장음표시 사용
41쪽
quemadmodu enim Sol per totum annum hyemem atque aestatem facit, ita Luna per mensem id agit:non accessu,discessuq Limnae, sed,ut ait Aristoteles . de . animal. a terum increstete luce, alterum decrescente Luna rursus quum quadriserini notetur habitu, lici& anno respodere potest:siquidem,ut scribit Aphrodiseus I.Probi. σά.phimo, quum aequa portione diuisa est humida aliquantulum calida regit: secundo, plenior orbe calidavi siccior est,tertio,quusenescit sicca, frigida redditur quarto, quum luce omni exhausta silet,frigida, hu- faidaq; euadit,utpote,expers radiorum Solis quos calidos esse nemini ambiguum est. Aer porro qualitate varians non similiter uniuerses allicit etenim si ad aestatem bene habent naturarum, aetatumq; rigida ac humidae ad hyeme calidaevi siccae. Si item calidaei humidae aestivo hybernoq; tempore mediocriter habent. AEstiuo quidem inquantum humidς,hyeme vero inquantum calidae, ut serit Galenus . Aphor. Com. 2. Constat quod dissimilis Elati, temper mento aer,semper salubris erit, ut vult R sis 1 7. coni Galenus quoq; . de .s In qui
42쪽
bus,inquit aliqua exuberans qualitas domi inatur his utilissimus aer est, qui ei qualitati maxime est aduersus. Sed temporalis corpo rribus aer temperatus est saluberrimus.Imo, ut scite Paulus ait, omni aetati,omniq; en
peraturae prodest temperatae quidem,quia similis: dysseratae vcro quia contrarius,licet non optimus,ut ex Rase loco pr citato col ligitur. Multa itaque sunt quae aeris salubri itatem declarant,ut sunt loca ab infimis ves i libus libera,& nebularum noctibus absisti .ra,vi inquit Palladius .de re rustic. Et habulatorum considerata corpuscula,s ei color sanus,capitis firma synceritas, inoffensum lumen oculorum, purus auditus , fauces commeaxum liquidae vocis exercent. His autem contraria noxium coeli illius spiritum
confitentur: 'crum ab aere, externiSq; ca
sis facilius tentantur hi, quibus rara, motilisq cutis est, j de t. s Quare hic reliquis omnibus immodica caliditas, ri igiditas, Vehemensq; inaequalitas vitanda, ex consilio Oribasi i Euporiston , qualis est in autumno matutinum Vespertinum i stigus, meridianusq; aestus. Acri annectunt ventos,ssatus,auras,quorum
43쪽
rum obseruatio necessaria est, ut Hippo crates asserit lib. de humo. quatenus no corpus modo, sed, animum solent assicere: nam ubi frequetes ventorum ac turbinum sunt varietates,dissiciles atq; protervos homines reperiri, perhibet Plato .de legib. An ventus sit aeris unda,sive fluxus,ut sinit Hippocrates lib. de flatib.& Seneca .nat. quaest non silens scilicet, tranquillus, quo subinde aer agitatus purgatur, sed concit tior. Hanc aeris definitioncm 6. Top S a. Meteo. a se repraehensam probare videtur Aristoteles .Probi i7.Perspicuum est enimcxhalationem ciere motu suo aerem, quae in aere lateraliter mota exhalatio, Ventus Aristoteli dicitur Mouetur autem circa terram: etenim in sublime partiri Solis,astro rumque Vi,partim natura dum attollitur, ob faculum inuenit, mediam aeris regionem
frigidam calidum abs se repellentem ideo
retunditur exhalatio,ineatq in obliquii circa terram. Itaq; quia nimio frigore sepitur exhalatio,ac nimio aestu bluitur, Sol augere,& coprimere flatus dicitur. Auget ex xiens Occidensq; comprimit meridianus aestiuis temporibus,ut tradit Plin. 2. nat.hist. Vent
44쪽
is Da Q.VBRITATISVentorum discrimina sumuntur ex statis motus temporibus, ut Etesiae quibus nulli ventoria magis stati sunt:nam post biduum exortus Caniculae perflant costantius diebus quadraginta, tertia diei hora orientes, noctuq nunquam spirantes, ut narrat Plinius praeallegato loco. His flantibus Nilus maior effuit,Vtietur Seneca .nat. q. Contra Herodotus in Euterpe,incrementi Nili causam non esse Etesias disputat. Dubium ite, nam Diodorus . de fabulosis antiq.gestis, Non septentrionales venti, inquit, sed qui ab aestiuo occidente flant Etesiae vocantur.Plinius contra, ex parte Aquilonis Et stas flare astruit, loco praecitato, lib. q. Aquilo,infit,mollit sydera state media,mu
tati nomen, S Etesias vocatur Galenus
quoq; Plinio sussi agari videtur lib. de hist.
philos Etesiae,inquiens ,recedentem Solem peracto solstitio sequuntur,acre ad septentrionem iam inspissato:& .epi. com 3. Etesia flans remittit aestum. Rursus ait,Prodromid Etesiae temperant aestatem Ducuntur insuper ventorum dissercntia ex region ibus4 locis, quibus peculiares stat, ut in Narbonensi prouincia Circius nulli violei
45쪽
i i lia inserior.In domibus etiam multis inclissa opacitate conceptacula, auras silas ha ent,ut effert Plin. Plures praeterea Vento-um species sumuntur ex quatuor mundi plagis quarum meridies, septentriope stant, hiatq; immobiles Ortus contra atq; occasus tauquam eodem se modo habent,
ob perpetuam Solis in gradibus signorum in aequidiali, vel tropicis, per ascensum,
destensum mutationem. Hinc triplex o tus,& occasis. Ab ortu verno flat απιλιο
τορ, id est, Subsbianus a seisticiali και bee: a brumali ευργ. id est, Vulturnus, qui decuroaquilo taliquando Typhonius,ni fallor, appellatur: ab occasu aequinoctiali clae ridi siue Fauonius a QMiciali ἀο αρ, id
est,Chorus:a brumali λι ι,id est,Αsticus: in medio meridie νότο locatur,id est,Auster: inter quem & cxortum brumalem ἐννον πω, inter cundem, occasiim λψωοτο spirat austro opposixus est απαροδες, sime Sextentrionarius: inter quemi exortum Birεαρ,id est,Aquilo vocis erat.a septentrione ad occassem θρα δίαρ. hoc est, Circius spirat. Eadem sere tradunt Vitruvius j.de architech.d Vegetius 4.de re militised hic minus
46쪽
minus explicate, quoniam Ventos collate-rales ad dextram ct sinistram perflare dicit. Atqui dextra mundi pars Astronomis occidua est,Geographis orientalis. At poetis septetrionalis inauditur.Nec praetereundum,alias esse ventoru species apud Theophrastum lib. de ventis,ueluti sunt Apogei, quos ex humecta perflare terra Aristoteles dicit lib.de mundo, matutino imprimis spirare , ait Theophrastus. Eccolpias vocant qui ex sinu quopiam uaporant Tm-paeos instanos, qui ex mari, fluuijs,s gitasq; consurgunt. Qui autem e nube duscissa prouolant, procellae interpretantur 26.ProbL4. Si crassi τυφῶνερ, id es , turbuncs.Minus densi Ecnephiae appellantur. Iam vero omnis ventus cst exhalatio: calidusti siccus nisi locoru,per u transit, vaporibus di qualitatibus immutetur. Quanx re Australes calidi humidi, di Bore les frigidi ac sicci sunt, . Aph. com. .ac 7. Orientales calidos, siccos esse, Occidentales contra fiigidos, humidos autumat
stoteles s. humidum innuit,& Fauonium temperatissimum facit, 26. Probi 33. Fauonius,
47쪽
nim,inquit, neque calidus est,ut qui meimine ortuq; spirant neque rigidus,ut qui de septentrionibus eueniunt sed medium fiugidorum& calidoru flatuum tenet, ideoq;
serenus,& iucundissimus ventorii omnium
cst. Sunt ergo Orientales, hinnidi calidiqι, minus quam um i Occidentales frigidi atque sicci, sed mitius quam Aquilones. Ex quo sequitur os,qui ab ortu fiant,
non esse occiduis meliores,sicut sentire vi detur Avicenna, primi Siquidem Vcnwrum omnium saluberrimus est Aquilo,si credimus Celse,Plinio,& Aetio. Omnes enim seperfluitates consilinit, roborat, densatq;, corpora facit bene mobilia, coloratiora, melius audientia,omnesq sensiis bonos, . Apho coiri. II. Noxius auster,i magis si Cus I. Probi. 23. Forsan quod minus cum imbre aestuosius redditur. Siccus enim Vocatur,qui spirat sine imbribus . .epi com. 3. Fauonius hybernum mollit coelum, ut ait plinius Prae alijs ventis agriculturae commodum est, ut Florentinus .collectionum rei rusticae Maritat atque foecundat aues
foeminas. Vt Plutarchus scribit 8. Symposi. Cenc perdices si aduersi maribus steterint
48쪽
ventusq inde afflat ubi mares stant,concipiunt maritantur, teste Aristotele .degener.animal. comitia quod ab Homero Plinio Solino scriptu est, Fauonio equas in Lusitania concipere. In totum ventis lubres putandi sunt, qui intemperata anni tempora immutant atq; corrigunt. Oc les venti qui a salubribus locis spirant,sali . bres sunt. Qui vero a morbosis, insalubres
iudicantur. Itaque omnes locales sunt unuuersalibus morbosiores, ut ex Adamantiano tradit Actius. Regiones varios parere humores,homunumq; temperamenta immutare,& conse quenter mores, asserit Hippocrates ii, de aere aquis,4 c. Idem asserita Galenus
2.nat.Viri.& lib.quod animi mores,&C. mutant autem non per se, sed aeris pro regionum Varietate alterati ratione.Iure ergo
aeris temperies in tempus legionem duciditur lib.de curat.persang.missio EX qt tibiis aliae ad tempora doca bene velis te se habet.3. h. 4.Aristotclcccsteris moribus, aspectibus esse, qui in nimio aestu vel frigore colunt vivaciores,sapientiores,
timidiorest, qui in locis calidis degunt:
49쪽
nes,qui in s igidis:Qmnolentiores,qui in palustribus,scriptum reliquit.I .Probi Aer etiam causa est quamobrem apud Scythas Philosephus unus extitit nempe Anacha ss,plurimi contra, Athenis Rursic in Ab- derite complures mihi, Athenis vix pauci vixerunt. Ex quibus euidentissimum fit, quod in discernendis regionum qualitatibus non parum confert considerare inc larum habitudines, colores, ingenia, moresq; sicuti in praecedentibus de aere adnotatum iam est.
Regio orientalis,& quae ad septentri εsita est, salubrior iudicatur. Locaq; altastigidiora, sicciora prosindis atque campestribus censentur ab Avicennari primi. Quocirca illi qui loca edita, apertaq; colunt, tardius senescunt qui autem cauam palustria,ocius:quod aer in palustribus m neat immotus, impurusq; ut ait Aristoteles loco praecitato. Verum cur timidi dicunturii .Probi. qui loca seruida incolunt, Veluti simi Syri, Arabes, auri,Indi s rtes εdiuersis, qui gelidis in locis habitant, sicut
Galli, Britanni,Germani, Scythae,Thraces: An quod pavoris causa gemina sit sangui-
50쪽
22 DE SALUBRITATI snis videlicet frigiditas descrassitius Vtrunq; notauit Virgilius hoc senario, Frigidus A cadibus coit in praecordia sanguis Addit Scaliger vir impense doctus sanguinis pat citatem siquidem eos reddit animosiores sanguinis copia, qui in frigidis sedentis gionibus. At istorum, ut inquit, sanguis tmultus, ita dilutus est. Quippe post primae impetum aestuationis deseruescit Alijs contra accenditur:pertinacissime nimirum p gnant Mauri S Indi. Hostem cominus inuadunt, in tela ruunt, etiam lanceis tranLfixi. Itaque eorum audentiae argumentum
licet colligere ab animalibus seris,quas Regiones illae generant, producunt: ctenim Leones qui in locis Aphricae calidioribus
nascuntur,maiori protervia homines inu
dunt, suntq seri,saeuiq; magis quam illi,quiniontium frigidorum sunt incolae, ut sua in
Aphrica descriptione testatur Ioan. LCO. Loca caua non aquosa siccant, d c,lςsaciunt Caua lacustria humectant, calficiuntq;,ut sentit Hippocrates lib. de aere aqua,&c. Item a mari praestat longo potius interuallo quam breui refugisse. Quia m dia pacta sunt grauioris halitus, ut .de re rustica