae quolvi optimo corporis statui, ex omni salubriucati rum genere,adhibenda est mediocriaras. Itaque puberes ut natura sunt robusti, pluribus assuescendos esse laboribus deci rat,modo in his non sat excessus pc quem intempestiua duritie corporis inhibeatur auctio Qua ex re, his gelidae lauacrum, titum est. Synephebos moralis philosephiae non est consentaneos auditores,opinatur Aristoteles p. ethico. sed Plato hos ad militiam, vitae osticia insti uere,i praeparare videtur . de legib.& Paulus artibus liberalibus ac mechanicis, exercitijsq; pluribus sibi incumbere Adolescentes iubet, ut animoi corpore laborantes a libidinis impetu coarceantur. Simplicius super ethica Aristotelis iuuentutem, quae philosephia assidicitur, cana, inquit, a moribus auspicari
248쪽
oportet,quum rustra scienti tinaturalis aut diuinae meditationem tenemus, nisi prius cupiditates animi abhciamus. Iuvenes vel similibus seruare Oportet 3.
t.par.Vel corrigere, di in meliorem te periem mutare contrarijs causis. Quae pari
interuallo in utraque oppositione a medio in tranque partem secedant,i de alim. Vnde his hyems maxime confert, .aphor. Vinumq; his administrandum, quia hume- stata nutrit quicquid modice siccatu est, tum bilis amara acrimonia mitigat irangit, perq; sudores, urinas euacuat. Sed parce sumendum,quoniam ad iram libidinem facit praecipites, partem animi r tionalem hebetem turbidamq reddit, ut scribit Galenus Actatum haec sola nuptiis
congruere videtur rex Hesiodi sententia. Seniorum cnim scelus, ceu adolescentium
imperfecti sunt,& corporibus intelligen-ths, .politic. At iuuenes propter animi corporis robur idonei etiam sunt adgere da omnia opera, quae pertinent ad rem p blicam. Sive ea regatur a monarchia, siue
democratia, id est, populi imperio , in quo continetur oligarchia, hoc est, principatus
249쪽
paucorum Maristo cratia, id est, optim tum, nobilium ue administratio. In quibus virunque magistratum, satrapas intelligere licet Multitudinis quoque partes florentes probantur, ut agricolae, artifices,negotiatores, mercenarij. .polit Probantur
etiam forenti aetate utiles in militia, ad bellum Oribasio s. aptior. Com. Io Vt pote, equites pedites,milites expediti,impediti, leuis vel grauis armaturae, se nautica turba. Nec a rebus gerendis omnis senectus auocat, si consilio, autoritate, dententia, res magna gerantur, hoc est, non viribus heruorum, sed ingenij.Nam quum senectς tres sint partes,viridis scilicet,adulta&prς-ceps. In priori adhuc obire etiam ciuilia negotia possunt. Porro quum omnis senectus sicca si regidaq sit, et . de temp. geroc mice quς senum sanitati prospicit,commemoratam assectionem emendat per causas salubres quae humectat,& calfaciut. Quantum scilicet humectare & calfacere senum corporis selidas partes decet. Sunt autem moderatus motus,qui per frictiones,gesta tiones , ambulationes ac balneas dulcis aqua calida efficitur. Item cibus,potus,sb-
250쪽
imus Frictio matutina cum pinguitudine senibus vitiistima, quod lassitudinis affectu sanare possis. imbecillam distributionis
vim excitare Deoq; trophonta carne replere selet hac crebraru exigua tendum, ubi imbecillae vires sunt rara multaq;.Vbi validae. A rictione exercitium competiti Cuius forma utiles a tribus intelliguntur: videlicet, a totius corporis asscctu, consuetudine,d viiij quae insestant.Etenim optimi status corpus in senecta, ad omnes mediocres labores idoneum est. Qui ver pamtes habent parum rite ab ortu naturae conditas, illas exercitando imbecillas, potiusquam simias reddo t. Nisi moderatos motus, ercitationes nominare placeat. Quae
consueta sunt, non laxant, dc delectant. Insueta contra tum displicent, tum astant. Proinde confiteris laboribus etiam si modice noxij senes sint cxercendi, Corum VC-hementia remissa Qvibus caput infirmum est,his quae per crura geruntur exercitia itulia stat. sicuti conuerse qui imbecillis sunt cruribus,hi superioribus partibus exercit ri iuuantur Quae circa . csicam dc renes sunt imbecilla, superiorum cum partium