장음표시 사용
211쪽
de απροαματικα tempore matutino docebat quod oratione maxime limata crant,fsuo-
ρικα vero seu populariter scripta,Vesperi,Vt Gellius notatum relinquit o. nocti una Atticarum Galenus quoq; lib. ad Thrasyb. V silia, inquit, cogitatioq: non rudis magis quam somnus perspicace intellectum reddunt Elcnim crastiis venter subtilem mentem non parit. Est ergo vigilia moderata,& quae modum non excedit, cx usu contra ἀγρυπνία id si excedens seu insemnia, ii salubris Inde illud Martialis, misi tire leue est peruitilare grime. Fiunt autem vigiliae propter tum siccitatem tum caliditatem primiae partis sentientis, hoc est cerebri, coni. 2. in prorrh.cas inducit siccitas, calor immoderatus. j. deca sy. Earum' nocuinctita sunt per multa. Vehemens enim vigilia per halitum
digeriti siccat 1. r. a. cOm. S. Vniuersum corporis habitum exsiccat, . ther. cercbri temperaturam corrumpit an immodice superuenit conuulsio Helyrium, immodi cc siccitatis ratione, .aphor. Com. I8. Non m 4 minus
212쪽
84 DE ALUBRITATI sminus exoluit virtutem , quam sensibiles vacuationes, com I.in prorrh.Hanc cruditatas morbi consequitur 2. r. a.com. q. imo cruditatem incoctionemq tum ciborum, tum potionis enicit. 2.r. a.Vltimo.
Vnde istis succurrendum est sublatione causarum, per ea praecipue quae sanos humectant di refrigerant. De cibis conuenit lactuca, portulaca, solatrum hortense papauer album sopiunt etia illitiones ex oleis violato, nympheae, vel ex Vnguento populeo aut ros aio Mesue. Scripsit super hoc a gumento plenissime duobus voluminibusta oppidoquam docte Argenterius Io. cuius iussi illos apud me pro xeniolo deposuit
ornatissimus iuuenis Renerius Germanus medicuS. De seuersiis pathematum generibus, eorum 1, iribus, quibus corpus mire a citur. Item quatenus seruandi, aut moderandi sun assectus, explanatio.
ATHEMATA irascibilis concupiscibilis i passoncs se cessentur: nam animam in duas partes distribbuit
213쪽
T A. 18si i Ebuit Aristoteles primo magnorum mores. In eam videlicet quae rationem habet, Z alteram quae rationis expers est. Ex parte quae habet rationem exoritur prudentia, selertia,sapientia,ingenium,memoria,&id
genus aliae Dat ex parte rationis acante,
quae virtutes appellatur morales. Quae quoniam bonos simpliciter faciunt,illis quae ad intellectum pertinent praeserendae sitiat. Est enim pars rationis expers,gemina Vna ii rationi nullo modo obedit,veluti vegetatuva:altera quq rationi aliquando obteperat, ut irascibilis si cupiscibilisq:,utraq; homini percommoda est. Concupiscendi quidem
Vis,Vitam tuetur, speciemq; conseruat hac enim ipsa cibum ac potum stimimus, libe- rosq; procreamus ab cadem virtutis desse derium nobis aduenit. Huic autem voluti secta, sed contraria nata est irascendi po- tentia, ut immoderatam cupiditatem atq; libidinem coerceat. Ac veluti calida rigi dis maxime contraria sunt:si tamen eadem admixta inuicem temperentur, optimam commixtionem ossiciunt. Ita, iracundia, & cupido inuicem admixta alterno impedii mento aciunt optima virtutis conamixtio-
214쪽
nem ut Theodoritus diserte seribit . de curatione pathemat Concupiscibiloa Ne mesi diuiditur in Voluptates aegrimo nias. Aduenies cnim cupiditas voluptatem facit ubili acta vero aegrimoniam Rursum S alio modo diuisa cupiditas quatuor secum omnes adducit pccies. Quoniam corum quae sunt,quaedam sunt bona quaedamucro mala. Et singulorum quaedam adsunt, quaedam expectantur Expectatum quidem bonum desiderium est. Iam vero praesens, voluptas Expectatuni malum metus, prae sens vero aegrimonia. At bona mala di
Cuntur, quae aut cra sunt, aut quae putantur.Porro Aristoteles lib. de motib.aninma Omnia animalia, mouentia reducit ad in tellectum di appetitia. Ad intellectum quidem, phantasia essensum iudicativa cnim sunt ad appetitum, voluntatem aec lacu piscentiam ad utrunque electionem. Sed
Calenus non modo utrius' appetitiae passiones, verum motus etiam qui in rationali anima parte modum non seruant, Connumerare inter pathemata videtur, p. de .cEt ucadmodum Plato in Timaeo,sic idem in tres animam species diuidit. Rationalem
215쪽
idelicet,irascibilem si petitricem QUO in prima,Vt it,veritatis,scientiae, liscipliarum, honestarumq: omnium desidera triccst, secundum desideri comune signia scatum Animos a libertatis,uictoriae, potentiae, imperij, gloriar honoris 1 flagrat libidine Tertia Veneris esculentorum potulci tortiq; voluptatibus perfrui desiderat. Rur sus priorem in cerebro, alteram in corde, tertiam in iocinore sedem habere dixit. I circo eas differre tum obiectis tum organis, innuit, idq; scienter. Nam quum poratio improbat asscelus, ut in Medea contingit, qua apud Euripidem iracundiae concessit dicens, Novi equidem cui modifaciam mala, Sed senis iracundia consillijs meis. Quae item, inquit,apud Nasenena, Video meliora, proboqi Deteriora sequor. Conseques ideo est, iudicium, affectus non in eodem organo fh Attamen irasciabilis magis audies, parcnsq; rationi esse videtur, ex Platonis sententia . de legib.&Aristotelis 1. rheto. Obseruatum 1 est esse bruta, quae ad iram magis prona sunt genero
216쪽
siora esse,5 c teris ratione praestare.Quod versiculus sequens testatur, Numfaciles motus, mensgenerosi capit. In exemplo lint aeluri, leones. Feles, inquit Plinius, quo silentio, quam leuibus vestigijs obrepunt avibus, quam occulto speculatu in musculos exiliunt Excrementa sua effosa obruunt terra,intelligetes odorem illum indicem siti esse.Et de leones lenus, subsidere,ait,in tempore nouit, insidiantemq; cludere, & occasionem ab ad uersario praebitam momento arripere, aut vi aut improuisi, astu quae hostiu stant,
OCCupare, occupataq; tueri: quae bonorum imperatorum sunt Opera.
Sciendum insuper, quod inter animae accidentia uicennas non selum numerat perturbationes, quae affectuosam animae partem sequuntur,sed cas etiam quae a se ii imaginatione fiunt. Ait i secunda primi, quod omnia animae accidentia sequuntur spiritus motiones interius aut exterius:idq; subito aut paulatim Cor namque repente dilatatur in ira sensim in laetitia constringitur confestim in timore, lente vero in tristitia. Accidit etiam ut eodem seretempore
217쪽
iempore ad interiora exterioraq; Oue tur, ut in verecundia Langustia:in illa quiem celeriter, in hac vero tarde. In laetitiao sensim dilatatur, quo praesenti fruatur bono, naturalisq; calor ac spiritus quasi ad exteriora cum sanguine diffunduntur, . deca pulcQuo fit ut membra sanguinis humiditate imbuatur, humectanturq; ac crassescant. Non mirum igitur si gaudium impinguat, ut dicit uerrhois 2. canticorum. Laetitia viribus robur tribuit,naturam excitat, camq: in suis iuuat actionibus , omnibusq; sanis c6sert,nisi nimia opprimantur Corpulentia, . Almanseris Laetitia vires cons mat vitales animales, 4.primi Cococtioni conducit,13. terti). Ex si equenti laetitia sequitur vigor naturalis virtutis, lib. de virib.
cord Validior motus fit in pericharia quam in laetitia. Qua ex re quidam excedenti gaudio perierunta dema H. Exempla nomnulla extant apud Valerium, Gellium, .noct Attic.Fides atque spes similes sunt i titiae motus deo tranq infirmis, S aegrotantibus prodesse,iestatur Celsiis: nam ille plures sanat, de quo plures confidunt, ut scribit Galenus p progno. Com. 2. Spei Vicinus
218쪽
nus adsectus est amor, cura videlicet ratio cinatione in motu occupata,vi definitae gineta lib. 3. Qua Antiochus rex quum de periret Stratonicem Nouercam periclitabatur,ut perbelle N eleganter Apianus resert.
Cuius historia illustratur mirabilis Erasistr ti Medici sapientia, detegiturq; atque pMlam sit, incredibilis Seleuci regis erga fi lium amor,ut verissimum videri possit illud
Cunctis hominibus fili sunt corculum. Tristitia omnibus fanis nocumentu af fert, nisi corpore suerint admodum ob so,ut ait Almansio lib. . Conserre tristitiactiam potest in pericharia, inq; soporosis
affectibus etenim binnum arcet, quae de suturo,instantiue malo incidit,tristitia ac stigerat, quia intro paulatim conuertitia loris motum, ut ait Galenus .deia.put.&2.deia. sympi Exsiccat, quoniam per cam cor constringitur, premiturq;. Idcirco neC spirituum copia generari,nec distribui cum sanguine in membra potest.Iure ergo,inter causas digestionem corrumpente num
ratur ab Auiccnna decima tertia crib. V
219쪽
res infirmat naturales, lib. de virib. cord. vi res fesoluit, I . ther Tristia auditu horro . rena, a pectu lypothymia ellicere possunt. plerique enim quuna homines laqueo stranguilari viderunt, ipsi defecerunt, Vt 7. Prob: .r arsit Aristoteles. Timor siduciae contra itum est, horum certe contraria sunt obiecta, . rhetor. Et adeo maleficus timorist, ut coophon, Cyropcdiae affirmet vehementiores est formidinu cruciatus, quam xl stat praesentes aduersitates Inveterata
formido a tristitia non differt deia pul Si timor moestitia longo tempore terse irerent, non modo atra bilis significatur, sed etiam inducitur, ut colligitur 6.aphor. com. 13. Repentinus pavor quandoque perimit. Id quod dic contingere, quando debilis suapte natura animula sub valido patiaenaate consertim S extinsuitur, S susso catun te nim extinctio flectum ex refrigeratibile ortum consequitur: suffocatio velo concursum sanguinis uniuersi ad ipsum principium, ut illi duo colui tradunt lenus .deia.sy.& Aphrodiseus prima Pro blein II.
Sed qui fieri potest, vinctus qui acti
220쪽
DE ALUBRITAT Istum libito ue fit, quartanam sebrim abia gat, quod asseruit Rages 18.concian quod
per timorem calor contrahatur, unde refrigerantur metuentes per silmina corporis ac tremunt Et quod caleant per intima,c
loris scilicet introrsem contracti efficientia sitiunt. Atque aluus pleris 1: effundi litus est, ut tradit Aristoteles 17 Probi. Eadem, vel non adeo disiimili ratione,
eorum qui ob copiam aut mordicationcm sngultiunt, timor sussiciens ac cssicacissima esse medela potest, ut Avicennas autumat,decima tertia tertij,& Viaticus,quoniam per alui fluorem metus, materiam ad secum sebris confluentem auertit, raventriculo mordaces succos deturbat, ac perinde quartanam curat Ingultum. Ira timiditati contraria est quia ex igne proficiscitur .Probi. i . Mansuetudini etiacontraria existit, 2.rhetor mansietudine nanq; sustinentur infesta, ut ait Aristoteles lib., αντων Est autem ira seruor caloris in corde, cum ultionis appetentia, et de .sQuare non parti iuuat enheminatos&pim silanimes,ut sentit Dilucidator 8.Prob.H